Οι μαθητές απέναντι στα μέτρα Γαβρόγλου!

Η μαθητική κοινότητα εδώ και δεκαετίες είναι έρμαιο των εκάστοτε μεταρρυθμίσεων, που επιβάλει η κάθε κυβέρνηση. Τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται ως μεταρρυθμίσεις που θα λειτουργήσουν ευνοϊκά για τους μαθητές και θα βελτιώσουν το εκπαιδευτικό σύστημα. Η πραγματικότητα όμως είναι κάπως διαφορετική. Ο εντατικοποιημένος τρόπος ζωής, η ανάγκη των φροντιστηρίων, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου και το εξεταστικοκεντρικό σύστημα το πιστοποιούν. Η Ροζάνα και ο Άρης, δύο μαθητές της Β΄Λυκείου, μας μίλησαν για το τι σημαίνουν οι αλλαγές που επιχειρεί το Υπουργείο Παιδείας στο εκπαιδευτικό σύστημα και πώς προτίθενται να τις αντιμετωπίσουν. Τη συνέντευξη πήρε ο Θωμάς Λεριάς.

1. Καταρχήν, ποια είναι η πρώτη σας αντίδραση μετά την ανακοίνωση για τις αλλαγές στη Δευτεροβάθμια  Εκπαίδευση και συγκεκριμένα στο «νέο Λύκειο»;

Ρ: Ενώ ξέραμε νωρίτερα ότι γενικώς θα γίνουν αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, τα μέτρα που προβλέπει το νομοσχέδιο έγιναν ευρέως γνωστά με την είδηση της κατάργησης των λατινικών. Αυτό αρχικά δημιούργησε σύγχυση στα φροντιστήρια, τα οποία είχαν ήδη αρχίσει το πρόγραμμα των μαθημάτων. Μεγάλο μέρος των μαθητών δεν ήξερε για τις αλλαγές (και εξακολουθεί να μην ξέρει), ενώ σε αυτούς που είχαν ενημερωθεί, τα μέτρα προκάλεσαν πανικό γι’ αυτό που θα έχουν να αντιμετωπίσουν.  

2. Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν, πρόκειται να εφαρμοστούν την ακαδημαϊκή χρονιά 2019-2020 όπου ενδέχεται να έχουμε άλλη κυβέρνηση και τα μέτρα να είναι στον «αέρα». Σας αγχώνει αυτό;

Ρ: Τα τελευταία δύο χρόνια του σχολείου ουσιαστικά αφιερώνονται στις τελικές εξετάσεις. Όμως πριν τις τελευταίες εξελίξεις μας ήταν γνωστό τι επρόκειτο να αντιμετωπίσουμε. Τώρα, έτσι όπως είναι η κατάσταση «στον αέρα», η ήδη δύσκολη προετοιμασία γίνεται ακόμα σκληρότερη, αφού, μη θέλοντας να ρισκάρουμε την είσοδό μας στο πανεπιστήμιο, προσπαθούμε να καλύψουμε όλες τις πιθανές εκδοχές. Για παράδειγμα, η ενδεχόμενη αντικατάσταση των λατινικών από την κοινωνιολογία έχει φέρει μαθητές να παρακολουθούν, εκτός σχολείου φυσικά, το ένα ή το άλλο μάθημα χωρίς να είναι σίγουροι για το πόσο τελικά ο κόπος αυτός χρησιμεύει στο στόχο τους. Εννοείται πως αυτή η αβεβαιότητα διπλασιάζει το άγχος, που ήδη δημιουργούσαν οι πανελλήνιες του προηγούμενου συστήματος.

3. Με το νομοσχέδιο Γαβρόγλου ενισχύεται τελικά η γενική παιδεία και η πάταξη της παραπαιδείας;

Ρ: Εφόσον ο ρόλος του εκπαιδευτικού συστήματος αυτή τη στιγμή είναι να δημιουργήσει εργάτες που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της αγοράς, σίγουρα κανένα νομοσχέδιο δεν θα προσέβλεπε στην ενίσχυση της γενικής παιδείας. Ο ορισμός της Γ΄Λυκείου ως προπαρασκευαστικής χρονιάς φαντάζει πράγματι ανακουφιστικός, όμως τελικά οδηγεί στη φροντιστηριοποίηση του σχολείου, αφαιρώντας του σταδιακά το στόχο της σφαιρικής μόρφωσης, που θα έπρεπε να έχει. Ταυτόχρονα, είναι ξεκάθαρο πως θα αδυνατεί να αντικαταστήσει, όσο και αν αυξηθούν οι ώρες κατεύθυνσης, τη διετή προετοιμασία που γίνεται στα φροντιστήρια. Αντίθετα οι εξετάσεις, στις οποίες θα υποβάλλονται οι μαθητές για την κατοχή του απολυτηρίου, θα ενισχύσουν την παραπαιδεία, αφού, εκτός από τα μαθήματα προσανατολισμού, θα πρέπει να αποδώσουν ψηλά και σε αυτά της «γενικής παιδείας».

4. Στο νομοσχέδιο φαίνεται να δίνεται η ευκαιρία ελεύθερης πρόσβασης μέσω απολυτηρίου σε κάποια τμήματα μειωμένης ζήτησης. Ποια είναι η άποψή σας γι’ αυτό;

Ρ: Πράγματι το νομοσχέδιο αναφέρεται στην ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όμως με μια δεύτερη σκέψη είναι προφανές πως όχι μόνο η ελεύθερη πρόσβαση ουσιαστικά δεν υπάρχει, αλλά γενικώς η πρόσβαση στο πανεπιστήμιο γίνεται δυσκολότερη. Οι εξετάσεις δεν καταργούνται, ούτε γίνονται πιο υποφερτές, αφού αυτές που απαιτούνται για την κατοχή του απολυτηρίου, ναι μεν δεν είναι πανελλαδικές, θυμίζουν όμως το σύστημα της τράπεζας θεμάτων, που είχε εφαρμοστεί σε προηγούμενα χρόνια. Οπότε οι μαθητές που επιλέγουν την υποτιθέμενη ελεύθερη πρόσβαση, περνάνε από σχεδόν το ίδιο απαιτητικές εξετάσεις. Ταυτόχρονα, εκείνοι που διαλέγουν το δρόμο των πανελληνίων, έχουν να αντιμετωπίσουν διπλό εμπόδιο, έχοντας να ανταπεξέλθουν στους βαθμούς και τις εξετάσεις του απολυτηρίου. Φυσικά οι μαθητές ιδιωτικών σχολείων είναι ευνοημένοι, αφού είναι εύκολο για εκείνους να εξασφαλίσουν υψηλή βαθμολογία στα τετράμηνα.

5. Η δήλωση μηχανογραφικού στο τέλος της Β΄Λυκείου κατά πόσο συμβάλλει στο να επιλέξουν οι μαθητές τη σχολή της προτίμησής τους;

Α: Καταρχήν η επιλογή του Υπουργείου να ορίσει ως ημερομηνία καταχώρισης του μηχανογραφικού στο τέλος της Β΄Λυκείου φέρνει πολλές νέες δυσκολίες στους μαθητές, καθώς πλέον θα πρέπει να δηλώνουν σχολές χωρίς να γνωρίζουν την πορεία τους στις πανελλαδικές εξετάσεις. Κατά δεύτερον, το όριο των μόνο 10 σχολών αγχώνει περαιτέρω τους μαθητές, λόγω του ότι μειώνονται κατακόρυφα οι πιθανότητες επιτυχίας τους. Φυσικά, μη έχοντας αυταπάτες, γνωρίζουμε πως το μέτρο αυτό έχει ως σκοπό την αποσυμφόρηση των πανεπιστημιακών μονάδων και τη δημιουργία εξειδικευμένων εργατών για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς της κρίσης.   

6. Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία και ποιες αλλαγές θα βελτίωναν τη μαθητική σας καθημερινότητα;

Α: Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχοντας πολλά προβλήματα, κάποια από τα οποία δημιουργούνται από το ίδιο το σύστημα, αλλάζει τη σημασία του σχολείου και το μετατρέπει σε έναν κρατικό μηχανισμό επιβολής της κυρίαρχης ιδεολογίας. Πέρα από τις υλικοτεχνικές υποδομές, λοιπόν, που λείπουν από τα περισσότερα σχολεία, πολλές φορές δεν υπάρχει καθηγητικό προσωπικό, ακόμα και στα μαθήματα που το υπουργείο δίνει βαρύτητα. Τα παραπάνω, όμως, δεν είναι παρά το δέντρο μέσα στο δάσος. Τα κύρια προβλήματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ξεκινάνε από τις βασικές αρχές της. Το δασκαλοκεντρικό μάθημα, η απόλυτη εξουσία του καθηγητή, ο παραγκωνισμός των μαθητικών σωματείων, οι παρωχημένες γνώσεις, η άκριτη αποστήθιση κειμένων ως μέσο μάθησης και το θεοκρατικό καθεστώς που κυριαρχεί, αποτελούν ένα κομμάτι από τον κορμό των βαθύτερων προβλημάτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Οι αλλαγές που πρότεινε το Υπουργείο Παιδείας δείχνει το πόσο μακριά βρίσκεται από τα αληθινά προβλήματα των μαθητών. Για τη βελτίωση, λοιπόν, της μαθητικής μας καθημερινότητας ο υπουργός, κ. Γαβρόγλου, πρέπει να επικεντρωθεί και σε άλλα ζητήματα πέρα από την επαγγελματική αποκατάσταση των μαθητών. Οι αλλαγές αυτές που χρειάζεται να εφαρμόσει προς στιγμήν, όντας μακριά από το ιδανικό εκπαιδευτικό σύστημα, πρέπει να έχουν ως άμεσο στόχο την κατάργηση των ψυχοφθόρων, για τους μαθητές και τους γονείς, πανελλαδικών εξετάσεων, αλλά και την αλλαγή κάποιων βασικών αξιών που προωθούνται από το σημερινό συντηρητικό εκπαιδευτικό σύστημα.

7. Τι αντιδράσεις υπάρχουν στα σχολεία σας και τι προτίθεστε να κάνετε το επόμενο διάστημα;

Α: Στις σχολικές μονάδες κυριαρχεί μια αβεβαιότητα και ένας διχασμός μεταξύ των μαθητών, που έχουν ενημερωθεί σχετικά με τις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι περισσότεροι μαθητές, κρίνοντας από το προσωπικό τους όφελος, συνήθως τάσσονται κατά του νέου εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς αυτό το μόνο που τους επιφυλάσσει είναι μια δύσκολη ένταξη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεν τους απαλλάσσει από την ψυχοφθόρα διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων.

Εμείς ως μαθητές με ανησυχίες, έχοντας αναλύσει κάθε σπιθαμή του νέου εκπαιδευτικού συστήματος και αποκτήσει μια πιο σφαιρική άποψη για το θέμα, δεν κρύβουμε ότι το νέο νομοσχέδιο, πέρα από τα αρνητικά του, κρύβει και αρκετά θετικά σημεία. Προσπαθώντας, όμως, να αντιμετωπίσουμε τα μειονεκτήματά του, είμαστε διατεθειμένοι να οργανώσουμε κάποιες δράσεις, που θα αφορούν την ενημέρωση των συμμαθητών μας, αλλά και τη συσπείρωσή τους για την οργάνωση μιας μαθητικής συνέλευσης, που ως κύριο στόχο θα έχει την παρέμβαση για ζητήματα που θα αφορούν κατά κύριο λόγο τις παιδαγωγικές μεταρρυθμίσεις.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά