Η δολοφονία του αφροαμερικανού Τζωρτζ Φλόιντ από λευκό αστυνομικό γέννησε ένα τεράστιο κύμα οργής. Χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ φωνάζοντας δυνατά «I can’t breathe».
Το αστυνομικό τμήμα της Μινεάπολης τυλίχθηκε στις φλόγες και ο κυβερνήτης της Μινεσότα επιστρατεύει την Εθνική Φρουρά να συνεπικουρήσει την αστυνομία που έχει χάσει πλήρως τον έλεγχο.
Ο οργισμένος χορός των καταπιεσμένων γύρω από τη φωτιά ενός δολοφονικού κόσμου είναι μια εικόνα συχνή στον ύστερο καπιταλισμό. Σίγουρα πίσω από την αντιπαράθεση, τη σύγκρουση και τη συλλογική βία κρύβονται αιτίες που δεν αναζητούνται απλώς σε ένα βιντεάκι. Κρύβονται στις καθημερινές εξουσιαστικές σχέσεις που αναπαράγονται μέσα σε ένα συγκεκριμένο συστημικό πλαίσιο. Το βιντεάκι απλώς ξεγυμνώνει το σύστημα από τα φτιασίδια του και παρουσιάζει την επιβολή ισχύος όπως πραγματικά είναι. Ωμή, σκληρή και με ένα γόνατο που ακουμπάει ένα κεφάλι στην άσφαλτο μέχρι να το πνίξει.
Αυτές οι στιγμές βίας και αντιβίας όμως αναπαρίστανται και στα Μέσα. Τα υποκείμενα, τα γεγονότα, οι συνέπειες και καμιά φορά οι αιτίες, παρατίθενται σε ρεπορτάζ, άρθρα, συνεντεύξεις και γνώμες. Όμως όσο η χωρική απόσταση μεγαλώνει, τόσο πιο εύκολα παρουσιάζεται η σύγκρουση. Διαβάζοντας κανείς σημερινό ρεπορτάζ συντηρητικής ελληνικής εφημερίδας νομίζει ότι διαβάζει κάποιο ριζοσπαστικό ιστολόγιο. Γίνεται λόγος για «λαϊκή οργή», για «άδικο θάνατο του άοπλου 46χρονου Αφροαμερικανού», για «τη σύλληψη από λευκούς αστυνομικούς», για «τη βία και τον ρατσισμό εναντίον των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ», για «αναφορές για θύματα», για «νέα βίντεο που διαψεύδουν τους ισχυρισμούς της αστυνομίας». Δεν τα λέμε εμείς. Η Καθημερινή τα λέει.
Είναι πραγματικά προκλητικό το πώς αναπροσαρμόζεται η αναπαράσταση της πραγματικότητας ανάλογα με τη χιλιομετρική απόσταση. Εδώ δεν έχουμε «τι γύρευε στα Εξάρχεια τέτοια ώρα», δεν έχουμε «μήπως προκάλεσε με όσα φορούσε», δεν έχουμε «μάλλον μπήκε στο κοσμηματοπωλείο για να κλέψει», δεν έχουμε «του επιτέθηκαν αναρχικοί στην ΑΣΟΕΕ». Επίσης δεν έχουμε μονταρισμένα βίντεο με αλλαγμένο ήχο, δεν έχουμε ανώνυμες δηλώσεις από ροζ ζακέτες, δεν έχουμε πληροφορίες από αστυνομικές πηγές. Έχουμε μια δολοφονία, ένα δολοφόνο και μια δίκαιη εξέγερση. Ίσως γιατί μεσολαβούν 8 ώρες και 8.854 χιλιόμετρα απόσταση. Ένας ωκεανός και κάτι καρχαρίες στο ενδιάμεσο που καταβροχθίζουν την άμεση μεταλαμπάδευση της οργής.
Όμως η παραπάνω συζήτηση πρέπει να μας προβληματίσει διττά. Τόσο για το σε τι κοινωνία ζούμε, όσο και ως προς το πώς αναπαρίσταται αυτή η κοινωνία στα Μέσα. Πώς η κυρίαρχη αφήγηση διαχέεται σε ρατσιστικά ρεπορτάζ, σε ψεύτικες δηλώσεις, σε λασπολογικές αρθρογραφίες, σε σεξιστικούς τίτλους. Πώς οι διακρίσεις και οι καταπιέσεις βουτάνε στο μελάνι και σκορπίζουν στο χαρτί. Αλλά και πώς αυτό το χαρτί επιχειρεί να σκουπίσει το αίμα από το πεζοδρόμιο όταν το απαιτήσουν οι περιστάσεις και το επιτρέπουν οι αποστάσεις. Η υποκρισία των σύγχρονων μεγάλων Μέσων αντικατοπτρίζει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο το φόβο που έχει το σύστημα απέναντι σε κάθε καταπιεσμένο.
Ο Τζωρτζ Φλόιντ δεν δολοφονήθηκε στη Μινεάπολη της Μινεσότα πριν λίγες ημέρες. Ο Τζωρτζ Φλόιντ δολοφονείται καθημερινά από τον Άγιο Παντελεήμονα μέχρι τις αφροαμερικάνικες γειτονιές των ΗΠΑ. Από τις στήλες των εφημερίδων μέχρι τα μικρόφωνα των ρεπόρτερ. Από τις σβάστικες των νεοναζί μέχρι τους φράχτες στα σύνορα. Δολοφονείται από ένα σύστημα που πουλάει και αγοράζει τους ανθρώπους και τις ζωές τους. Που βγάζει κέρδος από τον ιδρώτα τους και πολιτική ισχύ από το αίμα τους.
Και αυτό πρέπει να το σταματήσουμε. Πρέπει να βγάλουμε το γόνατο από το λαιμό μας και να το σταματήσουμε.
Μόνο έτσι ο Τζωρτζ Φλόιντ θα αναπνεύσει ξανά.
