Τα πρόστιμα που επιβάλλει η Εγνατία Οδός για τα διόδια προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια

Οι συμ­βά­σεις πα­ρα­χώ­ρη­σης του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του εθνι­κού δι­κτύ­ου από το Κρά­τος σε ιδιώ­τες, έδω­σαν τη δυ­να­τό­τη­τα στους έλ­λη­νες και ξέ­νους με­γα­λο­ερ­γο­λά­βους να εγκα­τα­στή­σουν νέους με­τω­πι­κούς και πλευ­ρι­κούς σταθ­μούς διο­δί­ων όπου αυτοί ήθε­λαν  και να δια­μορ­φώ­σουν τέ­τοιες τιμές που χα­ρα­κτη­ρί­σθη­καν ως λη­στρι­κές. Το γε­γο­νός αυτό οδή­γη­σε στη δη­μιουρ­γία από το έτος 2008 και μετά του  αυ­τό­νο­μου κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κού  κι­νή­μα­τος «Δεν πλη­ρώ­νω», το οποίο είχε  σαφή ιδε­ο­λο­γι­κή βάση και πα­λεύ­ει μέχρι σή­με­ρα για την ανα­τρο­πή ή την ανα­θε­ώ­ρη­ση έστω των συμ­βά­σε­ων πα­ρα­χώ­ρη­σης. Για τα διό­δια της Εγνα­τί­ας οδού, που εκ­με­ταλ­λεύ­ε­ται η ομώ­νυ­μη εται­ρία,  δεν υπήρ­ξε συ­ντο­νι­σμέ­νη αντί­δρα­ση, δε­δο­μέ­νου ότι και οι τιμές των διο­δί­ων είναι  χα­μη­λό­τε­ρες και οι σταθ­μοί διο­δί­ων είναι αι­σθη­τά λι­γό­τε­ροι  σε σχέση πάντα με αυ­τούς που εκ­με­ταλ­λεύ­ο­νται οι ερ­γο­λά­βοι στην ΠΑΘΕ και στις εθνι­κές οδούς της Πε­λο­πον­νή­σου.

Όμως η  οι­κο­νο­μι­κή κρίση, που συ­νέ­πε­σε με την επι­βο­λή διο­δί­ων και στην Εγνα­τία οδό,  οδη­γού­σε και συ­νε­χί­ζει να οδη­γεί αρ­κε­τούς πο­λί­τες,  που είναι ανα­γκα­σμέ­νοι να κι­νού­νται συχνά στην Εγνα­τία οδό. στην  απο­φυ­γή πλη­ρω­μής διο­δί­ων.  Πρό­κει­ται για άτομα που  πραγ­μα­τι­κά  δεν έχουν να πλη­ρώ­σουν. Κά­ποιοι από αυ­τούς, προ­σεγ­γί­ζουν το ζή­τη­μα της μη πλη­ρω­μής και ιδε­ο­λο­γι­κά. Υπο­στη­ρί­ζουν δί­καια, ότι η Εγνα­τία οδός κα­τα­σκευά­σθη­κε και συ­ντη­ρεί­ται με χρή­μα­τα του Ελ­λη­νι­κού λαού και συ­γκε­κρι­μέ­να με άμε­σους ή έμ­με­σους φό­ρους, όπως π.χ στα καύ­σι­μα, στα ασφά­λι­στρα των αυ­το­κι­νή­των, στα τέλη κυ­κλο­φο­ρί­ας.

Πα­ράλ­λη­λα η «Εγνα­τία», όπως και όλοι οι δρό­μοι, απο­τε­λούν ου­σια­στι­κά κοι­νω­νι­κό αγαθό αλλά και ανα­γκαίο  μέσο με το πραγ­μα­τώ­νε­ται η ελευ­θε­ρία κί­νη­σης και το δι­καί­ω­μα του κάθε πο­λί­τη να συμ­με­τέ­χει ελεύ­θε­ρα και χωρίς πε­ριο­ρι­σμούς στην  οι­κο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή ζωή του τόπου.  Συ­νε­πώς ο πυ­ρή­νας  αυτού του κοι­νω­νι­κού αγα­θού αναι­ρεί­ται στην πράξη όταν το Κρά­τος επι­βάλ­λει για την από­λαυ­σή του, δυ­σα­νά­λο­γους όρους και πε­ριο­ρι­σμούς, δη­λα­δή την κα­τα­βο­λή διο­δί­ων.

Οι συ­νέ­πειες  της μη πλη­ρω­μής διο­δί­ων στην Εγνα­τία οδό,  είναι δρα­μα­τι­κές. Διότι, σύμ­φω­να με το ισχύ­ον νο­μι­κό κα­θε­στώς, η μη πλη­ρω­μή κάθε διέ­λευ­σης, για οποιο­δή­πο­τε λόγο, ενερ­γο­ποιεί αυ­το­μά­τως   το δι­καί­ω­μα της  εται­ρί­ας να αξιώ­σει, όχι μόνο τη αξία των τελών αλλά και το 20πλά­σιό τους.  Και μά­λι­στα, το συ­νο­λι­κό ποσό που δη­μιουρ­γεί­ται, πρέ­πει να πλη­ρω­θεί  σε απο­κλει­στι­κή προ­θε­σμία μόλις 20 ημε­ρών, εφά­παξ, χωρίς δη­λα­δή να προ­βλέ­πε­ται από το νόμο η κα­τα­βο­λή του  σε  δό­σεις.  Ακόμα επο­μέ­νως και εκεί­νος που θα επι­κα­λε­σθεί προ­σω­ρι­νή αδυ­να­μία πλη­ρω­μής, είναι υπο­χρε­ω­μέ­νος να πλη­ρώ­σει το 20πλά­σιο διό­διο, ως πρό­στι­μο.

Αν πε­ρά­σει  η 20ή­με­ρη προ­θε­σμία, η εται­ρία «Εγνα­τία Οδός», προ­βαί­νει στη βε­βαί­ω­ση του οφει­λο­μέ­νου τέ­λους και στο 50πλά­σιο αυτού, στην αρ­μό­δια Δ.Ο.Υ. του ιδιο­κτή­τη του οχή­μα­τος. Έτσι π.χ.  για μια οφει­λή  10,00 ευρώ από διό­δια, βε­βαιώ­νε­ται  στην Εφο­ρία το ποσό των 510,00 ευρώ, το οποίο απο­τε­λεί πλέον δη­μό­σιο έσοδο. 

Η εται­ρία Εγνα­τία Οδός Α.Ε., απο­τε­λεί επι­χεί­ρη­ση κοι­νής ωφέ­λειας και λει­τουρ­γεί για χάρη του δη­μο­σί­ου συμ­φέ­ρο­ντος. Δεν υπά­γε­ται στην κα­τη­γο­ρία των ορ­γα­νι­σμών και επι­χει­ρή­σε­ων του ευ­ρύ­τε­ρου δη­μό­σιου τομέα  ούτε στις δια­τά­ξεις που διέ­πουν εται­ρί­ες που ανή­κουν άμεσα ή έμ­με­σα στο Δη­μό­σιο αλλά αντί­θε­τα, διέ­πε­ται από τους κα­νό­νες της ιδιω­τι­κής οι­κο­νο­μί­ας (άρθρο 4 παρ. 6 Ν. 2229/1994).

Επο­μέ­νως είναι ανή­κου­στο να της δί­νε­ται το δι­καί­ω­μα από το Κρά­τος να βε­βαιώ­νει πρό­στι­μα και μά­λι­στα στο 50πλά­σιο της αξίας των διο­δί­ων. Κατ’ εμέ  το άρθρο 6 παρ. 1 περ. β΄  του Μνη­μο­νια­κού νόμου 4250/2014  που της πα­ρέ­χει τέ­τοιο δι­καί­ω­μα, ελέγ­χε­ται ως αντι­συ­νταγ­μα­τι­κό και  απο­τε­λεί υπέρ­βα­ση εξου­σί­ας, αφού η πιο πάνω  αρ­μο­διό­τη­τα ανή­κει και ασκεί­ται απο­κλει­στι­κά και μόνο  από το Δη­μό­σιο και τις δη­μό­σιες  Αρχές. Αξί­ζει να ση­μειω­θεί ότι σε καμιά άλλη επι­χεί­ρη­ση κοι­νής ωφέ­λειας, δεν πα­ρα­χω­ρή­θη­κε μέχρι σή­με­ρα είτε από το Κρά­τος είτε από Ν.Π.Δ.Δ. είτε από τους Ο.Τ.Α. πα­ρό­μοιο δι­καί­ω­μα επι­βο­λής  προ­στί­μου, για μη κα­τα­βο­λή αντα­πο­δο­τι­κών τελών. Αντί­στοι­χα  και για την μη εμπρό­θε­σμη κα­τα­βο­λή φόρων, προ­βλέ­πε­ται σή­με­ρα προ­σαύ­ξη­ση με βάση ένα επι­τό­κιο υπε­ρη­με­ρί­ας, σε καμιά πε­ρί­πτω­ση όμως δεν προ­βλέ­πε­ται πρό­στι­μο ίσο με το 20πλά­σιο ή το 50πλά­σιο του οφει­λο­μέ­νου φόρου. Ακόμα και για την μη κα­τα­βο­λή του Φ.Π.Α., προ­βλέ­πε­ται η βε­βαί­ω­ση μόλις του τρι­πλα­σί­ου του οφει­λό­με­νου ποσού το οποίο δεν απο­δό­θη­κε ή πα­ρα­κρα­τή­θη­κε πα­ρά­νο­μα.

Η εται­ρία Εγνα­τία οδός Α.Ε. απο­τε­λεί, όπως ει­πώ­θη­κε, επι­χεί­ρη­ση κοι­νής ωφε­λεί­ας που λει­τουρ­γεί για χάρη του δη­μο­σί­ου συμ­φέ­ρο­ντος ενώ πα­ράλ­λη­λα όλοι οι δρό­μοι απο­τε­λούν κοι­νω­νι­κό αγαθό. Η επι­βο­λή των πιο πάνω εξο­ντω­τι­κών προ­στί­μων, δεν συ­νά­δει με το σκοπό που υπη­ρε­τεί και γε­νι­κό­τε­ρα με το δη­μό­σιο συμ­φέ­ρον. Διότι με αυτά τα πρό­στι­μα  ου­σια­στι­κά το ίδιο το Κρά­τος ενερ­γεί ου­σια­στι­κά σαν ασύ­στο­λος κερ­δο­σκό­πος - «το­κο­γλύ­φος», ο οποί­ος, κά­νο­ντας χρήση της εξου­σί­ας του,  απο­σκο­πεί αφε­νός να  τι­μω­ρή­σει οι­κτρά, αφε­τέ­ρου να  αφαι­μά­ξει οι­κο­νο­μι­κά τον κάθε πο­λί­τη, αδια­φο­ρώ­ντας  εάν αυτός είχε ή έχει να πλη­ρώ­σει διό­δια  και για τις πραγ­μα­τι­κές συν­θή­κες δια­βί­ω­σής του.

Κατά  την   αρχή της ανα­λο­γι­κό­τη­τας, που έχει πε­ρι­λη­φθεί στο άρθρο 25 του Συ­ντάγ­μα­τος και σύμ­φω­να με την ερ­μη­νεία της από τα Ανώ­τα­τα Δι­κα­στή­ρια της χώρας:  Οι νό­μι­μα επι­βαλ­λό­με­νοι πε­ριο­ρι­σμοί των ατο­μι­κών δι­καιω­μά­των, πρέ­πει  να είναι: α) κα­τάλ­λη­λοι, δη­λα­δή πρό­σφο­ροι για την πραγ­μά­τω­ση του επι­διω­κό­με­νου σκο­πού β) ανα­γκαί­οι, δη­λα­δή να συ­νι­στούν μέτρο το οποίο, σε σχέση με άλλα δυ­νά­με­να να λη­φθούν μέτρα, επά­γο­νται τον ελά­χι­στο πε­ριο­ρι­σμό για τον ιδιώ­τη ή το κοινό και γ) «εν στενή εν­νοία» ανα­λο­γι­κοί, δη­λα­δή να τε­λούν σε εύ­λο­γη σχέση με τον επι­διω­κό­με­νο σκοπό, ώστε η ανα­με­νό­με­νη ωφέ­λεια, να μην υπο­λεί­πε­ται της βλά­βης που προ­κα­λούν.

Είναι επο­μέ­νως συ­νταγ­μα­τι­κό, με βάση την αρχή αυτή,  ο Γιώρ­γος Θε­ο­φά­νου να υπο­χρε­ώ­νε­ται να πλη­ρώ­σει πρό­στι­μο 22.000 ευρώ (!!!) για μια οφει­λή διο­δί­ων μόλις 427,00 ευρώ; Είναι ηθικό   να κιν­δυ­νεύ­ει κά­ποιος να χάσει το σπίτι  του εξαι­τί­ας  μιας   οφει­λής διο­δί­ων, επει­δή  ο  «ανή­θι­κος» νόμος απα­γο­ρεύ­ει το δια­κα­νο­νι­σμό της;

Επο­μέ­νως οι Κοι­νές Υπουρ­γι­κές απο­φά­σεις του 2012 και 2014 που προ­βλέ­πουν τα πιο πάνω πρό­στι­μα (20πλά­σιο και 50πλά­σιο), είναι ανα­γκαίο άμεσα να κα­ταρ­γη­θούν, διότι είναι κα­τά­φω­ρα αντι­συ­νταγ­μα­τι­κές και προ­σβάλ­λουν ευ­θέ­ως τον πυ­ρή­να των ατο­μι­κών δι­καιω­μά­των των πο­λι­τών και ει­δι­κά αυτό που ονο­μά­ζε­ται αν­θρώ­πι­νη αξιο­πρέ­πεια.

Η δη­μο­σιο­ποί­η­ση της υπό­θε­σης - «πε­ρι­πέ­τειας» του Γιώρ­γου Θε­ο­φά­νου, ας   απο­τε­λέ­σει την αφορ­μή για την αντί­στοι­χη νο­μο­θε­τι­κή ρύθ­μι­ση. Ει­δι­κά μά­λι­στα για μια Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς, η οποία υπο­τί­θε­ται ότι θέτει τον άν­θρω­πο και τις πα­ναν­θρώ­πι­νες  αξίες ως βάση της πο­λι­τι­κής της κο­σμο­θε­ω­ρί­ας και πρά­ξης, η άμεση κα­τάρ­γη­ση των πιο πάνω νόμων είναι  επι­τα­γή και ζή­τη­μα «εκ των ων ουκ άνευ».

*Δι­κη­γό­ρος