Πανευρωπαϊκή κινητοποίηση ασθενών, πολιτών και εργαζομένων στην Ψυχική Υγεία

Η φράση του Κα­τα­λα­νού ψυ­χί­α­τρου, και αντι­φα­σί­στα αγω­νι­στή του POUM, απο­κτά πλήρη επι­και­ρό­τη­τα, καθώς για άλλη μια φορά ο κα­πι­τα­λι­σμός φα­νε­ρώ­νει την αλη­θι­νή και απο­κρου­στι­κό­τε­ρη όψη του: εκεί­νη που ανα­γνω­ρί­ζει μόνο την εμπο­ρεύ­σι­μη αξία και τον άν­θρω­πο στο μέτρο μόνο που πα­ρά­γει εμπο­ρεύ­μα­τα.

Με την επι­βο­λή μνη­μο­νί­ων λι­τό­τη­τας στις πε­ρι­φε­ρια­κές χώρες της Ευ­ρώ­πης και των υπερ­μνη­μο­νί­ων των ευ­ρω­παϊ­κών συν­θη­κών στις υπό­λοι­πες, τα πε­ρι­θώ­ρια για άσκη­ση ψυ­χι­κής φρο­ντί­δας με αν­θρω­πι­στι­κό πρό­ση­μο στε­νεύ­ουν υπερ­βο­λι­κά.

Κα­τά­κτη­ση πο­λύ­χρο­νων αγώ­νων στην Ευ­ρώ­πη, η ολο­κλη­ρω­μέ­νη φρο­ντί­δα στην κοι­νό­τη­τα, απευ­θύ­νε­ται στους συ­ναν­θρώ­πους που αδυ­να­τούν να συγ­χρο­νι­στούν με τον βη­μα­το­δό­τη της πα­ρα­γω­γής και της κοι­νω­νι­κής ομα­λό­τη­τας. Σή­με­ρα υπο­κα­θί­στα­ται από μια τε­χνο­κρα­τι­κή «δια­χεί­ρι­ση» των αν­θρώ­πι­νων συ­μπε­ρι­φο­ρών με συ­νο­πτι­κά πρω­τό­κολ­λα, που τεί­νουν να αντι­κα­τα­στή­σουν την αν­θρώ­πι­νη διά­στα­ση της φρο­ντί­δας με φαρ­μα­κευ­τι­κά και άλλα τε­χνι­κά μέσα. Οι πρα­κτι­κές αυτές με­γι­στο­ποιούν τα κέρδη των εται­ρειών, ενώ απα­ξιούν το έργο και τις ικα­νό­τη­τες των ερ­γα­ζο­μέ­νων στην Υγεία, στα πλαί­σια της θε­σμο­ποί­η­σης της λι­τό­τη­τας.

Από τα τέλη της δε­κα­ε­τί­ας του 1990 πα­ρα­τη­ρεί­ται πα­νευ­ρω­παϊ­κά μια οπι­σθο­δρό­μη­ση που προ­σα­να­το­λί­ζει το ψυ­χια­τρι­κό σύ­στη­μα όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο προς τη δια­χεί­ρι­ση μιας υπο­θε­τι­κής «επι­κιν­δυ­νό­τη­τας» και μιας εξί­σου υπο­θε­τι­κής «πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας». Σταθ­μοί στη φθί­νου­σα αυτή πο­ρεία είναι στην Αγ­γλία το «Mental Health Act» του 2007 και στη Γαλ­λία ο νόμος Σαρ­κο­ζί της 5ης Ιούλη 2011.

Ο κρα­τι­κός αυ­ταρ­χι­σμός επε­κτεί­νε­ται πα­νευ­ρω­παϊ­κά σε όλο τον δη­μό­σιο χώρο. Αυτό εκ­φρά­ζε­ται στις μέρες μας τόσο από την αντι­με­τώ­πι­ση των προ­σφύ­γων όσο και από τη διο­γκού­με­νη αστυ­νο­μι­κή βία σε Ελ­λά­δα, Γαλ­λία και αλλού.

Στην Ελ­λά­δα η ψυ­χια­τρι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση στα­μά­τη­σε πριν ου­σια­στι­κά ξε­κι­νή­σει. Τα τροϊ­κα­νά μνη­μό­νια, κλεί­νο­ντας τα ψυ­χια­τρι­κά νο­σο­κο­μεία με ψε­δε­πί­γρα­φο πρό­σχη­μα την «απο­α­συ­λο­ποί­η­ση», χωρίς πα­ράλ­λη­λη δη­μιουρ­γία άλλων δομών, στε­ρούν από χι­λιά­δες πά­σχο­ντες τη δυ­να­τό­τη­τα για αξιο­πρε­πή επι­βί­ω­ση και επι­βάλ­λουν στους ερ­γα­ζό­με­νους στην ψυ­χι­κή φρο­ντί­δα συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας ανα­ντί­στοι­χες με το λει­τούρ­γη­μα και τα προ­σό­ντα τους. Τα θε­με­λειώ­δη δι­καιώ­μα­τα ερ­γα­ζο­μέ­νων και ασθε­νών πα­ρα­βιά­ζο­νται ωμά.

Οι υπο­χρε­ω­τι­κές νο­ση­λεί­ες αυ­ξή­θη­καν στην Ελ­λά­δα κα­τα­κό­ρυ­φα από την εποχή της εφαρ­μο­γής των μνη­μο­νί­ων. Το δέ­σι­μο με ιμά­ντες, σε με­γά­λη επί­σης αύ­ξη­ση, είναι ύστα­τη συ­στη­μι­κή πα­ρέμ­βα­ση που κα­τα­λύ­ει την ιδιό­τη­τα του ασθε­νή και εκεί­νη του θε­ρά­πο­ντα.

Μόνο η στρο­φή της ψυ­χι­κής φρο­ντί­δας προς μια κοι­νω­νία ενερ­γών πο­λι­τών μπο­ρεί να εγ­γυ­η­θεί την εγκα­θί­δρυ­ση θε­ρα­πευ­τι­κών πρα­κτι­κών με αν­θρω­πι­στι­κό πρό­ση­μο και την κα­θο­λι­κή πρό­σβα­ση σε αυτές. Τα ελ­λη­νι­κά αυ­το­δια­χει­ρι­ζό­με­να κοι­νω­νι­κά ια­τρεία αλ­λη­λεγ­γύ­ης είναι φο­ρείς που εν­σαρ­κώ­νουν την επι­θυ­μία δη­μο­κρα­τι­κής στρο­φής στην Υγεία. Οι αγώ­νες των ερ­γα­ζο­μέ­νων του χώρου της Υγεί­ας και όλων των κι­νη­το­ποι­η­μέ­νων πο­λι­τών μπο­ρούν να απο­τρέ­ψουν την ολο­κλή­ρω­ση της μνη­μο­νια­κής κα­τα­στρο­φής και να κρα­τή­σουν ζω­ντα­νή την ελ­πί­δα για επι­βί­ω­ση και ανά­πτυ­ξη της ψυ­χι­κής φρο­ντί­δας.

Το «Πα­νευ­ρω­παϊ­κό δί­κτυο για μια Δη­μο­κρα­τι­κή ψυ­χι­κή φρο­ντί­δα» συ­γκρο­τή­θη­κε στη Γαλ­λία από πο­λί­τες και επαγ­γελ­μα­τί­ες δια­φό­ρων συλ­λο­γι­κών σχη­μά­των, με σκοπό να αντι­με­τω­πί­σει σε διε­θνές επί­πε­δο τα πα­ρα­πά­νω ζη­τή­μα­τα. 

Αντι­προ­σω­πεία του Δι­κτύ­ου θα επι­σκε­φτεί την Πέμ­πτη 10 Νο­έμ­βρη αυ­το­δια­χει­ρι­ζό­με­νες δομές. Την Πα­ρα­σκευή 11 Νο­έμ­βρη θα επι­σκε­φτεί το ΨΝΑ όπου, στις 12.30’, θα γίνει κοινή συ­γκέ­ντρω­ση με τους ερ­γα­ζό­με­νους και με αγω­νι­στι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες. Το από­γευ­μα θα επι­σκε­φτεί το Κέ­ντρο Σκα­ρα­μα­γκά. Το Σάβ­βα­το 12 Νο­έμ­βρη θα συμ­με­τά­σχει στο χώρο της Λαϊ­κής Συ­νέ­λευ­σης Νέας Φι­λα­δέλ­φειας-Νέ­ας Χαλ­κη­δό­νας, Δε­κε­λεί­ας 116, σε ημε­ρί­δα με θέμα «Αλ­λη­λέγ­γυα ψυ­χι­κή φρο­ντί­δα, μια γέ­φυ­ρα προς την κοι­νω­νία» που ορ­γα­νώ­νουν, από τις 9.30’ το πρωί ως τις 5 το από­γευ­μα, εθε­λο­ντές των κοι­νω­νι­κών ια­τρεί­ων.

* Ο Μα­νώ­λης Κο­ζα­δί­νος είναι μέλος της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας Πα­ρι­σιού, του Συλ­λο­γι­κού σχή­μα­τος «Solidarité France Grèce pour la Santé» και του ΔΣ του Γαλ­λι­κού συν­δι­κά­του ψυ­χιά­τρων USP.