«ΟΤΑΝ ΤΟ ΦΩΣ ΧΟΡΕΥΕΙ, ΜΙΛΑΩ ΔΙΚΑΙΑ»

Χειρόγραφα, προσωπικά αντικείμενα, οι πρώτες εκδόσεις, το βραβείο Νόμπελ, που του απονεμήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1963, δικές του ζωγραφιές και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, καθώς και πρωτότυπα έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν ή εμπνέονται από την ποίηση του Σεφέρη, συνθέτουν την Έκθεση.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που έβγαλε ο Σεφέρης από την περίοδο των φοιτητικών του χρόνων στο Παρίσι (1918-1924) έως τα τελευταία του ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αναπαριστούν τοπία από Μικρά Ασία, Κύπρο, Αθήνα, Ύδρα, Πόρο, Κάιρο, Βενετία κλπ., με λιμάνια, εκκλησίες, μοναστήρια, αρχαιολογικούς χώρους και καθημερινές σκηνές. Επίσης, περιλαμβάνουν ανθρώπους που συνήθως ο ίδιος συνδέονταν με φιλία, όπως ο Καββαδίας, ο Τσαρούχης, ο Persson, o Henry Miller, κ.ά.

Οι φωτογραφίες δεν καταγράφουν μόνο τα μέρη που επισκέφτηκε, αλλά είναι ταυτόχρονα και οι αναμνήσεις του. Τόσο οι φωτογραφίες όσο και η ποίησή του, είχε έντονο το συναίσθημα της παράδοσης και του να κουβαλά ο καθένας τις ρίζες του. Γι’ αυτό, σε δοκίμιό του, για τον «Ερωτόκριτο», έλεγε ότι «…σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν, σβήνει κανείς κι ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον, και είναι θλιβερή η ζωή που μοιάζει σαν ακατοίκητο σπίτι», ενώ η Ελένη Αρβελέρ επισημαίνει ότι η ποίηση του Γιώργου Σεφέρη είναι «Ένα χωνευτήρι της ελληνικής ιστορίας…». Ήταν, βέβαια, το ρεύμα της εποχής η αναζήτηση της ελληνικής ταυτότητας και το πως εντάσσεται η λαϊκή παράδοση στην τέχνη.

Ο Γιώργος Σεφέρης θαύμαζε ζωγράφους, όπως τον Θεόφιλο, τον Τσαρούχη, τον Σικιελιώτη, τον Π. Ζωγράφο, και επηρεάστηκε από αυτούς, ενώ γνωστοί ζωγράφοι, των οποίων τα έργα παρατίθενται στην Έκθεση, όπως ο Ψυχοπαίδης, ο Τάσσος, ο Φασιανός, ο Μόραλης, επηρεάστηκαν από τον ποιητή. Γνωστή είναι σε όλους/-ες, η ξυλογραφία (1979), του γνωστού χαράκτη, Τάσσου, με το πρόσωπο του Σεφέρη.

Επίσης, λαμβάνουν μέρος και πολλοί νεότεροι καλλιτέχνες-ζωγράφοι, που τιμούν τον ποιητή με τα έργα τους, τα οποία είναι εμπνευσμένα από τον ίδιο, και σε πολλές περιπτώσεις έχουν αποσπάσματα από ποιήματά του, όπως για παράδειγμα ο πίνακας του Χ. Μπόκορου, με τίτλο, «Αμυγδαλιά», στον οποίο παρατίθεται το γνωστό στιχάκι, που είναι και μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη: «Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν…». Στα έργα τους,  η έμφαση είναι στα τέσσερα θεμελιώδη θεματικά στοιχεία της ποίησης του Σεφέρη: φως, χρόνος, ρυθμός, δικαιοσύνη. Είναι αυτά που πάντα απασχολούσαν τον Σεφέρη, τον ενδιέφεραν και τον επηρέαζαν. Υπό αυτή την έννοια, δεν είναι τυχαίος ο τίτλος της Έκθεσης, «Όταν το φως χορεύει, μιλάω δίκαια», ο οποίος, όπως επισημαίνει ο Παναγιώτης Ροϊλός στον κατάλογο με τα έργα της Έκθεσης, συνδέει αυτά τα τέσσερα θεματικά στοιχεία με την εν γένει προσέγγιση του ποιητή για την τέχνη και τον κόσμο.