Μετά την πολύνεκρη επίθεση αυτοκτονίας ενάντια σε νεαρούς ακτιβιστές στο Σορούτς, στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, αλλά και την κοινωνική οργή και την πολιτική αστάθεια που ακολούθησαν, το τουρκικό κράτος αποφάσισε να απαντήσει κηρύσσοντας έναν πολυμέτωπο πόλεμο.
Τόσο οι δυνάμεις καταστολής στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και οι ένοπλες δυνάμεις έχουν εξαπολύσει μπαράζ επιθέσεων και επιχειρήσεων ενάντια και στο Ισλαμικό Κράτος αλλά και στο κουρδικό ένοπλο κίνημα PKK και σε ένοπλες οργανώσεις της άκρας Αριστεράς. Φυσικά, ως «τρομοκράτες» ή ως «ένοπλοι» αντιμετωπίζονται συλλήβδην οι κουρδικοί πληθυσμοί, οι νεολαίοι που μάχονται την καταστολή στους δρόμους, όποιος αντιστέκεται και διαδηλώνει στους δρόμους της Ιστανμπούλ.
Κρατική πυγμή
Αυτή η σαρωτική αντίδραση είναι καταρχήν μια προσπάθεια του κράτους να ανακτήσει-επιβεβαιώσει «το μονοπώλιο της βίας», καθώς στην πολιτική αστάθεια που προϋπήρχε τα τελευταία χρόνια κι επιβεβαιώθηκε στις εκλογές με την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης προστέθηκαν δύο νέοι παράγοντες:
Αφενός η αναζωπύρωση του κουρδικού κινήματος. Αυτή έχει εκφραστεί με την εκλογική επιτυχία του HDP, με το «πείραμα της Ρογιάβα» από τους Κούρδους της Συρίας που αυτοδιοικούνται, με το αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων, και με τη ριζοσπαστικοποίηση νεαρών Κούρδων μέσα από όλες αυτές τις εξελίξεις.
Αφετέρου, οι πρώτες ενδείξεις πως το Ισλαμικό Κράτος αρχίζει να «πατάει πόδι» στην ίδια την Τουρκία (και να απειλεί να μεταφέρει και εκεί την αποσταθεροποίηση).
Όμως η επιλογή των Ερντογάν-Νταβούτογλου σηματοδοτεί πολύ περισσότερα πράγματα, τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική.
Κατ’ αρχάς φαίνεται πως η περίοδος «ανοχής» στη δράση του Ισλαμικού Κράτους στα τουρκοσυριακά σύνορα τελειώνει. Το τουρκικό πυροβολικό έχει πλήξει θέσεις της τζιχαντιστικής οργάνωσης. Η τουρκική κυβέρνηση ήλπιζε το ΙΚ να «κάνει τη βρωμοδουλειά» ενάντια στην κουρδική αντίσταση στη Συρία, για να μπορέσει στη συνέχεια να επέμβει, για τη δημιουργία «ουδέτερης ζώνης ασφαλείας». Αυτός ο υπολογισμός σκόνταψε στην αντίσταση που συνάντησε το ΙΚ και η Τουρκία υποχρεώνεται να μπει στη διεθνή συμμαχία «προθύμων» ενάντια στο ΙΚ, την ίδια στιγμή που σε επίπεδο «πεζικού» τον πόλεμο εναντίον του διεξάγουν στα συροτουρκικά σύνορα οι κουρδικές πολιτοφυλακές. Γι’ αυτό και ο ζήλος που δείχνει ο τουρκικός στρατός στις επιχειρήσεις κατά του ΙΚ δεν συγκρίνεται με τίποτα με το ζήλο που δείχνει στις επιθέσεις ενάντια σε θέσεις του PKK. Η συμμετοχή της Τουρκίας στη διεθνή συμμαχία δεν αφορά τόσο τις ίδιες τις ένοπλες δυνάμεις της, όσο την παραχώρηση της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ στην αμερικανική αεροπορία που επιχειρεί στη Συρία –κάτι που ο Ερντογάν μέχρι πρότινος αρνούνταν πεισματικά παρά τις απαιτήσεις της Ουάσινγκτον.
Όπως γράψαμε και παραπάνω όμως, ο πραγματικά μεγάλος πόλεμος τον οποίο εξαπολύουν οι Ερντογάν-Νταβούτογλου στρέφεται ενάντια στους Κούρδους.
Παραμένει ομιχλώδες το αν ο τουρκικός στρατός χτυπά και τις πολιτοφυλακές YPG, των Κούρδων της Συρίας. Αλλά είναι σαφές ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στα βουνά και σε θέσεις του PKK στο Ιράκ έχουν κλιμακωθεί σε ανοιχτό πόλεμο, ενώ κατασταλτικές επιθέσεις γίνονται και στις πόλεις και τα χωριά των κουρδικών περιοχών, ενάντια σε άμαχους, σε διαδηλωτές κ.ο.κ. Στο συγκεκριμένο μέτωπο δεν αποκλείεται μια πλήρης αναζωπύρωση της σύγκρουσης, καθώς το PKK ήδη έχει προχωρήσει σε επιθέσεις-αντίποινα, ενώ οι κουρδικές περιοχές βράζουν και σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες προωθούν την «αυτοδιακυβέρνησή τους», δηλώνοντας ότι πλέον δεν αναγνωρίζουν τις κρατικές υπηρεσίες και πως διατηρούν το δικαίωμά τους στην αυτοάμυνα. Έχουμε ξαναγράψει για τη ρήξη του AKP με την πλατιά κοινωνική συμμαχία που το στήριξε (λιγότερο ή περισσότερο κριτικά) όταν έδινε τη μάχη με το στρατιωτικό βαθύ κράτος, καθώς εγκαταλείπει το ένα μετά το άλλο τα «δημοκρατικά» στοιχεία της παλιάς πολιτικής του. Πλέον, ο Ερντογάν εκμηδενίζει και το πολιτικό κεφάλαιο που είχε στις κουρδικές περιοχές (και όχι μόνο) ως ο πολιτικός που επιχείρησε να βάλει τέλος στον πολυετή πόλεμο και να προχωρήσει σε μια αναζήτηση πολιτικής λύσης.
Ο διμέτωπος πόλεμος αναδεικνύει μια νέα συνθήκη στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. Μια τέτοιας έκτασης επίθεση στις κουρδικές οργανώσεις, τη στιγμή που αυτές μάχονται το ΙΚ, σίγουρα χρειάστηκε ένα «πράσινο φως» ή έστω μιαν κάποια ανοχή από την Ουάσινγκτον. Με αντάλλαγμα τη χρήση της βάσης στο Ιντσιρλίκ (πολύτιμη για το συντονισμό και τη πυκνότητα των βομβαρδισμών κατά του ΙΚ) και την προσχώρηση της Τουρκίας στη «συμμαχία των προθύμων».
Προσέγγιση με τη Δύση;
Η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να αποδείξει –και η Ουάσινγκτον δείχνει να αποδέχεται– ότι είναι πολυτιμότερος σύμμαχος από τις κουρδικές πολιτοφυλακές στον πόλεμο κατά του ΙΚ. Μένει να φανεί πόσο θα προχωρήσει αυτή η νέα κατάσταση και αν θα επιβεβαιωθεί για πολλοστή φορά και με τραγικό και πάλι τρόπο το «οι μόνοι φίλοι των Κούρδων είναι τα βουνά». Μένει να φανεί επίσης κατά πόσο θα προχωρήσει συνολικά αυτή η «επαναπροσέγγιση». Προς το παρόν έχουμε ένα «παζάρι», και το κατά πόσο θα υπερισχύσουν οι κύκλοι του κράτους και της άρχουσας τάξης που πίεζαν τον Ερντογάν για τερματισμό της «ρήξης» με τη Δύση θα φανεί στο μέλλον.
Το άλλο κρίσιμο ζήτημα αυτού του πολέμου αφορά την εσωτερική πολιτική ζωή της Τουρκίας. Μετά το ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις του Νταβούτογλου με το CHP για «μεγάλο συνασπισμό» η εντολή επιστράφηκε στον Ερντογάν, που θα δώσει εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης η οποία θα οδηγήσει την Τουρκία σε εκλογές στις αρχές Νοέμβρη. Αλλά πάνω σε αυτό το θεσμικό «κενό», ο Ερντογάν λειτουργεί ήδη ως πρόεδρος με υπερεξουσίες. Ο στόχος που είχε βάλει μετεκλογικά (πλειοψηφία ικανή να αναθεωρήσει το σύνταγμα σε προεδροκεντρική κατεύθυνση) και απέτυχε στις κάλπες μοιάζει να επιβάλλεται ντε φάκτο. Το ομολόγησε και ο ίδιος πως υπάρχει ήδη «ένας πρόεδρος που κυβερνά» και πως το μόνο που μένει είναι να προσαρμοστεί και το νομικό πλαίσιο σε αυτήν την πραγματικότητα.
«Σωτήρας του έθνους»;
Ο πόλεμος, η αναζωπύρωση του Κουρδικού, η «τρομοκρατική απειλή» και η επιθυμία της αστικής τάξης για «άμεση αποκατάσταση της πολιτικής σταθερότητας» είναι το καλύτερο υπόβαθρο κατά τον Ερντογάν για να αναζητηθεί ένας «σωτήρας του έθνους». Ενώ με το βλέμμα στην κάλπη, όπου θα κριθεί η επικύρωση αυτής της επιλογής, ελπίζει να «υφαρπάξει» εθνικιστικές ψήφους (από το MHP, αλλά και το CHP) με το πρόσχημα της «κουρδικής απειλής» αλλά και να καταφέρει πλήγματα στο HDP.
Όλα αυτά είναι σχέδια επί χάρτου. Μέχρι στιγμής οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν σοβαρές μεταβολές σε νέα εκλογική αναμέτρηση. Το HDP είναι πιθανό να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο στις κουρδικές περιοχές, που η κήρυξη πολέμου εναντίον τους τις σπρώχνει μακριά από την Άγκυρα και το AKP.
Πέρα από τους εκλογικούς υπολογισμούς, η ριζοσπαστικοποίηση των κουρδικών πληθυσμών μπορεί να οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερη σύγκρουση. Το «προεδροκεντρικό σύστημα» παραμένει αντιδημοφιλές σε μια Τουρκία που τα τελευταία χρόνια έχει ζήσει έκρηξη των δημοκρατικών αγώνων. Όσον αφορά το ΙΚ, είναι γνωστό ότι λόγω της στρατηγικής του («μόνοι υπερασπιστές του μουσουλμανικού κόσμου») καλοδέχεται κάθε νέο αντίπαλο. Ο ηγέτης του κάλεσε τους οπαδούς του να «καταλάβουν την Ιστανμπούλ» και να απαλλαγούν από την «άπιστη» κυβέρνηση που συνεργάζεται με τους «σταυροφόρους»...
Οι άγριοι καιροί μπορεί να τρέφουν φιλοδοξίες επίδοξων «Βοναπαρτών», αλλά ταυτόχρονα απειλούν να κάνουν και τη ζωή τους δύσκολη... Φυσικά, η καλύτερη απάντηση στο χαοτικό τοπίο μπορεί να δοθεί μόνο από την Αριστερά και το κίνημα αντίστασης, που έδωσε μεγάλες μάχες τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία. Η συγκρότηση του «Μπλοκ Ειρήνης», από δεκάδες συνδικάτα και σωματεία, κόμματα, πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις, είναι ένα πρώτο βήμα για απαντηθούν οι μεγάλες προκλήσεις.
Κοινή ανακοίνωση τουρκικών και κουρδικών οργανώσεων
«Δεν θα σας αφήσουμε να κάνετε πόλεμο»
Το αποτέλεσμα των εκλογών στις 7 Ιουνίου στην Τουρκία ματαίωσε τα όνειρα του καθεστώτος του ΑΚΠ και του Ερντογάν για μια δικτατορικού τύπου προεδρία.
Άλλωστε η εξουσία του ΑΚΠ και ο Ερντογάν προβλέποντας το αποτέλεσμα των εκλογών επιχείρησαν σε δραστηριότητες πολέμου, είτε άμεσα είτε έμμεσα, ενάντια στο HDP με πάνω από 170 επιθέσεις συμπεριλαμβανόμενες ένοπλες και βομβιστικές.
Όμως στις εκλογές των 7 Ιουνίου το Παλάτι και η Κυβέρνησή του δεν βρίσκουν την ευκαιρία να εξασφαλίσουν το μέλλον τους μέσω της αλλαγής του καθεστώτος. Και έτσι αρχίζουν να σχεδιάζουν μια επέμβαση στην Συρία και μια επιχείρηση εξουδετέρωσης του αγώνα στην Ροζάβα με σκοπό να αποσπάσει ψήφους στο ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών προκαλώντας εθνικισμό, σεχταρισμό και σοβινισμό. Το σχέδιο είναι να πετύχουν δυο στόχους σε μια κίνηση και να κερδίσουν στις πρόωρες εκλογές την απαραίτητη πλειοψηφία για να αλλάξουν αυτοδύναμα το σύνταγμα.
Ο πόλεμος είναι η μέθοδος στην επίτευξη αυτού του σκοπού και ο πραγματικός στόχος του πολέμου είναι το HDP μέσω του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος και των επαναστατικών και δημοκρατικών οργανώσεων.
Το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) έχει προστεθεί σε αυτό τον πόλεμο για να διευκολύνει την πολιτική του καθεστώτος ως προς την Συρία. Ο σκοπός είναι από τη μια η απόσπαση κουρδικών ψήφων μέσω ηθικής φθοράς του HDP χρησιμοποιώντας τις επιθέσεις του PKK ως άλλοθι και από την άλλη η συγκέντρωση των εθνικιστικών ψήφων έχοντας δημιουργήσει κύματα εθνικισμού με κάθε φέρετρο στρατιώτη.
Στο στάδιο της Συρίας, ο σκοπός είναι η επίτευξη μιας ουδέτερης ζώνης στην άλλη πλευρά των συνόρων χρησιμοποιώντας το Ισλαμικό Κράτος ως άλλοθι έτσι ώστε να αποδυναμωθεί η επανάσταση της Ροζάβας και να δημιουργηθεί ένας διάδρομος εφοδιασμού στις άλλες τζαντίστικες οργανώσεις που η Τουρκία τρέφει ανοιχτά τόσο καιρό μαζί με τις χώρες του Περσικού Κόλπου. Ως αποτέλεσμα σήμερα η διαδικασία ειρήνης με το κουρδικό κίνημα έχει ανασταλεί, μαζί με βομβαρδισμούς στις θέσεις των ανταρτών του PKK έχει επίσης αρχίσει μια εκστρατεία πολιτικής εξόντωσης στο κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα και τις αριστερές επαναστατικές οργανώσεις μέσω μαζικών συλλήψεων.
Οι πολιτικές οργανώσεις και κόμματα, συνδικάτα, επιμελητήρια και μην κυβερνητικές οργανώσεις της Τουρκίας και του Κουρδιστάν έχουν σχηματίσει ένα «Μπλοκ Ειρήνης» απέναντι σε αυτούς που ετοιμάζονται για ζοφερές περιπέτειες οι οποίες θα μεταφέρουν αυτόν τον βρόμικο πόλεμο εντός των συνόρων.
Ο βασικός στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να σταθούμε απέναντι στους πολεμοκάπηλους που θέλουν να σύρουν την χώρα εντός ενός πολέμου και να υπερασπιστούμε την ειρήνη στην χώρα και την Μέση Ανατολή. Η πρωτοβουλία αυτή σκοπεύει να κινητοποιήσει πλατιές λαϊκές φιλειρηνικές μάζες στην Τουρκία και Κουρδιστάν και να συνεργαστεί με οργανωμένες στο διεθνές επίπεδο πολιτικές πρωτοβουλίες ειρήνης για να αγωνίζεται για τον τερματισμό του πολέμου στην περιοχή. Το Μπλοκ Ειρήνης καλεί όλες τις οργανώσεις, θεσμούς και άτομα του ευρύτερου πολιτικού φάσματος που συμμερίζονται αυτόν τον σκοπό να σταθεί δίπλα του Μπλοκ σε αυτόν τον αγώνα.
Εμείς, ως πολιτικοί πρόσφυγές μέλη επαναστατικών και απελευθερωτικών οργανώσεων της Τουρκίας και Κουρδιστάν αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία για την οργάνωση του Μπλοκ στην Ελλάδα. Παίρνοντας αυτήν την πρωτοβουλία επιλέγουμε να αφήσουμε πίσω τις οργανωτικές και ιδεολογικές μας ταυτότητες και να οργανωθούμε γύρω από τους στόχους και αξίες του Μπλοκ Ειρήνης.
Ένας επιπλέον λόγος ως προς αυτό είναι να τραβήξουμε την προσοχή και έμπρακτη υποστήριξη του φιλειρηνικού και δημοκρατικού κοινού μαζί με τις επαναστατικές και προοδευτικές δυνάμεις της Ελλάδας. Σας καλούμε όλους όχι μόνο να υποστηρίζετε το Μπλοκ και τις δράσεις του αλλά πάνω από όλα να συμμετάσχετε έμπρακτα στο Μπλοκ κάτω από το σύνθημα «Δεν θα σας αφήσουμε να κάνετε πόλεμο!».
Μπλοκ Ειρήνης
(ελλαδική πρωτοβουλία)
