TTIP: Απεργάζονται καπιταλιστικό ολοκληρωτισμό

Η 9η δια­πραγ­μά­τευ­ση για τη Δια­τλα­ντι­κή Εμπο­ρι­κή και Επεν­δυ­τι­κή Συ­νερ­γα­σία (TTIP), που διε­ξή­χθη στη Νέα Υόρκη στις 20-24 Απρι­λί­ου, πε­ρι­βλή­θη­κε, όπως και οι προη­γού­με­νες οκτώ, από πλήρη μυ­στι­κό­τη­τα, ώστε οι λαοί της ΕΕ και των ΗΠΑ να μην πλη­ρο­φο­ρη­θούν για τα θέ­μα­τα που συ­ζη­τή­θη­καν και για τις συ­να­κό­λου­θες άμε­σες απει­λές στις ζωές όλων.

Οι συ­ζη­τή­σεις για την ΤΤΙΡ μπο­ρεί να γί­νο­νται με άκρα μυ­στι­κό­τη­τα απέ­να­ντι σε ερ­γα­ζό­με­νους/ες και λαούς, ωστό­σο προς τις με­γά­λες πο­λυ­ε­θνι­κές επι­χει­ρή­σεις πα­ρέ­χε­ται πλή­ρης ενη­μέ­ρω­ση. Όπως προ­κλη­τι­κά έχουν δη­λώ­σει από την αρχή οι «δια­πραγ­μα­τευ­τές», το κεί­με­νο της συν­θή­κης θα δη­μο­σιο­ποι­η­θεί, μόνο στο τε­λευ­ταίο στά­διο, αφού θα έχουν «πέσει» οι υπο­γρα­φές.

          Αυτή η μυ­στι­κο­πά­θεια των ελίτ και από τις δυο με­ριές του Ατλα­ντι­κού είχε και έχει τους λό­γους της. Και αυτοί είναι ο φόβος απέ­να­ντι σε κι­νή­μα­τα που μπο­ρεί να ξε­σπά­σουν. Θέ­λουν με κάθε τρόπο να απο­φύ­γουν τη δυ­να­μι­κή αντί­δρα­ση των κι­νη­μά­των και των λαών, καθώς και τον κίν­δυ­νο να δυ­να­μι­τι­στεί και να κα­ταρ­ρεύ­σει η συν­θή­κη και οι συ­νο­μι­λί­ες. Oι κα­πι­τα­λι­στές και οι κυ­βερ­νή­σεις τους έχουν μια «τραυ­μα­τι­κή» εμπει­ρία από το πα­ρελ­θόν. Δεν μπο­ρούν, δηλ., ακόμα να ξε­χά­σουν την τύχη της προη­γού­με­νης ανά­λο­γης συν­θή­κης: Με­τα­ξύ 1995 και 1997, οι με­γά­λες δυ­νά­μεις ερ­γά­ζο­νταν πυ­ρε­τω­δώς, και πάλι σε πλήρη μυ­στι­κό­τη­τα, για τη δια­μόρ­φω­ση μιας πα­ρό­μοιας συμ­φω­νί­ας, εκεί­νη τη φορά υπό την αι­γί­δα του ΟΟΣΑ. Τότε, η λε­γό­με­νη «Πο­λυ­με­ρής Συμ­φω­νία Επεν­δύ­σε­ων» (ΜΙΑ) απε­βί­ω­σε προ­τού δει το φως της ημέ­ρας. Ένας από τους βα­σι­κούς λό­γους του «αιφ­νί­διου θα­νά­του» ήταν ότι διέρ­ρευ­σε το τι προ­έ­βλε­πε για τους λαούς (αντί­στοι­χο με αυτά που προ­βλέ­πει η ΤΤΙΡ) και έτσι προ­κλή­θη­κε τε­ρά­στια αντί­δρα­ση, που την αναί­ρε­σε έγκαι­ρα.

Τι προ­βλέ­πει η ΤΤΙΡ

Από τις 8/7/2013 η Κο­μι­σιόν (εκ μέ­ρους της ΕΕ) και η κυ­βέρ­νη­ση των ΗΠΑ άρ­χι­σαν ξανά δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για την Transatlantic Trade and Investment Partnership, την ΤΤΙΡ. Σε όλη η ιστο­ρία των τε­λευ­ταί­ων δε­κα­ε­τιών βλέ­που­με μια αστα­μά­τη­τη προ­σπά­θεια -που επα­νέρ­χε­ται μέσω «εμπο­ρι­κών συμ­φω­νιών»- με σκοπό, τη θε­σμι­κή κα­το­χύ­ρω­ση της εται­ρι­κής ασυ­δο­σί­ας, την άρση των όρων κοι­νω­νι­κής προ­στα­σί­ας και την πα­ρα­χώ­ρη­ση όλων των δι­καιω­μά­των στον επεν­δυ­τή χωρίς όρους, αλλά και δίχως κοι­νω­νι­κή ή πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή μέ­ρι­μνα. Με λίγα λόγια, με σκοπό την εγκα­θί­δρυ­ση μιας πλή­ρους νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης δι­κτα­το­ρί­ας.

          Η ΤΤΙΡ προ­βλέ­πει ότι η ισχύ­ου­σα νο­μο­θε­σία στις δύο πλευ­ρές του Ατλα­ντι­κού θα υπα­χθεί στους κα­νό­νες του «ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου» (δηλ. της ασυ­δο­σί­ας των «αγο­ρών»). Προ­βλέ­πο­νται κυ­ρώ­σεις για όποια χώρα τους πα­ρα­βαί­νει, και τε­ρά­στιες απο­ζη­μιώ­σεις υπέρ των ενα­γου­σών πο­λυ­ε­θνι­κών εται­ρειών.

ΔΕΝ είναι βα­σι­κά εμπο­ρι­κή συμ­φω­νία, αφού το ελεύ­θε­ρο εμπό­ριο με­τα­ξύ ΗΠΑ και ΕΕ και υπάρ­χει, και οι δα­σμοί είναι μη­δα­μι­νοί. 

Είναι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα μια και­νούρ­για νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρη δια­χεί­ρι­ση του κοι­νω­νι­κού χώρου προς όφε­λος του κε­φα­λαί­ου. Και τα χτυ­πά­ει όλα: ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα, μι­σθούς, υγεία, παι­δεία, πε­ρι­βάλ­λον, φυ­σι­κούς πό­ρους, ασφά­λεια τρο­φί­μων, ενέρ­γεια, πο­λι­τι­σμό, πνευ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, υπο­δο­μές του κρά­τους, προ­σω­πι­κά δε­δο­μέ­να και ελευ­θε­ρί­ες, ελευ­θε­ρία στο Δια­δί­κτυο, με­τα­νά­στευ­ση.

Προ­βλέ­πει ότι η ισχύ­ου­σα νο­μο­θε­σία των κρα­τών που θα την υπο­γρά­ψουν, θα υπα­χθεί στους κα­νό­νες του ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου. Η πο­λι­τι­κή δράση των εκλεγ­μέ­νων αντι­προ­σώ­πων θα πε­ριο­ρι­στεί στη δια­πραγ­μά­τευ­ση με τις πο­λυ­ε­θνι­κές ή τους το­πι­κούς αντι­προ­σώ­πους τους (η ομοιό­τη­τα με το «δικό μας» μνη­μό­νιο δεν είναι ούτε τυ­χαία ούτε συμ­πτω­μα­τι­κή).

          Τα αφε­ντι­κά σε Ευ­ρώ­πη και ΗΠΑ ελ­πί­ζουν ότι η ΤΤΙΡ θα ορι­στι­κο­ποι­η­θεί στις αρχές του 2016 και θα απο­τε­λέ­σει την πιο ση­μα­ντι­κή και ολο­κλη­ρω­μέ­νη συμ­φω­νία του εί­δους της, κα­λύ­πτο­ντας μια αγορά 800 εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων!

          Εται­ρί­ες ενα­ντί­ον κρα­τών

Ο Τζον Χί­λα­ρι, επί­τι­μος κα­θη­γη­τής στο Πα­νε­πι­στή­μιο του Νό­τιγ­χαμ και συγ­γρα­φέ­ας της με­λέ­της για την TTIP που εξέ­δω­σε το Ίδρυ­μα «Ρόζα Λού­ξε­μπουργκ», φέρ­νει με­ρι­κά πα­ρα­δείγ­μα­τα για το τι ση­μαί­νει να μπο­ρούν οι πο­λυ­ε­θνι­κές να σέρ­νουν στα διε­θνή ει­δι­κά δι­κα­στή­ρια τις κυ­βερ­νή­σεις που θα τολ­μούν, ή θα ανα­γκά­ζο­νται από τους λαούς τους, να θε­σπί­ζουν κά­ποια φι­λο­λαϊ­κά μέτρα, ή κά­ποια μέτρα για την προ­στα­σία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος, ή οτι­δή­πο­τε κρί­νουν οι «εται­ρί­ες» ότι βλά­πτει τα υπερ­κέρ­δη τους. Τα πα­ρα­δείγ­μα­τα είναι βέ­βαια χωρίς να έχει ισχύ­σει η TTIP, δηλ. μόνο με το κα­θε­στώς των νο­μι­κών πα­ρά­θυ­ρων που προ­σφέ­ρο­νται σή­με­ρα στις πο­λυ­ε­θνι­κές:

Στον Κα­να­δά απα­γο­ρεύ­τη­καν τα καύ­σι­μα που πε­ριεί­χαν ένα το­ξι­κό πρό­σθε­το και αμέ­σως η χώρα μη­νύ­θη­κε από μία εται­ρία των ΗΠΑ που πα­ρά­γει αυτό το πρό­σθε­το. Στην κυ­βέρ­νη­ση του Κα­να­δά ει­πώ­θη­κε ότι δεν είχε κα­νέ­να δι­καί­ω­μα να επι­βά­λει τη σχε­τι­κή απα­γό­ρευ­ση και στο τέλος η χώρα ανα­γκά­στη­κε να πλη­ρώ­σει απο­ζη­μί­ω­ση στην εται­ρία και να απο­σύ­ρει την απα­γό­ρευ­ση όταν σε όλες τις άλλες χώρες εξα­κο­λου­θεί να ισχύ­ει.

Όταν η Σλο­βα­κία ανέ­στρε­ψε μία ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση στο χώρο της υγεί­ας, η κυ­βέρ­νη­σή της μη­νύ­θη­κε αμέ­σως από την ολ­λαν­δι­κή εται­ρία που επω­φε­λεί­το από την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση. Το δι­κα­στή­ριο επι­δί­κα­σε απο­ζη­μί­ω­ση 22 εκατ.ευρώ στην ολ­λαν­δι­κή εται­ρία για δια­φυ­γό­ντα κέρδη. Πα­ρό­μοιες πε­ρι­πτώ­σεις απο­τε­λούν η μή­νυ­ση που κα­τέ­θε­σε η γαλ­λι­κή εται­ρία Veolia ενα­ντί­ον της αι­γυ­πτια­κής κυ­βέρ­νη­σης, επει­δή αυ­ξή­θη­κε ο κα­τώ­τα­τος μι­σθός στην Αί­γυ­πτο (και άρα μειώ­θη­καν τα πε­ρι­θώ­ρια κέρ­δους της) και η αντί­στοι­χη μή­νυ­ση της σου­η­δι­κής εται­ρί­ας Vattenfall ενα­ντί­ον της γερ­μα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης για την από­φα­σή της να μα­ταιώ­σει το πρό­γραμ­μα πυ­ρη­νι­κής ενέρ­γειας, μετά το ατύ­χη­μα στην Φου­κου­σί­μα.

Με την ΤΤΙΡ θα υπο­βαθ­μι­στούν μέ­χρις... εξα­φα­νί­σε­ως όλα τα θε­με­λιώ­δη ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα που έχουν ενα­πο­μεί­νει, γιατί θα απο­τε­λούν «φραγ­μό» για τα κέρδη των εται­ρειών. Οι συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις, ο κα­τώ­τα­τος μι­σθός, οι συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας και ασφά­λειας, οι συν­δι­κα­λι­στι­κές ελευ­θε­ρί­ες και το δι­καί­ω­μα στην ορ­γά­νω­ση στους τό­πους δου­λειάς, το δι­καί­ω­μα των ερ­γα­τι­κών σω­μα­τεί­ων στις κάθε εί­δους δια­πραγ­μα­τεύ­σεις και ό,τι άλλο ξέ­ρα­με μέχρι σή­με­ρα, αν κυ­ρω­θεί η ΤΤΙΡ, θα θε­ω­ρού­νται «φραγ­μοί» και οι εται­ρεί­ες θα μπο­ρούν να προ­χω­ρή­σουν σε μη­νύ­σεις. 

Κά­ποια από τα «αι­τή­μα­τα» των επι­χει­ρή­σε­ων είναι ήδη εν­δει­κτι­κά: Η αμε­ρι­κα­νι­κή βιο­μη­χα­νία κρέ­α­τος επι­διώ­κει να επι­τύ­χει την κα­τάρ­γη­ση του ευ­ρω­παϊ­κού κα­νο­νι­σμού που απα­γο­ρεύ­ει την ει­σα­γω­γή κο­τό­που­λων, τα οποία έχουν απο­λυ­μαν­θεί με χλώ­ριο, ή χοι­ρι­νού κρέ­α­τος με ρα­κτο­πα­μί­νη (ανα­βο­λι­κό αυ­ξη­τι­κό όγκου που είναι επι­κίν­δυ­νο και για τα ζώα και για τους αν­θρώ­πους). Η Monsanto και οι φίλοι της ελ­πί­ζουν ότι η ΤΤΙΡ θα τους επι­τρέ­ψει, επι­τέ­λους, να επι­βάλ­λουν στην Ευ­ρώ­πη τα προ­ϊ­ό­ντα τους με γε­νε­τι­κά τρο­πο­ποη­μέ­νους ορ­γα­νι­σμούς, όπως κα­λα­μπό­κι και σόγια, και άλλα τρό­φι­μα που είναι σή­με­ρα απα­γο­ρευ­μέ­να σε 160 χώρες –με­τα­ξύ τους και οι χώρες της ΕΕ.

Αντί­στα­ση

Στις 11 Οκτω­βρί­ου 2014 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν 450 κι­νη­το­ποι­ή­σεις δια­μαρ­τυ­ρί­ας σε 24 κράτη, στις οποί­ες συμ­με­τεί­χαν δε­κά­δες χι­λιά­δες δια­δη­λω­τές, ενώ στις 19 Δε­κεμ­βρί­ου διορ­γα­νώ­θη­καν κι­νη­το­ποι­ή­σεις στην έδρα της ΕΕ στις Βρυ­ξέλ­λες με αι­τή­μα­τα τη δια­κο­πή των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων για την TTIP και την ανα­τρο­πή των προ­γραμ­μά­των λι­τό­τη­τας.

Τα ερ­γα­τι­κά κι­νή­μα­τα στις με­γα­λύ­τε­ρες ευ­ρω­παϊ­κές χώρες έχουν επί­σης εκ­φρά­σει την αντί­θε­σή τους στην TTIP, με τις ερ­γα­τι­κές συ­νο­μο­σπον­δί­ες σε Βρε­τα­νία, Γερ­μα­νία, Γαλ­λία, Αυ­στρία, Βέλ­γιο, Λου­ξεμ­βούρ­γο, Ιτα­λία, Ισπα­νία και Σλο­βε­νία να δια­δη­λώ­νουν τη δια­φω­νία τους με τη συ­νέ­χεια των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων. Έχουν, επί­σης, διορ­γα­νω­θεί συ­ζη­τή­σεις κρι­τι­κής της TTIP σε εθνι­κά Κοι­νο­βού­λια.

Τον τε­λευ­ταίο χρόνο, ένα εντυ­πω­σια­κό κί­νη­μα συ­γκρο­τή­θη­κε στην Ευ­ρώ­πη, τόσο από πλευ­ράς μα­ζι­κό­τη­τας όσο και ποι­κι­λο­μορ­φί­ας, ενά­ντια στην προ­ο­πτι­κή υπο­γρα­φής της συμ­φω­νί­ας. Αρι­στε­ρά κόμ­μα­τα και ορ­γα­νώ­σεις, οι­κο­λο­γι­κές ορ­γα­νώ­σεις, κι­νή­μα­τα δι­καιω­μά­των, ΜΚΟ, συν­δι­κά­τα, φο­ρείς της Το­πι­κής Αυ­το­διοί­κη­σης, πα­νε­πι­στή­μια, και πλή­θος άλλων, συ­να­ντή­θη­καν στις αρχές Φε­βρουα­ρί­ου του 2015 στις Βρυ­ξέλ­λες με σκοπό τον από κοι­νού προσ­διο­ρι­σμό της στρα­τη­γι­κής και του πε­ριε­χο­μέ­νου της σχε­τι­κής ευ­ρω­παϊ­κής κα­μπά­νιας ενά­ντια στην ΤΤΙΡ. Είναι εν­δει­κτι­κό ότι στη συ­νά­ντη­ση συμ­με­τεί­χαν για πρώτη φορά αντι­προ­σω­πεί­ες και από τα 28 κρά­τη-μέ­λη, καθώς και το ότι ο αριθ­μός των ορ­γα­νώ­σε­ων και συλ­λο­γι­κο­τή­των που συμ­με­τεί­χαν έχει τρι­πλα­σια­στεί σε σχέση με την αρχή αυτής της ιστο­ρί­ας.

Στις 19/4 (Πα­γκό­σμια Ημέρα Δρά­σης ενά­ντια στην TTIP) και ενό­ψει της 9ης συ­νά­ντη­σης στη Νέα Υόρκη, υπήρ­ξαν μα­ζι­κές δια­δη­λώ­σεις και αντι­δρά­σεις σχε­δόν σε όλες τις χώρες της Ευ­ρώ­πης και μά­λι­στα σε πολ­λές πό­λεις.

Ασύ­στο­λα ψεύδη

Για να απο­φύ­γουν τις αντι­δρά­σεις, οι θια­σώ­τες της συμ­φω­νί­ας (Ομπά­μα, Μέρ­κελ, Ολάντ) μιλάν για «οφέλη», για δη­μιουρ­γία θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας, για ώθηση στις εξα­γω­γές, για άνοδο του ΑΕΠ των συμ­βα­λό­με­νων χωρών. Αξί­ζει να θυ­μη­θού­με τι μας έλε­γαν για την υιο­θέ­τη­ση του ευρώ οι Ευ­ρω­παί­οι ηγέ­τες: το ενιαίο νό­μι­σμα θα δη­μιουρ­γού­σε 5-6 εκα­τομ­μύ­ρια νέες θέ­σεις ερ­γα­σί­ας, ενώ σή­με­ρα φθά­σα­με στην Ευ­ρώ­πη τους 40 εκατ. ανέρ­γους και στην Ελ­λά­δα το 1,5 εκα­τομ­μύ­ριο. Ή τις υπο­σχέ­σεις του Μπιλ Κλί­ντον στους Αμε­ρι­κα­νούς ότι η συμ­φω­νία ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου με το Με­ξι­κό και τον Κα­να­δά, η γνω­στή NAFTA, θα δη­μιουρ­γού­σε 200.000 θέ­σεις ερ­γα­σί­ας: στην πράξη κα­τέ­στρε­ψε 680.000 θέ­σεις.

Στην Ελ­λά­δα

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ήταν το πρώτο κόμμα στη βουλή που, ως αξιω­μα­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση, είχε θέσει το θέμα της ΤΤΙΡ και είχε αξιώ­σει να ενη­με­ρω­θεί το ελ­λη­νι­κό κοι­νω­βού­λιο και ο ελ­λη­νι­κός λαός για την αντι­δρα­στι­κό­τη­τα αυτής της συμ­φω­νί­ας.

Στις 2/2/2015 ο ανα­πλη­ρω­τής υπουρ­γός, Γ. Κα­τρού­γκα­λος, υπο­σχέ­θη­κε ότι η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα μπλο­κά­ρει τη συμ­φω­νία. Δια­βε­βαί­ω­νε μά­λι­στα σε συ­νέ­ντευ­ξή του (στο EurActiv Greece), πως αυτό θα είναι ένα δώρο όχι μόνο στον ελ­λη­νι­κό λαό, αλλά σε όλους τους λαούς της Ευ­ρώ­πης.

          Υπάρ­χουν –εκτός των κι­νη­μά­των– και θε­σμι­κά ερ­γα­λεία στη φα­ρέ­τρα σε μια κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς που δεν θα είναι δια­θέ­σι­μη να υπο­κύ­ψει στην πα­ντο­δυ­να­μία των συμ­φε­ρό­ντων των λόμπι. Για πα­ρά­δειγ­μα, η δυ­να­τό­τη­τα προ­σφυ­γής στο Ευ­ρω­παϊ­κό Δι­κα­στή­ριο, προ­κει­μέ­νου αυτό να γνω­μο­δο­τή­σει σχε­τι­κά με το χα­ρα­κτη­ρι­σμό της ΤΤΙΡ ως mixed agreement (κάτι που συ­νε­πά­γε­ται την ανά­γκη επι­κύ­ρω­σής της και από τα εθνι­κά κοι­νο­βού­λια) είναι ένα ερ­γα­λείο που τα κρά­τη-μέ­λη μπο­ρούν να χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν.

Επί­σης, μετά την ολο­κλή­ρω­ση των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων το κεί­με­νο της συν­θή­κης θα πρέ­πει να εγκρι­θεί από το Ευ­ρω­παϊ­κό Συμ­βού­λιο, κάτι που στην πε­ρί­πτω­ση της ΤΤΙΡ εμπί­πτει στις πε­ρι­πτώ­σεις όπου απαι­τεί­ται ομο­φω­νία. Και μόνο η πι­θα­νό­τη­τα ενός ελ­λη­νι­κού «όχι» στο πλαί­σιο του Ευ­ρω­παϊ­κού Συμ­βου­λί­ου, θα είχε τη δυ­να­τό­τη­τα να φέρει ανα­τα­ρα­χή ή και εμπλο­κή σε σχέση με την κύ­ρω­ση της συμ­φω­νί­ας.

          Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση μια κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς μπο­ρεί να δεί­ξει πως υπάρ­χει και άλλος δρό­μος ενά­ντια στη δι­κτα­το­ρία των αγο­ρών.