Σκέψεις και προτάσεις σχετικά με την συγκρότηση των «νέων ΣΥΡΙΖΑ»

Σ’ αυτό το κείμενο συμβολής στη συζήτηση αυτή, θα θέλαμε να τονίσουμε δύο, κατά τη γνώμη μας, κεντρικά κριτήρια: τη θέση της νεολαίας στη σύγχρονη πραγματικότητα στη Ελλάδα και το ζήτημα της δημοκρατίας.

Η θέση της νεολαίας σήμερα

Μια διαδεδομένη άποψη στις οργανωμένες δυνάμεις των νέων του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η νεολαία συγκροτεί αυτόνομο υποκείμενο όποτε είναι αναγκαία και η συγκρότηση νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ πλήρως αυτόνομης και με ξεχωριστή πολιτική. Ας δούμε όμως αυτή την άποψη λίγο πιο προσεκτικά στο σήμερα.

Αφετηρία αυτής της άποψης είναι ότι η νεολαία βρίσκεται στη διαδικασία προετοιμασίας (είτε μέσω του πανεπιστήμιου είτε μέσω του σχολείου) για να μπει στη διαδικασία της παραγωγής οπότε μην έχοντας αποκτήσει ταξική θέση αποτελεί ένα διαταξικό στρώμα που χρήζει ξεχωριστής παρέμβασης. Ως γενική προσέγγιση μοιάζει σωστή. Πόσο όμως ισχύει αυτό στο σήμερα και πόσο επαρκής είναι μια τέτοια προσέγγιση;

Στις μέρες μας η κρίση αναγκάζει τη νεολαία να μπαίνει όλο και πιο νωρίς στην αγορά εργασίας. Ή πιο σωστά να το επιχειρεί καθώς αυτό δεν είναι πλέον καθόλου εύκολο μιας και η ανεργία στους νέους έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ποσοστά, πάνω από 50%. Σε γενικές γραμμές πάντως όλο και περισσότεροι είτε αμέσως μετά το Λύκειο ή ακόμη και το Γυμνάσιο, είτε παράλληλα με το πανεπιστήμιο ψάχνουν να βρουν κάποια δουλειά για να μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα. Η τάση αυτή που διαρκώς μεγαλώνει λόγω της κρίσης έχει άμεσες συνέπειες στη ίδια τη συνέχιση των σπουδών. Πολλοί/ες εγκαταλείπουν τα όνειρά τους είτε πριν καν προσπαθήσουν να προχωρήσουν στο πανεπιστήμιο, είτε αφήνοντας τις σπουδές στη μέση.

Πλέον παράλληλα με τους νέους που τα χρόνια των σπουδών τους επιτρέπουν να εντρυφήσουν στη διανοητική εργασία και τη μελέτη της θεωρίας υπάρχει ένα πλήθος νεολαίων που, αν και ενδεχομένως όχι τόσο «διανοούμενοι», αντιλαμβάνονται τη ταξική εκμετάλλευση και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς όχι θεωρητικά αλλά νιώθοντας την στο πετσί τους.

Το στοιχείο λοιπόν της ταξικότητας μπαίνει από νωρίς και εκτεταμένα στο, γενικώς διαταξικό, στρώμα της νεολαίας καθιστώντας την παραπάνω προσέγγιση ανεπαρκή να ερμηνεύσει τη σύγχρονη πραγματικότητα της νεολαίας καθώς αφήνει απ’ έξω ένα μεγάλο, ενδεχομένως και πλειοψηφικό τμήμα της που αναγκάζεται να «μεγαλώσει» βίαια.

Βέβαια υπάρχει και η άποψη ότι η νεολαία συγκροτεί υποκείμενο ανεξάρτητα από τη θέση της στην παραγωγή (στη λογική της θεωρίας των πολλαπλών υποκειμένων). Αυτή η άποψη αναπαράγει μια αντιδραστική οπτική. Γιατί αν αποδεχτείς ότι σε μια γειτονιά ή ακόμα περισσότερο σε ένα χώρο δουλειάς υπάρχει μια οριζόντια ηλικιακή γραμμή που χωρίζει τους ανθρώπους δεν κάνεις τίποτα άλλο από το να αναπαράγεις, έστω με προοδευτική φρασεολογία, τη θεωρία του «χάσματος των γενεών»-θεωρία τελείως αντιδραστική κατά τη γνώμη μας καθώς διασπά τη δύναμη του κινήματος και μάλιστα του εργατικού και εν τέλει αποτελεί ενίσχυση των «μεταμοντέρνων» προσεγγίσεων έναντι της μαρξιστικής προσέγγισης.

Γενικά η άποψη που βλέπει τη νεολαία ως αυτόνομο υποκείμενο βρίσκει τη δικαίωση της μόνο στα σχολεία και τις σχολές και σήμερα ούτε καν εκεί επαρκώς, και είναι πολύ πίσω από τις σημερινές ανάγκες που έχει η παρέμβαση της Αριστεράς στους νέους ανθρώπους.

Δημοκρατία και συμμετοχή για τη νεολαία- οξυγόνο για το ΣΥΡΙΖΑ

Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι οι νέοι –και όχι μόνο- όντας αποκλεισμένοι από οποιαδήποτε λήψη αποφάσεων βάζουν πολύ ψηλά το αίτημα της δημοκρατίας και της συμμετοχής . Το να βρούμε τους τρόπους και τις φόρμουλες ώστε ο νέος κόσμος που έρχεται στο ΣΥΡΙΖΑ να έχει ενεργή συμμετοχή όχι μόνο στις δράσεις άλλα και στη λήψη των αποφάσεων πρέπει να είναι συνεχές ζητούμενο . Σε διαδικασίες που καθορίζεται η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ -από το Συνέδριο μέχρι τις τοπικές επιτροπές και τις γραμματείες- θα πρέπει να εξασφαλίζεται η άμεση συμμετοχή της νεολαίας. Με αυτό τον τρόπο αφενός υπάρχει ανταπόκριση στις αγωνίες πολλών νέων ανθρώπων που ζητάνε να μην παίρνονται αποφάσεις ερήμην τους και αφετέρου θα βοηθήσει ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να μπολιαστεί με χαρακτηριστικά όπως ο αυθορμητισμός και η επαναστατικότητα των νέων, χαρακτηριστικά που μόνο βοηθητικά μπορεί να είναι για το ΣΥΡΙΖΑ.

Εξάλλου τοπικές ΣΥΡΙΖΑ χωρίς νέους/ες σημαίνει γερασμένες τοπικές επιτροπές κάτι που συνιστά σημαντικό πρόβλημα σε πολλά επίπεδα, από τη φρεσκάδα και την τόλμη στη συζήτηση και στις αποφάσεις μέχρι τη φαντασία και την αποτελεσματικότητα στη δράση.

Να μην ξεχνάμε ότι η πιο βαθιά ουσία της δημοκρατίας –όπως τη νοηματοδοτεί η Αριστερά- είναι αυτή που αφορά στους όρους της συλλογικότητας, στη συζήτηση μα και στη δράση. Τόσο στην κοινωνία – με το στρατηγικό στόχο του σοσιαλισμού ως επίτευξη της πιο ουσιαστικής και πραγματικής δημοκρατίας, όσο όμως και στο εσωτερικό του κόμματος. Μια χωριστή λειτουργία της νεολαίας που εκπροσωπείται στο κεντρικό όργανο του κόμματος από κάποιο ή κάποια μέλη της δικής της, ιδιαίτερης, ηγεσίας δεν είναι δα και η επιτομή της δημοκρατίας!

Μια σημαντική παρατήρηση: όλα τα αριστερά κόμματα πανευρωπαϊκά, ακόμη κι αυτά που κατρακύλησαν στην πιο δεξιά πορεία, αυτό το μοντέλο χρησιμοποιούσαν: η νεολαία χωριστά απ’ το κόμμα. Η επαναστατικότητα και ο ριζοσπαστισμός της δεν τροφοδοτούσε ποτέ ουσιαστικά την πραγματική συζήτηση – αντιπαράθεση μέσα στο κόμμα. Αντίθετα μέσα από τη διαμεσολάβηση των «ηγετών» η νεολαία χρησιμοποιήθηκε είτε σαν έτοιμος «στρατός» της μιας ή της άλλης άποψης, είτε όταν χρειάστηκε λειτούργησαν τα «αμορτισέρ» που δημιουργεί ο διαχωρισμός νεολαίας και κόμματος ώστε να μην επηρεάζεται ουσιαστικά από την «υπερβάλλουσα» ριζοσπαστικότητά της το κόμμα. Τι κι αν η ΚΝΕ του 1989 επαναστάτησε; Το μόνο που μπόρεσε να κάνει ήταν να διασπαστεί και να ξεκινήσει απ’ την αρχή!

Κλείνοντας θέλουμε να επισημάνουμε πως η διαδικασία συγκρότησης γίνεται με ένα βιαστικό τρόπο, και ζητήματα όπως η σχέση των νέων με τις τοπικές επιτροπές, η ίδια η φύση της νεολαίας και οι ανάγκες της στο σήμερα, η ζητούμενη πολιτική παρέμβαση σε σχολεία κ σχολές(θέμα που αν και δεν μπορέσαμε να το πιάσουμε στο άρθρο , χρειάζεται σοβαρή επεξεργασία), αν δεν τους δώσουμε την πρέπουσα βαρύτητα και επικρατήσει μια λογική τώρα φτιάχνουμε νεολαία μεταφέροντας μηχανιστικά τα υπάρχοντα μοντέλα, παρά τις προθέσεις και τις διακηρύξεις, δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στα κύρια ζητούμενα που (πρέπει να) είναι αφενός η μαζική είσοδος νέων ανθρώπων στο ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου η διαρκής ριζοσπαστικοποίηση και κίνηση προς τ’ αριστερά όλου του ΣΥΡΙΖΑ.

Ας μην φοβηθούμε ! Ας κάνουμε κάτι πιο τολμηρό από τις παλιές «δοκιμασμένες» συνταγές. Οι νέοι μέσα στο κόμμα, ισότιμοι με ρόλο και άποψη. Σήμερα που παίζονται τα πιο κρίσιμα ιστορικά ζητήματα να είμαστε κι εμείς, νέοι και νέες, ουσιαστικά παρόντες!

*Μέλη της Αντικαπιταλιστικής Πολιτικής Ομάδας