Τελικό σχέδιο του ΠΕΣΔΑ Αττικής: μια ακόμη χαμένη ευκαιρία

Το γε­γο­νός αυτό, ανά­γκα­σε την πλειο­ψη­φία του πε­ρι­φε­ρεια­κού συμ­βου­λί­ου να δε­σμευ­τεί ότι θα προ­χω­ρή­σει σε «εξει­δί­κευ­ση των προ­βλέ­ψε­ων που αφο­ρούν στις εγκα­τα­στά­σεις επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων ΑΣΑ, ως προς τον αριθ­μό, δυ­να­μι­κό­τη­τα και χω­ρο­θέ­τη­ση των νέων μο­νά­δων, εντός μηνός από την έγκρι­ση του ΠΕΣΔΑ» (δη­λα­δή, μέχρι 8/11/2015) και σε «ορι­στι­κή έντα­ξη των δη­μο­τι­κών το­πι­κών σχε­δί­ων δια­χεί­ρι­σης απο­βλή­των, μετά από την προ­βλε­πό­με­νη δια­δι­κα­σία του ση­μεί­ου 5.3 του πα­ρό­ντος, εντός δύο μηνών από την έγκρι­ση του ΠΕΣΔΑ» (δη­λα­δή, μέχρι 8/12/2015). Με­σο­λά­βη­σαν δυο ανα­βο­λές -η πρώτη μέχρι 31/12/2015 και η δεύ­τε­ρη μέχρι τέλος Γε­νά­ρη του 2016- για να κα­τα­λή­ξου­με στην τε­λι­κή, υπο­τί­θε­ται εξει­δι­κευ­μέ­νη, εκ­δο­χή του ΠΕΣΔΑ Ατ­τι­κής.

Στο με­τα­ξύ, ο ΕΔΣΝΑ πήρε δύο κρί­σι­μες απο­φά­σεις, που συν­δέ­ο­νται άμεσα με το νέο ΠΕΣΔΑ: αφε­νός, προ­χώ­ρη­σε στην απευ­θεί­ας ανά­θε­ση του ΕΜΑΚ Φυλής, στο ίδιο ανά­δο­χο σχήμα και για τρία χρό­νια και, αφε­τέ­ρου, στην εκ­μί­σθω­ση του απο­τε­φρω­τή­ρα υγειο­νο­μι­κών απο­βλή­των της Φυλής, για τρία συν τρία χρό­νια. Προ­διέ­γρα­ψε, δη­λα­δή, τη συ­νέ­χι­ση της λει­τουρ­γί­ας του συ­νό­λου της εγκα­τά­στα­σης της Φυλής, του­λά­χι­στον μέχρι το 2021, αν πά­ρου­με υπόψη ότι προ­βλέ­πε­ται και η συ­νέ­χι­ση της λει­τουρ­γί­ας του ΧΥΤΑ, για απροσ­διό­ρι­στο διά­στη­μα (… μετά θα κλεί­σει). Και γι αυτές τους τις απο­φά­σεις,  η πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής και ο ΕΔΣΝΑ θε­ω­ρούν ότι μπο­ρούν να … κα­μα­ρώ­νουν, επι­κα­λού­με­νοι οι­κο­νο­μι­κά οφέλη που δεν τεκ­μη­ριώ­νο­νται, ενώ, προς το παρόν, δε δη­μο­σιο­ποιούν τις σχε­τι­κές συμ­βά­σεις. Ανα­πά­ντη­τες πα­ρα­μέ­νουν και οι κα­ταγ­γε­λί­ες μας για την κα­τα­σκευή νέας μο­νά­δας επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων και για τη σχε­δια­ζό­με­νη κα­τα­σκευή μο­νά­δας καύ­σης στη Φυλή. Επι­πρό­σθε­τα, έχει δια­φα­νεί η σαφής πρό­θε­ση της ΕΕ να χρη­μα­το­δο­τή­σει μόνο με­γά­λα πε­ρι­φε­ρεια­κά ή δια­δη­μο­τι­κά έργα.

Η κρι­τι­κή στο αρ­χι­κό σχέ­διο

Είναι σκό­πι­μο να θυ­μί­σου­με το τι κα­τα­λό­γι­ζε στην αρ­χι­κή εκ­δο­χή του ΠΕΣΔΑ, αυτή που εγκρί­θη­κε στις 8/10/2015, η ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ:

Το σχέ­διο της ανα­θε­ώ­ρη­σης του ΠΕΣΔΑ, που έχει τεθεί σε δια­βού­λευ­ση, με όρους τε­χνι­κούς και επι­στη­μο­νι­κούς δεν είναι καν σχέ­διο. Είναι έκ­θε­ση ιδεών και, μά­λι­στα, κακών ιδεών σε πολλά ζη­τή­μα­τα. Παρά την ανα­γκα­στι­κή προ­σαρ­μο­γή με βα­σι­κούς στό­χους του ΕΣΔΑ (προ­δια­λο­γή υλι­κών, μεί­ω­ση της δυ­να­μι­κό­τη­τας των μο­νά­δων επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων απορ­ριμ­μά­των), στη­ρί­ζε­ται σε αντι­λή­ψεις βγαλ­μέ­νες από τη «να­φθα­λί­νη», τις αντι­λή­ψεις, δη­λα­δή, που κα­θο­ρί­ζουν και το υφι­στά­με­νο συ­γκε­ντρω­τι­κό κα­θε­στώς δια­χεί­ρι­σης και οδη­γούν στην ανα­πα­ρα­γω­γή του. Η πρω­το­βάθ­μια αυ­το­διοί­κη­ση εξα­κο­λου­θεί να αντι­με­τω­πί­ζε­ται σαν θε­σμός μειω­μέ­νης ευ­θύ­νης και δυ­να­το­τή­των. Δεν αξιο­λο­γού­νται και δεν εν­σω­μα­τώ­νο­νται κι αυτές οι λίγες θε­τι­κές προ­βλέ­ψεις των ΤΣΔ. Η ανα­κύ­κλω­ση θα συ­νε­χί­σει να λει­τουρ­γεί με τα γνω­στά και απα­ξιω­μέ­να ιδιω­τι­κά «συ­στή­μα­τα εναλ­λα­κτι­κής δια­χεί­ρι­σης» (ΣΕΔ). Όλα τα βα­σι­κά ρεύ­μα­τα απο­βλή­των, ακόμη και των προ­δια­λεγ­μέ­νων, προ­βλέ­πε­ται να οδη­γού­νται σε κε­ντρι­κές μο­νά­δες δια­χεί­ρι­σης. Συ­νε­χί­ζε­ται η λο­γι­κή των ΣΜΑ. Ξα­να­μπαί­νουν, άκρι­τα, στο τρα­πέ­ζι οι χω­ρο­θε­τή­σεις του υφι­στά­με­νου ΠΕΣΔΑ, ενώ δεν υπάρ­χει η πα­ρα­μι­κρή πρό­βλε­ψη για τις νέες υπο­δο­μές που χρειά­ζο­νται. Συ­ντη­ρεί­ται στο δι­η­νε­κές η εγκα­τά­στα­ση της Φυλής και προ­δια­γρά­φε­ται η επέ­κτα­σή της. Απο­κρύ­πτε­ται το τι σχε­διά­ζε­ται στο Γραμ­μα­τι­κό. 

Προ­βλη­μα­τι­κό απο­δει­κνύ­ε­ται και το πε­ριε­χό­με­νο των πε­ρισ­σό­τε­ρων το­πι­κών σχε­δί­ων δια­χεί­ρι­σης. Πε­ριο­ρί­ζο­νται σε επι­δερ­μι­κές και πε­ρι­φε­ρεια­κές δρα­στη­ριό­τη­τες και σε πολύ λίγες πε­ρι­πτώ­σεις κά­νουν λόγο για δη­μο­τι­κές ή δια­δη­μο­τι­κές υπο­δο­μές υπο­δο­χής και δια­χεί­ρι­σης των ανα­κυ­κλώ­σι­μων υλι­κών και των προ­δια­λεγ­μέ­νων ορ­γα­νι­κών. Και προ­φα­νώς κου­βέ­ντα δε γί­νε­ται για την τύχη των υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων και για τη διά­θε­ση του υπο­λείμ­μα­τος.

Με αυτά τα δε­δο­μέ­να, η υπερ­ψή­φι­ση του σχε­δί­ου ανα­θε­ώ­ρη­σης του ΠΕΣΔΑ, με τη μορφή που έχει σή­με­ρα, από το πε­ρι­φε­ρεια­κό συμ­βού­λιο Ατ­τι­κής θα ση­μά­νει μια σο­βα­ρή οπι­σθο­χώ­ρη­ση και θα βάλει σε κίν­δυ­νο τα θε­τι­κά βή­μα­τα που έγι­ναν με την έγκρι­ση του νέου εθνι­κού σχε­δί­ου δια­χεί­ρι­σης απο­βλή­των (ΕΣΔΑ), ακόμη και με αυτήν την πρω­τό­λεια προ­σπά­θεια εκ­πό­νη­σης, για πρώτη φορά, το­πι­κών σχε­δί­ων δια­χεί­ρι­σης από τους δή­μους της Ατ­τι­κής. Επι­πλέ­ον, οι στρε­βλώ­σεις και τα τε­ρά­στια κενά που έχει, μέσα στο συ­νε­χι­ζό­με­νο μνη­μο­νια­κό πε­ρι­βάλ­λον, δη­μιουρ­γούν προ­ϋ­πο­θέ­σεις να επα­νέλ­θουν τα φι­λο­ερ­γο­λα­βι­κά σχέ­δια του πρό­σφα­του πα­ρελ­θό­ντος, με την ίδια ή πα­ρα­πλή­σια μορφή.

Τι πε­ρι­μέ­να­με από τη νέα εκ­δο­χή του ΠΕΣΔΑ

Με βάση την πα­ρα­πά­νω κρι­τι­κή, εί­χα­με τη εύ­λο­γη απαί­τη­ση ο νέος, εξει­δι­κευ­μέ­νος ΠΕΣΔΑ να αναι­ρεί τις (πολ­λές) προ­βλη­μα­τι­κές πτυ­χές του αρ­χι­κού και, ει­δι­κό­τε­ρα:

• Να πε­ρι­λαμ­βά­νει ένα γεν­ναίο ανα­προ­σα­να­το­λι­σμό κα­τεύ­θυν­σης, υιο­θε­τώ­ντας στην πράξη τη λο­γι­κή της απο­κε­ντρω­μέ­νης δια­χεί­ρι­σης, με έμ­φα­ση στην προ­δια­λο­γή των υλι­κών. Όπως, άλ­λω­στε, το απαι­τεί και το νέο εθνι­κό σχέ­διο δια­χεί­ρι­σης απο­βλή­των (ΕΣΔΑ).

• Να απα­γκι­στρω­θεί από τη λο­γι­κή των κε­ντρι­κών βα­σι­κών υπο­δο­μών, με­γά­λου με­γέ­θους, ενι­σχύ­ο­ντας την ανά­πτυ­ξη δη­μο­τι­κών υπο­δο­μών ανα­κύ­κλω­σης και κο­μπο­στο­ποί­η­σης, τη δη­μιουρ­γία συ­γκε­κρι­μέ­νων δια­χει­ρι­στι­κών ενο­τή­των για την υπο­δο­χή και ήπια επε­ξερ­γα­σία  των υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων και την άμεση εύ­ρε­ση νέων χώρων ασφα­λούς τε­λι­κής διά­θε­σης (ΧΥΤΥ).

• Στο πλαί­σιο αυτό, να δρο­μο­λο­γή­σει, άμεσα, το ορι­στι­κό κλεί­σι­μο της εγκα­τά­στα­σης της Φυλής, επι­τρέ­πο­ντας μόνο δρα­στη­ριό­τη­τες που συν­δέ­ο­νται με την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή απο­κα­τά­στα­ση της πε­ριο­χής.

• Να κάνει μια ου­σια­στι­κή αξιο­λό­γη­ση και σύν­θε­ση των το­πι­κών σχε­δί­ων δια­χεί­ρι­σης των δήμων, βοη­θώ­ντας τους να ξε­πε­ρά­σουν την ατολ­μία και την επι­φα­νεια­κό­τη­τα που χα­ρα­κτη­ρί­ζει τα πε­ρισ­σό­τε­ρα από αυτά τα σχέ­δια.

• Να συμ­βάλ­λει στο άμεσο ξε­κί­νη­μα της ανα­γκαί­ας, όσο τί­πο­τα άλλο, ρι­ζι­κής ανα­διάρ­θρω­σης του συ­στή­μα­τος ανα­κύ­κλω­σης.

• Να πε­ρι­γρά­ψει και να τεκ­μη­ριώ­σει με συ­γκε­κρι­μέ­νο τρόπο τις ανα­γκαί­ες πε­ρι­φε­ρεια­κές υπο­δο­μές δια­χεί­ρι­σης και, κυ­ρί­ως, τους νέους ΧΥΤΥ. Επί­σης, να εν­σω­μα­τώ­σει τις βα­σι­κές δια­δη­μο­τι­κές υπο­δο­μές, κυ­ρί­ως αυτές της επε­ξερ­γα­σί­ας των υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων και της κο­μπο­στο­ποί­η­σης, που θα έπρε­πε να έχουν συ­να­πο­φα­σί­σει οι εμπλε­κό­με­νοι δήμοι. Σε αυτή τη βάση, να συ­μπε­ρι­λά­βει το πραγ­μα­τι­κό κό­στος του σχε­δί­ου και τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις χρη­μα­το­δό­τη­σης των απο­κε­ντρω­μέ­νων υπο­δο­μών και όχι μόνο των κε­ντρι­κών.

• Να μι­λή­σει συ­γκε­κρι­μέ­να για τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις και τις κα­νο­νι­στι­κές ρυθ­μί­σεις, που θα επι­τρέ­ψουν στους δή­μους να εφαρ­μό­σουν τα το­πι­κά σχέ­δια.

Τα νέα στοι­χεία στον ΠΕΣΔΑ Ατ­τι­κής

Το κεί­με­νο της νέας εκ­δο­χής του ΠΕΣΔΑ είναι ακρι­βές αντί­γρα­φο του κει­μέ­νου της αρ­χι­κής εκ­δο­χής. Εκτός από λίγα ση­μεία, στα οποία επι­χει­ρεί­ται η απο­τί­μη­ση των ΤΣΔ των δήμων και η συ­γκε­κρι­με­νο­ποί­η­ση κά­ποιων βα­σι­κών υπο­δο­μών. Πιο συ­γκε­κρι­μέ­να:

1. Στο κε­φά­λαιο 4.3 γί­νε­ται μια στοι­χειώ­δης απα­ρίθ­μη­ση βα­σι­κών χα­ρα­κτη­ρι­στι­κών των ΤΣΔ που έχουν εκ­πο­νη­θεί και κα­τα­τε­θεί. Αυτή απέ­χει πάρα πολύ από μια ου­σια­στι­κή αξιο­λό­γη­σή τους -και ως προς τη συμ­βα­τό­τη­τά τους με το νέο ΕΣΔΑ-, πολύ δε πε­ρισ­σό­τε­ρο από τη σύν­θε­ση και την έντα­ξή τους στο νέο ΠΕΣΔΑ.

2. Στο κε­φά­λαιο 5.3.3 ανα­φέ­ρε­ται ότι θα γίνει «Με­τα­τρο­πή της μιας εκ των τριών γραμ­μών επε­ξερ­γα­σί­ας ορ­γα­νι­κών του ΕΜΑΚ σε γραμ­μή επε­ξερ­γα­σί­ας βιο­α­πο­βλή­των από ΔσΠ, δυ­να­μι­κό­τη­τας ~100.000 tn/ετη­σί­ως». Γί­νε­ται, επί­σης, λόγος για δύο μο­νά­δες επε­ξερ­γα­σί­ας προ­δια­λεγ­μέ­νων ορ­γα­νι­κών, μαζί με γε­ωρ­γο­κτη­νο­τρο­φι­κά από­βλη­τα: «Μία μο­νά­δα στο δήμο Με­γα­ρέ­ων, δυ­να­μι­κό­τη­τας 10.000 tn ετη­σί­ως (με δυ­να­τό­τη­τα επέ­κτα­σης) και μία μο­νά­δα στην Βό­ρειο-ανα­το­λι­κή Ατ­τι­κή, δυ­να­μι­κό­τη­τας 20.000 tn ετη­σί­ως, που προσ­διο­ρί­ζε­ται στην ΟΕΔΑ Β.Α. Ατ­τι­κής ως τμήμα της αντί­στοι­χης ΜΕΑ. Σε δεύ­τε­ρη φάση ανα­πτύσ­σε­ται το πλή­ρες δί­κτυο μο­νά­δων επε­ξερ­γα­σί­ας  για την από κοι­νού εξυ­πη­ρέ­τη­ση των ανα­γκών όμο­ρων Δήμων ή ομά­δας Δήμων μετά από επε­ξερ­γα­σία των δια­πι­στω­θέ­ντων(!) ανα­γκών και των προ­τα­θέ­ντων(!) μο­νά­δων από τα ΤΣΔ, σε εξει­δι­κευ­μέ­νες προς τούτο εγκα­τα­στά­σεις ή σε λει­τουρ­γι­κή συ­νά­φεια με τις προ­βλε­πό­με­νες Μο­νά­δες Επε­ξερ­γα­σί­ας Σύμ­μει­κτων Απορ­ριμ­μά­των».

Στο ίδιο κε­φά­λαιο πε­ρι­γρά­φε­ται η επα­νε­νερ­γο­ποί­η­ση της συλ­λο­γής προ­δια­λεγ­μέ­νου έντυ­που χαρ­τιού από τον ΕΔΣΝΑ, αυτήν τη φορά από στο­χευ­μέ­νους πα­ρα­γω­γούς.

3. Στο κε­φά­λαιο 5.4 γί­νε­ται μια δειλή προ­σπά­θεια να πε­ρι­γρα­φούν οι ανα­γκαί­ες μο­νά­δες επε­ξερ­γα­σί­ας υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων, συ­νο­λι­κής δυ­να­μι­κό­τη­τας 900.000 τόνων/έτος. Πιο συ­γκε­κρι­μέ­να:

• Η υφι­στά­με­νη ΕΜΑΚ Φυλής, με επέ­κτα­ση της δυ­να­μι­κό­τη­τάς της, ώστε να υπο­δέ­χε­ται 250.000 τό­νους/έτος σύμ­μει­κτα και 100.000 τό­νους/έτος προ­δια­λεγ­μέ­να ορ­γα­νι­κά.

• Μία ή δύο μο­νά­δες στην πε­ριο­χή της πε­ρι­φε­ρεια­κής ενό­τη­τας κε­ντρι­κού τομέα Αθή­νας, συ­νο­λι­κής δυ­να­μι­κό­τη­τας έως 260.000 τόνων/έτος.  Οι μο­νά­δες θα χω­ρο­θε­τη­θούν κατά προ­τε­ραιό­τη­τα σε ήδη αδειο­δο­τη­μέ­νους χώ­ρους για την κα­τα­σκευή κε­ντρι­κών ΣΜΑ (υπο­θέ­του­με στον Ελαιώ­να και στο πρώην ερ­γο­τά­ξιο της Ατ­τι­κής οδού).

• Μία μο­νά­δα στην πε­ριο­χή της πε­ρι­φε­ρεια­κής ενό­τη­τας Πει­ραιά, δυ­να­μι­κό­τη­τας έως 180.000 τόνων/έτος. Η μο­νά­δα θα χω­ρο­θε­τη­θεί κατά προ­τε­ραιό­τη­τα σε ήδη αδειο­δο­τη­μέ­νο χώρο για την κα­τα­σκευή κε­ντρι­κού ΣΜΑ (υπο­θέ­του­με στο Σχι­στό).

• Μία μο­νά­δα στην νότια Ατ­τι­κή, δυ­να­μι­κό­τη­τας έως 150.000 τόνων/έτος.

• Μία μο­νά­δα στην Βό­ρειο-ανα­το­λι­κή Ατ­τι­κή, δυ­να­μι­κό­τη­τας έως 60.000 τόνων/έτος, που προσ­διο­ρί­ζε­ται στην ΟΕΔΑ Β.Α. Ατ­τι­κής (δη­λα­δή στο Γραμ­μα­τι­κό, στο χώρο όπου κα­τα­σκευά­ζε­ται ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ).

4. Στο κε­φά­λαιο 5.4, επί­σης, επα­να­λαμ­βά­νε­ται η ίδια θέση για τους ΧΥΤΥ, δη­λα­δή:

• Κά­λυ­ψη των βρα­χυ­πρό­θε­σμων ανα­γκών από το ΧΥΤ Φυλής ή/και αξιο­ποί­η­ση θέ­σε­ων που έχει ήδη εγκρι­θεί η κα­ταλ­λη­λό­τη­τα τους ως ΧΥΤΥ με το ν. 3164/2003 (πρα­κτι­κά, το ΧΥΤΑ Γραμ­μα­τι­κού, αφού δεν υπάρ­χει άλλος έτοι­μος χώρος ταφής).

• Η δη­μιουρ­γία δι­κτύ­ου νέων χώρων διά­θε­σης υπο­λειμ­μά­των (ΧΥΤΥ), για την κά­λυ­ψη των με­σο-μα­κρο­πρό­θε­σμων ανα­γκών (20ε­τί­ας) πα­ρα­πέ­μπε­ται στο αό­ρι­στο μέλ­λον. Το δί­κτυο των νέων ΧΥΤΥ σχε­διά­ζε­ται ανε­ξάρ­τη­τα από τη χω­ρο­θέ­τη­ση των εγκα­τα­στά­σε­ων επε­ξερ­γα­σί­ας συμ­μεί­κτων. Για την ορι­στι­κή χω­ρο­θέ­τη­ση ιε­ραρ­χού­νται ως προς τα κρι­τή­ρια κα­ταλ­λη­λό­τη­τας, κατά προ­τε­ραιό­τη­τα, τα εξο­φλη­μέ­να ανε­νερ­γά λα­το­μεία - με­ταλ­λεία που έχουν κα­τα­γρα­φεί από τον Ορ­γα­νι­σμό Ρυθ­μι­στι­κού Σχε­δί­ου Αθή­νας (ΟΡ­ΣΑ-2013) και επι­λέ­γο­νται τα κα­ταλ­λη­λό­τε­ρα εξ αυτών, που αθροι­στι­κά αντι­προ­σω­πεύ­ουν χω­ρη­τι­κό­τη­τα υπο­δο­χής υλι­κών 12 εκ. m3. Διευ­κρι­νί­ζε­ται ότι η με­λέ­τη ιε­ράρ­χη­σης της κα­ταλ­λη­λό­τη­τας των χώρων δεν αφορά μόνο στα αστι­κά από­βλη­τα, αλλά και στα βιο­μη­χα­νι­κά (επι­κίν­δυ­να και μη) από­βλη­τα και στα ΑΕΚΚ.

5. Στο κε­φά­λαιο 13 πα­ρα­τί­θε­ται μια πρό­χει­ρη και ατεκ­μη­ρί­ω­τη εκτί­μη­ση κό­στους υλο­ποί­η­σης του ΠΕΣΔΑ, το οποίο εξαι­ρου­μέ­νων των δρά­σε­ων των ΣΕΔ, προ­ϋ­πο­λο­γί­ζε­ται σε 408.000.000 € και ανα­λύ­ε­ται στις βα­σι­κές του δρά­σεις ως ακο­λού­θως:

• Μο­νά­δες ανά­κτη­σης υπο­λει­πό­με­νων  συμ­μεί­κτων               150.000.000

• Κε­ντρι­κές Μο­νά­δες Κο­μπο­στο­ποί­η­σης Βιο­α­πο­βλή­των           90.000.000

• Δί­κτυο διά­θε­σης υπο­λειμ­μά­των (Χ.Υ.Τ.Υ.)                               50.000.000

• Δί­κτυο Σταθ­μών Με­τα­φόρ­τω­σης Απο­βλή­των (ΣΜΑ)                 5.000.000

• Δη­μιουρ­γία «Πρά­σι­νων Ση­μεί­ων» και Δι­κτύ­ω­σή τους            60.000.000

• Μο­νά­δες δη­μο­τι­κής κο­μπο­στο­ποί­η­σης                                     3.000.000

• Ανά­πτυ­ξη Συ­στη­μά­των χω­ρι­στής συλ­λο­γής βιο­α­πο­βλή­των   40.000.000

• Ορ­γά­νω­ση δι­κτύ­ων οι­κια­κής κο­μπο­στο­ποί­η­σης                       1.000.000

• Δί­κτυο συλ­λο­γής έντυ­που χαρ­τιού                                             3.000.000

• Δρά­σεις ευαι­σθη­το­ποί­η­σης και δη­μο­σιό­τη­τας                                   4.000.000

• Τε­χνι­κή υπο­στή­ρι­ξη                                                                    2.000.000

Ο ακρι­βής προσ­διο­ρι­σμός του κό­στους υλο­ποί­η­σης  των δρά­σε­ων του ΠΕΣΔΑ θα εκτι­μη­θεί με ασφά­λεια με την ολο­κλή­ρω­ση και έγκρι­ση των με­λε­τών σχε­δια­σμού των απα­ραί­τη­των υπο­δο­μών.

Αυτές είναι όλες κι όλες οι αλ­λα­γές στο αρ­χι­κό κεί­με­νο της ανα­θε­ώ­ρη­σης του ΠΕΣΔΑ Ατ­τι­κής, που, υπο­τί­θε­ται ότι, εν­σω­μα­τώ­νουν όλο τον πλού­το των προ­τά­σε­ων και πα­ρα­τη­ρή­σε­ων, οι οποί­ες κα­τα­τέ­θη­καν σε όλη τη μακρά διάρ­κεια της δη­μό­σιας δια­βού­λευ­σης και αντι­πα­ρά­θε­σης (!!!).

«Ώδι­νεν όρος και έτε­κεν μυν»

Παίρ­νο­ντας υπόψη το πε­ριο­ρι­σμέ­νο εύρος των αλ­λα­γών που έγι­ναν, είναι αυ­το­νό­η­το ότι οι πε­ρισ­σό­τε­ρες από τις πα­ρα­τη­ρή­σεις που έγι­ναν, τόσο στην αρ­χι­κή, όσο και στη συ­μπλη­ρω­μα­τι­κή πα­ρέμ­βα­ση της ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ, εξα­κο­λου­θούν να ισχύ­ουν και δε θα τις επα­να­λά­βου­με. Στε­κό­μα­στε σε ορι­σμέ­νες μόνο, που σχε­τί­ζο­νται με τη βα­σι­κή κα­τεύ­θυν­ση της επι­χει­ρού­με­νης ανα­θε­ώ­ρη­σης του ΠΕΣΔΑ και σε αυτές που σχε­τί­ζο­νται με τις λι­γο­στές αλ­λα­γές της τε­λευ­ταί­ας του εκ­δο­χής.

Η αξιο­λό­γη­ση και η εν­σω­μά­τω­ση στο ΠΕΣΔΑ των το­πι­κών σχε­δί­ων δια­χεί­ρι­σης

Η απο­τί­μη­ση του πε­ριε­χο­μέ­νου των ΤΣΔ των δήμων είναι πε­ρι­γρα­φι­κή και κα­θα­ρά επι­φα­νεια­κή. Κρί­σι­μες πτυ­χές των ΤΣΔ είτε απο­σιω­πού­νται τε­λεί­ως, είτε υπο­βαθ­μί­ζο­νται. Στε­κό­μα­στε στις κυ­ριό­τε­ρες επι­ση­μάν­σεις μας, που αφο­ρούν τη συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των ΤΣΔ, επι­ση­μαί­νο­ντας από την αρχή ότι δεν αντα­πο­κρί­νο­νται στις απαι­τή­σεις του ΕΣΔΑ, ούτε και σε αυτά που προ­βλέ­πει ο οδη­γός του ΕΔΣΝΑ για τη σύ­ντα­ξη των ΤΣΔ των δήμων:

• Υπάρ­χει μια τυ­πι­κή απο­δο­χή των πο­σο­τι­κών στό­χων του ΕΣΔΑ και του ΠΕΣΔΑ. Σε πολ­λές πε­ρι­πτώ­σεις, όμως, πα­ρα­τεί­νε­ται συ­νει­δη­τά (πολύ πέρα από το 2020) η χρο­νι­κή πε­ρί­ο­δος για την υλο­ποί­η­σή τους.

• Πε­ριέ­χο­νται δρά­σεις προ­δια­λο­γής υλι­κών (ανα­κυ­κλώ­σι­μων και ορ­γα­νι­κών), όχι όμως στο εύρος που απαι­τεί το ΕΣΔΑ και ο οδη­γός σύ­ντα­ξης ΤΣΔ του ΕΔΣΝΑ. Κατά κα­νό­να, συ­ντη­ρεί­ται η λο­γι­κή της μα­ζι­κής συλ­λο­γής των ανα­κυ­κλώ­σι­μων συ­σκευα­σιών στον ίδιο κάδο (μπλε), με τη συ­νή­θη προ­σθή­κη ξε­χω­ρι­στής συλ­λο­γής γυα­λιού και έντυ­που χαρ­τιού.

• Τα πε­ρισ­σό­τε­ρα ΤΣΔ εξα­κο­λου­θούν να επι­φυ­λάσ­σουν στους δή­μους το ρόλο της συλ­λο­γής και με­τα­φο­ράς, ακόμη και των προ­δια­λεγ­μέ­νων υλι­κών. Οι συ­νη­θέ­στε­ρες δη­μο­τι­κές υπο­δο­μές είναι τα δί­κτυα κάδων, τα πρά­σι­να ση­μεία και τα ΚΑ­Ε­ΔΙ­ΣΠ. Για τον ίδιο λόγο οι το­πι­κοί ΣΜΑ συ­νε­χί­ζουν να έχουν βα­σι­κή θέση στη δια­χεί­ρι­ση των ΑΣΑ από τους δή­μους, αντί να απο­μειώ­νε­ται στα­δια­κά ο ρόλος τους.

• Η άμεση συ­νέ­πεια είναι να σπα­νί­ζουν οι δήμοι, που προ­γραμ­μα­τί­ζουν την κα­τα­σκευή και λει­τουρ­γία δη­μο­τι­κών υπο­δο­μών ανα­κύ­κλω­σης, την απε­μπλο­κή από τα υφι­στά­με­να ΣΕΔ -ιδιαί­τε­ρα, τα ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ ΑΕ- και την εμπο­ρι­κή διά­θε­ση και αξιο­ποί­η­ση των προ­δια­λεγ­μέ­νων υλι­κών που συλ­λέ­γουν.

• Με δια­φο­ρε­τι­κούς ρυθ­μούς και, πολ­λές φορές, σε πι­λο­τι­κή βάση επι­λέ­γε­ται η ξε­χω­ρι­στή συλ­λο­γή των «πρά­σι­νων» των δήμων και των ορ­γα­νι­κών. Όπως συμ­βαί­νει και με τα ανα­κυ­κλώ­σι­μα υλικά, σε πολύ λίγες πε­ρι­πτώ­σεις προ­βλέ­πε­ται το­πι­κή αξιο­ποί­η­ση - κο­μπο­στο­ποί­η­ση των «πρά­σι­νων». Σαν συ­νη­θέ­στε­ρος προ­ο­ρι­σμός πε­ρι­γρά­φε­ται το ΕΜΑΚ της Φυλής, στη ξε­χω­ρι­στή γραμ­μή υπο­δο­χής προ­δια­λεγ­μέ­νων ορ­γα­νι­κών.

• Ακόμη χει­ρό­τε­ρα είναι τα πράγ­μα­τα με τα προ­δια­λεγ­μέ­να ορ­γα­νι­κά. Ο κα­νό­νας είναι να πα­ρα­πέ­μπε­ται η αξιο­ποί­η­σή τους, μέσω του ΠΕΣΔΑ, είτε στο ΕΜΑΚ Φυλής, είτε σε μελ­λο­ντι­κές, κε­ντρι­κές μο­νά­δες κο­μπο­στο­ποί­η­σης, με την ευ­θύ­νη του ΕΔΣΝΑ. Το τρα­γε­λα­φι­κό είναι ότι και ο ΠΕΣΔΑ, από την πλευ­ρά του, πα­ρα­πέ­μπει το θέμα της αξιο­ποί­η­σης των προ­δια­λεγ­μέ­νων ορ­γα­νι­κών στα ΤΣΔ των δήμων και στις υπο­θε­τι­κές δια­δη­μο­τι­κές συ­νεν­νο­ή­σεις. 

• Τέλος, τα σύμ­μει­κτα απορ­ρίμ­μα­τα και οι χώροι ταφής είναι το ένοχο μυ­στι­κό των ΤΣΔ. Απο­φεύ­γουν να πε­ρι­γρά­ψουν το πρό­βλη­μα, το αντι­με­τω­πί­ζουν σαν να μην αφορά τους δή­μους, δεν υπει­σέρ­χο­νται στη λο­γι­κή ανά­πτυ­ξης δια­δη­μο­τι­κών συ­νερ­γα­σιών, αγνο­ώ­ντας ότι η κα­τά­στα­ση βρί­σκε­ται σε ορια­κό ση­μείο. Σε κά­ποιες πε­ρι­πτώ­σεις, λει­τουρ­γούν με πε­λα­τεια­κή αντί­λη­ψη, απέ­να­ντι στον ΕΔΣΝΑ και στην πε­ρι­φέ­ρεια, από τους οποί­ους έχουν την απαί­τη­ση να λύ­σουν το πρό­βλη­μα της δια­χεί­ρι­σης των δικών τους σκου­πι­διών.

Ο συ­γκε­ντρω­τι­κός ρόλος του ΕΔΣΝΑ και οι δια­χει­ρι­στι­κές ενό­τη­τες

Αν δεν απο­σα­φη­νι­στούν οι ρόλοι -τι κά­νουν οι δήμοι, τι κάνει η πε­ρι­φέ­ρεια και τι κάνει η κε­ντρι­κή διοί­κη­ση- δεν υπάρ­χει πε­ρί­πτω­ση να υλο­ποι­η­θεί σωστά το μο­ντέ­λο της απο­κε­ντρω­μέ­νης δια­χεί­ρι­σης. Όσες επι­κλή­σεις και ανα­φο­ρές στην ανα­γκαιό­τη­τα εφαρ­μο­γής του κι αν γί­νουν.  Δυ­στυ­χώς και ο προ­τει­νό­με­νος ΠΕΣΔΑ δεν συμ­βάλ­λει προς αυτήν την κα­τεύ­θυν­ση. Να γιατί:

• Με την εξαί­ρε­ση των νη­σιών, εξα­κο­λου­θεί να αντι­με­τω­πί­ζει την πε­ρι­φέ­ρεια σαν μια δια­χει­ρι­στι­κή ενό­τη­τα. Είναι εμ­φα­νής η φοβία του απέ­να­ντι σε κάθε τι που απο­πνέ­ει διά­χυ­ση αρ­μο­διο­τή­των και ευ­θυ­νών, πα­ρό­λο που ο ου­σια­στι­κός συ­ντο­νι­στι­κός του ρόλος δεν έχει τεθεί σε αμ­φι­σβή­τη­ση. Πώς θα ανα­πτυ­χθούν απο­κε­ντρω­μέ­νες, δια­δη­μο­τι­κές συ­νερ­γα­σί­ες, αν δεν πε­ρι­γρα­φούν συ­γκε­κρι­μέ­νες δια­χει­ρι­στι­κές ενό­τη­τες, με κοινά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, πλη­θυ­σμια­κή ανα­λο­γία, ανα­λο­γία στην πα­ρα­γω­γή απο­βλή­των και με δια­θε­σι­μό­τη­τα χώρων υπο­δο­χής των ανα­γκαί­ων υπο­δο­μών, που ανα­γκα­στι­κά ξε­περ­νούν τα όρια των δήμων (επε­ξερ­γα­σία σύμ­μει­κτων, ταφή); Πώς θα καλ­λιερ­γη­θεί πνεύ­μα ευ­θύ­νης στους δή­μους και πώς θα ξε­πε­ρα­στούν το­πι­κι­στι­κά φαι­νό­με­να, του τύπου: «ούτε ένα κιλό σκου­πί­δια στην πε­ριο­χή μας»;

• Συ­ντη­ρεί τη λο­γι­κή που θέλει τους δή­μους, απλά, να συλ­λέ­γουν και να με­τα­φέ­ρουν τα από­βλη­τα. Αρκεί να ρί­ξου­με μια ματιά στον πί­να­κα με τις δρά­σεις υλο­ποί­η­σης του ΠΕΣΔΑ, στη σε­λί­δα 36. Οι μο­να­δι­κές δρά­σεις, στις οποί­ες κα­λού­νται οι δήμοι να εμπλα­κούν, είναι αυτές της συλ­λο­γής και με­τα­φο­ράς και των πρά­σι­νων ση­μεί­ων. Όλες οι άλλες δρά­σεις, από τις με­λέ­τες μέχρι τις υπο­δο­μές ανα­κύ­κλω­σης, κο­μπο­στο­ποί­η­σης, επε­ξερ­γα­σί­ας υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων και ταφής, θε­ω­ρεί­ται αυ­το­νό­η­το ότι ανή­κουν στη δι­καιο­δο­σία της πε­ρι­φέ­ρειας και του ΕΔΣΝΑ.

• Φαί­νε­ται να απο­δέ­χε­ται την επι­λο­γή της χρη­μα­το­δό­τη­σης, με τα σο­βα­ρό­τε­ρα κον­δύ­λια, των κε­ντρι­κών, πε­ρι­φε­ρεια­κών υπο­δο­μών δια­χεί­ρι­σης, αφή­νο­ντας τα ψί­χου­λα για την ανά­πτυ­ξη των ανα­γκαί­ων δη­μο­τι­κών υπο­δο­μών ανα­κύ­κλω­σης και κο­μπο­στο­ποί­η­σης προ­δια­λεγ­μέ­νων υλι­κών.

Ανέγ­γι­χτο το σαθρό οι­κο­δό­μη­μα της ανα­κύ­κλω­σης

Η ατολ­μία των δήμων να πά­ρουν πάνω τους την υπό­θε­ση της ανα­κύ­κλω­σης, ορ­γα­νώ­νο­ντας δη­μο­τι­κές υπο­δο­μές ανα­κύ­κλω­σης και η απρο­θυ­μία του ΕΔΣΝΑ και της πε­ρι­φέ­ρειας να τις επι­βάλ­λει, απο­τυ­πώ­νο­νται και στον ΠΕΣΔΑ, που συ­νε­χί­ζει να κι­νεί­ται στη λο­γι­κή της συ­ντή­ρη­σης των υφι­στά­με­νων ΣΕΔ και, ιδιαί­τε­ρα, της ΕΕΑΑ ΑΕ και του μπλε κάδου, υπο­δει­κνύ­ο­ντας στους δή­μους τη συ­νερ­γα­σία μαζί τους.

Δεν είναι μόνο ότι το νέο ΕΣΔΑ μιλά για ρι­ζι­κή ανα­θε­ώ­ρη­ση του συ­στή­μα­τος ανα­κύ­κλω­σης, για ξε­χω­ρι­στή συλ­λο­γή (χαρ­τιού, πλα­στι­κού, γυα­λιού, με­τάλ­λων) και για δη­μο­τι­κά συ­στή­μα­τα ανα­κύ­κλω­σης. Είναι και το γε­γο­νός ότι η ανα­ψη­λά­φη­ση όλων των πτυ­χών λει­τουρ­γί­ας της ανα­κύ­κλω­σης, με ιδιαί­τε­ρη τη συμ­βο­λή της ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ, έχει κα­τα­δεί­ξει πλή­ρως τον προ­βλη­μα­τι­κό και αντιοι­κο­νο­μι­κό, για τους δή­μους και τους πο­λί­τες, χα­ρα­κτή­ρα της.

Ο ΠΕΣΔΑ Ατ­τι­κής -και κάθε άλλος ΠΕΣ­ΔΑ- δεν μπο­ρεί να λύσει από μόνος του το ζή­τη­μα. Μπο­ρεί, όμως, να συμ­βάλ­λει απο­φα­σι­στι­κά στην απο­δό­μη­ση του υφι­στά­με­νου συ­στή­μα­τος και στον απε­γκλω­βι­σμό των δήμων από τα ΣΕΔ, με την υπο­στή­ρι­ξη των δήμων στην ανά­πτυ­ξη δη­μο­τι­κών υπο­δο­μών ανα­κύ­κλω­σης και στην ομαλή εμπο­ρι­κή αξιο­ποί­η­ση των υλι­κών που θα συλ­λέ­γουν. Του­λά­χι­στον, στη με­τα­βα­τι­κή πε­ρί­ο­δο, μέχρι την επί­λυ­ση των νο­μι­κών προ­βλη­μά­των που σχε­τί­ζο­νται με την κα­το­χύ­ρω­ση της σχε­τι­κής δυ­να­τό­τη­τας των δήμων.

Η προ­δια­λο­γή των ορ­γα­νι­κών και οι μο­νά­δες κο­μπο­στο­ποί­η­σης

Με συ­νο­λι­κή πα­ρα­γω­γή ορ­γα­νι­κών στην πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής της τάξης των 825.000 τόνων/έτος και με στόχο -το 2020- να προ­δια­λέ­γο­νται 330.000 τόνοι/έτος, η ανα­φο­ρά σε τρεις μο­νά­δες, συ­νο­λι­κής δυ­να­μι­κό­τη­τας 130.000 τόνων, είναι ο ορι­σμός της προ­α­πο­φα­σι­σμέ­νης απο­τυ­χί­ας. Ιδιαί­τε­ρα, αν πά­ρου­με υπόψη ότι η υπο­δο­χή και κο­μπο­στο­ποί­η­ση των προ­δια­λεγ­μέ­νων ορ­γα­νι­κών γί­νε­ται, ήδη, το μπα­λά­κι ενός ιδιό­τυ­που πιγκ πογκ, ανά­με­σα στο ΠΕΣΔΑ και στα ΤΣΔ των δήμων. Όλοι να την επι­θυ­μούν, στα λόγια και κα­νείς να μην την ανα­λαμ­βά­νει. Το σωστό, κατά τη γνώμη μας, είναι να λει­τουρ­γή­σουν οι μο­νά­δες κο­μπο­στο­ποί­η­σης στο πλαί­σιο των δήμων ή στο πλαί­σιο συ­νερ­γα­σί­ας όμο­ρων δήμων. Και, φυ­σι­κά, όχι σαν το πα­ρα­κλά­δι μο­νά­δων επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων, όπως συμ­βαί­νει με τις δύο (ΕΜΑΚ και ΜΕΑ Γραμ­μα­τι­κού) από τις τρεις προ­τει­νό­με­νες μο­νά­δες.

Η προ­δια­γρα­φό­με­νη απο­τυ­χία επί­τευ­ξης του στό­χου της προ­δια­λο­γής του 40% των ορ­γα­νι­κών, το 2020, είναι η μια σο­βα­ρή προ­βλη­μα­τι­κή πτυχή του ΠΕΣΔΑ, στο συ­γκε­κρι­μέ­νο ζή­τη­μα. Μια εξ ίσου σο­βα­ρή πτυχή είναι η με­γά­λη πι­θα­νό­τη­τα να οδη­γη­θού­με σε ενερ­γεια­κή αξιο­ποί­η­ση - καύση, αφού, ταυ­τό­χρο­να, υπάρ­χει η ρητή δέ­σμευ­ση υψη­λών πο­σο­στών εκτρο­πής από την ταφή των βιο­α­πο­βλή­των. Σε συν­δυα­σμό με την πι­θα­νή πα­ρα­γω­γή με­γά­λων πο­σο­τή­των δευ­τε­ρο­γε­νών καυ­σί­μων από τις με­γά­λες μο­νά­δες επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων, στρώ­νε­ται το έδα­φος για να ει­σβάλ­λει, από την πίσω πόρτα, η καύση. Και, μά­λι­στα, με το μαν­δύα της απο­κε­ντρω­μέ­νης δια­χεί­ρι­σης, όπως συ­νέ­βη πολύ πρό­σφα­τα με το γνω­στό επι­χει­ρη­σια­κό σχέ­διο δήμου Φυλής - ΕΜΠ.   

Ένα βήμα μπρος, δύο βή­μα­τα πίσω, με τις μο­νά­δες επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων

Αν υπάρ­χει ένα ζή­τη­μα στο οποίο φαί­νε­ται ότι, κάπως, πάρ­θη­κε υπόψη η κρι­τι­κή μας, αυτό είναι το ζή­τη­μα της απο­κέ­ντρω­σης των μο­νά­δων επε­ξερ­γα­σί­ας υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων. Μόνο που είναι αρ­κε­τά δειλό και αστή­ρι­κτο το βήμα που έγινε, ώστε να υπάρ­χει με­γά­λος κίν­δυ­νος αυ­το-ακύ­ρω­σής του. Εξα­κο­λου­θού­με, λοι­πόν, να έχου­με σο­βα­ρές εν­στά­σεις, που αφο­ρούν στα εξής ζη­τή­μα­τα:

• Το πρό­βλη­μα της πε­ρι­γρα­φής, της χω­ρο­θέ­τη­σης και της κα­τα­σκευ­ής των ανα­γκαί­ων μο­νά­δων επε­ξερ­γα­σί­ας υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων, με επι­δί­ω­ξη την πε­ραι­τέ­ρω ανά­κτη­ση και όχι την πα­ρα­γω­γή δευ­τε­ρο­γε­νών καυ­σί­μων, δε θα λυθεί «από τα πάνω», όσο καλές και αξιό­πι­στες κι αν είναι οι με­λέ­τες που θα γί­νουν. Θα λυθεί με την εμπλο­κή και την αυ­το­δέ­σμευ­ση των δήμων, στο πλαί­σιο των δια­χει­ρι­στι­κών ενο­τή­των που έχου­με προ­τεί­νει, με με­γα­λύ­τε­ρη δια­σπο­ρά των μο­νά­δων. Η ανοχή του ΕΔΣΝΑ και της πε­ρι­φέ­ρειας στην απο­στα­σιο­ποί­η­ση των ΤΣΔ (και) από τη δια­χεί­ρι­ση των σύμ­μει­κτων λει­τουρ­γεί αρ­νη­τι­κά και διαιω­νί­ζει την εξεύ­ρε­ση λύσης.

• Ακόμη και δει­λές λύ­σεις, σαν αυτή που προ­τεί­νε­ται, οφεί­λουν να είναι συ­γκε­κρι­μέ­νες, ως προς τους δή­μους που θα εξυ­πη­ρε­τού­νται, τα πλη­θυ­σμια­κά δε­δο­μέ­να, τις πα­ρα­γό­με­νες πο­σό­τη­τες ΑΣΑ και τα ση­μεία χω­ρο­θέ­τη­σης. Μια προ­σέγ­γι­ση αυτού του τύπου -την έχει κάνει η ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ σε προ­γε­νέ­στε­ρη πα­ρέμ­βα­σή της- είναι το λι­γό­τε­ρο που θα μπο­ρού­σε να κάνει ο ΠΕΣΔΑ. Δυ­στυ­χώς, επι­λέ­χθη­κε η εύ­κο­λη λύση μιας πρό­χει­ρης πρό­τα­σης, που πε­ριο­ρί­ζε­ται σε χώ­ρους, από πα­λιό­τε­ρα, προ­ο­ρι­σμέ­νους για δια­χεί­ρι­ση απο­βλή­των. 

• Η επι­λο­γή της συ­νέ­χι­σης της λει­τουρ­γί­ας του ΕΜΑΚ Φυλής, με αυ­ξη­μέ­νη δυ­να­μι­κό­τη­τα μά­λι­στα, είναι ένα ακόμη αρ­νη­τι­κό στοι­χείο.

• Μας ανη­συ­χεί το γε­γο­νός ότι στα όρια της εγκα­τά­στα­σης της Φυλής και μέσα στα πόδια του ΕΔΣΝΑ και της πε­ρι­φέ­ρειας ολο­κλη­ρώ­νε­ται μια νέα, ιδιω­τι­κή μο­νά­δα επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων, δυ­να­μι­κό­τη­τας 120.000 τόνων/έτος, πι­θα­νό­τα­τα χωρίς πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή και πο­λε­ο­δο­μι­κή αδειο­δό­τη­ση, σε συν­δυα­σμό με μο­νά­δα καύ­σης και με την άμεση εμπλο­κή του δήμου Φυλής. Δεν έχου­με πει­στεί ότι όλα αυτά γί­νο­νται εν αγνοία του ΕΔΣΝΑ και της πε­ρι­φέ­ρειας. Αλλά και έτσι να είναι, είναι εντυ­πω­σια­κή η πλή­ρης απου­σία αντί­δρα­σης από μέ­ρους τους.

• Ένα τε­λευ­ταίο ζή­τη­μα έχει να κάνει με τη συ­νο­λι­κή δυ­να­μι­κό­τη­τα των μο­νά­δων επε­ξερ­γα­σί­ας υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων. Η πρό­βλε­ψη του ΠΕΣΔΑ για το 2020 είναι ότι θα υπάρ­χουν, πε­ρί­που, 900.000 τόνοι/έτος σύμ­μει­κτα προς επε­ξερ­γα­σία, με τάση πε­ραι­τέ­ρω μεί­ω­σης. Για ποιο λόγο, λοι­πόν, σχε­διά­ζο­νται μο­νά­δες συ­νο­λι­κής δυ­να­μι­κό­τη­τας αυτής της τάξης και όχι μι­κρό­τε­ρης, αφού μι­λά­με για μο­νά­δες με­γά­λης διάρ­κειας ζωής, που σε πρώτη φάση θα μπο­ρού­σαν να λει­τουρ­γή­σουν με πρό­σθε­τη βάρ­δια;

Όσο κα­θυ­στε­ρούν οι νέοι ΧΥΤΥ, τόσο πλη­σιά­ζει η καύση

Η επι­λο­γή του ΠΕΣΔΑ είναι πολύ κο­ντό­φθαλ­μη, αφού αρ­κεί­ται στη βρα­χυ­χρό­νια αντι­με­τώ­πι­ση του προ­βλή­μα­τος της ασφα­λούς διά­θε­σης - ταφής, με τη συ­νέ­χι­ση της λει­τουρ­γί­ας του ΧΥΤΑ Φυλής, για απροσ­διό­ρι­στο χρο­νι­κό διά­στη­μα. Και προ­ε­τοι­μά­ζο­ντας το έδα­φος να εντα­χθεί άμεσα στο σχε­δια­σμό ο ακα­τάλ­λη­λος, κατά γε­νι­κή ομο­λο­γία, ΧΥΤΑ Γραμ­μα­τι­κού.

Για τους νέους χώ­ρους ταφής (ΧΥΤΥ) ισχύ­ει και με το πα­ρα­πά­νω ότι προ­α­να­φέρ­θη­κε για τις μο­νά­δες επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων. Χρειά­ζε­ται προσ­διο­ρι­σμός των ευ­ρύ­τε­ρων γε­ω­γρα­φι­κών ενο­τή­των -η ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ έχει υπο­δεί­ξει τρεις- στα όρια των οποί­ων πρέ­πει να δη­μιουρ­γη­θεί ένας νέος ΧΥΤΥ, με ισχυ­ρή αυ­το­δέ­σμευ­ση των δήμων που τις απαρ­τί­ζουν. Και αυτό πρέ­πει να γίνει άμεσα. Η απου­σία ασφα­λών ΧΥΤΥ, σε συν­δυα­σμό με την αδυ­να­μία των ΤΣΔ -με την τω­ρι­νή μορφή τους- να εκτρέ­ψουν σο­βα­ρές πο­σό­τη­τες ΑΣΑ, δη­μιουρ­γούν τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις να οδη­γη­θού­με στη «μα­γι­κή λύση» της καύ­σης. Κι ας την ξορ­κί­ζουν οι πε­ρισ­σό­τε­ροι/ες. Κάτι σαν τα μνη­μό­νια, δη­λα­δή …

Διαιω­νί­ζε­ται η λει­τουρ­γία της εγκα­τά­στα­σης της Φυλής

Θε­ω­ρού­με λα­θε­μέ­νη την επι­λο­γή του ΠΕΣΔΑ στο κλεί­σι­μο μόνο του ΧΥΤΑ Φυλής, που κι αυτό δε δια­φαί­νε­ται στο ορατό μέλ­λον. Είναι βέ­βαιο ότι η συ­νέ­χι­ση της με­τα­φο­ράς και επε­ξερ­γα­σί­ας σύμ­μει­κτων στην εγκα­τά­στα­ση της Φυλής, όχι μόνο θα απο­μα­κρύ­νει συ­νε­χώς το κλεί­σι­μο του ΧΥΤΑ, αλλά θα οδη­γή­σει και στην επέ­κτα­σή του. Και επι­πλέ­ον, η εγκα­τά­στα­ση θα συ­νε­χί­ζει να στέλ­νει το μή­νυ­μα της συ­γκε­ντρω­τι­κής δια­χεί­ρι­σης, απο­θαρ­ρύ­νο­ντας τις το­πι­κές δρά­σεις. Η ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ θε­ω­ρεί ότι ο ΠΕΣΔΑ οφεί­λει να δρο­μο­λο­γή­σει το άμεσο και ορι­στι­κό κλεί­σι­μο της εγκα­τά­στα­σης της Φυλής, επι­τρέ­πο­ντας μόνο δρα­στη­ριό­τη­τες που συν­δέ­ο­νται με την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή απο­κα­τά­στα­ση της πε­ριο­χής.

Για την εγκα­τά­στα­ση του Γραμ­μα­τι­κού

Η χω­ρο­θέ­τη­ση του ΧΥΤΑ Γραμ­μα­τι­κού στη συ­γκε­κρι­μέ­νη θέση έχει τεκ­μη­ριω­θεί και επί­ση­μα ότι είναι λα­θε­μέ­νη και, κατά συ­νέ­πεια, επι­κίν­δυ­νη. Σε ότι αφορά  σε άλλου εί­δους δρα­στη­ριό­τη­τες (ανα­κύ­κλω­σης, κο­μπο­στο­ποί­η­σης, επε­ξερ­γα­σί­ας υπο­λειμ­μα­τι­κών σύμ­μει­κτων), θε­ω­ρη­τι­κά, θα μπο­ρού­σαν να φι­λο­ξε­νη­θούν στο χώρο, με δυ­να­μι­κό­τη­τες που θα αντι­στοι­χούν στα δε­δο­μέ­να του δήμου ή των όμο­ρων δήμων, αν απο­φά­σι­ζαν να συ­νερ­γα­στούν. Αν, ωστό­σο, ο δήμος Μα­ρα­θώ­να ή οι όμο­ροι δήμοι θε­ω­ρούν ότι υπάρ­χουν άλλοι κα­ταλ­λη­λό­τε­ροι χώροι, οφεί­λουν να τους υπο­δεί­ξουν. Κατά τα άλλα, ο δήμος Μα­ρα­θώ­να και το Γραμ­μα­τι­κό αξί­ζουν την ίδια πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία με τον Ελαιώ­να, το Σχι­στό ή το Ελ­λη­νι­κό, όπου σχε­διά­ζο­νται και μπο­ρούν να φι­λο­ξε­νη­θούν αντί­στοι­χες δρα­στη­ριό­τη­τες.

Η χρη­μα­το­δό­τη­ση της υλο­ποί­η­σης των δρά­σε­ων του ΠΕΣΔΑ

Η ανα­φο­ρά στη χρη­μα­το­δό­τη­ση της υλο­ποί­η­σης των δρά­σε­ων του ΠΕΣΔΑ, με δε­δο­μέ­νη τη με­γά­λη ασά­φεια και αο­ρι­στία στα βα­σι­κά, αλλά και στα επι­μέ­ρους, έργα υπο­δο­μών, φα­ντά­ζει πε­ρισ­σό­τε­ρο σαν μια τυ­πι­κή υπο­χρέ­ω­ση του ΠΕΣΔΑ και λι­γό­τε­ρο σαν μια ρε­α­λι­στι­κή απει­κό­νι­ση του πραγ­μα­τι­κού κό­στους. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή, πά­ντως, του προ­σα­να­το­λι­σμού του ΠΕΣΔΑ η προ­βλε­πό­με­νη κα­τα­νο­μή της χρη­μα­το­δό­τη­σης: σε κε­ντρι­κές υπο­δο­μές και σε έργα συλ­λο­γής και με­τα­φο­ράς στους δή­μους. Απου­σιά­ζει οποια­δή­πο­τε ανα­φο­ρά σε δη­μο­τι­κές υπο­δο­μές ανα­κύ­κλω­σης, ενώ είναι συμ­βο­λι­κό το κον­δύ­λι για υπο­δο­μές δη­μο­τι­κής κο­μπο­στο­ποί­η­σης.

Διά­φο­ρα

• Ο ΠΕΣΔΑ θα ήταν χρή­σι­μο να είχε ει­δι­κή ανα­φο­ρά στο ρόλο και στα πε­πραγ­μέ­να των δήμων Αθή­νας και Πει­ραιά, οι οποί­οι έχουν επι­δεί­ξει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή αδια­φο­ρία στην προ­σπά­θεια για αλ­λα­γή του μο­ντέ­λου δια­χεί­ρι­σης των απο­βλή­των, στην πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής.

• Επα­να­λαμ­βά­νου­με την πρό­τα­ση να τεθεί και πο­σο­τι­κός στό­χος στον τομέα της πρό­λη­ψης, με ση­μείο ανα­φο­ράς τη μεί­ω­ση της πα­ρα­γω­γής απο­βλή­των. Πα­ρό­λο που η τε­λευ­ταία δε συν­δέ­ε­ται απο­κλει­στι­κά με τις δρά­σεις για την πρό­λη­ψη.

• Είναι κομ­βι­κό ζή­τη­μα για τη σωστή και ορ­θο­λο­γι­κή δια­χεί­ρι­ση των απο­βλή­των, η τεκ­μη­ριω­μέ­νη εκτί­μη­ση για τις πα­ρα­γό­με­νες πο­σό­τη­τες των απο­βλή­των και για τη σύν­θε­σή τους, ιδιαί­τε­ρα των ανα­κυ­κλώ­σι­μων υλι­κών. Κάτι που έχει απο­δει­χθεί ότι δεν υφί­στα­ται αυτήν τη στιγ­μή.

24/2/2016

ΠΡΩ­ΤΟ­ΒΟΥ­ΛΙΑ ΣΥ­ΝΕΝ­ΝΟΗ­ΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑ­ΧΕΙ­ΡΙ­ΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡ­ΡΙΜ­ΜΑ­ΤΩΝ (ΠΡΩ­ΣΥ­ΝΑΤ)