Τι κοινό έχουν ο Λαμπράκης και η… Τζάκρη;

«Λοιπόν: Ο Μπακιρτζής έγινε ο πρώτος πρόεδρος της κυβέρνησης του βουνού. Ο Γληνός μέλος του ΠΓ του ΚΚΕ. Ο Πασαλίδης πρόεδρος της ΕΔΑ. Ο Λαμπράκης συνεργαζόμενος βουλευτής της Αριστεράς και παγκόσμιο σύμβολο. Και ο Καραλίβανος μια από τις πιο ηρωικές μορφές της Αντίστασης. Που πάει να πει, όχι ότι το παρελθόν οποιουδήποτε μπορεί να παραγραφεί. Αλλά ότι οι εθνικές, κοινωνικές και πολιτικές σεισμικές δονήσεις σπρώχνουν τους ανθρώπους σε δρόμους που ούτε οι ίδιοι ίσως περίμεναν ότι θα πάρουν.

Έκανε άραγε λάθος η όλη Αριστερά που ιδιαίτερα σε εποχές τέτοιων δονήσεων, ήταν ανοιχτή και σε "μεμπτού" παρελθόντος ανθρώπους; Και λέει κάτι αυτό για το τεκτονικό σήμερα;» (υπογραμμίσεις του συγγραφέα)

Θανάσης Καρτερός, «Αυγή» Παρασκευή 28/11

Αυτή είναι η κεντρική (πολιτική) ιδέα άρθρου του Θανάση Καρτερού στην «Αυγή». Θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει εύκολα με αυτή την κεντρική ιδέα στη γενικότητά της, αν δεν είχε γραφτεί για να αποτελέσει τη νομιμοποιητική βάση για τη διαφαινόμενη (βάσει των ρεπορτάζ του Τύπου!..) συμφωνία του Αλέξη Τσίπρα με την ανεξάρτητη βουλευτή Θεοδώρα Τζάκρη να ενταχτεί στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες εκλογές με μόνο «διαβατήριο» τη μη υπερψήφιση του υποψήφιου της συγκυβέρνησης για την προεδρία της Δημοκρατίας.

Διότι το άρθρο εγκαθιστά σαν αυτονόητη μια «αυτόματη αναλογία»: αν άλλαξαν ο Καραλίβανος, ο Γληνός, ο Μπακιρτζής, ο Πασαλίδης και ο Λαμπράκης, γιατί όχι και η Τζάκρη; Αν όμως ισχύει η «αυτόματη αναλογία», τότε δικαιούμαστε να διευρύνουμε τον κατάλογο: γιατί όχι και η Γιαταγάνα, η Ραχήλ Μακρή, όλοι οι βουλευτές και τα στελέχη του «μη βενιζελικού» ΠΑΣΟΚ (που σύντομα μπορεί να είναι το «όλο ΠΑΣΟΚ» χωρίς τον Βενιζέλο), όλοι οι ανεξάρτητοι βουλευτές, όλοι οι βουλευτές και τα στελέχη της «μη σαμαρικής Δεξιάς»; (Καλά, για τη ΔΗΜΑΡ δεν συζητάμε: κάποιοι θεωρούν ότι ήδη άλλαξαν, οπότε η «πρόσκληση» θεωρείται δεδομένη, ανοιχτή και άνευ όρων – κι ας μην υπάρχει καμία τέτοια απόφαση συλλογικού οργάνου του ΣΥΡΙΖΑ…) Δεν έχουν και αυτοί δικαίωμα στη «μεγάλη αλλαγή»; Και γιατί να είμαστε τόσο μικρόψυχοι: δεν έχουν επίσης δικαίωμα στη «μεγάλη αλλαγή» και κάποιοι παρασυρμένοι της Χρυσής Αυγής που καλόπιστα μπέρδεψαν τον αριστερό με το φασιστικό ριζοσπαστισμό νομίζοντας ότι είναι αντικαπιταλιστικός;

Αν πάντως δεν ισχύει η «αυτόματη αναλογία», τότε -και επειδή κάνουμε πολιτική- πρέπει να εγκαταστήσουμε τουλάχιστον ένα μεγάλο «ίσως» όσον αφορά τη δυνατότητα να αλλάξουν όλοι/ες σε οποιαδήποτε κατεύθυνση με μόνο κριτήριο την «ψήφο με ανταλλάγματα» για τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ένα «ίσως» που στην πολιτική ισοδυναμεί τουλάχιστον με το να μην είμαστε ευκολόπιστοι και αφελείς και με το να βάζουμε «όρους και προϋποθέσεις» για τις συμφωνίες, συμμαχίες κ.λπ. Διαφορετικά, πρέπει να πιστέψουμε ότι η κολοσσιαία πολιτική ενέργεια που καταναλώθηκε στην ιστορική και αδιάλειπτη συζήτηση στους κόλπους της Αριστεράς για το ζήτημα των κριτηρίων, όρων και προϋποθέσεων για τις συμμαχίες είναι μια αχρείαστη σπατάλη – με ένα είδος μεταμοντέρνας οίησης, πρέπει να «απλοποιήσουμε» το ζήτημα ως εξής: όποιος/α δηλώνει ότι είναι με μας και δεν ψηφίζει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας έχει ήδη πάρει αποφάσεις για μια υπαρξιακή «αλλαγή ρότας», άρα είναι σύμμαχος. Εκατομμύρια μέλη και στελέχη της Αριστεράς για δύο αιώνες «από λάθος» παιδεύονταν συζητώντας, διαφωνώντας κ.λπ. για το ζήτημα των κριτηρίων, όρων και προϋποθέσεων για πολιτικές συμμαχίες; Αφού όλοι/ες μπορούν να αλλάξουν εκ βαθέων, δεν πρέπει να το πολυεξετάζουμε; Η νέα «θεωρία» για τις συμμαχίες, που κλείνει οριστικά το κεφάλαιο αυτής της ιστορικής συζήτησης, συνίσταται στο «όλοι/ες αλλάζουν», «χωρίς προϋποθέσεις», «απροκατάληπτα»;

Σε ποια ιστορικά… βάθη μπορεί να κατρακυλήσει η πολιτική θεωρία της Αριστεράς; Πόσο εκφυλιστικές μορφές μπορεί να πάρει η αποϊδεολογικοποίηση;

Οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν, αλλά υπό ποιες προϋποθέσεις και σε ποια κατεύθυνση;

Πράγματι, οι άνθρωποι μπορούν πάντα να αλλάξουν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε «τεκτονικές» περιόδους (όπως λέει και ο Καρτερός), όταν η συνηθισμένη πορεία των πραγμάτων και όλες οι συντεταγμένες της ζωής κάθε ανθρώπου, αλλά και της κοινωνίας συνολικά, ανατρέπονται βίαια. Αλλά οι άνθρωποι μπορούν εξίσου καλά να μην αλλάξουν – ιδιαίτερα αν δεν βιώνουν οι ίδιοι μια τέτοια δραματική αλλαγή των συντεταγμένων της ζωής τους. Αν πάντως βιώσουν μια τέτοια αλλαγή, τότε με κάθε βεβαιότητα θα επανατοποθετηθούν, αλλά το πώς δεν είναι καθόλου δεδομένο.

Ξεκινάμε λοιπόν από την αρχή: πολιτικά στελέχη σαν την Τζάκρη αλλάζουν για να μην αλλάξουν! Αλλάζουν για να μη χάσουν το στάτους του βουλευτή, τα οφέλη του στάτους του αναγνωρίσιμου στελέχους στο αστικό πολιτικό σύστημα – αλλιώς γιατί χρειάζεται να τους βάλουμε στα ψηφοδέλτια, δηλαδή να τους εγγυηθούμε το στάτους του βουλευτή, για να μην αθροιστούν με τους 180 των Σαμαρά - Βενιζέλου; Δεν αλλάζουν εκ βαθέων, δεν προχωρούν σε μια «υπαρξιακών διακυβεύσεων» συνολική αλλαγή πολιτικής στάσης, δεν αποδέχονται στο όνομα μιας τέτοιας αλλαγής μια διακινδύνευση με υψηλά ρίσκα˙ αλλάζουν πολιτική τοποθέτηση όπως κανείς αλλάζει σημαία «ευκαιρίας» για να μην αλλάξουν οι ουσιαστικές συντεταγμένες του πολιτικού και κοινωνικού τους «είναι».

Όσο και να πει κανείς, αυτό είναι μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην Τζάκρη και όλους τους μνημονευόμενους στο άρθρο του Θ. Καρτερού, από τον Καραλίβανο μέχρι τον Λαμπράκη… Και αποτελεί ιστορική ιεροσυλία να εγκαθίστανται με οποιαδήποτε έννοια αναλογίες ανάμεσα στην Τζάκρη και τον Λαμπράκη – και όλους τους άλλους! Ο ληστής και μετέπειτα καπετάνιος του ΕΛΑΣ Καραλίβανος άλλαξε ένα «στάτους» με υψηλή υπαρξιακή διακινδύνευση με ένα άλλο εξίσου υψηλής διακινδύνευσης – έπαιζε το κεφάλι του και πριν και μετά. Ο Λαμπράκης πλήρωσε με τη ζωή του τη διακινδύνευση των επιλογών του. Και όλοι οι μνημονευόμενοι τράβηξαν τα μύρια όσα εξαιτίας της επιλογής τους. Υπάρχει καμία αναλογία με την Τζάκρη;;;!!!   

Το εκείνοι «άλλαξαν» είναι χρόνος παρελθών: μιλάει για κάτι που συντελέστηκε και κρίνεται απολογιστικά. Το «θα αλλάξει και η Τζάκρη» είναι χρόνος μέλλων. Ή μήπως, ακόμη χειρότερα, ο Θ. Καρτερός διαβεβαιώνει ότι η Τζάκρη έχει ήδη αλλάξει και μπροστά στα δικά μας δύσπιστα μάτια μετατρέπεται… σε μορφή του αριστερού κινήματος;

Η Ιστορία, λοιπόν, έχει επίσης δείξει ότι εξίσου καλά οι άνθρωποι μπορούν και να μην αλλάξουν ή να αλλάξουν πρόσκαιρα και επιφανειακά με στόχο να μην αλλάξουν επί της ουσίας. Μια ισχυρή ένδειξη γι’ αυτό είναι όταν αρνούνται να αλλάξουν πολιτική επιλογή ανιδιοτελώς, όταν συνδέουν την αλλαγμένη πολιτική τους επιλογή με την προσπάθεια να μην αλλάξει το πολιτικό τους στάτους – η Τζάκρη είναι αυτή η περίπτωση!

Άνευ (πολιτικών) όρων συμφωνίες και συμμαχίες;

Υπάρχει όμως κάτι πιο σημαντικό: Ακριβώς σε περιόδους «τεκνονικών» αλλαγών, οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν και στην άλλη κατεύθυνση. Η ιστορία του ελληνικού αριστερού κινήματος δείχνει ότι η Αριστερά γνώρισε εκατόμβη «πολιτικών θυμάτων», δηλαδή ανθρώπων δικών της ή συμμάχων που έγιναν ευκαιριακά «συνοδοιπόροι» που άλλαξαν στρατόπεδο. Δεν υπήρξαν μόνο οι Καραλίβανοι και Μπακιρτζήδες, αλλά και οι Γεωργαλάδες και Τσιριμώκοι ή, πιο σύγχρονα, οι Λαζαρίδηδες και οι Κανέλληδες. Το ιστορικό πόρισμα για το αν η Τζάκρη και κάθε Τζάκρη θα καταταγεί στην πρώτη ή στη δεύτερη κατηγορία δεν έχει βγει ακόμη. Και οι ενδείξεις λένε ότι, αν δεν έχουμε κάποια εντυπωσιακή «αυτομεταμόρφωση», η Τζάκρη μπορεί να επιδείξει «ευελιξία» στο παζάρι των πολιτικών μεταγραφών για να διασώσει το πολιτικό στάτους της αστής πολιτευτού, αλλά μέχρι εκεί: Υπήρξε «άνθρωπος» του Γ. Παπανδρέου, ψήφισε τα μνημόνια, υπήρξε υπουργός μνημονιακής κυβέρνησης και τα έσπασε με το ΠΑΣΟΚ το 2013 με το Μεσοπρόθεσμο στο κλίμα της ρήξης Βενιζέλου - Παπανδρέου. Το σημαντικότερο: Δεν δηλώνει μετανοούσα για τις πολιτικές επιλογές που έκανε τότε, αντίθετα τις υπερασπίζεται. Δεν είναι στοιχειώδης προϋπόθεση, για να αρχίσουμε βαριές ιστορικές αναλογίες, να υπάρξει μια ειλικρινής αυτοκριτική ή έστω αποστασιοποίηση από τις προηγούμενες επιλογές; Κι όταν τέτοια αυτοκριτική δεν υπάρχει, πώς μπορούμε να μιλάμε για ουσιαστική πολιτική αλλαγή;      

Όταν απαραίτητο συμπλήρωμα της συμφωνίας με την κ. Τζάκρη είναι η ένταξή της στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, όταν δεν έχει κάνει αυτοκριτική για το μνημονιακό της παρελθόν, όταν δηλώνει ότι ψήφισε το μνημόνιο για να μην βγούμε από το ευρώ, για ποιο λόγο να μην έχει τέτοια πολιτική στάση στη νέα Βουλή – αν εκλεγεί με τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ; Και δικαιούμαστε να ρωτήσουμε αν η κ. Τζάκρη αρκέστηκε στη συμφωνία ότι θα συμμετάσχει στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ ή ζήτησε και πήρε και εγγυήσεις ότι θα εκλεγεί; (Αν σωστά, όπως νομίζουμε, έχουμε διαβάσει τις πολιτικές της θέσεις και τα πολιτικά της κίνητρα, σίγουρα ζήτησε τέτοιες εγγυήσεις. Σε αυτή την περίπτωση, καταλαβαίνουμε τι σημαίνει να εγγυόμαστε την εκλογή της κάθε Τζάκρη, δηλαδή την εκλογή πολιτευτών που αναζητούν σημαίες ευκαιρίας, σε βάρος στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ;)

Αν λοιπόν η Τζάκρη «θεωρήσει» ύστερα από τις εκλογές ότι διακυβεύεται ξανά η συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ και ότι πρέπει να βάλει πλάτη για να αποφευχθεί η έξοδος από το ευρώ υποστηρίζοντας την ανάγκη για ένα νέο μνημόνιο, και έτσι μεταβληθεί σε «Δούρειο Ίππο» του μνημονίου μέσα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ; Αν την κρίσιμη στιγμή περάσει «απέναντι» και υποστηρίξει ένα μνημόνιο που θα σώσει ξανά την παραμονή της χώρας από το ευρώ; Πώς θα διασφαλιστεί ότι η Τζάκρη δεν θα ξαναγίνει «ανεξάρτητη βουλευτής» ή δεν θα πάρει μια νέα «μεταγραφή» όταν έρθουν τα δύσκολα;

Θα υπογράψει η κ. Τζάκρη ότι δεν θα κάνει τα δικά της στη Βουλή; Τι θα κάνει όταν βρεθούμε σε καταστάσεις «σκληρού ροκ» με την Ευρωζώνη; Αν ο ΣΥΡΙΖΑ, εκβιαζόμενος, καταφύγει στο Plan B για να «σηκώσει» μια σύγκρουση με την Ευρωζώνη και χρειάζεται την Κ.Ο. ενωμένη, τι θα γίνει με τις/τους διάφορες/ους «Τζάκρη»;

Για να το γενικεύσουμε: Κατανοούμε τι Κοινοβουλευτική Ομάδα χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ για να αντέξει τις μεγάλες συγκρούσεις της άμεσης μετεκλογικής περιόδου; Αν το καταλαβαίνουμε, καταλαβαίνουμε επίσης ότι πρέπει να βάλουμε όρους και προϋποθέσεις, ιδιαίτερα σε όσους εντάξουμε στα ψηφοδέλτια;

«Το ’κανε κι ο Άρης»!

Για όσους δεν καταλαβαίνουν απ’ όλα αυτά τα αυτονόητα, ας καταφύγουμε κι εμείς στο προσφιλές παράδειγμα του… Καραλίβανου: όλα τα ιστορικά βιβλία λένε ότι ο Άρης στη συνάντηση μαζί του ήταν έως και εκβιαστικός, τον απείλησε ότι ή θα διαλύσει την ομάδα του και θα μπουν στον ΕΛΑΣ ή θα… υποστεί τις συνέπειες. Το μόνο «αντάλλαγμα» που του προσέφερε, ήταν η «δόξη και τιμή» ένταξή του στο ΕΛΑΣ. Ο Άρης ήξερε να βάζει προϋποθέσεις και ήταν πολύ καχύποπτος με διάφορους «συμμάχους» στον ένοπλο αγώνα, σαν τον Ψαρό ή τον Ζέρβα ή τους Άγγλους, που η σταλινική ηγεσία του ΚΚΕ του «προξένεψε» κατά καιρούς. Η Ιστορία δικαίωσε τον Άρη, κι όχι τους τότε οπαδούς τέτοιου τύπου «φαρδυπλατιών» συμμαχιών… Απέδειξε επίσης ότι κάποιοι που πέρασαν στην «από δω πλευρά», σαν τον Σαράφη και άλλους, ήξεραν πολύ καλά τη σημασία που έχει το γνωστό «στον πόλεμο όπως σε πόλεμο» και δεν είχαν αυταπάτες για τις συνέπειες των αμφιταλαντεύσεων, της ευπιστίας προς διάφορους ευκαιριακούς ή κατά φαντασία «συμμάχους», και κυρίως για τις συνέπειες της ήττας εξαιτίας τέτοιων αμφιταλαντεύσεων – γι’ αυτό, όχι μόνο τίμησαν την επιλογή τους αλλά ήταν μέχρι τέλους οι πιο ριζοσπάστες του ΕΛΑΣ.

Ο Θ. Καρτερός, όμως, δεν επιλέγει να διδαχτεί ούτε από τον Άρη ούτε από τον Σαράφη, αλλά κατασκευάζει μια μεταφυσική «αυτόματη αναλογία» περί των ανθρώπων που «έχουν δικαίωμα στην αλλαγή», για να συγκρίνει την πολιτικά αμετανόητη μνημονιακή Τζάκρη, που τώρα αναζητεί στον ΣΥΡΙΖΑ (και αύριο ποιος ξέρει πού αλλού) σανίδα σωτηρίας της βουλευτικής - πολιτικής της καριέρας, με τον Λαμπράκη!

Αυτό λέγεται και ιστορική ύβρις και απολογητική των «συμμαχιών» χωρίς αρχές…    

Υ.Γ. Οι «πλατιές συμμαχίες» του ΕΑΜ δεν δικαιώθηκαν γενικώς: δικαιώθηκαν μόνον αυτές και μέχρι του σημείου που ήταν σύμφωνες -συνειδητά ή εκ του αποτελέσματος- με ένα μεταβατικό πολιτικό σχέδιο και την κατάληψη της εξουσίας. Όλες οι άλλες, όχι μόνο δεν δικαιώθηκαν, αλλά οδήγησαν στη Βάρκιζα και στον τραγικό θάνατο του Άρη. Στον ιστορικό απολογισμό του ΕΑΜ δεν μπορεί να δικαιώνονται ταυτόχρονα και η εποποιία αλλά και το έγκλημα της συνθηκολόγησης και η ήττα! Κι όμως, κάποιοι σήμερα μας προτείνουν μια συνταγή «πλατιών συμμαχιών» που διαπνέεται από την ίδια ακριβώς λογική που οδήγησε στη Βάρκιζα (ή, σε άλλο ιστορικό χρόνο, στη μετατροπή της ΕΔΑ σε «ουρά» της Ένωσης Κέντρου)!