Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ: Στήριγμα και οργανωτής των νεολαιίστικων αγώνων

Έχουμε ήδη την εμπειρία του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, όπου τα οργανωτικά ζητήματα επικάλυψαν σε μεγάλο βαθμό την πολιτική συζήτηση. Ας μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Να αφήσουμε μακριά τις όποιες προσωπικές ή οργανωτικίστικες αντιπαραθέσεις και να μιλήσουμε πολιτικά, για τα πρώτα βήματα συγκρότησης ενός μάχιμου πολιτικού σχεδίου για την παρέμβασή μας. Ο προσυνδιασκεψιακός διάλογος ήταν παραπάνω από πλούσιος και αποτελεί τη «μαγιά» που έχουμε στα χέρια μας για μια επιτυχημένη, πολιτικά, συνδιάσκεψη.

Οργάνωση «εκφραστής» ή οργάνωση «οργανωτής»;

Αυτό το ερώτημα, στη μία ή στην άλλη μορφή, αποτελεί ένα από τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουμε στη συνδιάσκεψή μας. Στο κείμενο του συντονιστικού των νέων ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνεται η θέση ότι η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μπορεί να εκφράζει την κοινωνική κίνηση στη νεολαία. Τι σημαίνει όμως αυτό; Σημαίνει μήπως ότι θα φτιάξουμε μια οργάνωση που θα έχει το ρόλο του πολιτικού εκφωνητή των αγώνων; Και αυτοί οι αγώνες πώς προκύπτουν, πώς αναπτύσσονται, πώς μαζικοποιούνται, πώς διαμορφώνουν σε τελική ανάλυση όρους νίκης; Και ποια θα είναι η σχέση της πολιτικής οργάνωσης με αυτούς τους αγώνες; Στην πραγματικότητα, εδώ υπάρχει η λαθεμένη και στρεβλή αντίληψη περί «αυτονομίας των κινημάτων» βάζοντας τις οργανώσεις και τα κόμματα σε έναν ρόλο έξω από το κίνημα που απλά εκφράζουν τα αιτήματά τους σε πολιτικό επίπεδο, χωρίς να λέγεται-εξετάζεται πώς αυτά τα κινήματα αναπτύσσονται.Σε καμία περίπτωση δεν υποστηρίζουμε μία άποψη τύπου ΚΚΕ, όπoυ κόμμα και κίνημα είναι στην πραγματικότητα έννοιες ταυτόσημες.

Αυτό το οποίο έχουμε ανάγκη είναι μια πολιτική οργάνωση νεολαίας που θα μπορέσει να πυροδοτεί και να οργανώνει την «κοινωνική κίνηση». Για εμάς η αυτονομία των κινημάτων είναι σεβαστή αλλά πρέπει να σημαίνει ότι όλοι και όλες παρεμβαίνουμε και οργανώνουμε τους αγώνες, προσπαθούμε να είμαστε ηγεμονικοί, να οργανώσουμε τις δομές τους, να τους πολιτικοποιούμε διαρκώς στην κατεύθυνση της κεντρικής πολιτικής σύγκρουσης. Να οικοδομούμε όλες τις νεολαιίστικες αντιστάσεις με τέτοιο τρόπο ώστε αυτές να υπερασπίζονται τα αιτήματα εκείνα που θα είναι προς το ταξικό συμφέρον όλων των καταπιεσμένων και θα έρχονται σε σύγκρουση με το σύστημα. Όπως έλεγε το «Κομμουνιστικό μανιφέστο»: “(σ.σ. οι κομμουνιστές) αγωνίζονται για την επίτευξη των άμεσων σκοπών και συμφερόντων της εργατικής τάξης, αλλά στο σημερινό κίνημα εκπροσωπούν ταυτόχρονα και το μέλλον του κινήματος».

Η νεολαία, «κοινωνικό υποκείμενο»;

Είναι η νεολαία ένα αυτόνομο κοινωνικό υποκείμενο; Η προφανής απάντηση -από μαρξιστική σκοπιά- είναι σαφώς όχι. Κοινωνικό υποκείμενο συγκροτείται στη βάση των κοινών ταξικών συμφερόντων και όχι σε ηλικιακή βάση ούτε από «κοινωνικές κατηγορίες σε μετάβαση» όπως είναι η νεολαία. Παρ’ όλα αυτά, η νεολαία έχει ασφαλώς κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία όμως σε καμία περίπτωση δε τη συγκροτούν σαν κοινωνικό υποκείμενο, αλλά ως μια διαταξική κοινωνική κατηγορία. Τα κοινά αυτά χαρακτηριστικά απορρέουν κυρίως από την προσπάθεια του συστήματος να την «προετοιμάσει» για την πλήρη ένταξή της στο σύστημα (στην παραγωγή, αλλά όχι μόνο), μέσα από τους εκπαιδευτικούς μηχανισμούς, το στρατό, τα ειδικά εργασιακά καθεστώτα για τους νέους, αυτή ακόμη την ανεργία. Σε αντίθεση, ωστόσο, με παλιότερες εποχές που το «κοινωνικό κράτος» λειτουργούσε σχετικά «εύρυθμα» και η νεολαία εντασσόταν σε μεγάλα ποσοστά στους μηχανισμούς ένταξης (από το νηπιαγωγείο μέχρι το σχολείο, το πανεπιστήμιο, το στρατό κ.λπ.), στη συγκυρία της δομικής κρίσης του καπιταλισμού και των μνημονίων έχουμε δύο σημαντικές αλλαγές: Από τη μία, οι εκπαιδευτικοί μηχανισμοί ένταξης απαξιώνονται και καταρρέουν, ενώ μαζί μ’ αυτούς απαξιώνονται και τα ιδεολογήματα της κοινωνικής ανόδου. Από την άλλη, ένα διαρκώς μεγαλύτερο κομμάτι νεολαίας καθορίζεται, υλικά αλλά και συνειδησιακά, από έναν άλλο «μηχανισμό μη ένταξης»: την ανεργία και τη φτώχεια. Των ίδιων αλλά και των γονιών τους.

Στο πλευρό της τάξης μας

Αφού λοιπόν η εργατική τάξη είναι το κοινωνικό υποκείμενο της ανατροπής, μια αριστερή οργάνωση νεολαίας θα πρέπει, πρωταρχικά και κυρίαρχα, να δουλέψει για να ξαναβρεί η νεολαία τη σχέση της με την εργατική τάξη και το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Θα είναι πολύ κρίσιμο το αν θα μπορέσουμε να οργανωσουμε τους νέους και τις νέες εκεί που δουλεύουν και βιώνουν την έλλειψη προοπτικής, την εκμετάλλευση, την καταπίεση. Να βρούμε και τους τρόπους και τα εργαλεία αλλά να μη χάσουμε το στόχο της οργάνωσης. Το ίδιο ισχύει και για τους/ις άνεργους/ες.

Ο παραπάνω μεσότιτλος υποδηλώνει και κάτι άλλο, πιο συνολικό. Υποδηλώνει την ταξική σκοπιά που χρειάζεται να διαπερνάει σε όλα τα επίπεδα τη νέα μας οργάνωση. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι στα πανεπιστήμια οφείλουμε να ανσυγκροτήσουμε τις συλλογικές δομές του φοιτητικού κινήματος με μια πολιτική περισσότερο ταξική και λιγότερο φοιτητική, που θα μπορεί συνολικά να αγκαλιάζει τα προβλήματα της νεολαίας. Σημαίνει ότι θα πρέπει να δουλεύουμε στην κατεύθυνση της συμπόρευσης με τους/ις εργαζόμενους/ες για να μπορεί το φοιτητικό κίνημα να αποτελεί κομμάτι ενός μεγάλου κοινωνικού και εργατικού πολιτικού ρεύματος, αναγκαίου για την επίτευξη του στόχου της ανατροπής των πολιτικών λιτότητας. Ταυτόχρονα ότι είμαστε αντιρατσιστές όχι γιατί είμαστε γενικά ανθρωπιστές ή γενικά δικαιωματικοί, αλλά γιατί οι μετανάστες/τριες βιώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο την καπιταλιστική εκμετάλλευση (ως το πιο πληβείο κομμάτι της εργατικής τάξης) και άρα είναι τα «ταξικά μας αδέλφια».

Αντικαπιταλιστικό πολιτικό σχέδιο και αντιφασισμός

Έχουμε κατηγορηθεί πολλάκις (αλήθεια γιατί;) για την επιμονή μας, από την αρχή αυτής της διαδικασίας, να συζητάμε και για τα μεγάλα, για το κεντρικό πολιτικό σχέδιο. Τα σχόλια θα μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν σε 2 μεγάλες κατηγορίες (με πολλές αποχρώσεις): η μία ότι αυτά τα θέματα τα έχει «λήξει» το κόμμα και εμείς το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να το εξειδικεύσουμε στη νεολαία και η άλλη ότι αυτά είναι «αποκρουστικά», «ακατανόητα» για τους νέους ανθρώπους (παρ' ότι ναι μωρέ, σωστά είναι κι αυτά) και να δούμε το νέο, το αυτοδιαχειριζόμενο, το μικρό, το δημιουργικό, αφήνωντας πίσω τελικά το πολιτικό σχέδιο.

Εμείς θεωρούμε ότι ένα αντικαπιταλιστικό πολιτικό σχέδιο για μια κυβέρνηση της Αριστεράς είναι απαραίτητο κομμάτι για την πολιτική κατεύθυνση της δουλειάς μας. Είναι το συνεκτικό εκείνο στοιχείο για τη νέα μας οργάνωση που θα μπορεί να ενώνει και να συγκεντροποιεί όλες τις παρεμβάσεις μας στον κεντρικό μας στόχο, την κυβέρνηση της Αριστεράς. Μια κυβέρνηση που θα ακυρώσει μνημόνια και δανειακές συμβάσεις, θα διαγράψει το χρέος, θα προχωρήσει σε εθνικοποιήσεις τραπεζών και στρατηγικών τομέων της οικονομίας, θα προωθήσει τον εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, θα φορολογήσει βαριά τον πλούτο. Κι αυτό δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση κάποιο «φετιχισμό», αλλά τον αναγκαίο «πολιτικό μπούσουλα», για μια αντικαπιταλιστική αριστερή νεολαία.

Το σημαντικότερο όμως έχει να κάνει με την περίοδο στην οποία βρισκόμαστε. Αν όντως βρισκόμαστε σε μια δομική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος (που όλοι/ες συμφωνούμε) τότε ποια άλλη μπορεί να είναι η απάντηση αν το πολιτικό μας σχέδιο δεν «καταλήγει» στο σοσιαλισμό; Άρα για εμάς, είναι θέμα άμεσης πολιτικής απάντησης (και λύσης) στα καθημερινά και πρακτικά προβλήματα ένα πρόγραμμα ρήξης και ανατροπής, που θα επαναφέρει στο προσκήνιο τη σοσιαλιστική προοπτική.

Ακριβώς σε αυτό το κομμάτι, έρχεται να «δέσει» ο αντιφασιστικός αγώνας ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής και της κοινωνικής μας παρέμβασης. Από τη μία έχουμε την ιστορική ευκαιρία να μιλήσουμε για τη σοσιαλιστική προοπτική με πολιτικούς -και όχι μόνο οραματικούς όρους-, για ένα συνολικό πολιτικό σχέδιο λοιπόν που θα προσφέρει διέξοδο από τον καπιταλισμό σε κρίση προς όφελος της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Το άλλο σχέδιο, από μεριάς των δυνάμεων της αστικής τάξης, δεν μπορεί παρά να είναι ένα ακόμα πιο αυταρχικό μοντέλο διαχείρισης του καπιταλισμού είτε μια τύπου δικτατορία ή ακόμα και ο φασισμός, η πιο σκληρή εκδοχή του καπιταλιστικού συστήματος, που θα τσακίσει την εργατική τάξη. Ταυτόχρονα, ένα γνήσιο φασιστικό φαινόμενο, η Χρυσή Αυγή, είναι σταθερά τρίτη πολιτική δύναμη. Έχουμε να κάνουμε με μια βαθιά κρίση της ηγεμονίας της αστικής τάξης και στο βάθος αυτό που παίζεται είναι το «παιχνίδι» της αστικής εξουσίας. Μπορούμε να λέμε διάφορα, αλλά έχουμε σκεφτεί πώς θα λήξει αυτός ο κύκλος της σφοδρής ταξικής αντιπαράθεσης που άνοιξε το Μάιο του 2010, αν όχι με συντριβή μίας εκ των δύο αντίπαλων τάξεων;

Αν το δικό μας σχέδιο λοιπόν οδηγεί «χοντρικά» στο σοσιαλισμό, σε αυτό το δρόμο θα πρέπει να τσακίσουμε και τους φασίστες. Αυτή τη στιγμή τα πιο ριζοσπαστικά κομμάτια της νεολαίας έλκονται, σε μεγάλο βαθμό, είτε από τους φασίστες είτε από τους αναρχικούς. Είναι καθήκον μας λοιπόν να μπορέσουμε να έχουμε μια οργάνωση πρωτοπόρα στον αντιφασιστικό αγώνα. Με αυτήν την ταξική προσέγγιση και προσηλωμένοι/ες σε ένα αντικαπιταλιστικό σοσιαλιστικό σχέδιο, Θα μπορέσουμε να δώσουμε νικηφόρα τη μάχη ενάντια στο φασισμό.