ΒΙΛΧΕΛΜ ΡΑΪΧ: Μια αιρετική σκέψη ευρείας αποδοχής (60 χρόνια από το θάνατό του)

Ήταν αυτός που διαπίστωσε, σε αντίθεση με τον Φρόυντ, ότι τα προβλήματα που χειρίζεται η ψυχανάλυση δεν είναι απλά ατομοκεντρικά, αλλά έχουν βαθιές κοινωνικές αιτίες. Θεωρούσε ότι τα διάφορα κοινωνικά προβλήματα, όπως η φτώχεια, η ανεργία, η ανεπαρκής στέγαση, η έλλειψη χρόνου, η καθημερινότητα κλπ., συμβάλουν καταλυτικά στις νευρώσεις και γι’ αυτό κατέληξε στο συμπέρασμα πως για να λυθούν χρειάζονται μια αντίστοιχη κοινωνική θεραπεία. Αυτές οι προσεγγίσεις, τον έφεραν κοντά στον μαρξισμό και έτσι, το 1927, γίνεται μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Αυστρίας. Το 1929 οργάνωσε τη Σοσιαλιστική Εταιρεία για τη Σεξουαλική Πληροφόρηση και Έρευνα, βοηθώντας τους εργαζόμενους να κατανοήσουν την κοινωνική αιτία των ψυχολογικών τους προβλημάτων.

Η μεγάλη καινοτομία του Ράιχ είναι ότι σύνδεσε την ψυχανάλυση με τον μαρξισμό, αναπτύσσοντας μια επαναστατική στρατηγική για την εργατική τάξη. Τα βιβλία του, αυτής της περιόδου (1927-35), εξακολουθούν να είναι αξεπέραστα. Ορισμένα από αυτά, όπως το «Διαλεκτικός υλισμός και ψυχανάλυση», «Η επιβολή της σεξουαλικής ηθικής», «Ο σεξουαλικός αγώνας των νέων», «Η Ανάλυση του Χαρακτήρα», «Η μαζική ψυχολογία του φασισμού», «Τι είναι ταξική συνείδηση», είναι ενδεικτικά για την προσπάθεια του να αναπτυχθεί μια επαναστατική συνείδηση σε όλα τα επίπεδα.

Το 1930 εγκαθίσταται στο Βερολίνο και γίνεται μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας (Κ.Κ.Γ.). Εκεί, με τη βοήθεια και του Κ.Κ., οργανώνει το κίνημα της σεξουαλικής πολιτικής, γνωστό ως ΣΕΞ-ΠΟΛ, δίνοντας διαλέξεις, σχετικές με τα σεξουαλικά προβλήματα που απασχολούσαν ιδιαίτερα τους νέους, με αποτέλεσμα αυτή η οργάνωση να φτάσει να αριθμεί σχεδόν 40.000 μέλη. Στα τέλη του 1932, το κόμμα ανακάλεσε την στήριξη του στον Ράιχ, κατηγορώντας τον ότι οι απόψεις του είναι αντιμαρξιστικές, με αποτέλεσμα να τον διαγράψουν, το 1933, επειδή οι ιδέες του ήταν αντίθετες προς την κομματική γραμμή. Οι πρωτοποριακές απόψεις του, για την ψυχολογία, σε συνδυασμό με την  αριστερή πολιτική του τοποθέτηση, τον έφεραν σε ρήξη και με το ψυχαναλυτικό κίνημα, με συνέπεια να αποβληθεί, το 1934, από τη Διεθνή Ψυχαναλυτική Εταιρεία. Την ίδια χρονιά εγκαταλείπει τη Γερμανία λόγω της ανόδου των Ναζί στην εξουσία.

Όμως, από το 1935, το ενδιαφέρον του αρχίζει να μετατοπίζεται από την πολιτική προς την βιολογία. Το 1939 μεταναστεύει στις ΗΠΑ. Εκεί οι ιδέες του εξελίχθηκαν περαιτέρω, ώσπου ενοποιήθηκαν σε μια νέα συνολική θεώρηση της φύσης, η οποία ονομάστηκε «οργονομία». Κυρίαρχη έννοια της οργονομίας είναι η «οργόνη» που περιγράφεται ως ένα πανταχού παρόν, ελεύθερο από μάζα, υπόστρωμα ενέργειας που ρέει στο Σύμπαν και στο σώμα μας. Άρα, η οργόνη φέρει ενέργεια, διαφοροποιείται, ρέει και πάλλεται.

Επειδή ο Ράιχ έφτιαξε τον συσσωρευτή οργόνης, τον οποίο χρησιμοποιούσε για θεραπευτικούς σκοπούς (π.χ. τον καρκίνο), κατηγορήθηκε ως «τσαρλατάνος» και οδηγήθηκε στα δικαστήρια. Μέρος των βιβλίων του καταστράφηκε από τις αμερικανικές αρχές ή λογοκρίθηκε. Καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης δύο ετών και φυλακίστηκε τον Μάρτιο του 1957. Πέθανε από ανακοπή καρδιάς μέσα στο κελί του στις 3 Νοεμβρίου του ίδιου έτους.

Ο Ράιχ, υπήρξε πολυσχιδής προσωπικότητα. Επηρέασε πολλούς ψυχοθεραπευτές, εναλλακτικούς ιατρούς, καλλιτέχνες, διανοούμενους και ρεύματα της Αριστεράς. Τα βιβλία του ενέπνευσαν τα κινήματα αμφισβήτησης των δεκαετιών του 1960 και 1970. Το βιβλίο του, «Άκου ανθρωπάκο», έγινε ανάρπαστο. Επίσης, σημαντική είναι η συνεισφορά του στην ανάπτυξη της τεχνικής της «ανάλυσης του χαρακτήρα», στην προσπάθειά του να θεραπεύσει τις νευρώσεις. Ονόμασε τους μηχανισμούς αντίστασης, «θωράκιση», η οποία προκαλείται από τη συστηματική ματαίωση των συναισθηματικών αναγκών, ενώ η απο-θωράκιση γίνεται με τη συνειδητοποίηση των παγιωμένων γνωρισμάτων του χαρακτήρα και την απόρριψή τους. Η συμβολή του στην εξέλιξη της επιστήμης και ειδικά της κοινωνικής ψυχολογίας υπήρξε σημαντική.