Οι πρώτες εικόνες που έρχονται στο μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι οι κτηνωδίες και τα μαζικά εγκλήματα των ναζί και των συμμάχων τους: το Ολοκαύτωμα και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα καμένα χωριά σε αντίποινα για τους αντάρτες, η σβάστικα και η παρέλαση τρόμου των Ες-Ες.

Κι όμως, ο πόλεμος αυτός δεν ήταν ακριβώς μια σταυροφορία των «δημοκρατικών δυνάμεων» για να απαλλαγεί η ανθρωπότητα από τους ναζί. Τα μαζικά εγκλήματα κατά αθώων σημάδεψαν το ίδιο και την πλευρά των Συμμάχων. Οι βομβαρδισμοί της Χιροσίμα, του Ναγκασάκι και της Δρέσδης ήταν σφαγές εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων, οργανωμένα και στοχευμένα εγκλήματα πολέμου κατά ανυπεράσπιστων ανθρώπων. Το ίδιο ήταν και οι βιασμοί εκατομμυρίων Γερμανίδων, από τα δυτικά αλλά και από τα ρωσικά στρατεύματα που προήλαυναν στη Γερμανία. Τιμωρήθηκαν έτσι οι πληθυσμοί της Γερμανίας και της Ιαπωνίας για τις θηριωδίες των ηγετών τους. Το αποτέλεσμα ήταν ο πόλεμος μέχρις εσχάτων με απίστευτο κόστος σε ζωές. 

Για το πόσο «απελευθερωτικός» και αντιφασιστικός ήταν ο στρατός των Συμμάχων, μπορούμε να θυμηθούμε στην Ελλάδα τον βομβαρδισμένο από τους συμμάχους Πειραιά. Ακριβώς όπως και στο Αμβούργο και στο Βερολίνο, στον Πειραιά ισοπεδώθηκε μια εργατούπολη και όχι οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις. 

Στη Μέση Ανατολή, ήταν η καταστολή και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης αυτό που αντιμετώπισαν οι Έλληνες αντιφασίστες φαντάροι από το Συμμαχικό Αρχηγείο. Ο πόλεμος του αγγλικού στρατού κατά των ανταρτών του ΕΛΑΣ το Δεκέμβρη του ’44 συμπληρώνει την εικόνα. 

Ποιοι «αντιφασίστες»; 

Τα χρόνια πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι «Μεγάλες Δυνάμεις» δεν είχαν κανένα πρόβλημα με τους φασίστες και τους ναζί στη Γερμανία και την Ιταλία, γιατί ο στόχος ήταν τα συνδικάτα και η Αριστερά. Παρακολουθήστε τον Τσόρτσιλ να απευθύνεται δημόσια στο Μουσολίνι το 1927: 
«Η Ιταλία παρείχε το απαραίτητο αντίδοτο στο ρωσικό δηλητήριο. Από δω και μπρος, κανένα έθνος δεν θα μείνει χωρίς το έσχατο μέσο προστασίας κατά των καρκινωμάτων [...] Αν ήμουν Ιταλός θα βρισκόμουν με όλη μου την καρδιά μαζί σας, από την αρχή μέχρι το τέλος, στη θριαμβευτική σας μάχη ενάντια στις βάρβαρες ορέξεις και πάθη του λενινισμού». 

Την ίδια στιγμή, η ΕΣΣΔ του Στάλιν -και μέχρι την επίθεση της Γερμανίας στις 22 Ιούνη του ’41- προσπαθούσε να εξευμενίσει το θηρίο: το σύμφωνο «μη επίθεσης», το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, λειτούργησε ως ψυχρολουσία για το διεθνές κίνημα. Ενώ στα λόγια έγινε για να κερδηθεί χρόνος, έδωσε την ευκαιρία για το διαμελισμό της Πολωνίας και τις μαζικές «εκκαθαρίσεις» στον Κόκκινο Στρατό, με τις δίκες κατά του Τουχατσέφσκι και των άλλων βετεράνων αξιωματικών που είχαν την πείρα του 1917 και του νικηφόρου επαναστατικού εμφυλίου πολέμου. 

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έγινε για τους ίδιους λόγους με τον Α’, ήταν δηλαδή ένας πόλεμος ανάμεσα σε «πεινασμένους» και χορτάτους ιμπεριαλιστές για το ξαναμοίρασμα των αποικιών και των σφαιρών επιρροής. Μ’ άλλα λόγια, ένας άδικος κι αντιδραστικός πόλεμος. 
Δυστυχώς, αυτός ο πόλεμος δεν γέννησε μια νικηφόρα εργατική επανάσταση, όπως τη Ρώσικη το 1917. 

Εξεγέρσεις των «από κάτω»

Το 1941 η Ευρώπη ήταν στα χέρια του Χίτλερ και των συμμάχων του. Για παράδειγμα, η Γαλλία είχε χωριστεί στα δύο, ένα κομμάτι υπό την άμεση γερμανική κατοχή κι ένα κράτος «ανεξάρτητο», με επικεφαλής την κυβέρνηση δωσίλογων του Βισί. Οι ναζί έδειχναν νικητές του πολέμου. 
Η νέα κατάσταση σήμανε αλλαγές στη στάση των καπιταλιστών στις υπό κατοχή χώρες. Ένα κομμάτι των αστών, συνήθως πολύ μειοψηφικό, έφευγε στο Λονδίνο, όπως ο Γλίξμπουργκ της Ελλάδας ή ο Γάλλος Ντε Γκολ. Όμως οι αστοί που έμεναν, η μεγάλη πλειοψηφία, συνεργάζονταν αρμονικά με τους ναζί στο ξεζούμισμα των κατεχόμενων χωρών, πέφτοντας με τα μούτρα στο πλιάτσικο. Στην Ελλάδα οι Μποδοσάκηδες, τα παλιότερα δηλαδή «τζάκια», και οι Λάτσηδες και οι Λαναράδες, δηλαδή οι νεόπλουτοι, στην Κατοχή έφτιαξαν ή μεγάλωσαν υπέρμετρα τις περιουσίες τους. 

Για τους αστούς οι ευκαιρίες πλουτισμού, για τους εργαζόμενους η φρίκη. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η εργασία σε συνθήκες σκλαβιάς και η πείνα, ήταν η καθημερινότητα για τους από κάτω. Σ’ όλες τις κατεχόμενες χώρες ξεκίνησε η Αντίσταση ενάντια σε ναζί και δωσίλογους. Σε δύο μάλιστα απ’ αυτές, τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα, ο αγώνας έφτασε σε εμφύλιο πόλεμο. Στην Ελλάδα τα Τάγματα Ασφαλείας, στη Γιουγκοσλαβία οι Ουστάσι και οι Τσέτνικς, ήταν οι στρατοί των δωσίλογων που αντιμετώπισαν τους λαϊκούς στρατούς και κατατροπώθηκαν απ’ αυτούς. 

Στη Γαλλία, τον Αύγουστο του 1944, οι αντάρτες απελευθέρωσαν μόνοι τους το Παρίσι από τους ναζί, ενώ στις 25 Απρίλη 1945 στη βόρεια Ιταλία ξεκίνησε μια επανάσταση που ισοπέδωσε τους Ιταλούς και Γερμανούς φασίστες, επέβαλε την «κόκκινη τρομοκρατία» για μία βδομάδα στους αστούς και τους δωσίλογους και κρέμασε τον Μουσολίνι. 

Η επανάσταση ακυρώθηκε στα γεννοφάσκια της 

Σε όλες αυτές τις χώρες όμως, στην Αριστερά και στα κινήματα των ανταρτών, κυριαρχούσαν τα σταλινικά Κομουνιστικά Κόμματα που δεν είχαν κανένα σκοπό να αφαιρέσουν την εξουσία από τους αστούς. Αντίθετα, έψαχναν ένα σύμμαχο κομμάτι της «αστικής τάξης» για να κάνουν μαζί του «αντιφασιστικό μέτωπο». Στην Ιταλία από το ’43 και στη Γαλλία από το ’44, οι αστικές τάξεις άλλαξαν στρατόπεδο όταν ο πόλεμος ξαναέφτασε στις μητροπόλεις τους. Οι Γάλλοι καπιταλιστές ενωμένοι δόξασαν τον Ντε Γκολ και οι Ιταλοί καλωσόρισαν τους Συμμάχους. Οι σταλινικοί έτρεξαν, γρήγορα γρήγορα, να μπουν σε κοινές κυβερνήσεις μαζί τους. 

Οι «αντιφασιστικές» κυβερνήσεις στερέωσαν την κυριαρχία των καπιταλιστών. Πριν καλά καλά τελειώσει ο Β’ Παγκόσμιος, η γαλλική κυβέρνηση με τη συμμετοχή του ΚΚ ξεκινούσε τον αποικιακό πόλεμο στο Βιετνάμ ενάντια στους αντάρτες του «αδελφού» βιετναμέζικου Κομουνιστικού Κόμματος... 

Στη Γαλλία και στην Ιταλία, η πολιτική κατάσταση σταθεροποιήθηκε και τα Κομουνιστικά Κόμματα πετάχτηκαν για πάντα από τις κυβερνήσεις σαν στυμμένες λεμονόκουπες, σε δύο μόλις χρόνια. 

Στην Ελλάδα το ΕΑΜ παρέδωσε τη χώρα, που έλεγχε, στην κυβέρνηση Παπανδρέου και τον Σκόμπι. Ακολούθησαν σε δύο μήνες τα Δεκεμβριανά και η Βάρκιζα... 

Συμπέρασμα 

Οι καπιταλιστές ενδιαφέρονται για τα συμφέροντά τους, και όχι για τη δημοκρατία και τον αντιφασισμό. Όταν κινδυνεύει η εξουσία τους συσπειρώνονται, ό,τι και να προηγήθηκε μεταξύ τους, και αντιμετωπίζουν μαζί τους εργάτες, χωρίς να έχουν κανένα δισταγμό να δώσουν το χέρι στο φασισμό σ’ αυτή την πάλη. 

Και δεν νικιέται ποτέ οριστικά ο φασισμός αν δεν απαλλαγούμε απ’ τους αστούς... 

Ετικέτες