Πώς μπόρεσε να κερδίσει αυτό το τέρας;

Μια ατελείωτη άθλια προεκλογική εκστρατεία μόλις τέλειωσε, με το πιο άθλιο αποτέλεσμα που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί.

Αρκετοί αναγνώστες του Socialist Worker που έχουν μικρά παιδιά σχολίαζαν αργά χθες τη νύχτα στα κοινωνικά δίκτυα ότι έβαλαν τα παιδιά τους για ύπνο βεβαιώνοντάς τα ότι δεν θα κέρδιζε το τέρας –και ότι έτρεμαν να τους εξηγήσουν πως συνέβη «αυτό». Καταλαβαίνουμε όλοι πως νιώθουν.

Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ εκθέτει πόσο διαλυμένο έχει γίνει το αμερικανικό πολιτικό σύστημα μετά από δεκαετίες δικομματικής ολιγαρχικής εξουσίας. Πρόκειται για έναν άνθρωπο με δεσμούς με την ρατσιστική ακροδεξιά, ένας παθολογικά νάρκισσο που μπήκε στην προεδρική κούρσα με σκοπό να δώσει ώθηση στην μιντιακή εικόνα του, έναν άνθρωπο που προκαλεί φόβο και αηδία όχι μόνο σε εκατομμύρια εργαζόμενους, αλλά ακόμα και στην πλειοψηφία της Αμερικανικής άρχουσας τάξης.  

Παρόλα αυτά κέρδισε τις εκλογές για την προεδρία των ΗΠΑ. Εντυπωσιακό δείγμα της «σπουδαιότερης δημοκρατίας στον κόσμο».

Θα χρειαστούν μέρες, ακόμα και βδομάδες, για να επεξεργαστούμε πλήρως τις επιπτώσεις που θα έχει η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Κανείς δεν περίμενε ο Τραμπ να κερδίσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, και το ίδιο ισχύει για την προεδρία. Σίγουρα η νίκη του θα αναστατώσει την πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ και διεθνώς με τρόπους που δεν μπορούμε να προβλέψουμε.

Θα υπάρξει πολύ συζήτηση τις ερχόμενες εβδομάδες για το ότι οι εκλογές αποδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ είναι ανεπανόρθωτα δεξιές και καθυστερημένες. Η νίκη του Τραμπ σίγουρα στηρίχθηκε σε ένα βαθμό στον εθνικισμό, την αντιμεταναστευτική ρητορική και την ισλαμοφοβία. Η ακροδεξία ενισχύθηκε από την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ, και η Αριστερά θα πρέπει να βρει τους τρόπους να την αντιμετωπίσει.

Αλλά για να πετύχουμε μπροστά σε αυτήν την πρόκληση και να χτίσουμε μια ισχυρότερη Αριστερά, χρειάζεται να έχουμε μια σχετική καθαρότητα για το τι οδήγησε σε αυτό το τρομακτικό αποτέλεσμα. Το Socialist Worker θα προσπαθήσει να καταπιαστεί με αυτά τα ζητήματα σε όλο το βάθος που απαιτείται τις ερχόμενες μέρες –αλλά κάποια αρχικά συμπεράσματα είναι σαφή.

Έχοντας εγκαταλείψει ακόμα και την ρητορική που θα ενέπνεε την πιο προοδευτική βάση του Δημοκρατικού Κόμματος, για να διεκδικήσει τις ψήφους των μετριοπαθών και ακόμα και των αμετανόητα συντηρητικών, η Κλίντον άφησε ελεύθερο το πεδίο στον Τραμπ να ισχυρίζεται ότι το αντιδραστικό του πρόγραμμα θα επωφελήσει την πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν δει το βιοτικό τους επίπεδο να επιδεινώνεται ακόμα και στην περίοδο της «ανάκαμψης» μετά τη Μεγάλη Ύφεση.  

Η φιλελεύθερη βάση του Δημοκρατικού Κόμματος στήριξε την Κλίντον. Σύμφωνα με έξιτ πολς, κέρδισε το 88% της ψήφου των μαύρων και το 65% των ισπανόφωνων. Ήταν οι «διεκδικούμενοι» ψηφοφόροι στους οποίους απευθυνόταν η Κλίντον αυτοί που επέλεξαν τον Τραμπ.  

Ο Τραμπ τελικά μπορεί να χάσει την πλειοψηφία των ψηφοφόρων (ΣτΜ: Όπως όλα δείχνουν τελικά πράγματι σε απόλυτους αριθμούς ψηφοφόρων, ο Τραμπ έρχεται δεύτερος): Η νίκη του διασφαλίστηκε από το αντιδημοκρατικό Κολέγιο των Εκλεκτόρων, κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα μετά από απαίτηση των δουλοκτητών, το οποίο δίνει δυσανάλογα μεγάλη δύναμη σε παραδοσιακά συντηρητικές, αγροτικές Πολιτείες.

Παρόλα αυτά, και με όλα όσα ξέρουμε για αυτόν μετά από αυτήν την προεκλογική εκστρατεία, πώς μπορεί τόσοι άνθρωποι να ψήφισαν τον Τραμπ;

Οι υποσχέσεις του να υπερασπιστεί τον «απλό άνθρωπο» είναι ωμά ψέματα για να καμουφλάρει ένα πρόγραμμα που θα βοηθήσει το 1% με γιγάντιες φοροαπαλλαγές και άλλα παρόμοια μέτρα. Αλλά η υπόσχεση της Κλίντον να διατηρήσει τη συνέχεια ενός ανυπόφορου στάτους κβο δεν ακουγόταν ως πραγματική εναλλακτική για τον κόσμο που έχει εξαντληθεί και εξοργιστεί από την υπάρχουσα κατάσταση.   

Η αριστερόστροφη καμπάνια του Μπέρνι Σάντερς για το χρίσμα των Δημοκρατικών παραλίγο να κάνει τη ζημιά στην Κλίντον, καθώς απευθυνόταν στους εργαζόμενους με την έκκληση να αμφισβητήσουν αυτό που αποκαλούσε «τάξη των δισεκατομμυριούχων». Η Κλίντον, που έχει περάσει όλη την πολιτική της καριέρα διαπλεκόμενη με αυτήν την τάξη, κατάφερε να θάψει το μήνυμα του Σάντερς –και αυτός αντί να συνεχίσει την «πολιτική του επανάσταση», εγκατέλειψε την αντιπολιτευτική του στάση για να αγωνιστεί να κερδίσει υποστήριξη η Κλίντον.

Η Κλίντον και ο Σάντερς όπως και το υπόλοιπο πολιτικό κατεστημένο, συμπεριλαμβανομένων κάποιων Ρεπουμπλικάνων, έκαναν κριτική στις εξοργιστικές ασχήμιες που έλεγε ο Τραμπ. Αλλά καθώς δεν κατανόησαν ποτέ τις πραγματικές δυσφορίες για την οικονομική κατάσταση γύρω από τις οποίες έχτισε την εκστρατεία του, άφησαν ανοιχτό το πεδίο στον Τραμπ να στρέψει την δίκαιη οργή προς την κατεύθυνση της αναζήτησης αποδιοπομπαίων τράγων και την ανακίνηση φόβου.  

Ακόμα και τις φορές που η Κλίντον απάντησε στο ρατσισμό, το μισογυνισμό, την αντιμεταναστευτική ρητορική και την Ισλαμοφοβία του Τραμπ, ήταν κούφια λόγια. Ως η προσωποποίηση του σκληρού πυρήνα του πολιτικού κατεστημένου της Ουάσινγκτον, η Κλίντον έχει ευθύνες –συχνά άμεσες- για την πολιτική που φυλακίζει μαζικά αφροαμερικάνους, απελαύνει μαζικά μετανάστες και διεξάγει ατελείωτους πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, που έχουν τροφοδοτήσει την αντι-αραβική και αντι-μουσουλμανική μισαλλοδοξία.

Ο ρατσισμός ήταν κεντρικό θέμα της εκστρατείας του Τραμπ από την πρώτη του ομιλία όπου ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, όταν αποκάλεσε τους Μεξικάνους μετανάστες βιαστές. Αλλά ενώ οι ανοιχτά μισαλλόδοξοι της λεγόμενης σκληρής Δεξιάς αποτελούσαν ένα αξιοσημείωτο τμήμα των υποστηρικτών του Τραμπ, ο ρατσισμός από μόνος του δεν αρκεί για να εξηγήσει γιατί Πολιτείες και Κομητείες που ψήφισαν τον Μπαράκ Ομπάμα και το 2008 και το 2012 εγκατέλειψαν τους Δημοκρατικούς αυτήν τη φορά.

Κάποιοι από αυτούς τους ψηφοφόρους ήταν σε Πολιτείες που αναμενόταν ότι θα κερδίσει η Χίλαρι Κλίντον, όπως η Πενσυλβάνια και το Ουϊσκόνσιν, όπου ο Τραμπ κέρδισε έδαφος με τον ισχυρισμό του ότι οι αμερικάνοι εργάτες χάνουν τις δουλειές τους εξαιτίας των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και της αυξανόμενης μετανάστευσης. Ήταν άλλο ένα γκροτέσκο ψέμα. Αλλά η Χίλαρι Κλίντον δεν ήθελε με τίποτα να συζητήσει για την αλήθεια –ότι οι αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες οφείλονται στην αυξανόμενη ανισότητα που επωφελεί το 1%.

Η απίθανη ειρωνεία του αποτελέσματος είναι ότι η Χίλαρι Κλίντον και το κατεστημένο των Δημοκρατικών εκτιμούσαν ότι ο Τραμπ θα ήταν ο ιδανικός αντίπαλος. Έλεγαν στους εαυτούς τους πως είναι ένας παλιάτσος και είναι πολύ ακραίος. Το μόνο που θα χρειαζόταν να κάνει η Κλίντον για να νικήσει τον Τραμπ είναι να «φαίνεται ικανή πρόεδρος» και να τονίζει την «ετοιμότητα» και την «εμπειρία» της.

Αλλά οι εγκέφαλοι του Δημοκρατικού Κόμματος δεν κατάλαβαν τι συνέβη κατά την 8ετία της προεδρίας Ομπάμα, όπου απάντησαν στην Μεγάλη Ύφεση ξελασπώνοντας με χρήμα τους τραπεζίτες ενώ ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο την προσήλωσή τους στον νεοφιλελευθερισμό, τις περικοπές και τη λιτότητα που ισοσκέλιζε τον προϋπολογισμό στις πλάτες των εργατών.

Το βιοτικό επίπεδο πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων στις ΗΠΑ έχει επιδεινωθεί ή έχει μείνει καθηλωμένο χαμηλά. Οπότε, όταν ο Τραμπ κατήγγειλε την απώλεια καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας και κατηγορούσε την Κλίντον και το Δημοκρατικό Κόμμα ότι «πέταξαν τους ανθρώπους στα σκυλιά», ένα τμήμα του πληθυσμού πίστεψε –λανθασμένα, αλλά εξηγήσιμα από το αίσθημα απελπισίας- ότι βρέθηκε κάποιος που καταλαβαίνει τα προβλήματά του.

Εν τω μεταξύ, η απάντηση της Κλίντον στην υπόσχεση του Τραμπ να ξανακάνει σπουδαία την Αμερική ήταν: «Μα συγνώμη, η Αμερική είναι ήδη σπουδαία».

Όταν ήρθε η ώρα να ψηφίσουν, αρκετοί άνθρωποι στις σωστές Πολιτείες έτειναν να διαφωνήσουν με τον ισχυρισμό. Αποφάσισαν να τιμωρήσουν την πολιτικό του κατεστημένου υπέρ του «εκτός πολιτικού συστήματος» υποψηφίου.

Η κυρίαρχη ανάλυση στα ΜΜΕ σοκαρίστηκε από το αποτέλεσμα οπότε θα αρχίσει ένα κυνήγι εύκολων απαντήσεων για να εξηγηθούν οι Εκλογές του 2016: ένας ουσιαστικά συντηρητικός πληθυσμός. Ο αδιόρθωτος ρατσισμός όλων των λευκών εργατών. Ακόμα και ο ρόλος της Ζιλ Στάιν των Πρασίνων, της οποίας το «έγκλημα» ήταν να επιμείνει σωστά ότι το μεγαλύτερο κακό δεν μπορεί να εμποδιστεί υποστηρίζοντας το μικρότερο κακό.

Δεν πρέπει να αποδεχτούμε αυτές τις απλοϊκές απαντήσεις. Μια από τις πρώτες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Αριστερά είναι να εξηγήσει τι συνέβη, σε όλη του την πολυπλοκότητα. Αλλά υπάρχουν πολλές ακόμα προκλήσεις μπροστά μας.  

Όπως προειδοποιούσε η ριζοσπαστική Αριστερά, σε απάντηση στις εκκλήσεις των φιλελεύθερων για μετριοπάθεια, η σκληρή Δεξιά απέκτησε αυτοπεποίθηση από τον «τραμπισμό» και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε τους ανθρώπους που έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για το σημερινό χάλι να κουνάνε το δάχτυλο στους πιο αντιδραστικούς μισαλλόδοξους. Η Χίλαρι Κλίντον, ο Μπαράκ Ομπάμα, το Δημοκρατικό Κόμμα πρέπει να εξηγήσουν γιατί δεν είχαν καμία απολύτως απάντηση στη μισαλλοδοξία του Τραμπ.  

Έχουμε πολύ δουλειά μπροστά μας, ξεκινώντας από σήμερα, για να χτίσουμε μια πραγματική αριστερή εναλλακτική που θα αναγνωρίζει την δυστυχία και τα βάσανα τόσων ανθρώπων. Που θα αντιμετωπίζει αυτές τις συνθήκες πολιτικά και πρακτικά. Που θα χτίσει μια οργανωμένη δύναμη ικανή να αντιστρέψει την κατάσταση.

Πολλοί άνθρωποι είναι ήδη τρομοκρατημένοι από τον Τραμπ και θα είναι αποφασισμένοι να δράσουν για να δείξουν την εναντίωσή τους σε αυτόν. Ακόμα περισσότεροι θα εξωθηθούν σε δράση από τις αναπόφευκτες εξοργιστικές ενέργειες που θα κάνει μια αλαζονική Δεξιά που υπερτιμά τον εαυτό της και ξεπερνά τα όρια –αυτό είναι ένα μάθημα που προκύπτει από όλες τις προηγούμενες εκλογικές νίκες της Δεξιάς. Τελικά, τουλάχιστον κάποιοι από τους ανθρώπους που ψήφισαν τον Τραμπ θα φτάσουν στη συνειδητοποίηση ότι απεχθάνονται αυτό το οποίο εκφράζει στην πραγματικότητα

Αλλά προς το παρόν, πρέπει να αρχίσουμε να χτίζουμε αυτήν την αντίσταση βήμα-βήμα. Το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε τα μαθήματα και τις επιπτώσεις αυτού του εκλογικού αποτελέσματος και να αντιμετωπίσουμε σοβαρά –και μετά προχωράμε παρακάτω.