«Σε θέλω, σε ποθώ, σ’ αγαπώ, σε λατρεύω, είσαι τα πάντα για μένα. Αρκεί να σ’ έχω κατακτήσει, να “είσαι” μόνο για μένα, να είσαι κτήμα μου, να σε εξουσιάζω. Αλλιώς, θα σε διαλύσω, θα σε καταστρέψω, θα σε συντρίψω» (απόσπασμα από το ενημερωτικό έντυπο).
Η θεατρική παράσταση, «Πενθεσίλεια» (1808) του Κλάιστ, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη, η οποία είχε ανέβει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (14-23/2/2018), βασίστηκε στον αντεστραμμένο μύθο των Οβίδιου και Βιργίλιου.
Κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ο Αχιλλέας έρχεται αντιμέτωπος, στο πεδίο της μάχης, με την βασίλισσα των Αμαζόνων, την Πενθεσίλεια και θαμπώνεται από το σθένος και τη μαχητικότητά της. Εκεί ερωτεύονται. Όμως, προσπαθούν να κερδίσουν ο ένας τον άλλο, με βάση τον πολεμικό ανταγωνισμό και όχι με το συναίσθημα.
Στην Πενθεσίλεια, ο έρωτας, συμβαίνει για πρώτη φορά. Αυτό της δημιουργεί ένα διχασμό. Αφενός, ανάμεσα στις ανάγκες της ως γυναίκα, αφετέρου απέναντι στο χρέος της στο νόμο των Αμαζόνων. Και αυτό δεν ξέρει πώς να το διαχειριστεί. «Η μοίρα μου είναι η καρδιά μου», αναφωνεί, για να συμπληρώσει: «ο άνθρωπος γίνεται ίσος με τους Θεούς, μόνο με την ευτυχία».
Όμως, η συνύπαρξη, του Αχιλλέα και της Πενθεσίλειας, διαρκεί μόνο για πολύ λίγο. Μια μοιραία παρεξήγηση, οδηγεί σε ολέθρια αποτελέσματα. Ο Αχιλλέας, την καλεί σε μάχη, προκειμένου να βγάλει την πανοπλία του και να παραδοθεί. Εκείνη, παρεξηγώντας το νόημα της πρόσκλησης, θυμώνει, και πάει να τον κατακτήσει ερωτικά με πόλεμο. Η Πενθεσίλεια, πάνω στην παραφορά της, και εκτός ελέγχου, κατασπαράσσει ζωντανό τον Αχιλλέα μαζί με τα σκυλιά της. Η σκηνή θυμίζει κάτι από Βάκχες. Όταν αντιλαμβάνεται την παρεξήγηση, αυτοκτονεί δίπλα στο νεκρό σώμα, του Αχιλλέα, αφήνοντας τον εαυτό της να σβήσει από μόνος του, δείχνοντας «πόσο εύθραυστοι είμαστε όλοι».
Κάπου διάβασα ότι «Το πάθος πρέπει να σταματά όταν φτάνει στο ζενίθ και όχι να περιμένει την κατάπτωση της παρακμής». Διότι, όταν είσαι ερωτευμένος «μπορείς να δικαιολογήσεις τα πάντα» ή να καταστρέψεις τα πάντα. Και όπως εύστοχα παρατηρεί, σε συνέντευξη, η Βίκυ Βολιώτη (ερμηνεύει τη Πενθεσίλεια), «…το ενδιαφέρον στο έργο, μετά την πρώτη ανάγνωση, είναι η σκέψη πως προσπαθούμε στις προσωπικές μας σχέσεις να εξουσιάσουμε ο ένας τον άλλον και όχι να συνυπάρξουμε, είναι το πως έχουμε αφήσει πίσω αισθήσεις, ένστικτα, άλλους τρόπους να πλησιαζόμαστε και τα κάνουμε όλα με βάση τη λογική».
Τελικά, τι επιλέγουμε; Σχέσεις εξουσίας ή συνεργασίας; Λογική ή συναίσθημα; Βγάζουμε την πανοπλία μας ή όχι;
