Τι κατάφεραν οι δάσκαλοι του Σικάγο

Παρακάτω δημοσιεύουμε ένα άρθρο του Λη Σάσταρ από την εφημερίδα Socialist Worker στις ΗΠΑ, που περιγράφει τα βασικά σημεία του αγώνα των δασκάλων, τον αντίκτυπο της νίκης τους και τα συμπεράσματα που βγαίνουν συνολικά για το εργατικό κίνημα.

Στη Διεθνή Συνάντηση του Rproject, στη συζήτηση «Η εκπαίδευση στην εποχή της κρίσης», θα είναι προσκεκλημένος ομιλητής ο Τζέσε Σάρκεη, αντιπρόεδρος του CUT, του Σωματείου των Δασκάλων του Σικάγο.

φωτό: Οι απεργοί του CTU διαδηλώνουν μαζικά στο κέντρο της πόλης, από τις πρώτες ημέρες της απεργίας.

----------------------------------------------------------------------

Τι κατάφεραν οι δάσκαλοι του Σικάγο

Ήρθε η ώρα να κάνουμε έναν απολογισμό για τη σπουδαιότητα της επιτυχίας των απεργών του Σικάγο, που κατάφεραν να αποσυρθούν οι "εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις" - όχι μόνο για τους δασκάλους και τους άλλους εργαζόμενους  που απασχολούνται στο δημόσιο, αλλά ευρύτερα για όλο το εργατικό κίνημα.

Αλλά προτού να μπούμε στον αντίκτυπο για τις μελλοντικές μάχες, ας απολαύσουμε για λίγο ακόμη αυτή την εργατική νίκη σε μια από τις πιο σπουδαίες εργατικές μάχες, μετά από πολλά χρόνια.

Καταρχήν υπήρξε αυτή η αξέχαστη «Μέρα Πρώτη», όπου δεκάδες χιλιάδες μέλη του Σωματείου Δασκάλων του Σικάγο (CTU) και οι υποστηρικτές τους συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πόλης, σταματώντας την κυκλοφορία γύρω από το Σχολικό Συμβούλιο και το Δημαρχιακό Μέγαρο, με έναν τέτοιο τρόπο που κάποιος τοπικός σχολιαστής ραδιοφώνου αποκάλεσε: «μια πιο ηλικιωμένη και πιο ευγενική εκδοχή του κινήματος Occupy Chicago».

Στην πραγματικότητα ούτε κι αυτή ήταν τόσο ευγενική, αν τύχαινε να διαβάσει κάποιος τα πλακάτ και να ακούσει τα συνθήματα ενάντια στο Δήμαρχο Ραμ Εμάνουελ, ο οποίος άρχισε να στοχοποιεί τους δάσκαλους πολλούς μήνες προτού αναλάβει τα καθήκοντά του.

Και μετά η «Μέρα Δεύτερη» - ακόμη μια μέρα, ακόμη μια μαζική διαδήλωση. Μετά την πικετοφορία έξω από σχολεία σε κάθε γειτονιά της πόλης το πρωί, οι δάσκαλοι κατέκλυσαν ξανά το κέντρο, αυτή τη φορά μετατρέποντας το επιβλητικό Buckingham Fountain μπροστά στη λίμνη σε χώρο μιας υπαίθριας εργατικής διαδήλωσης που θύμιζε το πνεύμα των διάσημων εργατικών αγώνων του Σικάγο κατά το παρελθόν.

Η επόμενη μέρα έφερε τρεις μεγάλες διαδηλώσεις σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα Νότια και τα Δυτικά, σε περιοχές που κατοικούνται ως επί το πλείστον από Αφρό-Αμερικανούς και Ισπανόφωνους. Ο ζεστός ήλιος του τέλους του καλοκαιριού, δεν εμπόδισε τους δάσκαλους ή τους κατοίκους των γειτονιών να συνεχίσουν.

Και η έκπληξη δεν περιορίστηκε σε αυτές μόνο τις μεγάλες διαδηλώσεις. Οποιοσδήποτε βρισκόταν κατά το μήκος της πορείας δεν γευόταν μόνο την εντυπωσιακή αλληλεγγύη που υπήρχε ανάμεσα στους δάσκαλους, αλλά και τη στήριξη του CTU από τους γονείς και όλη την κοινότητα. Όσους φορούσαν το κόκκινο μπλουζάκι του CTU ή της «Καμπάνιας Αλληλεγγύης για τους Δασκάλους του Σικάγο» τους σταματούσαν συνέχεια στο δρόμο και τους ευχαριστούσαν, ενώ δέχονταν φιλικά κορναρίσματα και χαιρετισμούς από διερχόμενα αυτοκίνητα.

Όσο περισσότερη στήριξη κέρδιζαν οι δάσκαλοι, τόσο αποκαλύπτονταν ο Ραμ Εμάνουελ.

Ο άνδρας που ήταν γνωστός  λόγω της «δεν-παίρνουμε-αιχμαλώτους» προσέγγισής του στην πολιτική, έκανε ότι καλύτερο μπορούσε για να προκαλέσει την αντίδραση των γονέων μέσω συνεντεύξεων τύπου, που συγκαλούνταν κατά τις αρχικές ημέρες της απεργίας. Δεν δούλεψε. Ιδρωμένος και πίνοντας μονορούφι το νερό από ένα πλαστικό μπουκάλι, τα προσβλητικά σχόλια του Εμάνουελ δεν μπόρεσαν να κάνουν τίποτα άλλο παρά να προκαλέσουν την ακόμη περισσότερη στήριξη της κοινής γνώμης για το CTU.

Όταν ο δήμαρχος αναζήτησε δικαστική απόφαση προκειμένου να βάλει ένα τέλος στην απεργία, την ώρα που αυτή έμπαινε στη δεύτερη εβδομάδα, κάποιος δικαστής ζύγιασε που φυσά ο πολιτικός άνεμος και αποφάσισε να μην δράσει εωσότου οι αντιπρόσωποι του CTU συναντηθούν και συζητήσουν τη συμφωνία.

Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας έχουν αναφερθεί πλήρως αλλού. Αξίζει όμως να αναφέρουμε ότι επιχειρηματικά έντυπα όπως το Wall StreetJournal είναι ξεκάθαρα για το ποιος κέρδισε τη μάχη: Το CTU και όχι ο Εμάνουελ.

Σαν επικεφαλής του προσωπικού  του Λευκού Οίκου για τον Μπαράκ Ομπάμα, ο Εμάνουελ βοήθησε να επισπευσθεί η απορύθμιση του σχολείου, μέσα από το πρόγραμμα «Αγώνας για την Κορυφή» της κυβέρνησης Ομπάμα. Από τη στιγμή που άρχισε την εκστρατεία του για να γίνει δήμαρχος, ο Εμάνουελ κατέστησε σαφές ότι είχε την πρόθεση να λειτουργήσει τα σχολεία του Σικάγο με βάση το συγκεκριμένο μοντέλο - και οι δάσκαλοι έπρεπε να υποκύψουν σε αυτό.

Αλλά το CTU αρνήθηκε να υπακούσει τον Ραμ. Το συνδικάτο άρχισε να οργανώνεται για αντιπαράθεση πολύ προτού ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, πόσο μάλλον να έχουν τυπωθεί πικέτες.

Όταν ο Εμάνουελ και το διορισμένο του σχολικό συμβούλιο στοχοποίησε 17 σχολεία για κλείσιμο ή «μετεξέλιξη» νωρίτερα τον ίδιο χρόνο, το CTU ενώθηκε με γονείς και ακτιβιστές των κοινοτήτων σε μια «από τα κάτω» κινητοποίηση προκειμένου να σώσουν τα σχολεία. Αυτό βοήθησε στο να σταθεροποιηθούν οι σχέσεις με τις ομάδες, ούτως ώστε να δώσουν την κρίσιμή τους στήριξη κατά τη διάρκεια του αγώνα. Εντωμεταξύ η ηγεσία του σωματείου - που ήταν μέχρι πρότινος μια ομάδα αντιπολίτευσης βάσης που είχαν νικήσει την παλιά φρουρά της συνδικαλιστικής ηγεσίας το 2010 - έκανε συστηματικά εκστρατείες προκειμένου να εμπλακούν τα μέλη σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Όλα αυτά απέδωσαν με μια σύμβαση που κρατούσε τη γραμμή ενάντια στις επιθετικές διεκδικήσεις του Εμάνουελ. Αν και το CTUχρειάστηκε να κάνει έναν οδυνηρό συμβιβασμό με μείωση της αποζημίωσης απόλυσης των δασκάλων, ο δήμαρχος απέτυχε να κάνει τη μεγάλη ανατροπή στα θέματα που ήταν τα πιο σημαντικά για αυτόν, όπως η πληρωμή με βάση το μπόνους, περισσότερη χρήση των μαθητικών τεστ ως μέσο για την αξιολόγηση των δασκάλων καθώς και η fast track απόλυση των δασκάλων με χαμηλή αξιολόγηση.

Ο Εμάνουελ έπρεπε επίσης να συμφωνήσει ότι οι μισοί από τους νέους δασκάλους που θα προσλαμβάνονται οπουδήποτε στο εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να προέρχονται από μια δεξαμενή απολυμένων μελών του CTU - κάτι στο οποίο είχε αντιπαρατεθεί ο ίδιος επανειλημμένα και επίμονα. Επιπλέον, υπάρχουν τα ψιλά γράμματα της σύμβασης που δίνουν τη δύναμη στο CTU σε ζητήματα κλειδιά, συμπεριλαμβανομένου και ενός αντιαυταρχικού όρου, ούτως ώστε να βοηθήσει τα μέλη να αντιπαρατίθενται σε διευθυντές που καταχρώνται την εξουσία τους.

Αυτά δεν ήταν μόνο μεγάλες νίκες για το CTU, αλλά για τους δασκάλους κάθε περιοχής που αντιστέκονται σε υπαναχωρήσεις των σωματείων τους σε κρίσιμα ζητήματα.

Συμπεράσματα

Τα μαθήματα από την απεργία των δασκάλων στο Σικάγο έχουν εφαρμογή στο εργατικό κίνημα και πάνε πολύ πιο πέρα από μια πόλη και μια κατάληψη. Μια λίστα με τα κύρια είναι η εξής:

Αν παλέψεις, μπορείς να νικήσεις. Στον πέμπτο χρόνο της οικονομικής ύφεσης, οι συνδικαλιστικές υποχωρήσεις έχουν γίνει ρουτίνα. Είτε τα αφεντικά είναι η κεντρική ή οι τοπικές κυβερνήσεις με τον σφιχτό προϋπολογισμό, είτε είναι οι κερδοφόρες εταιρείες, όπως η Caterpillar και η Verizon, οι εργάτες χτυπιούνται με πάγωμα των μισθών, μειώσεις στις συντάξεις και υψηλό υγειονομικό κόστος.

Οι εργάτες του Σικάγο μας έδειξαν έναν διαφορετικό δρόμο. Μια απεργία, βέβαια, δεν εξασφαλίζει αυτόματα και τη νίκη. Για παράδειγμα η Διεθνής Ομοσπονδία των Μηχανουργών ηττήθηκε πρόσφατα στην απεργία της Caterpillar που κράτησε έξι βδομάδες. Αλλά το να μην αντισταθείς, εξασφαλίζει περαιτέρω υποχώρηση.

Τα μέλη του σωματείου δεν αρκεί μόνο να κινητοποιηθούν αλλά και να οργανωθούν.Τα τελευταία είκοσι χρόνια, το «μοντέλο κινητοποίησης» των συνδικάτων έχει γίνει το μοντέλο για τις προοδευτικές εργατικές οργανώσεις. Η οργάνωση ογκωδών διαδηλώσεων και το χτίσιμο συμμαχιών με τις τοπικές κοινωνίες και ομάδες κοινωνικών κινημάτων, όλα αυτά αποτελούν κοινή τακτική πολλών συνδικάτων.

Αλλά υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στο να στέλνεις ολόκληρα λεωφορεία με εργάτες με ασορτί μπλουζάκια στις διαδηλώσεις και στην συστηματική προσπάθεια να χτισθεί μια μαζική οργάνωση μέσα και έξω από το χώρο δουλειάς. Η εσωτερική λειτουργία του CTUαποσκοπούσε άμεσα στο να καταστήσει το σωματείο μια υπόλογη στις ανάγκες των εργαζομένων και αποτελεσματική οργάνωση σε κάθε σχολικό συγκρότημα - και όταν ήρθε η ώρα του αγώνα, οι προσπάθειες απέδωσαν.

Η σύνδεση συνδικάτων και κοινωνικών κινημάτων είναι ουσιώδης, ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα. Από τα μέσα του 1990, τα κάποτε απομονωμένα σωματεία έγιναν πιο δεκτικά στο να έρθουν σε επαφή με τις τοπικές και θρησκευτικές οργανώσεις και διάφορους κοινωνικούς αγώνες. Η στήριξη σωματείων στο κίνημα Occupy Wall Street το 2011 αποτέλεσε ένα ακόμη καθοριστικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση.

Αλλά το CTU πήγε ακόμη πιο μακριά. Η ομάδα που έχει τον έλεγχο στη διοίκηση του σωματείου, η Ομάδα των Εκπαιδευτικών Βάσης (CORE), ανέλαβε την μάχη ενάντια στο κλείσιμο των σχολείων αρκετά χρόνια πριν κατακτήσουν την ηγετική θέση, και αυτή η προσπάθεια συνεχίστηκε και μετά. Αν και ο αγώνας στις αρχές της χρονιάς για να μπορούν τα 17 σχολεία να συνεχίσουν να λειτουργούν απέτυχε, το σωματείο δέθηκε ακόμη περισσότερο με τις τοπικές ομάδες στις κοινότητες που ήταν αντίθετες στο κλείσιμο - και οι οργανώσεις εκείνες στήριξαν το CTU την κρίσιμη ώρα της σύμβασης. Επιπλέον - σημείο κρίσιμο - , το CTU διατύπωσε με σαφήνεια την εναλλακτική του πρόταση για την εκπαίδευση στο Σικάγο σε ένα έγγραφο με τον τίτλο «Τα Σχολεία που Αξίζουν στους Μαθητές του Σικάγο», όπου γινόταν λόγος για πλήρη χρηματοδότηση, τάξεις με λιγότερους μαθητές και εμπλουτισμένη διδακτέα ύλη.

Τα τοπικά συνδικάτα δεν χρειάζεται να δέχονται τις υποχωρήσεις που κάνουν οι συνδικαλιστές σε εθνικό επίπεδο. Με το να αντιταχθούν στην πληρωμή βάσει μπόνους και να υπερασπισθούν τη σταθερή δουλειά, το CTU παρέμεινε σταθερό, εκεί που η Αμερικανική Ομοσπονδία Δασκάλων (AFT) υποχώρησε.

Οι συνομιλίες στο Σικάγο ξεκίνησαν με διαπραγματευτές της σχολικής περιφέρειας προωθούσαν την αντιγραφή της συμφωνίας συλλογικής διαπραγμάτευσης του Νιου Χέβεν στο Κονέκτικατ – της αποκαλούμενης και «ισχνής σύμβασης», που ξεφορτώνεται τις κατακτήσεις που κερδήθηκαν με αγώνες δεκαετιών. Η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ράντι Βέηνγκαρτεν ενεπλάκη η ίδια προσωπικά στη διαπραγμάτευση στο Νιου Χέβεν, την οποία και αποκάλεσε “μοντέλο ή πλαίσιο”. Η CTU είπε όχι - και χρησιμοποίησε το όπλο της απεργίας για να προασπίσει αυτή την θέση του.

Τα συνδικάτα του δημοσίου τομέα δεν πρέπει να αποδεχθούν τις υποχωρήσεις μόνο και μόνο επειδή οι πολιτικοί των Δημοκρατικών τις απαιτούν.Οι Δημοκρατικοί Κυβερνήτες Τζέρρυ Μπράουν της Καλιφόρνιας και ο Άντριου Κουόμο της Νέας Υόρκης έχουν αποσπάσει από τα συνδικάτα του δημοσίου μεγάλες υποχωρήσεις στους μισθούς και τις παροχές. Οι ηγέτες των συνδικάτων συμφώνησαν, τονίζοντας ότι είναι προτιμότερο να δεχθούν κάποιες θυσίες από το να έχουν πάνω από το κεφάλι τους κάποιον σαν το Ρεπουμπλικάνο Κυβερνήτη του Ουισκόνσιν Σκοτ Γουόκερ που προσπάθησε να εξαλείψει εξ ολοκλήρου τις συλλογικές συμβάσεις.

Το CTU δεν το δέχθηκε - και με το να το κάνει αυτό ξεσκέπασε το γεγονός ότι οι Δημοκρατικοί είναι αφοσιωμένοι όσο και οι Ρεπουμλικάνοι στο να επιτίθενται στα σωματεία των δασκάλων στο όνομα της “μεταρρύθμισης”.

Τα σωματεία του δημοσίου μπορούν να οδηγήσουν την υπόλοιπη εργατική τάξη στην κόντρα με τη λιτότητα. Από τότε που ο Σκοτ Γουόκερ παρουσίασε το νομοσχέδιο τσακίσματος των συνδικάτων σαν οικονομική μεταρρύθμιση, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι αξιωματούχοι μαζί έχουν ισχυριστεί ότι έπρεπε να συμπιέσουν τα συνδικάτα για ωφελήσουν τους φορολογούμενους.

Η απεργία του CTU γύρισε αυτόν τον ισχυρισμό ανάποδα, κερδίζοντας τη δημόσια στήριξη με το επιχείρημα ότι το πραγματικό πρόβλημα ήταν οι προτεραιότητες του Δήμου για περικοπές στη φορολογία των επιχειρήσεων, αντί να δοθούν χρήματα για την εκπαίδευση. Προκειμένου να αντισταθούν στις σφοδρές επιθέσεις, τα συνδικάτα του δημόσιου τομέα θα χρειαστεί να ακολουθήσουν το παράδειγμα του CTU και να τονίσουν ότι οι υπηρεσίες που προσφέρουν είναι ωφέλιμες για όλη την εργατική τάξη.

Η δημοκρατία στα συνδικάτα είναι απαραίτητη για να οικοδομηθεί ένα μαχόμενο εργατικό κίνημα. Όπως τα περισσότερα σωματεία, το CTU επενδύει τεράστια δύναμη στον πρόεδρό του. Αλλά η ομάδα του CORE που καθοδηγεί το σωματείο επεζήτησε, από την αρχή, τη μεγιστοποίηση της δημοκρατίας στο σωματείο. Η εκτελεστική επιτροπή του σωματείου, ένα σώμα-σφραγίδα όταν οι συντηρητικοί της παλιάς φρουράς είχαν τη διοίκηση, έχει ζωντανέψει. Οι συναντήσεις του Οίκου των Αντιπροσώπων είναι δραστήρια φόρουμ δημόσιας συζήτησης και διαλόγου για την πολιτική του συνδικάτου.

Οι εκπρόσωποι του CTU πήραν την απόφαση να επεκτείνουν την απεργία τους για δεύτερη εβδομάδα, προκειμένου να έχουν το χρόνο για να συζητήσουν με τα μέλη του σε κάθε σχολείο τη συμφωνία για μια προσωρινή σύμβαση. Για τις επόμενες δύο μέρες, εκπρόσωποι πραγματοποίησαν ανοιχτές συναντήσεις σε εκατοντάδες σχολεία, προκειμένου να συζητήσουν τα υπέρ και τα κατά της συμφωνίας. Ήταν ένα μάθημα συνδικαλιστικής δημοκρατίας που θα πρέπει να γίνει κτήμα ολόκληρου του εργατικού κινήματος.

Για να είναι αποτελεσματικές, οι απεργίες πρέπει να παραλύουν τις εργασίες και να ασκούν πίεση στα αφεντικά.Το CTU άφησε εμβρόντητο τον Ραμ Εμάνουελ εγκαταλείποντας την παλιά πρακτική της εναλλαγής της καθημερινής πικετοφορίας με δίωρες βάρδιες σε άδεια σχολικά κτήρια. Αντίθετα, οι συνεχόμενες μαζικές διαδηλώσεις του CTU ενίσχυσαν το πνεύμα της αλληλεγγύης στα μέλη και ατσάλωσε τη στήριξη της κοινότητας.

Βέβαια, οι δάσκαλοι που απεργούν δεν αντιμετωπίζουν την ίδια πιθανότητα μόνιμης αντικατάστασης και τις απειλές από απεργοσπάστες μπράβους που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια. Ωστόσο, η απεργία του CTU μπορεί να είναι ένα παράδειγμα για τα σωματεία σε κάθε βιομηχανία. Οι μαζικές πικετοφορίες και η αλληλεγγύη μπορούν να ασκούν πίεση στον εργοδότη - και όσο μεγαλύτερη είναι η αλληλεγγύη, τόσο μικρότερο το ρίσκο για απεργοσπαστικές κινήσεις ή δικαστικές συνέπειες στον αγώνα.

Η λίστα των μαθημάτων του CTU θα μπορούσε να συνεχιστεί. Αλλά για ένα εργατικό κίνημα που διψά τόσο πολύ καιρό για επιτυχία, αυτά είναι μια εξαιρετική αρχή.