Σ’ αυτές τις κρίσιμες συνεδριάσεις της Βουλής που όλη η Ελλάδα παρακολούθησε και σε συνθήκες όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά την πτώση της κυβέρνησης και εκλογές ήταν επιβεβλημένη η, κατά προτεραιότητα, αναφορά στο εργατικό – λαϊκό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, πλην όμως δεν έγινε ούτε νύξη γι αυτό.
Τούτες τις μέρες κορυφώνεται η επίθεση του κεφαλαίου στον κόσμο της εργασίας και την κοινωνική πλειοψηφία, με την υπερψήφιση του 3ου και σκληρότερου μνημονίου από τη τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά με την οριακή πλειοψηφία μόλις 153 βουλευτών αλλά και του αντίστοιχου προϋπολογισμού. Το εργατικό και λαϊκό κίνημα δείχνει την αντοχή και την επιμονή του διαδηλώνοντας την Τετάρτη 7 Νοέμβρη κατά εκατοντάδες χιλιάδες στα συλλαλητήρια των συνδικάτων σε όλη τη χώρα με αιχμή την πλατεία Συντάγματος.
Την ίδια ώρα ολοένα και πιο πολλοί/ες βλέπουν στο ΣΥΡΙΖΑ την ελπίδα και την εναλλακτική λύση και δεν είναι υπερβολή να διαπιστώσουμε πως η τάση αυτή που φωτογραφίζει τον ΣΥΡΙΖΑ στην πρώτη θέση των ερχόμενων εκλογών δεν αναστρέφεται εύκολα. Ωστόσο οι συνθήκες απέχουν πολύ από το να θεωρούνται «κανονικές» και η αναμονή των εκλογών δεν αποτελεί ασφαλή πυξίδα για τον ΣΥΡΙΖΑ μέσα στην δίνη της ευρωπαϊκής και διεθνούς κρίσης και τους όρους που δημιουργούν στο κοινωνικό και πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα.
Τα αδιέξοδα της ευρωπαϊκής και διεθνούς κρίσης γίνονται ολοένα πιο φανερά και συνάμα η έλλειψη κάθε πραγματικού σχεδίου από τη πλευρά των δανειστών της χώρας καθώς ούτε η δόση έρχεται, ούτε και η τρόικα ομονοεί σε κοινές επιλογές. Ο καυγάς μεταξύ του αμερικάνικου παράγοντα (ΔΝΤ) και του ευρωπαϊκού για την «βιωσιμότητα» του ελληνικού χρέους και την ανάγκη ή όχι για άμεσο «κούρεμα» αντανακλά σ’ ένα βαθμό και τις διαφορές στην γραμμή και εντός της ΕΕ ενώ το ντόπιο αστικό μπλοκ αναστοχάζεται την δική του τοποθέτηση στον ευρωπαϊκό και διεθνή συσχετισμό διαιρούμενο μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο σε αντιτιθέμενες ομάδες συμφερόντων. Ήδη ακούγονται φωνές για την εναλλακτική επιλογή της αποχώρησης από το ευρώ και της επιστροφής στην δραχμή μέσω κεντρικών στελεχών των αστικών ΜΜΕ. Ακόμη και ο ίδιος ο Σαμαράς μετά την ανακουφιστική γι αυτόν ψήφιση του μεσοπρόθεσμου δήλωσε με νόημα πως οι γόρδιοι δεσμοί λύνονται (με την συναίνεση των δανειστών, τα μέτρα και τα μνημόνια) αλλά εάν χρειαστεί …κόβονται(!) κάνοντας σαφή υπαινιγμό, ακόμη κι αυτή την ώρα της σχετικής επιτυχίας του, για το αστικό σχέδιο Β.
Πέρα από τις αντιφάσεις μεταξύ διεθνών και ντόπιων αστικών μπλοκ αλλά και στο εσωτερικό τους γίνεται επίσης εντελώς ξεκάθαρο και το σημείο συμφωνίας όλων τους, που δεν είναι άλλο από την αναγκαιότητα των σκληρών μέτρων σε βάρος του κόσμου της εργασίας, της κοινωνικής και λαϊκής πλειοψηφίας στην Ελλάδα εν προκειμένω, και στην Ευρώπη γενικότερα.
Όλα αυτά τα «μπερδεμένα» και αντιφατικά εκτίθενται στα μάτια της κοινωνίας κι ακόμη κι αν δεν είναι εύκολο να ερμηνευτούν από τον καθένα/μια γίνεται παρόλαυτά σε ολοένα και πιο πολλούς/ες δυνατό να κατανοηθεί – δια της απλής εις άτοπο απαγωγής- πως το συμφέρον τους και γενικότερα η εναλλακτική λύση δεν μπορεί να κρύβεται στις διάφορες εκδοχές των αντιτιθέμενων αστικών μπλοκ. Πως το δίλλημα ευρώ ή δραχμή δεν αφορά κατά προτεραιότητα τον κόσμο της εργασίας και τα τσακισμένα από τα μνημόνια λαϊκά στρώματα, πως δεν τίθεται ζήτημα επιλογής «συμμάχων» μεταξύ ευρωπαίων και αμερικάνων, πως ακόμη και το «κούρεμα» του χρέους είναι διαφορετικό όταν προτείνεται με τους όρους των αστών (ΔΝΤ, ευρωπαίων και ντόπιων οικονομικών και πολιτικών αστών παραγόντων) και διαφορετικό όταν διεκδικείται μονομερώς από μια κυβέρνηση της Αριστεράς, πως η ντόπια οικονομική ελίτ δεν έχει κανένα κοινό συμφέρον με τον κόσμο της εργασίας και την υπόλοιπη κοινωνία καθώς όλοι τους, ντόπιοι, ευρωπαίοι, αμερικάνοι, πέρα από τις όποιες διαφορές τους, συμφωνούν σ’ αυτό: τα μέτρα πρέπει να παρθούν!
Αυτή η εικόνα θα γίνεται διαρκώς πιο ξεκάθαρη στο επόμενο διάστημα.
Σ’ αυτές τις συνθήκες ο ΣΥΡΙΖΑ ασφαλώς και αποτελεί την μοναδική ελπίδα του λαού και της κοινωνικής πλειοψηφίας. Μάλιστα αποτελεί μια ελπίδα η οποία έχει σχεδόν «αυτονομηθεί» ακόμη κι απ’ τα λάθη και τις αστοχίες των στελεχών του μιας και δεν υπάρχει άλλος δρόμος εκτός απ’ την «Αριστερά» που διεκδικεί την κυβέρνηση και δηλώνει με πολλούς τρόπους υπερασπιστής των αδικημένων, των φτωχών και των αδυνάμων και αποφασισμένη να ανατρέψει μέτρα και μνημόνια. Ταυτόχρονα ισχύει και το αυταπόδεικτο, πως μια «κυβέρνηση της Αριστεράς» δεν μπορεί να αποτελεί ελπίδα για κανένα τμήμα της οικονομικής ελίτ που θησαυρίζει μέσα στην κρίση, για κανένα τμήμα του ντόπιου αλλά και του ευρωπαϊκού και διεθνούς μεγάλου κεφαλαίου.
Ο λόγος του Α. Τσίπρα
Ακριβώς γι αυτό δεν παύει να έχει τεράστια σημασία ο κεντρικός πολιτικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα στο επίπεδο της εκφώνησης από τον πρόεδρο της ΚΟ. Γιατί η κεντρική πολιτική εκφώνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι κρίσιμη όχι τόσο για να μαζέψει την ψήφο των αναποφάσιστων όσο για να προετοιμάσει την κοινωνική δύναμη για την μάχη που συνιστά η εναλλακτική πρόταση και πορεία που ξεκινά με μια «κυβέρνηση της Αριστεράς» αλλά ακόμη και για να φτάσει στο σημείο αυτό. Απ’ αυτή την σκοπιά οι τοποθετήσεις του Α. Τσίπρα στην Βουλή σ’ αυτές τις κρίσιμες συνεδριάσεις που παρακολούθησε όλη η Ελλάδα, ατυχώς, δεν ήταν αντίστοιχες ούτε της συγκυρίας, ούτε της κοινωνικής δυναμικής, ούτε ενός κόμματος που προβάλει, όχι ως εναλλαγή διαχείρισης αλλά ως δύναμης ρήξης και ανατροπής με σοσιαλιστικό ορίζοντα.
Η ομιλία του προέδρου τόσο κατά την συνεδρίαση της Βουλής για την ψήφιση των μέτρων και του «μεσοπρόθεσμου» όσο και στην συνεδρίαση για τον προϋπολογισμό αν και ήταν καταγγελτική και αποκαλυπτική των αντιφάσεων και των ψευδών του πρωθυπουργού και της μνημονιακής κυβέρνησής του δεν περιείχε ωστόσο, παρά ελάχιστα στοιχεία θετικής πρότασης, της εναλλακτικής πρότασης της «κυβέρνησης της αριστεράς».
Ακόμη όμως κι αυτά τα στοιχεία εμφάνισαν μια εικόνα επαμφοτερίζουσα.
Απ’ την μια σωστά ειπώθηκε πως ο ΣΥΡΖΑ θα καταργήσει με μιας τα μνημόνια και τα μέτρα που οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν πάρει. Ήταν αυτή η πιο λαμπρή στιγμή των τοποθετήσεων του προέδρου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ και είναι αυτό το σημείο που κρύβει μέσα του όλη την ελπίδα για το ουσιαστικό περιεχόμενο μιας πραγματικής «κυβέρνησης της Αριστεράς».
Ωστόσο ένα τέτοιο μέτρο δεν μπορεί να σταθεί παρά μόνο μέσα σ’ ένα συνολικό πλαίσιο μιας πολιτικής αλλά και στρατηγικής που θέτει ευθέως σε αμφισβήτηση την κυριαρχία των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου, πρωτίστως του ντόπιου – όλων των αντιτιθέμενων πτερύγων του – επί της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, μέσα στην βαθιά κρίση. Γι αυτό ένα τέτοιο μέτρο αντιστοιχεί και συνάμα δίνει ουσία και περιεχόμενο μόνο σε μια «κυβέρνηση της Αριστεράς». Το πρόβλημα εδώ δεν είναι επικοινωνιακό, δεν είναι ένα παιχνίδι με τις λέξεις! Η «κυβέρνηση της Αριστεράς» δεν είναι απλά διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη «κυβέρνηση». Είναι στην πραγματικότητα σε πλήρη αντίθεση με κάθε είδους «κυβέρνηση κοινωνικής (ή εθνικής, όπως διατυπώθηκε από το μνημονιακό μπλοκ στις εκλογές του Μάη) σωτηρίας με πυρήνα τον ΣΥΡΙΖΑ». Καθόλου τυχαία στο κείμενο της Διακήρυξης μετά από σοβαρή και μακρόχρονη διαβούλευση στην Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ ορίζεται σαφώς ως «κυβέρνηση της Αριστεράς» και τίποτε άλλο.
Από κει και πέρα κεντρικό επιχείρημα του Α. Τσίπρα ήταν και πάλι η αδυναμία των ευρωπαίων εταίρων να διώξουν την Ελλάδα από την ΟΝΕ, με αναφορά στην δημοσιευμένη έρευνα για το υπέρογκο κόστος μιας τέτοιας επιλογής στην παγκόσμια οικονομία και στην Γερμανία πιο συγκεκριμένα. Είναι ένα επιχείρημα ισχυρό που απαντά στις απειλές περί εξόδου και στην σχετική καταστροφολογία .
Αντί όμως πάνω σ’ αυτό να οικοδομήσει ο πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ την αποφασιστική και ανατρεπτική γραμμή της ριζοσπαστικής αριστεράς και της «κυβέρνησης της Αριστεράς» με σαφή απεύθυνση στα εργατικά και κοινωνικά ακροατήρια, στον λαό που διαδήλωνε έξω από την Βουλή, αναπτύσσοντας το ριζοσπαστικό πρόγραμμα της μονομερούς ανατροπής των μνημονίων και των μέτρων, της διαγραφής του χρέους (φευ ο δεξιός λαϊκιστής Καμμένος μίλησε στην ίδια συνεδρίαση για μονομερή διαγραφή) του ταξικά μεροληπτικού σχεδίου ανόρθωσης των μισθών, των συντάξεων του κοινωνικού κράτους…. προσγειώθηκε άμεσα σε έναν κάποιο «ρεαλισμό» του αστικού πλαισίου, μιλώντας, δυστυχώς για πολλοστή φορά, για την «συμμαχία του Νότου» υπό τον Ολάντ, δηλαδή για τους Σαμαροβενιζέλους της Νότιας Ευρώπης! Είναι γνωστό πως οι ηγέτες της περιβόητης «συμμαχίας του Νότου» παίρνουν σκληρότατα μνημονικά και ταξικά μονομερή μέτρα λιτότητας ενάντια στους λαούς τους και ήδη, ιδιαίτερα στην Ισπανία, απολαμβάνουν την κοινωνική οργή και αγανάκτηση.
Οι απαντήσεις που έδωσε ο πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα ήταν για ακόμη μια φορά δυστυχώς, εκτεθειμένες σε ερμηνείες απελπιστικά «ρεαλιστικές», εντός συστήματος και αγοράς. Η απάντηση στο χρέος από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ είναι το «κούρεμα» που προτείνει ο Άκερμαν ή η Λαγκάρντ; Εκεί είναι το κέντρο; Τέτοιο «κούρεμα» έγινε και με το PSIπριν μερικούς μήνες.
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ (πρέπει να) είναι ότι το χρέος δεν είναι του λαού και η απαίτηση για διαγραφή αφενός περιλαμβάνει την επιλογή της παύσης πληρωμών προς τους δανειστές και της μονομερούς διαγραφής του χρέους αφετέρου πρέπει να γίνει εις βάρος μόνο των δανειστών και της ντόπιας οικονομικής ελίτ, χωρίς νέα μέτρα και μνημόνια (ή όπως αλλιώς και αν ονομαστούν), αλλά αντίθετα με την ανατροπή αυτών που ήδη έχουν παρθεί και την επαναφορά των μισθών, των συντάξεων και εν γένει των εργασιακών και δημοκρατικών δικαιωμάτων στην προ των μνημονίων κατάσταση. Ομοίως και για τις τράπεζες αλλά και τις ήδη ιδιωτικοποιημένες ΔΕΚΟ για τις οποίες η θέση του ΣΥΡΙΖΑ (πρέπει να) είναι η, χωρίς περιστροφές, πλήρης εθνικοποίησή τους.
Σ’ αυτές τις κρίσιμες συνεδριάσεις της Βουλής που όλη η Ελλάδα παρακολούθησε και σε συνθήκες όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά την πτώση της κυβέρνησης και εκλογές ήταν επιβεβλημένη η, κατά προτεραιότητα, αναφορά στο εργατικό – λαϊκό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, πλην όμως δεν έγινε ούτε νύξη γι αυτό. Αντίθετα ο Α. Τσίπρας, όπως και ο Γ. Δραγασάκης επανήλθαν στο «πρόγραμμα της ΔΕΘ» το οποίο πολλάκις έχει δεχθεί κριτική εντός του ΣΥΡΙΖΑ και πριν εκφωνηθεί αλλά κι ακόμη μετά τη εκφώνησή του ποτέ δεν έτυχε συμβιβαστικής έστω αποδοχής.
Όσο τα αδιέξοδα της καπιταλιστικής κρίσης βαθαίνουν και οξύνονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ των διάφορων μερίδων του κεφαλαίου σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο τόσο σημαντικότερη καθίσταται η παρουσία και η προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα – αδύναμο και κρίσιμο κρίκο της κρίσης. Γι αυτό εξάλλου αυξάνονται και θα συνεχίσουν να αυξάνονται οι πιέσεις πάνω του αλλά και να επιχειρούν να διεισδύσουν στο εσωτερικό του, προκειμένου να ακυρώσουν με κάθε τρόπο τον μεγαλύτερο τρόμο τους. Μια πραγματική ρήξη από την πλευρά του κόσμου της εργασίας και της κοινωνικής πλειοψηφίας στην Ελλάδα, στο κέντρο του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Μια πραγματική «κυβέρνηση της Αριστεράς» μέσα στην ΟΝΕ και την ΕΕ.
Το μέλλον θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από την αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα, απέναντι στις πιέσεις και τις επιθέσεις που δέχεται, από την ευθυκρισία και την αποφασιστικότητά του, να οξύνει και να ξεκαθαρίζει διαρκώς την ταξική μονομέρεια του προγράμματός του και της συνολικής φυσιογνωμίας του. Από την τόλμη να επιλέξει να παίξει έναν πραγματικά ιστορικό ρόλο σε μια στιγμή μεγάλου κινδύνου αλλά και αντίστοιχης ευκαιρίας για ρήξεις και ανατροπές με σοσιαλιστικό ορίζοντα στην Ελλάδα και διεθνώς.
*Ο Γιώργος Σαπουνάς είναι μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ
