Το Rp συζητά με καλλιτέχνες της αντιρατσιστικής πρωτοβουλίας Unity

Στό­χος ήταν τα έσοδα από το καλ­λι­τε­χνι­κό αυτό πρό­τζεκτ να δια­τε­θούν για τις ανά­γκες των προ­σφύ­γων. 160 μου­σι­κοί από όλα τα είδη, μαζί και δε­κά­δες σκι­τσο­γρά­φοι και digital artists που πλαι­σί­ω­σαν το πρό­τζεκτ με τις δη­μιουρ­γί­ες τους δη­μιούρ­γη­σαν μια μου­σι­κή –και όχι μόνο- συλ­λο­γή που δια­τί­θε­ται στο bandcamp, ενώ ταυ­τό­χρο­να δια­θέ­τουν και άλλα αντι­κεί­με­να όπως αυ­το­κόλ­λη­τα και μπλου­ζά­κια για την ενί­σχυ­ση του σκο­πού. Το πρό­τζεκτ αυτό αγκα­λιά­στη­κε από τον κόσμο και η συμ­με­το­χή ήταν τε­ρά­στια.

Επι­σκε­φτεί­τε και στη­ρίξ­τε την πρω­το­βου­λία εδώ: https://​unitygr.​bandcamp.​com/

Με αφορ­μή το Unity μι­λή­σα­με με κά­ποιους από τους καλ­λι­τέ­χνες που συμ­με­τεί­χαν στην πρω­το­βου­λία αυτή, τον Μι­χά­λη Βαρ­βέ­λη (SXO) μέλος των Rationalistas που συμ­με­τεί­χαν στο πρό­τζεκτ με το τρα­γού­δι τους «Ο Φόβος των Νε­κρών» και τον Ρέυ από τους Twinsanity, δύο αν­θρώ­πους από ραπ συ­γκρoτή­μα­τα που έχουν βρε­θεί πολύ κοντά στους κι­νη­μα­τι­κούς αγώ­νες, ενώ οι στί­χοι τους εμπνέ­ο­νται από την ζωή στην Αθήνα, την φτώ­χεια, την προ­σφυ­γιά και την πο­λι­τι­κή συν­θή­κη, αλλά και τον σκι­τσο­γρά­φο Τάσο Μα­ρα­γκό (Τasmar). Τις συ­νε­ντεύ­ξεις πήρε η Κα­τε­ρί­να Καλ­λέρ­γη.

Συ­ζη­τώ­ντας για το πρό­τζεκτ ο Ρέυ μας είπε για την αλ­λη­λεγ­γύη στην εποχή των social media: «Η δυ­να­μι­κή του unity ξε­πέ­ρα­σε τις προσ­δο­κί­ες όλων, κάτι που προ­φα­νώς είναι πολύ ευ­χά­ρι­στο. Ένα από τα πιο θε­τι­κά στοι­χεία για εμάς είναι ότι ανοί­γει δρόμο για συ­ζή­τη­ση και για άλλα τέ­τοιου εί­δους εγ­χει­ρή­μα­τα, κάτι που θα μπο­ρού­σε να εμπλου­τί­σει και να δώσει μια και­νού­ρια διά­στα­ση στον χώρο της αλ­λη­λεγ­γύ­ης. Καλώς η κακώς έχου­με ει­σχω­ρή­σει σε μια εποχή που τα κοι­νω­νι­κά δί­κτυα και οι μου­σι­κές πλατ­φόρ­μες πρω­τα­γω­νι­στούν στην κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση, και η εφαρ­μο­γή τους είναι κατά κα­νό­να ατο­μι­κή και με βάση την κυ­ρί­αρ­χη δομή τους απο­ξε­νω­τι­κή. Το να υπάρ­ξει μια νότα συλ­λο­γι­κής δρά­σης σε έναν κόσμο που γί­νε­ται ολο­έ­να πιο τε­χνο­κρα­τι­κός θα μπο­ρού­σε να απο­φέ­ρει καρ­πούς.»  Ενώ ο Μι­χά­λης μί­λη­σε για την δύ­να­μη της πρω­το­βου­λί­ας: «Το Unity είναι μια εξαι­ρε­τι­κή πρω­το­βου­λία που έδει­ξε ότι υπάρ­χουν φωνές που θέ­λουν να ακου­στούν. Φωνές θέ­λουν να βοη­θή­σουν όσους είναι εγκλω­βι­σμέ­νοι σε φυ­λα­κές, όσους βρί­σκο­νται στρι­μωγ­μέ­νοι ως απο­διο­πο­μπαί­οι τρά­γοι, γιατί έτσι αντι­με­τω­πί­ζο­νται οι πρό­σφυ­γες. Η μαγιά υπήρ­χε, απλά δό­θη­κε ο τρό­πος και το μέσον, γιατί σε αυτές τις συν­θή­κες η πρα­κτι­κή βο­ή­θεια είναι συχνά δύ­σκο­λη».

Και συ­νέ­χι­σε μι­λώ­ντας για το αγκά­λια­σμα του κό­σμου και την ανά­γκη για ταύ­τι­ση με αυτό που πα­ρου­σιά­ζε­ται ως ξένο: «Πήγε πολύ καλά από άπο­ψης αντα­πό­κρι­σης. Ο κό­σμος το αγκά­λια­σε και εί­μα­στε πολύ χα­ρού­με­νοι για αυτό, δεί­χνει ότι υπάρ­χει εν­δια­φέ­ρον από τον κόσμο για τέ­τοιες πρω­το­βου­λί­ες. Ως καλ­λι­τέ­χνες είναι ση­μα­ντι­κό να φαί­νε­ται ότι ο κό­σμος εκτι­μά­ει το έργο μας. Θέ­λου­με να βγει προς τα έξω ότι υπάρ­χουν άν­θρω­ποι που νοιά­ζο­νται. Όμως πρέ­πει να μην μεί­νου­με μόνο εκεί. Χρειά­ζε­ται να ξε­κι­νή­σου­με να επη­ρε­ά­ζου­με τον μι­κρό­κο­σμο μας. Πρέ­πει να θυ­μί­ζου­με στον κόσμο ότι αυτοί που δεν θέ­λουν πρό­σφυ­γες είναι αυτοί που τους δη­μιουρ­γούν. Η συμ­μα­χία του ΝΑΤΟ, δη­λα­δή, με τους βομ­βαρ­δι­σμούς για να κλέ­ψει τα πλού­τη των χωρών. Πρέ­πει να θυ­μί­ζου­με στον κόσμο ότι από τύχη δεν εί­μα­στε εμείς στην θέση τους. Αυτό. Θα μπο­ρού­σα­με να εί­μα­στε εμείς. Πόσο πο­λι­τι­σμέ­νοι θα ήταν οι πε­ρισ­σό­τε­ροι από εμάς σε αυτές τις συν­θή­κες; Το μόνο που μας χω­ρί­ζει από αυ­τούς τους αν­θρώ­πους είναι ότι έχου­με ένα σπίτι, ρεύμα και ένα γε­μά­το ψυ­γείο. Αυτό πρέ­πει να κα­τα­λά­βει ο κό­σμος, ότι αν μας τα αφαι­ρέ­σουν αυτά θα εί­μα­στε και εμείς σαν τους πρό­σφυ­γες.»

Ο Tasmar εστί­α­σε στην δύ­να­μη της αλ­λη­λεγ­γύ­ης: «Με το Unity δεν συ­να­ντή­θη­κα ακρι­βώς. Με πλη­σί­α­σε ένα από τα παι­διά που το ορ­γα­νώ­νουν –δεν έχει ση­μα­σία ποιος, και οι ίδιοι δεν ήθε­λαν να εστιά­σει ο κό­σμος στο ποιος το κάνει, μπο­ρεί αν είναι και πολύ γνω­στά ονό­μα­τα της μου­σι­κής, ση­μα­σία όμως έχει η όλη πρω­το­βου­λία. Επι­κοι­νώ­νη­σε μαζί μου, και με ρώ­τη­σε αν με εν­δια­φέ­ρει να κάνω εθε­λο­ντι­κά μια ει­κο­νο­γρά­φη­ση. Τε­λι­κά δη­μιούρ­γη­σα ένα print το οποίο δια­τί­θε­ται προς πώ­λη­ση και στο bandcamp για την ενί­σχυ­ση του σκο­πού. Εγώ ούτε καν το σκέ­φτη­κα. Καλώς ή κακώς στις μέρες μας χρειά­ζε­ται αλ­λη­λεγ­γύη από όλους προς όλους όσους την έχουν ανά­γκη. Και αυτοί που την έχουν ανά­γκη πιο πολύ αυτή τη στιγ­μή σε αυτή τη χώρα –και σε άλλες φυ­σι­κά- είναι οι πρό­σφυ­γες. Δη­λα­δή, αυτοί οι άν­θρω­ποι, σε αυτοί την κα­τά­στα­ση έχουν βρε­θεί, τους έχουν πε­τά­ξει τέρμα στον πάτο. Δεν χρειά­ζε­ται καν να το σκε­φτό­μα­στε, όπως μπο­ρεί ο κα­θέ­νας, με όποιον τρόπο μπο­ρεί, είτε οι­κο­νο­μι­κά είτε με την τέχνη του, είτε με τα χέρια του, είτε με την δύ­να­μη του και την πα­ρου­σία του, όπως μπο­ρεί ο κα­θέ­νας να το κάνει. Το πιο ση­μα­ντι­κό είναι η αλ­λη­λεγ­γύη, αυτό είναι το νόημα του πρό­τζεκτ. Έγινε πολύ με­γά­λο μπαμ, βρέ­θη­κε πολύς κό­σμος να το στη­ρί­ξει, ήδη από την πρώτη μέρα. Και καλό είναι να γίνει κι άλλο να συ­νε­χί­σει, να γίνει και vol2, και vol3 και άλλοι να εμπνευ­στούν από αυτό το πράγ­μα και να κά­νουν κάτι πα­ρό­μοιο, είτε για τους πρό­σφυ­γες, είτε για τους άστε­γους, είτε για τον κα­θέ­να»

Στην συ­νέ­χεια με τον Μι­χά­λη και τον Tasmar συ­ζη­τή­σα­με και για ζη­τή­μα­τα τέ­χνης, πο­λι­τι­κής και αλ­λη­λεγ­γύ­ης. Με τον Μι­χά­λη η συ­ζή­τη­ση εστί­α­σε στην πο­λι­τι­κή δύ­να­μη της τέ­χνης, τις ρίζες και την κουλ­τού­ρα της ραπ και τον αντι­ρα­τσι­σμό.

Ε: Υπάρ­χει μια τάση τα τε­λευ­ταία χρό­νια για ένα no politica στην μου­σι­κή και στην τέχνη γε­νι­κό­τε­ρα. Πως το αντι­με­τω­πί­ζεις αυτό;

Μι­χά­λης: Κοίτα. Ο καλ­λι­τέ­χνης είναι κομ­μά­τι του πο­λι­τι­κού και κοι­νω­νι­κού συ­νό­λου. Υπάρ­χει χρό­νια μια προ­σπά­θεια για να μην συ­ζη­τά­με πο­λι­τι­κά σε όλη την κοι­νω­νία, για χρό­νια δο­μού­ταν μια κουλ­τού­ρα του κοίτα μόνο την πάρτη σου. Αυτό φυ­σι­κά έχει προ­ε­κτά­σεις και στον καλ­λι­τέ­χνη. Μετά την κρίση του 2008 άλ­λα­ξαν όμως τα πράγ­μα­τα. Ο κό­σμος δεν είχε σκε­φτεί ποτέ όρτι αυτό μπο­ρού­σε να συμ­βεί, δεν είχε μάθει να σκέ­φτε­ται συ­νο­λι­κά και πο­λι­τι­κά. Και επει­δή οι καλ­λι­τέ­χνες εί­μα­στε κομ­μά­τι αυτού του κό­σμου, μας χτύ­πη­σε και εμάς την πόρτα η κρίση και οι αλ­λα­γές που έφερε.

Ε: Θε­ω­ρείς ότι υπάρ­χει αλ­λη­λεγ­γύη μέσα στην καλ­λι­τε­χνι­κή κοι­νό­τη­τα;

Μι­χά­λης:Δεν υπάρ­χει σύ­νο­λο στην τέχνη, και έτσι δεν υπάρ­χει και κοι­νό­τη­τα. Υπάρ­χουν άν­θρω­ποι με τους οποί­ους εμείς του­λά­χι­στον σαν γκρουπ δεν θέ­λου­με να έχου­με κα­νέ­να πάρε δώσε και ξέρω ότι υπάρ­χου­νε και άλλοι, άν­θρω­ποι παρά έξω που σκέ­φτο­νται όπως εμείς. Δη­λα­δή με κά­ποια άτομα δεν νο­μί­ζου­με ότι εί­μα­στε κοι­νό­τη­τα.

Ε: Το χιπ χοπ όμως και η χιπ χοπ κοι­νό­τη­τα έχουν τις ρίζες τους στην πο­λι­τι­κή. Θε­ω­ρεί­τε ότι εκτός από το κομ­μά­τι το καλ­λι­τε­χνι­κό- αι­σθη­τι­κό είναι και μία ευ­χέ­ρεια που σας δίνει να απευ­θύ­νε­ται στον κόσμο αυτές τις σκέ­ψεις; 

Μι­χά­λης: Κοί­τα­ξε να δεις. Το χιπ χοπ σαν μου­σι­κή, σαν ρίζα του δεν ξέρω κατά πόσο έχει την πο­λι­τι­κή όσο την κα­τα­πί­ε­ση πε­ρισ­σό­τε­ρο. Είναι μια μου­σι­κή που προ­έρ­χε­ται από αν­θρώ­πους οι οποί­οι είναι γκε­το­ποι­η­μέ­νοι, αν­θρώ­πους οι οποί­οι για αιώ­νες γνω­ρί­σα­νε την σκλα­βιά, κυ­ριο­λε­κτι­κά και τυ­πι­κά, και πλέον, ακόμα και ας μην υπάρ­χει στα χαρ­τιά εξα­κο­λου­θούν να βιώ­νουν τον ρα­τσι­σμό και τον φυ­λε­τι­κό δια­χω­ρι­σμό στις ΗΠΑ. Ήταν η μου­σι­κή των κα­τα­πιε­σμέ­νων. Αυτό έκανε την χιπ χοπ ένα είδος που εκ­φέ­ρει οργή, εκ­φέ­ρει  και πο­λι­τι­κές δη­λώ­σεις. Από την άλλη όμως έχει και άλλα στοι­χεία. Επει­δή ήταν μια μου­σι­κή τόσο άμεση υπήρ­χε κό­σμος που ασχο­λή­θη­κε μαζί της επει­δή εντός πολ­λών ει­σα­γω­γι­κών είναι εύ­κο­λη. Προ­έρ­χε­ται από την λαϊκή μάζα και αυτό από μόνο του προ­σέλ­κυ­σε και πολλά στοι­χεία λού­μπε­ντο χιπ χοπ ήταν πολύ σε­ξι­στι­κό, και ακόμα είναι, έχει πάρα πολύ μέσα του την ναρ­κο­κουλ­τού­ρα. Όλα αυτά να τα πά­ρεις και τα βά­λεις σε έναν άν­θρω­πο που έχει γερές βά­σεις και πα­τά­ει καλά στα πόδια του και σκέ­φτε­ται λίγο πα­ρα­πά­νω είναι κομ­μά­τια του χιπ χοπ που απο­βά­λει από μέσα του και κρα­τά­ει ότι είναι μια μου­σι­κή κα­τα­πιε­σμέ­νων. Και προς Θεού, δεν λέω όλα σου τα κομ­μά­τια και όλη σου η μου­σι­κή ύπαρ­ξη να είναι μόνο αχ τι τρα­βά­με και πως θα τα φέ­ρου­με τού­μπα, αλλά σί­γου­ρα θεωρώ εγώ, και εμείς σαν γκρουπ ότι θα πρέ­πει να υπάρ­χουν κομ­μά­τια που να έχουν μια ανα­φο­ρά στην ρίζα, η μου­σι­κή σου έχει ρίζα αλλά δια­λέ­γεις ποια κομ­μά­τια της ρίζας της θα κρα­τή­σεις. Μπο­ρείς να είσαι ο σε­ξι­στής λού­μπεν νε­ό­πλου­τος με τέ­τοιους στί­χους ή να είσαι ο τύπος ο οποί­ος αντι­λαμ­βά­νε­ται αυτήν την κα­τα­πί­ε­ση και προ­σπα­θεί αν πει δυο λόγια πα­ρα­πά­νω στους αν­θρώ­πους που θέλει να είναι μαζί του.

Ε: Στην Ελ­λά­δα μπο­ρεί να μην έχου­με την κα­τα­πί­ε­ση της μαύ­ρης κοι­νό­τη­τας αλλά έχου­με το με­τα­να­στευ­τι­κό ως ζή­τη­μα. Αυτά που τώρα περ­νά­νε οι άν­θρω­ποι από την Συρία, το Αφ­γα­νι­στάν, την Μέση Ανα­το­λή το πέρ­να­γαν με άλ­λους τρό­πους οι με­τα­νά­στες από την Αλ­βα­νία και πιο πριν άλλοι….

Μι­χά­λης: Προ­φα­νώς, προ­φα­νώς. Και όχι μόνο. Ακόμα και Έλ­λη­νες. Αυτό που λένε, που επί­σης μου ακού­γε­ται πο­λι­τι­κό, αλλά είναι πραγ­μα­τι­κό­τη­τα 100 τοις 100 είναι ότι ο πό­λε­μος είναι τα­ξι­κός. Ότι ο δια­χω­ρι­σμός είναι ανά­με­σα σε κά­στες, είναι ανά­με­σα σε οι­κο­νο­μι­κές τά­ξεις. Δεν είναι μόνο ανά­με­σα σε φυλές και χρώ­μα­τα οπότε ου­σια­στι­κέ το βιώ­να­νε πάντα οι άν­θρω­ποι που ήταν πε­ρι­θω­ριο­ποι­η­μέ­νοι οι­κο­νο­μι­κά. Και εντά­ξει ο εύ­κο­λος στό­χος και ούτε πρό­κει­ται.

Ε: Φυ­σι­κά, για αυτό κα­νέ­νας δεν είχε πρό­βλη­μα με τα κρουα­ζιε­ρό­πλοια από την Σα­ου­δι­κή Αρα­βία…

Μι­χά­λης: Κα­νέ­νας και ούτε πρό­κει­ται. Και σε δια­βε­βαιώ­νω ότι αν οι αλ­βα­νοί ερ­χό­ντου­σαν ως επεν­δυ­τές θα τους υπο­δε­χό­μα­σταν με ανοι­χτές αγκά­λες και θα τους φι­λού­σα­με τα χέρια είναι δε­δο­μέ­νο αυτό.

Ε: Σε ευ­χα­ρι­στώ πολύ. Δεν  ξέρω αν έχεις να προ­σθέ­σεις κάτι άλλο.

Μι­χά­λης: Φα­ντά­ζο­μαι θα έχει βγει μέχρι τότε αλλά αύριο είναι μια τε­ρά­στια μέρα (σ.σ. η από­φα­ση της δίκης της ΧΑ) . Ευ­ελ­πι­στώ η Ιστο­ρία να μας δι­καιώ­σει, να δι­καιώ­σει τον Παύλο, αυτοί οι συμ­μο­ρί­τες να πά­ρουν την ανώ­τα­τη ποινή, αυτή που τους αρ­μό­ζει και ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο αν γί­νε­ται. Να δεί­ξου­με την αλ­λη­λεγ­γύη μας αύριο, και ούτε σπι­θα­μή γης στους νε­ο­να­ζί.

Η συ­ζή­τη­ση με τον Tasmar κέ­ντρο είχε την ση­μα­σία των πρω­το­βου­λιών για την αλ­λη­λεγ­γύη, την πο­λι­τι­κή θέση στα σκί­τσα αλλά και τον κο­ρω­νο­ϊό.

Ε:Κατά πόσο υπάρ­χει για εσένα αλ­λη­λεγ­γύη μέσα από την τέχνη, αυτό που λέμε καλ­λι­τε­χνι­κή αλ­λη­λεγ­γύη, ή μέσα από την τέχνη;

Τasmar: Και υπάρ­χει και δεν υπάρ­χει. Υπάρ­χει κό­σμος που είναι ευαι­σθη­το­ποι­η­μέ­νος, είναι πο­λι­τι­κο­ποι­η­μέ­νος, είτε λίγο είτε πολύ και το κάνει. Υπάρ­χουν και οι άλλοι βέ­βαια. Η τέχνη έχει πολύ κόσμο είτε είναι η μου­σι­κή, είτε είναι τα κόμιξ που κάνω εγώ, η ει­κο­νο­γρά­φη­ση. Θα βρεις πο­λι­τι­κο­ποι­η­μέ­νους και από τις δύο πλευ­ρές. Ευ­τυ­χώς στα κόμιξ δεν θα βρεις κα­νέ­ναν φα­σί­στα. Φι­λε­λεύ­θε­ρους θα βρεις πολ­λούς και στο κόμιξ και στην πο­λι­τι­κή γε­λοιο­γρα­φία. Φα­σί­στες όμως να φαί­νο­νται, δεν υπάρ­χουν. Τώρα αν είναι σε ένα υπό­γειο και σχε­διά­ζουν, ε τι να κά­νου­με, να μεί­νουν εκεί. Αντί­θε­τα με την μου­σι­κή, που βλέ­πεις ότι στην πανκ πχ υπήρ­χε νε­ο­να­ζι­στι­κό πανκ. Οι δε­σμοί δη­μιουρ­γού­νται με κι­νή­σεις όπως το Unity. Βλέ­που­με ότι υπάρ­χει πολύς κό­σμος κοντά μας. Με το Unity πχ, στην αρχή ζή­τη­σαν μου­σι­κές από μπά­ντες ελ­λη­νι­κές, από όλο το φάσμα της μου­σι­κής, από χιπ χοπ, μέταλ, πανκ, οτι­δή­πο­τε. Και μου είπαν εμένα να κάνω αυτό το artwork. Και μετά, πολύς κό­σμος τους πλη­σί­α­σε και έστει­λε δικά του artworks, χωρίς να υπάρ­ξει κά­ποιο κά­λε­σμα. Στεί­λα­νε ένας δύο πρώ­τοι και μετά είπαν, όσοι θέ­λε­τε στείλ­τε. Έτσι δη­μιουρ­γού­νται οι δε­σμοί, ξε­κι­νά­νε ένας δύο μια πρω­το­βου­λία, και μετά κά­νουν άλλοι δέκα κάτι. Και με αυτές τις πρω­το­βου­λί­ες δη­μιουρ­γού­νται όλοι αυτοί οι δε­σμοί και ανά­με­σα στους καλ­λι­τέ­χνες, και στο ανα­γνω­στι­κό κοινό ή  τους ακρο­α­τές.

Ε: Υπάρ­χει μια τάση τα τε­λευ­ταία χρό­νια για ένα no politica στην καλ­λι­τε­χνι­κή σκηνή. Εσένα όμως η δου­λειά σου είχε πάντα το πο­λι­τι­κό στίγ­μα. Γιατί ήταν ση­μα­ντι­κό αυτό για εσένα;

Tasmar: Κα­ταρ­χάς, δεν συμ­φω­νώ κα­θό­λου με το να μην παίρ­νει κά­ποιος θέση πο­λι­τι­κά, όποια κι αν είναι αυτή. Απ’ την άλλη ούτε εμένα μ’ αρέ­σει προ­σω­πι­κά ότι κάνω να είναι πο­λι­τι­κό. Δεν είναι στρα­τευ­μέ­νη η τέχνη μου. Παρ’ όλα αυτά, πολ­λές φορές, ει­δι­κά στα κόμιξ που έκανα στις εφη­με­ρί­δες έπαιρ­να θέση. Αυ­θόρ­μη­τα όμως, επει­δή ήθελα να το πω. Όταν είδα να γι­γα­ντώ­νε­ται ο φα­σι­σμός και η Χρυσή Αυγή το ’12 και το ’13 έπρε­πε να μι­λή­σω για αυτό το πράγ­μα. Πολ­λοί δεν μι­λά­νε μέσω της τέ­χνης τους για τα πο­λι­τι­κά, ει­δι­κά αν είναι αρ­κε­τά δη­μο­φι­λείς γιατί φο­βού­νται μην χά­σουν πε­λα­τεία ή followers στην ση­με­ρι­νή εποχή. Γιατί θέ­λουν να τους έχουν όλους χα­ρού­με­νους. Να περ­νά­νε μια ει­κό­να ότι εί­μα­στε γα­μά­τοι, σκι­τσά­ρου­με κάθε μέρα, δεν μας εν­δια­φέ­ρουν τα άλλα. Κακώς. Πρέ­πει να μι­λά­με. Τώρα αν στε­να­χω­ρη­θούν κά­ποιοι, ξυ­δά­κι. Και μά­λι­στα υπήρ­χε μια συ­ζή­τη­ση σε μια παρέα, μαζί με τον Αντώ­νη που κάνει τα Κου­ρα­φέλ­κυ­θρα, που είναι πολύ δη­μο­φι­λής και παίρ­νει θέση, πχ για την Χρυσή Αυγή. Και σε κά­ποιους αυτό μπο­ρεί να μην αρέ­σει και να μην αγο­ρά­σουν το επό­με­νο του βι­βλίο. Δεν κολ­λά­ει όμως σε αυτό το πράγ­μα, μι­λά­ει. Πο­λι­τι­κή όμως δεν είναι μόνο μέσα από την τέχνη, κάθε κί­νη­ση μας έχει να κάνει με την πο­λι­τι­κή. Επο­μέ­νως αυτό το δεν ασχο­λού­μαι με την πο­λι­τι­κή και τέ­τοια, είναι βλα­κεί­ες. Απλά φο­βού­νται να πούνε την άποψη τους

Ε: Συ­νή­θως είναι και ένα επι­κά­λυ­μα της δε­ξιάς…

Tasmar: Συ­νή­θως ναι. Και μά­λι­στα έβλε­πα πρό­σφα­τα ένα σκί­τσο νο­μί­ζω που είχε να κάνει με αυτό. Όποιος λέει «ααα εγώ δεν λέω για τέ­τοια» είναι δε­ξιός.

Ε: Τέλος, έχω μια ερώ­τη­ση για τα δικά σου σκί­τσα. Φαί­νε­ται από αυτά που ανε­βά­ζεις στα social media ότι σε απα­σχο­λεί το ζή­τη­μα του κο­ρω­νοϊ­ού, έχεις κάνει κά­ποια πολύ όμορ­φα σκί­τσα με τον Χάρο να λέει για τα κρού­σμα­τα. Υπήρ­χε και μια κί­νη­ση με όλο αυτό το κομ­μά­τι με τους καλ­λι­τέ­χνες με τον κο­ρω­νο­ϊό, τι ση­μαί­νει όλο αυτό για εσένα ως καλ­λι­τέ­χνη;

Tasmar: Κοίτα, είναι κάτι που υπάρ­χει γύρω μας. Υπάρ­χει τους τε­λευ­ταί­ους δέκα μήνες και θα υπάρ­χει και για αρ­κε­τό καιρό ακόμα. Επο­μέ­νως, θέ­λο­ντας και μη θα ασχο­λη­θού­με και με αυτό. Αυτό με τον Χάρο μου έσκα­σε εντε­λώς άκυρα. Δεν ασχο­λού­μουν πολύ με τα κρού­σμα­τα, δεν πι­στεύω ότι είναι οι αριθ­μοί μια πα­νά­κεια, απλώς είχα σκε­φτεί όταν ανέ­βη­καν τα κρού­σμα­τα μετά το κα­λο­καί­ρι ότι θα πρέ­πει να βγαί­νει για την ανα­κοί­νω­ση των κρου­σμά­των κά­ποιος ντυ­μέ­νος χάρος με ένα κα­μπα­νά­κι και να φω­νά­ζει «Τόσα και σή­με­ρα».

Τώρα εντά­ξει, για τους καλ­λι­τέ­χνες όλων των ειδών, και θέ­α­τρό και μου­σι­κή είναι πα­ντού με­γά­λο το πρό­βλη­μα. Προ­σπα­θού­με να επι­βιώ­σου­με και να βοη­θά­με όσο μπο­ρού­με. Μας έκα­τσε αυτή η φάση με την παν­δη­μία με αυτήν την κυ­βέρ­νη­ση. Όχι ότι με οποια­δή­πο­τε άλλη θα ήταν πολύ κα­λύ­τε­ρα. Αυτοί τώρα θα μας αφή­σουν να πε­θά­νου­με ενώ σκάνε 10 εκα­τομ­μύ­ρια στο Μέγκα και το Σκάι. Ας επι­βιώ­σουν οι δικοί μας και εσείς στην μοίρα σας. Θα την πα­λέ­ψου­με όμως πι­στεύω.