Πάνε μέρες από όταν το Ισραήλ υποτίθεται ότι θα προσαρτούσε τεράστια κομμάτια της Δυτικής Όχθης.
Οι αναλυτές έχουν παραθέσει μια σειρά λόγους για την αναβολή: διεθνής πίεση, εσωτερικές πολιτικές διαμάχες στο Ισραήλ και η πανδημία του κοροναϊού, μεταξύ άλλων.
Ωστόσο, είτε με επίσημη ανακοίνωση της προσάρτησης είτε χωρίς, η κατοχή της Δυτικής Όχθης συνεχίζεται, ενώ δεκάδες αναφορές καταγράφουν τις τελευταίες μέρες μια αύξηση των Ισραηλινών επιθετικών ενεργειών στα κατεχόμενα εδάφη.
Οι έφοδοι για συλλήψεις μέσα στη νύχτα, οι κατασχέσεις γης, οι επιθέσεις από εποίκους συνεχίζονται, ενώ υπάρχουν πολλές αναφορές για πολλαπλασιασμό των προσπαθειών των εποίκων να δημιουργήσουν νέα «προκεχωρημένα φυλάκια» στη Δυτική Όχθη.
Κάθε μέρα που περνά, η προοπτική της προσάρτησης και του τί θα σημαίνει αυτή για τους Παλαιστίνιους που ζουν υπό κατοχή γίνεται όλο και πιο θολά. Τί ακριβώς συνέβη και τί πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον; Σε αυτό το άρθρο απαντάμε κάποιες από τις απορίες σας.
Τι συνέβη την 1η Ιούλη;
Επί μήνες, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, επικαλούταν την 1η Ιούλη ως την μέρα που θα ξεκινούσε να προσαρτά μεγάλα τμήματα της Δυτικής Όχθης, ξεκινώντας από τους εκατοντάδες εποικισμούς στη Δυτική Όχθη και την Κοιλάδα του Ιορδάνη.
Αλλά καθώς πλησίαζε η ημερομηνία, ο Νετανιάχου άρχισε να κάνει λόγο για μικρότερης κλίμακας προσάρτηση, δηλώνοντας ότι θα ξεκινούσε μόνο με τους τρεις μεγαλύτερους εποικισμούς: Ma’ale Adumim, Gush Etzion, και Ariel.
Λίγες μέρες πριν την 1η Ιούλη, ο κυβερνητικός εταίρος του Νετανιάχου, Μπένι Γκαντζ, άρχισε να «μαλακώνει» τη ρητορική του πάνω στο θέμα της προσάρτησης, υποσκάπτοντας το αφήγημα του Νετανιάχου.
Ο Γκανζ, αφού εξέφρασε τη διαφωνία του σε μια μονομερή ενέργεια, συμπλήρωσε ότι η 1η Ιούλη δεν ήταν μια «ιερή ημερομηνία» για τα σχέδια προσάρτησης και δήλωσε ότι προς το παρόν ιεραρχεί την αντιμετώπιση της κρίσης του COVID-19 πάνω από την προσάρτηση.
«Είναι αλήθεια, η 1η Ιούλη δεν ήταν ποτέ μια προκαθορισμένη ιερή ημερομηνία», δήλωσε στο Mondoweiss η Diana Buttu, Παλαιστίνια πολιτική αναλυτής και πρώην σύμβουλος του τότε προέδρου της PLO Μαχμούντ Αμπάς.
«Ο λόγος που όλοι εστίασαν σε εκείνη την ημερομηνία ήταν επειδή αυτή ήταν η μέρα μετά την οποία το Ισραήλ θα μπορούσε να προωθήσει νομοσχέδια για την προσάρτηση στην Κνεσέτ» είπε. «Δεν ήταν η προκαθορισμένη μέρα για την προσάρτηση, αλλά ήταν η μέρα μετά την οποία θα μπορούσαν να ξεκινήσουν τη διαδικασία».
Πέρα από τις διαφωνίες μέσα στην κυβέρνηση και την έλλειψη πραγματικού σχεδίου από την πλευρά Νετανιάχου για το πώς θα υλοποιηθεί η προσάρτηση, η Buttu σημείωσε ότι η καθυστέρηση θα μπορούσε να αποδοθεί εν μέρει και στην αυξανόμενη διεθνή πίεση προς το Ισραήλ να σταματήσει.
«Όλη η διεθνής πίεση βοηθάει, με την έννοια ότι είναι η πρώτη φορά που εστιάζουν όλοι στις δράσεις του Ισραήλ. Υπάρχει ομόφωνη καταδίκη παγκοσμίως και είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε ανθρώπους να εστιάζουν στο πώς είναι η ζωή των Παλαιστινίων στην Κοιλάδα του Ιορδάνη και σε άλλες περιοχές που έχουν επιλεγεί για προσάρτηση», συμπλήρωσε.
Θα συμβεί η προσάρτηση;
Η απουσία επίσημης ανακοίνωσης από τον Νετανιάχου την 1η Ιούλη, μαζί με την αυξανόμενη πίεση της διεθνούς κοινότητας και τις απειλές της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) να πάψει να επιτελεί τα καθήκοντά της, δημιούργησαν σε πολλούς ανθρώπους το ερώτημα αν πρόκειται να συμβεί η προσάρτηση γενικά.
Οι πιο επικριτικές φωνές τονίζουν ότι το ζήτημα δεν είναι αν θα υλοποιηθεί, αλλά πότε.
«Η προσάρτηση έχει αναδυθεί ως κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης του Ισραήλ, η οποία είναι πρόθυμη να εκμεταλλευτεί το πράσινο φως του Προέδρου Τραμπ και της “Συμφωνίας του Αιώνα”, δήλωσε η Αμερικανο-Παλαιστίνια διανοούμενη κι αγωνίστρια Noura Arakat στο NowThis.
Καθώς η θητεία του Τραμπ είναι πιθανό να τερματιστεί το Νοέμβρη, αναλυτές εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου θα πιεστεί να προχωρήσει τουλάχιστον εν μέρει τα σχέδιά του πριν τις αμερικανικές εκλογές.
Αλλά ακόμα κι αν ο Τραμπ ηττηθεί από τον πιθανότερο υποψήφιο των Δημοκρατικών, Τζο Μπάιντεν, η Buttu δεν περιμένει ότι θα τελειώσει η υπόθεση της προσάρτησης.
«Νομίζω ότι ο Νετανιάχου διαβάζει τον “πολιτικό αστρολογικό χάρτη” έχοντας δύο δεδομένα υπόψη», δήλωσε στο Mondoweiss.
«Το πρώτο αφορά τις επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ. Αλλά ακόμα κι αν ηττηθεί ο Τραμπ, δεν πιστεύω ότι ο Μπάιντεν θα αναιρέσει την προσάρτηση, ειδικά αν είναι μια προσάρτηση “μικρής κλίμακας”, για παράδειγμα προσάρτηση των εποικισμών… Επιπλέον, σήμερα είναι η Γερμανία επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και η πιθανότητα να πιέσει η Γερμανία για καταδίκη ή για κυρώσεις στο Ισραήλ είναι ελάχιστες. Ο Νετανιάχου το γνωρίζει αυτό».
Τί θα σημαίνει η προσάρτηση;
Πολλοί Παλαιστίνιοι ισχυρίζονται ότι ενώ η επίσημη προσάρτηση δεν υλοποιήθηκε την 1η Ιούλη, τα συστήματα του Απαρτχάιντ και της «ντε φάκτο προσάρτησης» υπάρχουν ήδη στη Δυτική Όχθη εδώ και δεκαετίες.
«Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι αποτέλεσμα δεκαετιών επιβλαβούς πολιτικής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή», δήλωσε η Erakat. «Ο Τραμπ και ο Νετανιάχου σχεδιάζουν να ενεργοποιήσουν μια “ντε γιούρε”, επίσημη, προσάρτηση. Αλλά στην πραγματικότητα αυτή η κλοπή γης έχει συμβεί ήδη μέσω της “ντε φάκτο” προσάρτησης».
Η Erakat κατακεραύνωσε την άνευ όρων διπλωματική, στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη που δίνουν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ εδώ και χρόνια, παρά τις διαρκείς ισραηλινές παραβιάσεις του διεθνούς νόμου. Αυτή η συνεχιζόμενη υποστήριξη παρά τις ωμές παραβιάσεις επέτρεψε στο Ισραήλ «να επεκτείνει και να οχυρώσει την εξελισσόμενη επιχείρηση αποικιακού εποικισμού», δήλωσε.
Μετά το 1967, το Ισραήλ έχει ήδη προσαρτήσει μονομερώς την ανατολική Ιερουσαλήμ και τα Υψίπεδα του Γκολάν, ένα έγκλημα πολέμου σύμφωνα με το διεθνή νόμο, ενώ συνεχίζει να κατέχει παράνομα τη Δυτική Όχθη και να πολιορκεί τη Γάζα.
Ως συνέπεια, οι Παλαιστίνιοι που ζουν σε αυτές τις περιοχές υπόκεινται εδώ και δεκαετίες σε ισραηλινές πολιτικές που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους. Βασικά πράγματα όπως η δυνατότητα να χτίσεις το σπίτι σου ή να καλλιεργήσεις τη γη σου ή να μετακινηθείς μεταξύ περιοχών απαιτούν άδεια από το Ισραήλ.
Παρότι υπόκεινται σε Ισραηλινή διοίκηση, εκατομμύρια Παλαιστίνιοι δεν έχουν βασικά πολιτικά δικαιώματα όπως η υπηκοότητα ή το δικαίωμα ψήφου που θα τους επέτρεπαν να συμμετέχουν στο πολιτικό σύστημα που ελέγχει τις ζωές τους.
Ωστόσο, το γεγονός ότι έχει ήδη επισυμβεί η ντε φάκτο προσάρτηση, δεν σημαίνει ότι η επίσημη προσάρτηση δεν θα αλλάξει τίποτε, προειδοποιεί η Buttu.
«Αν πιστεύω ότι η προσάρτηση θα αλλάξει την πραγματικότητα στο πεδίο; Ναι το πιστεύω», είπε η Buttu. Πρόσθεσε ότι ενώ «δεν ξέρουμε ακόμα πώς ακριβώς θα ξεδιπλωθεί η προσάρτηση ή πώς ακριβώς θα είναι, θα πρόκειται για επισημοποίηση του Απαρτχάιντ και συνεπώς θα υπάρξουν επιπτώσεις».
Μια πιθανή καταστροφική συνέπεια της προσάρτησης την οποία φοβάται η Buttu είναι μια επιστροφή στην πολιτική πριν το Όσλο που θα επιτρέπει στο Ισραήλ να ακυρώνει τα δικαιώματα κατοικίας των Παλαιστινίων που ζουν στη Δυτική Όχθη ή στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.
«Αυτό μπορεί να συμβεί και είναι τρομακτικό», δήλωσε. «Επιπλέον, πιστεύω ότι το Ισραήλ θα αφήσει λυτούς τους εποίκους και ο στρατός δεν θα κάνει τίποτε για να τους ελέγξει. Περιμένω να υπάρξουν πολύ περισσότερες κατασχέσεις γης και οι εποικισμοί θα χτιστούν και θα εξαπλωθούν σαν πυρκαγιά… Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ προσάρτησης και μη προσάρτησης».
Τί θα συμβεί εν τω μεταξύ;
Ενώ ο πλανήτης περιμένει να ξεδιπλωθεί η προσάρτηση, το Ισραήλ συνεχίζει τις πολιτικές κατοχής στη Δυτική Όχθη και πολλοί Παλαιστίνιοι εκφράζουν την ανησυχία τους ότι τα πράγματα ήδη έχουν επιδεινωθεί μετά την 1η Ιούλη.
Το πρωινό της «μέρας προσάρτησης», ισραηλινές δυνάμεις εισέβαλαν στην πόλη της Ραμάλα, την ντε φάκτο πολιτική «πρωτεύουσα» της Παλαιστινιακής Αρχής και συνέλαβαν τουλάχιστον τρεις νέους Παλαιστίνιους, δύο εξ αυτών γυναίκες.
Την Παρασκευή, δεκάδες Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν στη διάρκεια διαδηλώσεων κατά της προσάρτησης, ψαράδες από τη Γάζα προσήχθησαν γιατί ψάρευαν στα ανοιχτά ενώ ο ισραηλινός στρατός συνέχιζε να κατεδαφίζει παλαιστινιακά σπίτια και αγροκτήματα σε όλη την περιοχή.
Μετά την 1η Ιούλη, τα τοπικά ΜΜΕ και ακτιβιστές έχουν σημειώσει μια άνοδο της βίας των εποίκων κατά των Παλαιστινίων και απόπειρες να κατασχεθεί παλαιστινιακή γη και να δημιουργηθούν νέοι «προμαχώνες».
Μόνο τις τελευταίες δύο μέρες, τέτοια περιστατικές καταγράφηκαν σε Βηθλεέμ, Χεβρώνα και Ναμπλούς.
Αν και η προσάρτηση έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή παγκόσμια προσοχή στην κατοχή της Δυτικής Όχθης, πολλοί Παλαιστίνιοι εκφράζουν τις ανησυχίες τους για την πιθανότητα να αναστείλει προσωρινά το Ισραήλ την προσάρτηση και η διεθνής κοινότητα να υποκύψει σε μια ψευδαίσθηση «επιτυχίας της αποστολής της», επιστρέφοντας στις μέρες που ήταν συνένοχη στην παράνομη ισραηλινή κατοχή.
«Αυτό ακριβώς φοβάμαι», δήλωσε η Buttu στο Mondoweiss. «Ακόμα δεν έχουμε δει τη διεθνή κοινότητα να συγχαίρει τον εαυτό της, αλλά αυτό συμβαίνει κι επειδή δεν έχουμε ακόμα μια επίσημη ανακοίνωση από τον Νετανιάχου που να λέει ότι δεν θα προχωρήσει στην προσάρτηση… Τώρα που άνοιξαν οι πόρτες εστιάζοντας στην προσάρτηση, πρέπει να πιέσουμε ακόμα περισσότερο, να δείξουμε στον κόσμο πώς το Ισραήλ εφαρμόζει μια υφέρπουσα προσάρτηση ή ντε φάκτο προσάρτηση. Είναι η πρώτη φορά που κάποιοι διπλωμάτες έρχονται σε επαφή με αυτήν τη φρασεολογία και πρέπει να το τονίζουμε διαρκώς αυτό», δήλωσε.
Προς το παρόν, Παλαιστίνιοι αγωνιστές και Παλαιστινιακές ηγεσίες αξιοποιούν αυτήν τη συγκυρία όχι μόνο για να προειδοποιήσουν ενάντια στην προσάρτηση, αλλά και για να προωθήσουν νέες ιδέες και οράματα για την ειρήνη, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αποδέχονται την πραγματικότητα που λέει ότι η λύση των δύο κρατών στην ουσία είναι νεκρή.
Μετά από χρόνια πολιτικής διαμάχης, η Χαμάς και η Φατάχ ενώθηκαν την Πέμπτη και υποσχέθηκαν να συνεργαστούν στον αγώνα ενάντια στην προσάρτηση.
Εν τω μεταξύ, η συζήτηση για τις προοπτικές μιας λύσης ενός κράτους κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, ακόμα και στις υψηλότερες βαθμίδες της παλαιστινιακής κυβέρνησης.
*Παλαιστίνια ανταποκρίτρια του Mondoweiss.
