Συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ

Από τις 8/7/2013 η Κο­μι­σιόν (εκ μέ­ρους της ΕΕ) και η κυ­βέρ­νη­ση των ΗΠΑ άρ­χι­σαν δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για την ονο­μα­ζό­με­νη Δια­τλα­ντι­κή Εμπο­ρι­κή και Επεν­δυ­τι­κή Συ­νερ­γα­σία (Transatlantic Trade and Investment Partnership, ΤΤΙΡ).

Η ΤΤΙΡ προ­βλέ­πει ότι η ισχύ­ου­σα νο­μο­θε­σία στις δύο πλευ­ρές του Ατλα­ντι­κού θα υπα­χθεί στους κα­νό­νες του ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου (δη­λα­δή της ασυ­δο­σί­ας των «αγο­ρών»). Προ­βλέ­πο­νται κυ­ρώ­σεις για όποια χώρα τούς πα­ρα­βαί­νει και τε­ρά­στιες απο­ζη­μιώ­σεις υπέρ των ενα­γου­σών πο­λυ­ε­θνι­κών εται­ρειών. Οι τε­λευ­ταί­ες θα μπο­ρούν να σύ­ρουν σε ει­δι­κά δι­κα­στή­ρια τις κυ­βερ­νή­σεις που θε­ω­ρούν ότι ο πο­λι­τι­κός τους προ­σα­να­το­λι­σμός θα έχει απο­τέ­λε­σμα τη μεί­ω­ση των κερ­δών τους, και να ζη­τούν την κα­τα­βο­λή γεν­ναί­ων απο­ζη­μιώ­σε­ων για δια­φυ­γό­ντα κέρδη από την εφαρ­μο­γή μιας ερ­γα­τι­κής ή και πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής νο­μο­θε­σί­ας που θε­ω­ρούν ότι τα μειώ­νει. 

Έγρα­φε η «Monde diplomatique» στις 11 Νο­έμ­βρη του 2013: «Η επι­τα­κτι­κή ανά­γκη να στρα­φεί η προ­σο­χή του κοι­νού μα­κριά από τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις της αμε­ρι­κα­νο­ευ­ρω­παϊ­κής συν­θή­κης γί­νε­ται πολύ εύ­κο­λα αντι­λη­πτή. Είναι κα­λύ­τε­ρα να μη βια­στεί κα­νείς να ανα­κοι­νώ­σει στη χώρα του τις επι­πτώ­σεις που θα προ­κα­λέ­σει η συμ­φω­νία σε όλα τα επί­πε­δα: από την κο­ρυ­φή του ομο­σπον­δια­κού κρά­τους μέχρι τους κυ­βερ­νή­τες των πο­λι­τειών, τα το­πι­κά κοι­νο­βού­λια και τα δη­μο­τι­κά συμ­βού­λια, οι εκλεγ­μέ­νοι αντι­πρό­σω­ποι θα πρέ­πει να επα­να­προσ­διο­ρί­σουν ρι­ζι­κά τις δη­μό­σιες πο­λι­τι­κές τους, κατά τέ­τοιον τρόπο που να ικα­νο­ποιού­νται οι ορέ­ξεις του ιδιω­τι­κού τομέα στους κλά­δους που ακόμη έχει πε­ριο­ρι­σμέ­νη πρό­σβα­ση. Ασφά­λεια τρο­φί­μων, προ­δια­γρα­φές το­ξι­κό­τη­τας, ια­τρο­φαρ­μα­κευ­τι­κή πε­ρί­θαλ­ψη, τιμές φαρ­μά­κων, ελευ­θε­ρία στο Δια­δί­κτυο, προ­στα­σία της προ­σω­πι­κής ζωής, ενέρ­γεια, πο­λι­τι­σμός, πνευ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, φυ­σι­κοί πόροι, επαγ­γελ­μα­τι­κή κα­τάρ­τι­ση, υπο­δο­μές του κρά­τους, με­τα­νά­στευ­ση: δεν υπάρ­χει ούτε ένας κλά­δος δη­μό­σιου εν­δια­φέ­ρο­ντος που να μην υπο­τάσ­σε­ται στο θε­σμο­θε­τη­μέ­νο ελεύ­θε­ρο εμπό­ριο».

Δια­πραγ­μά­τευ­ση
Κά­ποια από τα «αι­τή­μα­τα» των επι­χει­ρή­σε­ων εκα­τέ­ρω­θεν είναι εν­δει­κτι­κά: Η αμε­ρι­κα­νι­κή βιο­μη­χα­νία κρέ­α­τος επι­διώ­κει να επι­τύ­χει την κα­τάρ­γη­ση του ευ­ρω­παϊ­κού κα­νο­νι­σμού που απα­γο­ρεύ­ει την ει­σα­γω­γή κο­τό­που­λων τα οποία έχουν απο­λυ­μαν­θεί με χλώ­ριο, ή χοι­ρι­νού κρέ­α­τος με ρα­κτο­πα­μί­νη (ανα­βο­λι­κό, αυ­ξη­τι­κό όγκου, επι­κίν­δυ­νο και για τα ζώα και για τους αν­θρώ­πους). Η Monsanto και οι φίλοι της ελ­πί­ζουν (βά­σι­μα) ότι η ΤΤΙΡ θα τους επι­τρέ­ψει, επι­τέ­λους, να επι­βά­λουν στην Ευ­ρώ­πη τα προ­ϊ­ό­ντα τους με γε­νε­τι­κά τρο­πο­ποι­η­μέ­νους ορ­γα­νι­σμούς (ΓΤΟ), όπως κα­λα­μπό­κι και σόγια, και άλλα τρό­φι­μα που είναι σή­με­ρα απα­γο­ρευ­μέ­να σε 160 χώρες –με­τα­ξύ τους και οι χώρες της ΕΕ.

Από την πλευ­ρά των «Ευ­ρω­παί­ων», το αί­τη­μα είναι να κα­ταρ­γη­θούν ακόμα και οι δει­λές «ρυθ­μί­σεις» (Βόλ­κερ) που πάρ­θη­καν στον χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό τομέα το 2008 στις ΗΠΑ, μετά την οι­κο­νο­μι­κή κρίση –λόγω του ξε­σα­λώ­μα­τος των τρα­πε­ζών. Πρω­το­στα­τεί σ’ αυτό η Deutsche Bank, η οποία το 2009 ει­σέ­πρα­ξε εκα­το­ντά­δες εκα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια από την Αμε­ρι­κα­νι­κή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα σε αντάλ­λαγ­μα τί­τλων. 

Ολο­μέ­τω­πη επί­θε­ση
Με λίγα λόγια, κα­νέ­νας το­μέ­ας της ζωής των λαών (ερ­γα­σια­κά, τρό­φι­μα, πε­ρι­βάλ­λον, επι­κοι­νω­νί­ες, δη­μο­κρα­τία, δι­καιώ­μα­τα κ.λπ.) δεν μένει απρό­σβλη­τος από αυτή την ολο­μέ­τω­πη επί­θε­ση των κα­πι­τα­λι­στών και των εται­ρειών τους. Οι νέες νόρ­μες θα κα­ταρ­γή­σουν και στις δύο πλευ­ρές του Ατλα­ντι­κού οποια­δή­πο­τε θε­τι­κή ρύθ­μι­ση υπήρ­χε για τη ζωή των απο­κά­τω.

Ακόμα και κράτη (κυ­βερ­νή­σεις) που θα τολ­μή­σουν να αντι­στα­θούν στο ξε­πού­λη­μα των φυ­σι­κών πόρων, του νερού ή της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας θα διώ­κο­νται αμεί­λι­κτα.

Έχου­με ήδη τέ­τοια πα­ρα­δείγ­μα­τα που δεί­χνουν «ει­κό­νες από το μέλ­λον» που μας επι­φυ­λάσ­σουν αν δεν τους ανα­τρέ­ψου­με:

• Πρό­σφα­τα, ευ­ρω­παϊ­κές εται­ρεί­ες προ­σέ­φυ­γαν στη Δι­καιο­σύ­νη κατά της αύ­ξη­σης του κα­τώ­τα­του μι­σθού στην Αί­γυ­πτο ή κατά του πε­ριο­ρι­σμού των εκ­πο­μπών το­ξι­κών αε­ρί­ων στο Περού.
• Στην Αρ­γε­ντι­νή, κατά τη διάρ­κεια της οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης και προ­κει­μέ­νου να με­τριά­σει τη λαϊκή οργή, η κυ­βέρ­νη­ση της χώρας «πά­γω­σε» τις αυ­ξή­σεις στους λο­γα­ρια­σμούς του ηλε­κτρι­κού και του νερού. Οι πο­λυ­ε­θνι­κοί πά­ρο­χοι, των οποί­ων οι υπέ­ρο­γκες τιμές είχαν προ­κα­λέ­σει την αντί­δρα­ση της κυ­βέρ­νη­σης, άρ­χι­σαν τις αγω­γές. Γι’ αυτό και για άλλα «εγκλή­μα­τα», η Αρ­γε­ντι­νή ανα­γκά­στη­κε να πλη­ρώ­σει πάνω από ένα δι­σε­κα­τομ­μύ­ριο σε απο­ζη­μιώ­σεις. 
• Στο Ελ Σαλ­βα­δόρ, κά­ποιες το­πι­κές κοι­νό­τη­τες κα­τά­φε­ραν, με με­γά­λο κό­στος (τρία μέλη τους δο­λο­φο­νή­θη­καν), να πεί­σουν την κυ­βέρ­νη­ση να μην επι­τρέ­ψει την εγκα­τά­στα­ση στην πε­ριο­χή τους ενός με­γά­λου ορυ­χεί­ου χρυ­σού που απει­λού­σε με κα­τα­στρο­φι­κή μό­λυν­ση τα υδά­τι­να απο­θέ­μα­τά τους. Η κα­να­δι­κή εται­ρεία που ήθελε να ανοί­ξει το ορυ­χείο ενά­γει το Ελ Σαλ­βα­δόρ για 315 εκα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια –για απώ­λεια των ανα­με­νό­με­νων μελ­λο­ντι­κών κερ­δών.
• Πέ­ρυ­σι, ο Ιση­με­ρι­νός κα­τα­δι­κά­στη­κε σε κα­τα­βο­λή του ποσού των δύο δι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δο­λα­ρί­ων υπέρ πε­τρε­λαϊ­κής εται­ρεί­ας.

Και ο κα­τά­λο­γος φτά­νει τις 3.200 μη­νύ­σεις!!!

Η επί­θε­ση θα είναι σα­ρω­τι­κή και στο πεδίο της ιδιω­τι­κής ζωής. Η Συμ­μα­χία Ψη­φια­κού Εμπο­ρί­ου (DTC), στην οποία συμ­με­τέ­χουν βιο­μη­χα­νί­ες από τους το­μείς του Δια­δι­κτύ­ου και της υψη­λής τε­χνο­λο­γί­ας, πιέ­ζει τους αντι­προ­σώ­πους στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για την ΤΤΙΡ να άρουν τους φραγ­μούς που εμπο­δί­ζουν τις ελεύ­θε­ρες ροές προ­σω­πι­κών δε­δο­μέ­νων από την Ευ­ρώ­πη προς τις ΗΠΑ.

Τα κράτη που θα υπο­γρά­ψουν τη συμ­φω­νία ΤΤΙΡ θα υπο­χρε­ω­θούν όχι μόνο να υπο­τά­ξουν τις δη­μό­σιες υπη­ρε­σί­ες τους στην εμπο­ρευ­μα­τι­κή λο­γι­κή, αλλά και να πα­ραι­τη­θούν από οποιο­δή­πο­τε δι­καί­ω­μα ελέγ­χου στους ξέ­νους πα­ρό­χους υπη­ρε­σιών. Τα πε­ρι­θώ­ρια για πο­λι­τι­κές σε εθνι­κό πλαί­σιο σε υγεία, ενέρ­γεια, παι­δεία, νερό ή με­τα­φο­ρές θα εξα­νε­μι­στούν.

Ασύ­στο­λα ψεύδη
Για να απο­φύ­γουν τις αντι­δρά­σεις, άρ­χι­σαν ήδη να μι­λούν για «οφέλη» και για εξά­λει­ψη της ανερ­γί­ας. Ομπά­μα, Μέρ­κελ αλλά και Ολάντ μι­λούν για «ευ­και­ρί­ες», για δη­μιουρ­γία θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας, για ώθηση στις εξα­γω­γές, για άνοδο του ΑΕΠ των συμ­βαλ­λό­με­νων χωρών. Άποψη την οποία συμ­με­ρί­ζε­ται και η δική μας συ­γκυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά-Βε­νι­ζέ­λου, η οποία ελ­πί­ζει να ευο­δω­θεί η συμ­φω­νία επί ελ­λη­νι­κής προ­ε­δρί­ας (όπως μα­θαί­νου­με από τα φι­λο­κυ­βερ­νη­τι­κά ΜΜΕ).

Εδώ να θυ­μη­θού­με τι μας έλε­γαν για την υιο­θέ­τη­ση του ευρώ οι Ευ­ρω­παί­οι ηγέ­τες (στην Ελ­λά­δα το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, οι Ση­μί­τη­δες κ.ά.), που υπο­τί­θε­ται θα δη­μιουρ­γού­σε 5-6 εκα­τομ­μύ­ρια νέες θέ­σεις ερ­γα­σί­ας ενώ σή­με­ρα φθά­σα­με στην Ευ­ρώ­πη τα 40 εκατ. ανέρ­γους και στην Ελ­λά­δα να ξε­περ­νούν το 1,5 εκα­τομ­μύ­ριο.

Ή τις υπο­σχέ­σεις του Μπιλ Κλί­ντον στους Αμε­ρι­κα­νούς ότι η συμ­φω­νία ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου με το Με­ξι­κό και τον Κα­να­δά, η γνω­στή NAFTA, θα δη­μιουρ­γού­σε 200.000 θέ­σεις ερ­γα­σί­ας ενώ στην πράξη κα­τέ­στρε­ψε 680.000.

Μυ­στι­κή δι­πλω­μα­τία
Οι συ­ζη­τή­σεις για την ΤΤΙΡ γί­νο­νται με πλήρη μυ­στι­κό­τη­τα απέ­να­ντι σε ερ­γα­ζο­μέ­νους/ες και λαούς και με πλήρη ενη­μέ­ρω­ση των με­γά­λων πο­λυ­ε­θνι­κών γκρουπ. Όπως προ­κλη­τι­κά δη­λώ­νουν οι «δια­πραγ­μα­τευ­τές», το κεί­με­νο της συν­θή­κης θα δη­μο­σιο­ποι­η­θεί μόνο στο τε­λευ­ταίο στά­διο, αφού θα έχουν πέσει οι υπο­γρα­φές και από τις δυο πλευ­ρές.

Ο λόγος της μυ­στι­κο­πά­θειας των ευ­ρω­παϊ­κών και αμε­ρι­κα­νι­κών ελίτ είναι απλός: πρέ­πει να απο­κοι­μί­σουν τους λαούς για να απο­φύ­γουν τη δυ­να­μι­κή αντί­δρα­σή τους. Ακόμα θυ­μού­νται την απο­τυ­χία της συμ­φω­νί­ας MAI (Πο­λυ­με­ρής Συμ­φω­νία Επεν­δύ­σε­ων), την οποία δια­πραγ­μα­τεύ­ο­νταν κρυφά το 1995-97 και η οποία τη στιγ­μή που εκτέ­θη­κε δη­μό­σια κα­τέρ­ρευ­σε κάτω από τη λαϊκή κα­τα­κραυ­γή, κά­νο­ντας τη Σού­ζαν Τζορτζ να τη χα­ρα­κτη­ρί­σει «Δρά­κου­λα: Πε­θαί­νει αν εκτε­θεί στο φως της μέρας». 
Η κυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά έχει τε­ρά­στιες ευ­θύ­νες, καθώς η τε­λι­κή δια­πραγ­μά­τευ­ση και επι­κύ­ρω­ση της επί­μα­χης συν­θή­κης προ­βλέ­πε­ται να πραγ­μα­το­ποι­η­θεί στη διάρ­κεια της ελ­λη­νι­κής προ­ε­δρί­ας. Οι χι­λιά­δες σε­λί­δες της συν­θή­κης είναι –και θα πα­ρα­μεί­νουν– άγνω­στες στους/στις βου­λευ­τές που θα τους ζη­τη­θεί να την επι­κυ­ρώ­σουν σε μια νύχτα.

Αντί­θε­τα, κά­ποιοι άλλοι είναι καλά προ­ε­τοι­μα­σμέ­νοι στο προ­χώ­ρη­μα της συν­θή­κης. Μέσα σε κλει­στά γρα­φεία, 46 «σύμ­βου­λοι» μαζί με 600 στε­λέ­χη των εται­ρειών απο­φα­σί­ζουν για 500 εκατ. Ευ­ρω­παί­ους ερή­μην των τε­λευ­ταί­ων. Μια μειο­ψη­φία της μειο­ψη­φί­ας που μας κυ­βερ­νά απο­φα­σί­ζει πως θα κα­τα­στρέ­ψει τις ζωές μας.

Αντί­στα­ση
Ευ­τυ­χώς, ήδη υπάρ­χει αντί­δρα­ση στα σχέ­διά τους, και από ορ­γα­νώ­σεις πο­λι­τών αλλά και από με­γά­λα συν­δι­κά­τα των ΗΠΑ και της Αγ­γλί­ας.(π.χ. από το United Steelworkers που αριθ­μεί 3 εκατ. μέλη και στις δυο πλευ­ρές του Ατλα­ντι­κού).

Ένας από τους λό­γους που στην ΕΕ τη­ρεί­ται «σιγή ιχθύ­ος» είναι και οι επι­κεί­με­νες ευ­ρω­ε­κλο­γές. Οι «ηγέ­τες» της ΕΕ δεν θέ­λουν τέ­τοια ακαν­θώ­δη ζη­τή­μα­τα να απα­σχο­λή­σουν την προ­ε­κλο­γι­κή δια­δι­κα­σία. Γι’ αυτό με­τέ­φε­ραν τις επό­με­νες (και ίσως τε­λι­κές) δια­βου­λεύ­σεις για το φθι­νό­πω­ρο.

Στό­χος μας είναι να τους χα­λά­σου­με τη σούπα. Να κα­ταγ­γεί­λου­με τόσο την ΕΕ όσο και την ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση γι’ αυτήν τη συμ­φω­νία που δο­λο­φο­νεί τα δι­καιώ­μα­τα και τις ζωές μας.
Η απο­τυ­χία «από τα κάτω» της προη­γού­με­νης από­πει­ρας μας δεί­χνει ότι τί­πο­τα δεν είναι δε­δο­μέ­νο. Μπο­ρού­με να αλ­λά­ξου­με τα πάντα αν τους ανα­τρέ­ψου­με. Και τότε... ας μας παν στα δι­κα­στή­ρια!