Οι βουλευτικές εκλογές στην Ουκρανία έγιναν εν μέσω του πολέμου στις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, όπου το αίμα συνεχίζει να ρέει, παρά την «εκεχειρία» που έχει συμφωνηθεί. Γι’ αυτό το λόγο δεν διεξήχθησαν εκλογές στις περισσότερες περιφέρειες των δύο αυτών επαρχιών (και φυσικά ούτε στην Κριμαία η οποία έχει ήδη αποχαιρετήσει την Ουκρανία εδώ και μήνες). Μάλιστα οι εξεγερμένοι αναμένεται να διοργανώσουν τις δικές τους εκλογές τις επόμενες ημέρες, το αποτέλεσμα των οποίων έχει ήδη δηλώσει ότι θα αναγνωρίσει η Ρωσία.
Ποσοστά
Το ποσοστό συμμετοχής στις ουκρανικές εκλογές ήταν εξαιρετικά χαμηλό (μόλις που ξεπέρασε το 51% -η μισή χώρα δεν ψήφισε), όχι βέβαια εξαιτίας της εξαίρεσης των δύο παραπάνω επαρχιών: η απαξίωση της πολιτικής, η αίσθηση του πληθυσμού ότι δεν μπορεί να αλλάξει τη ζωή του μέσα από την κάλπη, τουλάχιστον με τα υπαρκτά κόμματα, είναι εκτεταμένη όπως και στη Δύση (και ίσως περισσότερο).
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές αναμένονταν να ανακοινωθούν τα επίσημα τελικά αποτελέσματα, ωστόσο σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, πρώτο κόμμα αναδείχθηκε το Λαϊκό Μέτωπο του τωρινού πρωθυπουργού (φιλοδυτικού) Αρσένι Γιάτσενιουκ και του προέδρου της Βουλής (επίσης φιλοδυτικού) Ολαξάντρ Τουρτσίνοφ, που συγκέντρωσε το 22,22% των ψήφων. Δεύτερο ήρθε το κόμμα του τωρινού προέδρου Πέτρο Ποροσένκο (Μπλοκ του Ποροσένκο), το οποίο, με επικεφαλής τυπικά τον πρώην πυγμάχο (εκλεκτό του Βερολίνου) Βιτάλι Κλίτσκο, συγκέντρωσε το 21,81%. Εξαιτίας του περίπλοκου εκλογικού συστήματος το πρώτο κόμμα ήρθε… δεύτερο καθώς πήρε μόλις 82 έδρες έναντι 131 εδρών του Μπλοκ του Ποροσένκο (ο Βενιζέλος θα πρέπει να εντρυφήσει γρήγορα πάνω στο ουκρανικό εκλογικό σύστημα: θα βρει σίγουρα θησαυρό).
Τρίτο ήρθε το (δεξιο-χριστιανικό-εθνικιστικό) κόμμα Αυτάρκεια του πρώην δημάρχου του Λβοφ, Αντρίι Σαντοβίι (11%- 33 έδρες). Τέταρτο κατετάγη το Μπλοκ της Αντιπολίτευσης (αποτελεί ό,τι απέμεινε από το Κόμμα των Περιφερειών του ανατραπέντα Γιανουκόβιτς), το οποίο υπό την ηγεσία του Γιούρι Μπόικο, συγκέντρωσε το 9,5% παίρνοντας 29 έδρες. Το ακροδεξιό Ριζοσπαστικό Κόμμα παίρνει 7,5 % και 22 έδρες, ενώ το κόμμα Μητέρα Πατρίδα της πολυεκατομμυριούχου Γ. Τιμοσένκο συνετρίβη και από 25,6% και 101 έδρες που κατείχε, περιορίστηκε στο 5,7% και στις 19 μόλις έδρες, ενώ για πρώτη φορά στη σύντομη ιστορία της χώρας το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν μπήκε στη Βουλή.
Αυτό που τόνισαν τα δυτικά ΜΜΕ είναι ότι υπήρξε κατά κράτος επικράτηση των φιλοδυτικών δυνάμεων (παρά την εντός του στρατοπέδου μεταβολή του συσχετισμού δυνάμεων, η οποία δεν ήταν και τόσο σημαντική αν σκεφτούμε ότι το επιτελείο της Τιμοσένκο απλώς μεταπήδησε στο Λαϊκό Μέτωπο). Σημαντικό στοιχείο είναι επίσης η επαναβεβαίωση (μετά τις προεδρικές εκλογές) της εκλογικής ασημαντότητας των φασιστών: το κρυπτοφασιστικό κόμμα Σβόμποντα κέρδισε μόλις 6 έδρες, ενώ οι καθαρόαιμοι ναζί του Δεξιού Τομέα μόλις που κατάφεραν να μπουν στη Βουλή (1 έδρα). Ακόμη και αν προσμετρηθεί στους φασίστες το 7,5% του Ριζοσπαστικού Κόμματος, η συνολική επιρροή των φασιστών κινείται περίπου στα επίπεδα και άλλων ευρωπαϊκών χωρών (μεταξύ των οποίων και πολλών δυτικών).
Πόλεμος
Όμως θα ήταν λάθος να μείνει κανείς στην, έτσι κι αλλιώς αναμενόμενη, επικράτηση των φιλοδυτικών κομμάτων. Εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι το γεγονός ότι ο κόσμος καταψήφισε τον πόλεμο. Ο ίδιος ο Ποροσένκο μετά τα πρώτα αποτελέσματα δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων τάχθηκε υπέρ των πολιτικών δυνάμεων που υποστηρίζουν το ειρηνευτικό σχέδιο της προεδρίας και επιζητούν πολιτική επίλυση της κατάστασης στο Ντονμπάς».
Δεν είναι τυχαίο που ηττήθηκαν κατά κράτος οι φιλοπόλεμες δυνάμεις, δηλ. οι ναζί και η Τιμοσένκο που ζητούσαν ανακατάληψη των περιοχών που κατέχουν οι ρωσόφωνοι αντάρτες. Τα υπόλοιπα κόμματα έχουν αποδεχθεί ότι προτεραιότητα έχει η ειρήνη.
Αυτή η στάση δεν προέκυψε μέσα από τον ανθρωπισμό που (δεν) διακατέχει κανένα από αυτά τα κόμματα, αλλά μέσα από τρεις παράγοντες: Α) Τις μεγάλες στρατιωτικές αποτυχίες στις συγκρούσεις με τους αντάρτες και στο συνακόλουθο μεγάλο αριθμό νεκρών φαντάρων. Β) Τις έντονες και μαζικές διαμαρτυρίες των συγγενών των φαντάρων στα μετόπισθεν, τόσο για τους ατέλειωτους θανάτους όσο και για τις φρικτές συνθήκες διαβίωσης (εστίαση, ρούχα, ποιότητα εξοπλισμού) των στρατιωτών. Γ) Τη διαπίστωση εκ μέρους της ουκρανικής άρχουσας τάξης ότι δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς να βρει ένα modus vivendi με τη Ρωσία. Ήδη, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ δήλωσε ότι η Μόσχα θα αναγνωρίσει το εκλογικό αποτέλεσμα και πλέον οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι άνοιξε ο δρόμος για μια πραγματική και μόνιμη εκεχειρία αλλά και για μπίζνες, δηλ. για μια συμφωνία για το φυσικό αέριο, πράγμα που βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Βερολίνου.
Δυσκολίες
Όσον αφορά τις εσωτερικές εξελίξεις, το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρξει κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων με τον Γιάτσενιουκ να διατηρεί το πόστο του πρωθυπουργού, ωστόσο θα χρειαστεί πιθανόν να συνεργαστούν και με το κόμμα της Αυτάρκειας (μερικοί αναλυτές λένε ότι δεν είναι καθόλου απίθανο να συμμετάσχει στον κυβερνητικό συνασπισμό και το… Μπλοκ της Αντιπολίτευσης, καθώς τα στελέχη του είναι συνηθισμένα να γεύονται από την πίττα της εξουσίας).
Η λειτουργικότητα αυτού του συνασπισμού είναι εξαιρετικά αμφίβολη καθώς όλοι οι συμμετέχοντες θα ζητούν ανταλλάγματα για τη στήριξη προς την κυβέρνηση (τα οποία βεβαίως δεν θα είναι… ιδεολογικής φύσης ούτε θα αφορούν τα λαϊκά συμφέροντα). Ήδη ο Σαντοβίι δήλωσε ότι για να συμμετάσχει το κόμμα του στο συνασπισμό θα πρέπει ο Ποροσένκο να δώσει υπουργικούς θώκους «στους καλύτερους ειδικούς του επιχειρηματικού κλάδου» και όχι στους «φίλους, τους γνωστούς και τους συνεργάτες του». Αλλά και η συνεργασία Ποροσένκο-Γιάτσενιουκ δεν θα είναι εύκολη καθώς η εκλογική αναβάθμιση του δεύτερου θα σημάνει επίσης διεκδίκηση σοβαρότερων ανταλλαγμάτων από την πλευρά του.
Από την άλλη, μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη η ενσωμάτωση νεαρών ακτιβιστών της πλατείας Μαϊντάν που φαίνεται ότι εκλέγονται βουλευτές, όπως οι πρώην δημοσιογράφοι Μ. Ναγέμ, Σ. Λεστσένκο και Σ. Ζάλιστσουκ, οι οποίοι υποτίθεται ότι έχουν τη λαϊκή εντολή να καταπολεμήσουν το υπαρκτό κοινοβουλευτικό σύστημα και τη διαφθορά.
Ωστόσο ας μη νομίσει κανείς ότι οι αριστερές αντισυστημικές φωνές που υπήρξαν στο κίνημα του Μαϊντάν, μπόρεσαν να εκπροσωπηθούν στο κοινοβούλιο: όλοι οι 20άρηδες και 30άρηδες που εκλέχθηκαν βουλευτές (ακόμη κι αν κάποιοι από αυτούς συμμετείχαν στην εξέγερση) πέρασαν από ειδικές… συνεντεύξεις (βλ. Κυρ. Μητσοτάκη) τις οποίες οργάνωσαν τα φιλοδυτικά κόμματα –και μόνον μετά από αυτές πήραν το χρίσμα του υποψήφιου.
Αυτά για τα αποτελέσματα των εκλογών. Θα επανέλθουμε ωστόσο για τις εξελίξεις στην Α. Ουκρανία, για την οποία υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες στην ελληνική Αριστερά.
