Οι θέσεις για το χρέος και τις τράπεζες: μια κριτική στις παλινωδίες του ΣΥΡΙΖΑ

Προσπαθώ να παρακολουθώ όσο είναι δυνατόν τις τοποθετήσεις των ηγετικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ.

Με λύπη μουδιαπιστώνω κάτι που έχει κάποιες αναλογίες με την πορεία και τη στάση άλλων αστικών κομμάτων στο παρελθόν που βρέθηκαν στο ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τα οποία "στρογγύλευαν" διαρκώς τις θέσεις τους όσο έφταναν πιο κοντά στην κυβέρνηση.

Χρέος

Το τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ με το πελώριο, άδικο, βαθύτατα ταξικό και μη-βιώσιμο χρέος αποτελεί ένα από τα πλέον κρίσιμα θέματα.

Η απόφαση του πρόσφατου ιδρυτικού Συνέδρίου του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε ευθέως για τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους.

Εξυπακούεται ότι η διαγραφή αυτή, η οποία θα επιδιωχθεί κατ'ατρχήν με διαπραγματεύσεις, θα προχωρήσει, εφ'όσον χρειαστεί, μονομερώς.

Βεβαίως στο Συνέδριο είχε κατατεθεί από τη μειοψηφία σαφής πρόταση για την άμεση και χωρίς όρους διαγραφή του συνόλου του χρέους, η οποία δεν υιοθετήθηκε στη σχετική ψηφοφορία. (1)

Κι όμως η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για διαγραφή, αν χρειαστεί μονομερώς, του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, αποσιωπάται συστηματικά από τα ηγετικά στελέχη της πλειοψηφίας του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ προστίθεται και σειρά άλλων τοποθετήσεων που ουδέποτε τέθηκαν, συζητήθηκαν και πολύ περισσότερο εγκρίθηκαν από τα ανώτερα σώματα του ΣΥΡΙΖΑ.

Πρόσφατα, ηγετικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, με ειδικές ευθύνες σε αυτά τα θέματα, γράφοντας σε Κυριακάτικη εφημερίδα έκανε λόγο για τη "διαγραφή μέρους" (και όχι του μεγαλύτερου μέρους) του χρέους. Η διαφορά είναι τεράστια! Το μέρος του χρέους μπορεί να είναι το 20% ή το 30% σε καμμία περίπτωση το 60-70%! Κι όμως δεν διατυπώθηκε αυτή η άποψη ως προσωπική θέση.

Πέραν, όμως, αυτής της παραχάραξης, η διαγραφή μέρους του χρέους συχνά συνοδεύεται, για να χρυσωθεί το χάπι, με τη θέση για εξόφληση του υπολοίπου του χρέους με μια περίεργη και κυρίως αυθαίρετη "ρήτρα ανάπτυξης". Με λίγα λόγια η αποπληρωμή του χρέους θα γίνεται με κάποιο αλγόριθμο αν μπει η χώρα σε τροχιά ανάπτυξης και ανάλογα ίσως με τους ρυθμούς της.

Που συζητήθηκε, όμως και πως αποφασίστηκε η θέση της "ρήτρας ανάπτυξης"; Από όσο ρώτησα πουθενά!

Το νέο Σχέδιο Μάρσαλ

Πρόσφατα, μάλιστα, τις παραπάνω τοποθετήσεις ηγετικών στελεχών(τα ονόματα δεν έχουν σημασία, το πρόβλημα θέλω να θίξω και όχι ποιοί το προκαλούν) για το χρέος συνοδεύει και μια άλλη περίεργη τοποθέτηση για τη διεκδίκηση(!) μιας "μη δανειακής αναπτυξιακής χρηματοδότησης της χώρας μας για ορισμένο αρχικό χρονικό διάστημα".

Τι είναι αυτό το φρούτο, σκέφτηκα. Εδώ δεν θέτουμε θέμα να διαγραφεί το άδικο χρέος, το οποίο για να σωθούν τράπεζες και ευρωζώνη, μεταφέρθηκε ως οφειλή από τις ιδιωτικές τράπεζες στα κράτη της ΕΕ και θα ζητήσουμε νέο "ζεστό", τζάμπα χρήμα για αναπτυξιακούς στόχους; Και ποιός θα το δόσει; Οι πιστωτές; Και από μια τέτοια διεκδίκηση εξαρτούμε την πορεία του προγράμματός μας και της χώρας; Κι αν δεν υπάρξει (που δεν θα υπάρξει!) αυτή η μη δανειακή χρηματοδότηση, τι κάνουμε; Με ποιά ρευστότητα θα στηρίξουμε στοιχειωδώς τη δυνατότητα να ανακόψουμε την υφεσιακή πορεία;

Όλα τούτα τα φαεινά στηρίζονται σε μια χίμαιρα. Η ανακάλυψη που εδώ και καιρό έχει εισαχθεί στη φρασεολογία κάποιων είναι το σχέδιο Μάρσαλ. Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ κατά παράδοξο τρόπο τείνει να γίνει για κάποιους το νέο σχέδιο, αν όχι και το όραμα της Αριστεράς. Κρίμα.

Κρίμα, γιατί έτσι "εξαγνίζεται" ένα αντιδραστικό αμερικανικό ψυχροπολεμικό μεταπολεμικό κατασκεύσασμα που αποσκοπούσε να "υποδουλώσει" πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά τη Δυτ. Ευρώπη στις ΗΠΑ, να ελέγξει τις οικονομικές της επιλογές, να αναχαιτίσει την επέλαση των εργατικών και σοσιαλιστικών κινημάτων αλλά και τη Σοβιετική επιρροή στην ηπείρό μας. Και δυστυχώς αυτό το σχέδιο Μάρσαλ συνδέεται στη χώρα μας με "μαύρες" αντικομμουνιστικές μεταπολεμικές σελίδες.

Πέραν αυτών, όμως, ακόμα και αυτά τα αντιδραστικά σχέδια τύπου Μάρσαλ αποτελούν όνειρο θερινής νυκτός για τον άγριο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό της εποχής μας και την γερμανική-ατλαντική ΕΕ που επελαύνει.

Η ακύρωση των μνημονίων και η αποτίναξη του ζυγού του χρέους μόνο σε σύγκρουση με τους πιστωτές μπορεί να γίνει και μόνο μέσα από αυτή τη σύγκρουση μπορεί να ανοίξουν καινούργιοι προοδευτικοί και σοσιαλιστικοί δρόμοι στη χώρα.

Τράπεζες

Την ίδια ώρα που ηγετικά στελέχη αναδιπλώνονται και στρογγυλεύουν τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με το χρέος, άλλα στελέχη ή και τα ίδια, επιδίδονται στο ίδιο σπορ με τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το άλλο κρίσιμο θέμα της περιόδου: τις τράπεζες.

Η θέση που ψήφισε η πλειοψηφία του ιδρυτικού Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο ότι "οι τράπεζες θα τεθούν υπό την ιδιοκτησία και τον έλεγχο του δημοσίου" και αυτό παρ' οτι υπήρχε επ'αυτού πολύ πιο ριζοσπαστική θέση της μειοψηφίας, η οποία δεν υπερψηφίστηκε.(2)

Η σχετική απόφαση του Συνεδρίου σωστά δεν θέτει μόνο θέμα δημοσίου ελέγχου αλλά και δημόσιας ιδιοκτησίας των τραπεζών, που είναι και το πιο ουσιώδες. Διότι ο "δημόσιος έλεγχος" χωρίς τη "δημόσια ιδιοκτησία" των τραπεζών είναι "αέρας κοπανιστός" και περί "δημοσίου ελέγχου" ομιλεί ακόμα και ο αστικός κόσμος, αφού γνωρίζει ότι είναι περισσότερο προπαγανδιστικό τέχνασμα.

Κι όμως όλο και περισσότερο ηγετικά στελέχη της πλειοψηφίας του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα στελέχη με ειδικές ευθύνες για αυτόν τον τομέα, ξεχνούν συστηματικά να υποστηρίζουν τη δημόσια ιδιοκτησία των τραπεζών και περιορίζονται να ομιλούν απλώς για τον ανώδυνο "δημόσιο έλεγχό" τους, κάτι που ισχυρίζεται ότι ασκεί και ο Γ. Προβόπουλος με την εποπτεία επί των τραπεζών της Κεντρικής Τράπεζας Ελλάδας.

Την ίδια ώρα, τα ίδια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προτείνουν να συγκεντρωθούν τα "κόκκινα δάνεια" του σημερινού τραπεζικού συστήματος είτε σε ένα "δημόσιο οργανισμό" είτε σε μια δημόσια "badbank"με στόχο να εξυγιανθούν οι τράπεζες και να "φορτωθεί" το δημόσιο το βάρος της αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού χρέους που δεν μπορεί να αποπληρωθεί.

Με ένα "σμπάρο πολλά τρυγόνια". Από τη μια απαλάσσουμε τις τράπεζες από τα "κόκκινα δάνεια" και από την άλλη τα φορτώνουμε στις πλάτες του χειμαζόμενου ελληνικού λαού.

Μιλάμε, όμως, όχι για οποιεσδήποτε τράπεζες. Μιλάμε για τράπεζες και τραπεζίτες υπό "δημόσιο έλεγχο"!!! Τόσο καλά…

Πότε, όμως, και πού αποφασίσθηκαν αυτά τα περί "δημοσίου ελέγχου" και πολύ περισσότερο πότε, ποιοί και πού αποφάσισαν την ανάγκη της "badbank"ή του "δημόσιου οργανισμού" για τη μεταφορά των κόκκινων δανείων; Από όσο ρώτησα, τίποτα από όλα αυτά δεν έχουν αποφασίσει τα κομματικά σώματα.

Πρόκληση

Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτήν την ώρα βρίσκεται σε μεταίχμιο. Η πρόκληση της κυβέρνησης της Αριστεράς είναι πρόκληση για να αλλάξει ριζικά πορεία η χώρα. Και η πρόκληση αυτή για να απαντηθεί θετικά απαιτεί τη ριζοσπαστικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι τη συστημική αναδίπλωσή του, που θα είναι καταστροφή για τον ίδιο, την Αριστερά στο σύνολό της και κυρίως για τον τόπο, τον λαό και τη νεολαία.

Σημειώσεις:

(1) Η εναλλακτική εκδοχή την οποία υποστήριξε η μειοψηφία της Αριστερής Πλατφόρμας για το χρέος και έθεσε σε ψηφοφορία στο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έχει ως εξής:

ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Άμεση, χωρίς όρους, προϋποθέσεις και μνημονιακές δεσμεύσεις, διαγραφή του ελληνικού κρατικού χρέους. Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι το υπέρογκο και δυσβάσταχτο κρατικό χρέος είναι βαθιά άδικο και ταξικό, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος του είναι παράνομο και επαχθές. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αναγνωρίζει αυτό το χρέος σαν χρέος του ελληνικού λαού, πέραν του ότι έχει καταστεί εκ των πραγμάτων και μη βιώσιμο, διότι δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί και πολύ περισσότερο να αποπληρωθεί, χωρίς να εξοντωθούν η εργατική τάξη και ο λαός μας.

Η άμεση, χωρίς όρους και μνημονιακές υποχρεώσεις, διαγραφή του ελληνικού κρατικού χρέους, πέρα από δίκαιη και αναγκαία, είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για να απελευθερωθούν πολύτιμοι πόροι για την ανατροπή της λιτότητας και την υλοποίηση ενός μεταβατικού προγράμματος σε σοσιαλιστική κατεύθυνση.

Μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα προσπαθήσει καταρχήν να διαγράψει το χρέος -ή τουλάχιστον το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του- μέσα από διαπραγματεύσεις. Στο βαθμό που η προσπάθεια αυτή δεν θα αποφέρει γρήγορα θετικά αποτελέσματα, η κυβέρνηση της Αριστεράς θα προχωρήσει άμεσα στη διακοπή αποπληρωμής του χρέους (τόκων και χρεολυσίων) και στη διαγραφή του, επικαλούμενη νόμιμους λόγους επιβίωσης του ελληνικού λαού και τις αρχές του ΟΗΕ, που επιβάλλουν στις κυβερνήσεις να θέτουν τους θεμελιώδεις όρους επιβίωσης των λαών τους πάνω από οποιαδήποτε άλλη σκοπιμότητα ή «υποχρέωση».

Στη βάση της αδιαπραγμάτευτης θέσης του και δέσμευσής του για τη διαγραφή του ελληνικού κρατικού χρέους, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει τη συμπαράσταση των κινημάτων και της Αριστεράς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα θα αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να τεθεί το ζήτημα της διαγραφής των κρατικών χρεών κατά προτεραιότητα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου και τις αδύναμες-υπερχρεωμένες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα αναλάβει το επόμενο διάστημα άμεσες αγωνιστικές πρωτοβουλίες σε αυτήν την κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένης και της σύγκλησης μιας ευρωπαϊκής διάσκεψης, η οποία, ανεξάρτητα από τη μορφή και το εύρος της συμμετοχής, θα μπορούσε να υποβοηθήσει στη διαμόρφωση κλίματος και αγώνων για τη διαγραφή των κρατικών χρεών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

(2) Η θέση που υποστήριξε η μειοψηφία της Αριστερής Πλατφόρμας για τις τράπεζες και έθεσε σε ψηφοφορία στο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έχει ως εξής:

ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Κεντρική θέση του ΣΥΡΙΖΑ για τη διέξοδο από την κρίση αλλά και την εκπλήρωση όλων των ως άνω μέτρων, είναι η άμεση εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών και ο γενικότερος αναπροσανατολισμός τους ώστε να διαδραματίσουν αποκλειστικά ένα νέο αναπτυξιακό, επενδυτικό, παραγωγικό και κοινωνικό ρόλο.

Η εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση και ο επαναπροσανατολισμός του τραπεζικού συστήματος θα είναι ένα από τα πρώτα άμεσα μέτρα της κυβέρνησης της Αριστεράς, πολύ περισσότερο όταν στην ουσία το ελληνικό δημόσιο έχει χρηματοδοτήσει με διάφορες μορφές τις τράπεζες με ένα πακτωλό πολλών δεκάδων δις, με τελευταία περίπτωση την χορήγηση του τρομακτικού ποσού των 50 δις για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το οποίο φορτώθηκε ως δάνειο στο ελληνικό δημόσιο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποδέχεται σε καμία περίπτωση τους όρους και τις ρυθμίσεις κάτω από τις οποίες προωθείται η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με τη διάκρισή τους σε συστημικές και μη, με τις πρώτες να παραμένουν με δανεικά κεφάλαια του δημοσίου είτε στην ιδιωτική διαχείριση είτε στον έλεγχο του εκτός δημοσίου ΤΧΣ, δηλ. στα χέρια των κυρίαρχων της ΕΕ – ΕΚΤ και στην ουσία της Γερμανίας και τις δεύτερες να χαρίζονται με «προίκα» στις «συστημικές» τράπεζες.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σε κάθε περίπτωση θα καταργήσει τις ρυθμίσεις της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, και ειδικότερα τον απαράδεκτο ρόλο του ΤΧΣ και θα προωθήσει το πλήρες και ουσιαστικό πέρασμα όλων των τραπεζών σε δημόσια ιδιοκτησία και διαχείριση με νέο προσανατολισμό.

Ειδικότερα, ο ΣΥΡΙΖΑδεν αποδέχεται και δεν αναγνωρίζει τα σκανδαλώδη τετελεσμένα από το απαράδεκτο σπάσιμο της Αγροτικής Τράπεζας και τη χαριστική με «προίκα» 7,5 δισ. παραχώρηση της «καλής» ΑΤΕ στην Τράπεζα Πειραιώς.

Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποδέχεται το σκανδαλώδες και αυθαίρετο σπάσιμο του Τ.Τ. σε «καλή» και «κακή» Τράπεζα, με στόχο την εκχώρηση του καλού κομματιού με «προίκα»4,5 δισ. σε μία από τις «συστημικές» τράπεζες.

Αυτοί οι σχεδιασμοί είναι επιζήμιοι, απαράδεκτοι, αυθαίρετοι και σκανδαλώδεις και μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα τους ακυρώσει.

Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα ακυρώσει τη λεγόμενη «πώληση» της ΑΤΕ και θα επαναφέρει την τελευταία σε πλήρη λειτουργία με νέο προσανατολισμό και ανασυγκροτημένη, προκειμένου να υπηρετήσει το μεταβατικό - προοδευτικό σχέδιο στήριξης της μικρομεσαίας αγροτιάς και ανάπτυξης της πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα μας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα αγωνισθεί για να αποτρέψει τη πώληση-χάρισμα του Τ.Τ. σε άλλο τραπεζικό όμιλο και σε περίπτωση που μια τέτοια εξέλιξη δεν ματαιωθεί, από κυβερνητικές θέσεις θα την ακυρώσει, επανακτώντας, υπό δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο, ένα ανασυγκροτημένο και δυναμικό Τ.Τ., το οποίο σε στενή διασύνδεση με τα δημόσια ΕΛΤΑ θα καταστεί βραχίονας για τη στήριξη και ανάπτυξη της λαϊκής αποταμίευσης, των λαϊκών καταθέσεων και ειδικότερα της περιφερειακής ανάπτυξης.

Στο πλαίσιο μιας νέας σεισάχθειας, ο ΣΥΡΙΖΑ θα προχωρήσει σε μέτρα που θα σταματήσουν το κύμα κατασχέσεων και πλειστηριασμών περιουσιακών στοιχείων (κινητών και ακινήτων) όταν αυτά βρίσκονται κάτω από ένα όριο, ενώ θα απαγορευθεί πλήρως η κατάσχεση της πρώτης κύριας κατοικίας και η κατάσχεση μισθών και συντάξεων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα προχωρήσει στην άμεση κατάργηση του διάτρητου διατραπεζικού συστήματος «Τειρεσίας», το οποίο λειτουργεί σαν τυφλό όργανο των τραπεζών και σύστημα εξουθένωσης και εξόντωσης των μισθωτών και των πιο αδύναμων εμπορικών, επαγγελματοβιοτεχνικών στρωμάτων.

*μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ