Η δημοσίευση της περίφημης λίστας Πέτσα επιβεβαίωσε για ακόμη μια φορά την ύπαρξη δύο κόσμων.
Από τη μία τον κόσμο όσων δουλεύουν σε sites, εφημερίδες και κανάλια για ψίχουλα, που ξημεροβραδιάζονται στις ροές και στις αίθουσες σύνταξης κάνοντας το κεφάλι τους καζάνι, που βγάζουν όλη τη βρώμικη δουλειά τρέχοντας όπου υπάρχει είδηση, που δουλεύουν μαύρα κι ανασφάλιστα σε συνθήκες πίεσης, εντατικοποίησης και ταχύτητας της είδησης, που τα εργασιακά τους δικαιώματα είναι ένα κουρελόχαρτο. Και από την άλλη βλέπεις τον κόσμο των αφεντικών στα ΜΜΕ, εκείνων που έλαβαν τα υπέρογκα ποσά της λίστας Πέτσα, εκείνων που τα τσέπωσαν ξανά όχι από ένα, αλλά από πολλά μέσα που μπορεί να διαθέτουν. Και σε πιάνει ίλιγγος. Πραγματικός ίλιγγος.
Ο χώρος των κυρίαρχων ΜΜΕ είναι τρία πράγματα: εργασιακή γαλέρα, εργοδοτικό χρυσορυχείο και ιδεολογικός μηχανισμός. Είναι μια μηχανή παραγωγής συγκεκριμένων ειδήσεων, για συγκεκριμένα πρόσωπα, σε συγκεκριμένα ακροατήρια, με συγκεκριμένο τρόπο. Και αυτό διαπιστώνεται παντού. Από το πολιτικό ρεπορτάζ, μέχρι τα lifestyle αφιερώματα και τα αθλητικά πρωτοσέλιδα. Το μόνο αόριστο είναι η αξιοπιστία της είδησης. Ο εκάστοτε επιχειρηματίας-ιδιοκτήτης μέσου αξιοποιεί την επικοινωνιακή του ισχύ προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Κάπως έτσι χτίζονται αμοιβαίες σχέσεις εκτίμησης και αλληλοεξυπηρέτησης ανάμεσα σε πολιτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα. Αναπτύσσονται σχέσεις ανταπόδοσης και κυριλέ αλληλεγγύης.
Ο Μητσοτάκης το ήξερε καλά. Ήδη πριν την εμφάνιση της πανδημίας γνώριζε ότι έχει μπροστά του μια σοβαρή συστημική κρίση. Ο κορωνοϊός απλώς επιτάχυνε τις εξελίξεις. Το ζήτημα δεν ήταν να πει στον κόσμο την αλήθεια αλλά να τον πείσει πως λέει την αλήθεια. Να καλλιεργηθεί μια καταπραϋντική ψευδαίσθηση μέσα σε μια βάναυση πραγματικότητα. Και τα κατάφερε. Με είκοσι εκατομμύρια ευρώ πεσκέσι στους μιντιακούς φίλους του και πρόσθετες οικονομικές διευκολύνσεις τα κατάφερε. Κάπως έτσι πίσω από κάθε ρεπορτάζ-πορτρέτο στον εξυπηρετικό για την κυβέρνηση Τσιόδρα, υπήρχε ένας γιατρός του Σωτηρία που μπορεί να δούλευε χωρίς μάσκα. Πίσω από τα άρθρα για τον αρρενωπό Χαρδαλιά, υπήρχαν εκκλήσεις της ΟΕΝΓΕ για ελλείψεις στις ΜΕΘ. Πίσω από τα αφιερώματα για το πώς περνάει ο πρωθυπουργός τον εγκλεισμό, υπήρχαν άνθρωποι που βίωναν το αδιέξοδο της απόλυσης, των απλήρωτων λογαριασμών και της αυτοαναίρεσης.
Όμως τους δεύτερους δεν τους άκουγε ποτέ κανείς. Όσοι έδιναν τις μάχες της καθημερινότητας έμπαιναν στη σίγαση ενός καλοκουρδισμένου επικοινωνιακού συστήματος. Κάπως έτσι ο Μητσοτάκης αναπλήρωσε το πολιτικό έλλειμμα με το επικοινωνιακό πλεόνασμα. Και τις συνέπειες άστες για μετά. Μόνο που το μετά έχει έρθει και είναι πιο σκληρό από πριν. Πλέον ο Μητσοτάκης ασκεί πολιτική πάνω στη συναίνεση που έχτισε και εξασφάλισε στα δύσκολα με τη συνδρομή των φιλικά προσκείμενων ΜΜΕ. Επιτίθεται στα εργασιακά, διαπλάκεται επιχειρηματικά και θωρακίζει το αστικό κράτος κατασταλτικά. Το καλύτερο ψέμα πλασαρίστηκε σε κατ’ επίφαση αντικειμενικά και αμερόληπτα ρεπορτάζ.
Την ίδια στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει περισσότερο θιγμένος που δεν τυγχάνει της ίδιας δημοσιογραφικής προβολής παρά αγανακτισμένος με την κατάσταση στον επαγγελματικό χώρο των ΜΜΕ. Αντί να προσπαθήσει να αποδείξει ότι δεν είναι όλοι «αλήτες ρουφιάνοι δημοσιογράφοι», αντί να προσπαθεί να εκφράσει πολιτικά όσους πνίγονται στον εργασιακό μεσαίωνα των σύγχρονων ΜΜΕ την ώρα που τα αφεντικά κερδοφορούν, με ένα αμφιλεγόμενο σποτ ταύτισε τους δημοσιογράφους με τις καλοπληρωμένες δημοσιογραφικές περσόνες, μη λέγοντας κουβέντα για τους μιντιάρχες και χάνοντας την ουσία. Την ουσία όμως την έχασε προ πολλού ο ΣΥΡΙΖΑ όταν προσπάθησε να χτίσει το δικό του επικοινωνιακό κατεστημένο. Όταν διόριζε τους Ταγματάρχηδες στην ΕΡΤ προδίδοντας τους αγώνες των εργαζομένων, όταν προσπαθούσε να έχει επαφές με συγκεκριμένες μερίδες του επιχειρηματικού κόσμου στα ΜΜΕ και όταν επιχείρησε να στήσει ένα νέο τύπο αυριανισμού.
Σε κάθε περίπτωση η λίστα Πέτσα αποδεικνύει ένα πράγμα. Ότι πίσω από τα σημαίνοντα πρέπει να διακρίνουμε και τα σημαινόμενα. Να μη μένουμε μόνο στο τι μας δείχνουν τα ΜΜΕ αλλά και στο τι βλέπουμε εμείς πίσω από αυτά. Αυτό δε γίνεται μέσω ατομικής επιφοίτησης αλλά μέσω συλλογικής δουλειάς και επιμονής στο χτίσιμο τη δικής μας ηγεμονίας. Αν αυτή τη μάχη τη δώσουμε και την κερδίσουμε τότε δεν τους σώζει καμία επιχορήγηση…
