ΟΧΙ στη σύμβαση ΣΔΙΤ για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου

Την εκδήλωση άνοιξε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αρκαδίας κ. ΑριστείδηςΜπρουμάς και ακολούθησε η εισηγητική παρέμβαση του εκπροσώπου των συλλογικοτήτων της Πελοποννήσου κ. Τάσου Κεφαλά, ο οποίος αναφέρθηκε στις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Πελοποννήσου, εστιάζοντας στην αρνητική τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα, εξαιτίας και της στάσης της κυβέρνησης, η οποία ωθεί στην υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ με την ΤΕΡΝΑ, την ίδια ώρα που κλείνει τη «στρόφιγγα» της χρηματοδότησης των δήμων για έργα μικρής κλίμακας, στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης.

Ιδιαίτερη αναφορά υπήρξε -τόσο στην εισηγητική τοποθέτηση, όσο και στη συζήτηση που ακολούθησε- στη στάση των δήμων και του φορέα τους για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), ο οποίος αδυνατεί να στηρίξει μια ουσιαστική εναλλακτική λύση. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της αδυναμίας και της έλλειψης βούλησης, είναι το περιεχόμενο της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του νέου σχεδιασμού (ΠΕΣΔΑ), στην οποία η αποκεντρωμένη διαχείριση μπαίνει στο περιθώριο και αυτό που περιγράφεται είναι η κεντρική διαχείριση, με τους όρους της πρότασης της ΤΕΡΝΑ. Άλλα περίμεναν οι πολίτες από τους δήμους και, ιδιαίτερα, από αυτούς που διακηρύσσουν την αντίθεσή τους στο σχέδιο ΣΔΙΤ.

Η πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε, επικεντρώθηκε στις δράσεις και στις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν, ώστε να αποτραπεί η έγκριση του νέου σχεδιασμού και της υπογραφής της σύμβασης ΣΔΙΤ, με τις κυριότερες από αυτές που συμφωνήθηκαν να είναι οι παρακάτω:

• Ενημέρωση των πολιτών, στη βάση του συμφωνημένου κοινού πλαισίου, μέσα από τις εσωτερικές διαδικασίες φορέων και συλλογικοτήτων, αλλά και μέσα από ανοιχτές εκδηλώσεις - συγκεντρώσεις.
• Συνέχιση της συγκέντρωσης υπογραφών, από φορείς και πολίτες, κάτω από το κείμενο του κοινού πλαισίου θέσεων και διεκδικήσεων.
• Παρεμβάσεις στη δημόσια διαβούλευση για τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του νέου περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), της περιφέρειας.
• Πρόκληση συνεδριάσεων των δημοτικών συμβουλίων, με θέμα την τοποθέτησή τους στο θέμα της ΣΔΙΤ, αλλά και στο περιεχόμενο του νέου σχεδιασμού που προτείνει ο ΦοΔΣΑ.

Ιδιαίτερης σημασίας, για την εξέλιξη του αγώνα κατά του σχεδίου κεντρικής διαχείρισης και της ΣΔΙΤ, θεωρείται η πρωτοβουλία για την οργάνωση μαζικής - δυναμικής κινητοποίησης στην έδρα της περιφέρειας και στο περιφερειακό συμβούλιο, τις μέρες που θα έρθουν για συζήτησηο νέος σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) και η περιβαλλοντική μελέτη (ΣΜΠΕ). Χωρίς να παραγνωρίζεται, φυσικά, το γεγονός ότι ο αγώνας θα είναι διαρκής, μακροχρόνιος και επίπονος.

8.11.2016

(το προεδρείο της συγκέντρωσης)

Επιμένουμε:

• ΟΧΙ στη σύμβαση ΣΔΙΤ για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου
• Αποκεντρωμένη διαχείριση, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και στην ανάκτηση

Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, θα κλείσουν με οριστικό τρόπο τα σημαντικότερα ζητήματα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων της Πελοποννήσου. Στο επίκεντρο βρίσκονται η περίφημη σύμβαση ΣΔΙΤ της ΤΕΡΝΑ και ο νέος σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) της περιφέρειας. Στις επόμενες βδομάδες θα έρθουν για συζήτηση, στο περιφερειακό συμβούλιο, και ο νέος σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) και η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του νέου σχεδιασμού (έχει τεθεί, ήδη, σε δημόσια διαβούλευση). Λίγο παραδίπλα, κάποιοι περιμένουν, με το μολύβι στο χέρι, την υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ.

Τα πράγματα δεν έχουν εξελιχθεί καθόλου καλά. Και αυτό γιατί:

• Η κυβέρνηση έχει πει ανοιχτά ότι δεν αποκλείει τις συμβάσεις ΣΔΙΤ στη διαχείριση των απορριμμάτων. Ιδιαίτερα για την Πελοπόννησο, έχει δείξει με πολλούς τρόπους ότι επιθυμεί την υπογραφή της σύμβασης με την ΤΕΡΝΑ, ξεχνώντας τις παλιότερες υποσχέσεις της. Οι μικροαλλαγές και τα «φτιασιδώματα» της σύμβασης δεν την κάνουν καθόλου πιο συμφέρουσα για το περιβάλλον και για την τσέπη των πολιτών της Πελοποννήσου.Η επιλογή αυτή μπορεί να εξυπηρετεί το συμφέρον της ΤΕΡΝΑ, δεν εξυπηρετεί, όμως, το στόχο της διαχείρισης των απορριμμάτων σε όφελος των πολιτών της Πελοποννήσου.

• Από πάνω, στέλνει μήνυμα αποθάρρυνσης στους δήμους, να μην προχωρήσουν στην αποκεντρωμένη διαχείριση και σε δημοτικές υποδομές ανακύκλωσης καικομποστοποίησης, μέσω της (μη) χρηματοδότησης. Από τα κονδύλια του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 για τη διαχείριση των απορριμμάτων, που έχει φτάσει να είναι η μοναδική πηγή χρηματοδότησης, μόνο το 8,4% θα πάει σε δράσεις προδιαλογής υλικών και από αυτά ούτε ένα ευρώ για την ανακύκλωση. Όλα τα λεφτά κατευθύνονται στις κεντρικές εγκαταστάσεις και στα μεγάλα έργα που αφορούν, κυρίως, τα σύμμεικτα απορρίμματα.

• Οι δήμοι της Πελοποννήσου, που διεκδικούν (;) να έχουν το ρόλο που τους ανήκει -σύμφωνα και με το νόμο- στη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου δεν έχουν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις αυτού του ρόλου. Η ευθύνη αυτή αφορά και το φορέα διαχείρισης (ΦοΔΣΑ), που συγκροτείται από όλους τους δήμους,ο οποίος ανέλαβε, με πολλές τυμπανοκρουσίες, να συντάξει ένα νέο σχεδιασμό και κατάφερε το εξής απίστευτο: άγνωστο με τίνος την ευθύνη, έστειλε στο υπουργείο και έθεσε σε δημόσια διαβούλευση μια μελέτη (την ΣΜΠΕ του ΠΕΣΔΑ), η οποία δεν αντιπροσωπεύει αυτό που ψηφίστηκε στο ΔΣ του ΦοΔΣΑ, σύμφωνα με καταγγελίες πολλών από τους μεγαλύτερους δήμους. Αυτήν τη στιγμή, βρίσκεται σε διαβούλευση μια μελέτη που δεν ξέρουμε αν εκφράζει τους δήμους ή αν θα αποσυρθεί άρον-άρον. Αυτά είναι κλασικά συμπτώματα παρακμής και εξυπηρετούν, αποκλειστικά, αυτούς που θέλουν να κάνει «κουμάντο» η περιφέρεια και όχι οι δήμοι και ο φορέας τους στη διαχείριση των απορριμμάτων, για ευνόητους λόγους.

Την προοπτική που προδιαγράφουν οι παραπάνω εξελίξεις δεν την αποδεχόμαστε. Ούτε, καν, θέλουμε να τη σκεφτόμαστε. Ο δικός μας αγώνας αποσκοπεί στην εφαρμογή ενός μοντέλου διαχείρισης σε όφελος της κοινωνίας. Και το μοντέλο που οραματιζόμαστε και διεκδικούμε δεν είναι άλλο από αυτό της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην πρόληψη, στην προδιαλογή και στην ανάκτηση των υλικών.

Κυβέρνηση, περιφέρεια και δήμοι πρέπει να αφήσουν στην άκρη οποιεσδήποτε άλλες σκοπιμότητες, να αποδεχτούν και να εργαστούν για να γίνουν πράξη τα αυτονόητα:

• Η κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ιδέα της ΣΔΙΤ, την προσπάθεια ωραιοποίησης της σύμβασης και τις πιέσεις για να γίνει αυτή αποδεκτή. Αντίθετα, πρέπει να διασφαλίσει την αναγκαία δημόσια χρηματοδότηση, για την υλοποίηση της αποκεντρωμένης διαχείρισης,ξεπερνώντας  μνημονιακές υποχρεώσεις και δεσμεύσεις.
• Ο ΦοΔΣΑ πρέπει να αποκτήσει κανονική λειτουργία, να παίξει το ρόλο που του αντιστοιχεί και να αποκαταστήσει το (χαμένο) κύρος του. Άμεσα πρέπει να δοθεί υπεύθυνη απάντηση στο αν η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), που έχει τεθεί σε διαβούλευση, είναι αυτή που αποφάσισε το ΔΣ του ΦοΔΣΑ. Είναι αδιανόητο να συνεδριάσει το περιφερειακό συμβούλιο με αυτό το θέμα ανοιχτό. Επιπλέον, πρέπει να κάνει απολύτως σαφές ότι ο ρόλος της περιφέρειας έχει λήξει και ότι από δω και στο εξής οι αποφάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων θα παίρνονται από το ΦοΔΣΑ και οι υπογραφές θα μπαίνουν από τους νόμιμους εκπροσώπους του.
• Οι δήμοι που υπερασπίζονται την αποκεντρωμένη διαχείριση είναι αυτοί που έχουν το μεγαλύτερο ειδικό βάρος, καθώς παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων της περιφέρειας. Γι αυτό πρέπει, αφενός να αποδείξουν ότι εννοούν αυτά που λένε και, αφετέρου, ότι έχουν τη θέληση να βάλουν τη «σφραγίδα» τους στο νέο σχεδιασμό (ΠΕΣΔΑ), πείθοντας και τους υπόλοιπους δήμους. Επιλογές του τύπου «και αποκεντρωμένη διαχείριση (για όσους δήμους το επιθυμούν) και κεντρική διαχείριση (για τους όσους, επίσης, το επιθυμούν)» είναι διαλυτικές. Η διαχείριση των απορριμμάτων της περιφέρειας πρέπει να έχει μία κατεύθυνση. Διαφορετικά και ανεξάρτητα από προθέσεις, «στρώνεται το έδαφος» για να επικρατήσει η κεντρική διαχείριση και, συνακόλουθα, να επιβληθεί η σύμβαση ΣΔΙΤ της ΤΕΡΝΑ.

Οι συλλογικότητες της Πελοποννήσου -και είναι πολλές-, που υποστηρίζουμε τα παραπάνω δεν έχουμε εγκαταλείψει τη μάχη και δεν θεωρούμε δεδομένο τίποτε. Συνεχίζουμε την προσπάθεια ενημέρωσης και ενεργοποίησης των πολιτών της Πελοποννήσου, τους οποίους καλούμε να δώσουν το παρόν, με κάθε πρόσφορο μέσον, παντού όπου χρειάζεται. Το αντίτιμο αυτής της προσπάθειας το χρωστάμε και στους εαυτούς μας και στις επόμενες γενιές