Η συµπλήρωση των 29 ετών από την κρίση των Ιµίων συµπίπτει µε την όξυνση των ελληνοτουρκικών ανταγωνισµών, την αύξηση των πολεµικών δαπανών και την ένταση των εκατέρωθεν εθνικισµών.
Και δεν µας προξενεί καµία εντύπωση αυτή η σύµπτωση. Γιατί το όλο ζήτηµα αποτέλεσε εκκολαπτήριο των πιο τερατωδών πολιτικών και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου διαχρονικά. Ειδικά ο ελληνικός καπιταλισµός, πάνω στο αφήγηµα της «τουρκικής απειλής» επένδυσε τεράστιο πολιτικό και οικονοµικό κεφάλαιο επιχειρώντας να αποπροσανατολίσει την κοινωνική ατζέντα.
Κρίση των Ιµίων
Τον Ιανουάριο του 1996, οι πολεµικές µηχανές των δυο χωρών-τοποτηρητών του δυτικού ιµπεριαλισµού στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα και η Τουρκία, παραλίγο να φαγωθούν µεταξύ τους, µε αφορµή το αλλεπάλληλο ανέβασµα και κατέβασµα σηµαιών των κρατών τους στις βραχονησίδες των Ιµίων από δηµοσιογράφους και ψαράδες της περιοχής. Τα Ίµια αποτέλεσαν την ενσάρκωση των πιο µιλιταριστικών φαντασιώσεων των στρατιωτικών ηγεσιών και των δύο χωρών. Αποτέλεσµα των φαντασιώσεων αυτών υπήρξε η πτώση ενός ελικοπτέρου του πολεµικού ναυτικού, µετά από κάτοψη των Ιµίων λόγω απώλειας ελέγχου, και ο θάνατος του πληρώµατός του. Η άκρα δεξιά ηρωοποίησε τα επόµενα χρόνια τους νεκρούς ως σύµβολα εθνικής υπερηφάνειας και έχτισε διάφορους ανεξακρίβωτους µύθους γύρω από τα αίτια της πτώσης του ελικοπτέρου.
Στην πραγµατικότητα οι τρεις νεκροί των Ιµίων δεν αποτελούν τίποτε άλλο από θύµατα της ανθρωποφάγας πολεµικής µηχανής. Η κρίση τελικά εκτονώθηκε µετά από παρέµβαση του αµερικανικού παράγοντα, στον οποίο οι αστικές τάξεις τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας δήλωσαν πιστοί σύµµαχοι. Γιατί ο πατριωτισµός των πολιτικών και στρατιωτικών ηγεσιών τελειώνει εκεί που αρχίζει ο συσχετισµός δυνάµεων στην ιµπεριαλιστική αλυσίδα. Ο Κλίντον νουθέτησε τους δύο «τσακωµένους» συµµάχους του και αρνήθηκε να σφαχτούν «επειδή µερικοί δηµοσιογράφοι και µερικοί βαρκάρηδες τσακώθηκαν σε έναν βράχο µε µια κατσίκα». Κι όµως, η δουλειά είχε γίνει. Η πατριωτική σπορά πρωτίστως από τους αστούς και δευτερευόντως από την ακροδεξιά, είχε πέσει για τα καλά στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Αιγαίο και Αντιτουρκισµός
Αναµφισβήτητα η κρίση των Ιµίων έθεσε σε νέα βάση τους λεγόµενους ελληνοτουρκικούς ανταγωνισµούς. Η ελληνική αστική τάξη µαζί µε διάφορους διεθνολόγους της κακιάς ώρας και ένα εθνοκεντρικό µιντιακό µπλοκ, για δεκαετίες έστησε το περίφηµο αφήγηµα της «εθνικής απειλής» πίσω από το οποίο κρύβονταν οι πιο φιλοπόλεµες και αντιλαϊκές πολιτικές. Το Αιγαίο αναβαθµίστηκε ως πεδίο γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, αρένα στρατιωτικών ασκήσεων και χρηµατιστήριο πολεµικών εξοπλισµών. Όλες οι κυβερνήσεις διαχρονικά επένδυσαν πάνω στο αίσθηµα του φόβου δαπανώντας δισεκατοµµύρια ευρώ σε στρατιωτικούς εξοπλισµούς, από τα κολοσσιαία εξοπλιστικά και τις µίζες του Άκη Τσοχατζόπουλου στις αρχές της χιλιετίας µέχρι τα αδιανόητα ποσά της «Ατζέντας 2030» του Νίκου Δένδια στον παρόντα χρόνο. Ο ελληνικός καπιταλισµός τζογάρει πάνω στο πολεµικό ενδεχόµενο χωρίς καµία συστολή.
Σήµερα, ο αντιτουρκισµός αποτελεί βασικό συστατικό της κυρίαρχης αφήγησης. Ενταγµένος σε ένα πολεµικό διεθνές πλαίσιο µεταλλάσσεται ανάλογα µε τα συµφέροντα του δυτικού ιµπεριαλισµού. Τα νησιά και οι βραχονησίδες του Αιγαίου γίνονται πλέον αποθετήρια προσφύγων από τη Μέση Ανατολή και η ελληνική ακτοφυλακή υπερασπίζεται τα «πάτρια εδάφη» µε εµβολισµούς βαρκών, παράνοµες απωθήσεις και εκατόµβες νεκρών στο Αιγαίο. Αν βγει κάτι στη δηµοσιότητα, «φταίνε οι Τούρκοι διακινητές». Είναι ασύλληπτο το πώς δύο κράτη µπορούν να σφαχτούν για µια βραχονησίδα µε κατσίκες, αλλά έχουν δηµιουργήσει έναν παρακρατικό µηχανισµό εξόντωσης προσφύγων χωρίς σοβαρές τριβές. Την ίδια στιγµή όµως, δεν υπαναχωρούν από το εθνικιστικό τους κρεσέντο.
Μετά την απόφαση της Κοµισιόν για επένδυση 392 δισ. ευρώ από τα λεγόµενα Ταµεία Συνοχής της ΕΕ για επενδύσεις σε εξοπλισµούς και στρατιωτικές υποδοµές, η Ελλάδα έχει πατήσει γκάζι παρουσιαζόµενη ως εµπροσθοφυλακή των συνόρων της ΕΕ. Ο ελληνικός καπιταλισµός επιχειρεί τη συνολική αναθεώρηση του εξοπλιστικού προγράµµατος µέσα από την απόκτηση 20 µαχητικών τύπου F-35 και την έναρξη διερεύνησης συµµετοχής στο πρόγραµµα ναυπήγησης της φρεγάτας κλάσης Constellation, της νέας γενιάς φρεγάτας του αµερικανικού Πολεµικού Ναυτικού. Μαζί µε τα µαχητικά αεροσκάφη Rafale, τις φρεγάτες Belharra και τα ελικόπτερα Romeo η κυβέρνηση Μητσοτάκη µπαίνει για τα καλά στους πολεµικούς ανταγωνισµούς κάνοντας χρυσές τις πολεµικές βιοµηχανίες. Την ίδια στιγµή προκαλεί ντροπή ότι βρίσκεται σε διαπραγµατεύσεις µε το Ισραήλ για την ανάπτυξη ενός αντιπυραυλικού συστήµατος αξίας 2 δισεκατοµµυρίων ευρώ, παρόµοιου µε το ισραηλινό Iron Dome.
Αντιπολεµικό Κίνηµα
Τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα µετά την άνοδο των νεοναζί της Χρυσής Αυγής, η επέτειος των Ιµίων έχει αποκτήσει τα χαρακτηριστικά µια φασιστικής φιέστας στο κέντρο της Αθήνας, η οποία χρήζει απάντησης. Χωρίς να υποτιµούµε καθόλου την αξιοποίηση της επετείου από την εγχώρια ακροδεξιά για το πολιτικό της χτίσιµο, από αυτό το άρθρο ισχυριζόµαστε ότι η συγκεκριµένη επέτειος έχει πολύ µεγαλύτερες προεκτάσεις που αγγίζουν το ίδιο το αφήγηµα της ελληνικής αστικής τάξης. Σε µια τεταµένη γεωπολιτική περίοδο µε ενεργά πολεµικά µέτωπα στην ευρύτερη περιοχή, οι εθνικές κορώνες των Ιµίων θα γίνουν όπλο πρωτίστως στη φαρέτρα του Δένδια και του Μητσοτάκη. Κάπως πρέπει να δικαιολογηθούν οι τροµαχτικές δαπάνες σε πολεµικούς εξοπλισµούς, τη στιγµή που η κοινωνία βουλιάζει στην ανέχεια και την επισφάλεια. Κάπως πρέπει να δικαιολογηθούν οι συµµαχίες µε το κράτος τροµοκράτη του Ισραήλ που διαπράττει µια γενοκτονία σε ζωντανή µετάδοση. Κάπως πρέπει να δικαιολογηθούν οι εγκληµατικές αντιπροσφυγικές πολιτικές στα σύνορα.
Η εγχώρια ακροδεξιά προφανώς και θα τσιµπήσει τα σπόρια που της πετάει απλόχερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όµως η µεγάλη εικόνα είναι πιο σοβαρή. Είναι ζωτική σηµασίας ανάγκη να οικοδοµηθεί εδώ και τώρα ένα µαζικό, ενωτικό και ριζοσπαστικό αντιπολεµικό κίνηµα που θα απαντά στην µιλιταριστική ατζέντα της κυβέρνησης. Ένα κίνηµα που θα απαντά στα αφηγήµατα των Ιµίων και του αντιτουρκισµού θέτοντας ως προµετωπίδα τα ταξικά και διεθνιστικά συµφέροντα των «από κάτω». Με την Παλαιστίνη να σφαγιάζεται και την πολεµική κρίση διεθνώς να παίρνει απροσδιόριστες διαστάσεις, προέχει η συγκρότηση µιας ισχυρής πολιτικής απάντησης σε επίπεδο δρόµου και κοινωνικών χώρων, και όχι µια στρατιωτικού τύπου αντιπαράθεση µε τους φασίστες. Ο καλύτερος τρόπος να αποµονωθεί η ακροδεξιά, είτε η θεσµική, είτε η παρακρατική, είναι να γιγαντωθεί στο δρόµο η παρουσία των πολιτικών και κοινωνικών φορέων που παλεύουν ενάντια στη φτώχεια, τον πόλεµο και το ρατσισµό.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά