Προς το 2ο Συνέδριο του Podemos​: Αίτημα για δημοκρατία και αποφυγή των λαθών αλά ελληνικά

Οι συζητήσεις και οι διαδικασίες εσωτερικών ψηφοφοριών για τον κανονισμό του συνεδρίου έχουν ήδη ξεκινήσει, σε έντονους τόνους μέχρι στιγμής, αλλά συντροφικά. Στο συνέδριο θα υπάρξουν τρεις πλατφόρμες, οι οποίες εδώ και βδομάδες έχουν τοποθετηθεί δημόσια τόσο για την διαδικασία μέχρι το συνέδριο όσο και για το περιεχόμενο. Η πλατφόρμα Ιγλέσιας, λέγεται Podemos για όλους (Podemos para todos), η πλατφόρμα των Αντικαπιταλίστας, Podemos σε κίνηση ή Podemos σε κίνημα (λογοπαίγνιο στα ισπανικά, Podemos en movimiento), ενώ η ομάδα Ερρεχόν συμμετέχει με την πλατφόρμα Recuperar la illusion, που στα ελληνικά μεταφράζεται «Να ανακτήσουμε το όραμα ή τον ενθουσιασμό - πάθος».

Μέχρι την ώρα που  γράφεται αυτό το άρθρο , δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιο θα είναι το αποτέλεσμα του εσωτερικού online δημοψηφίσματος των μελών, που θα αποφασίσει τον τρόπο διεξαγωγής του συνεδρίου. Το πρώτο σημείο διαφοροποίησης αφορά την αντιπροσωπευτικότητα των ψηφοφοριών, ώστε οι μειοψηφίες να προστατεύονται και να εκπροσωπούνται στο κεντρικό όργανο (consejo ciudadano). Οι Αντικαπιταλίστας προτείνουν μια πιο αναλογική εκπροσώπηση, με τον Ιγλέσιας και τον οργανωτικό γραμματέα Ετσενίκε να επιμένουν σε ένα σύστημα που ευνοεί τις συμμαχίες. Αν δύο πλατφόρμες συνεργαστούν στο συνέδριο, παίρνουν μπόνους περισσότερων θέσεων στο Συμβούλιο Πολιτών.

Το δεύτερο ζήτημα αφορά τον διαχωρισμό πολιτικού και οργανωτικού. Οι Αντικαπιταλίστας επιμένουν ότι οι ψηφοφορίες για το οργανωτικό, πολιτικό και ηθικό (Etico) κείμενο πρέπει να γίνουν ξεχωριστά, ενώ ο Ιγλέσιας επιμένει σε μια ενιαία ψηφοφορία, θεωρώντας έτσι ότι με το κύρος του θα μπορέσει να «πάρει» όλο το συνέδριο.

Ένα επόμενο ζήτημα που τίθεται, είναι η απομαδριτοποίηση και η δυνατότητα να συμμετέχουν περισσότερα μέλη από τις περιφέρειες στα όργανα . Στενά συνδεδεμένη με την απομαδριτοποίηση είναι και η αποκέντρωση, με  πρόταση των Αντικαπιταλίστας τουλάχιστον 40 σύμβουλοι να προέρχονται από τις περιφέρειες, ενώ στις προτάσεις τους περιλαμβάνεται επίσης το ζήτημα των ανοιχτών λιστών, ένα ξεχωριστό φεμινιστικό κείμενο, καθώς και το ασύμβατο του ένα άτομο να έχει περισσότερες από δύο θέσεις μέσα στο Podemos. Μέχρι στιγμής δεν έχει τεθεί ζήτημα αρχηγίας, αφού όλοι συμφωνούν ότι ο Ιγλέσιας είναι αδιαμφισβήτητα το Νο1.

Το ζήτημα όμως που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη κόντρα μεταξύ Ερρεχόν και Ιγλέσιας είναι η πρόταση του πρώτου να ψηφιστούν ξεχωριστά οι προσωπικότητες και ξεχωριστά τα κείμενα. Κορύφωση της κόντρας των δύο ηγετών αποτέλεσε και η δημόσια ανταλλαγή επιστολών, κάτι που επισημοποίησε τη βαθιά διαφωνία που υπάρχει μεταξύ τους. Όσον αφορά το πολιτικό διακύβευμα, υπάρχει μια συμφωνία όλων ότι το Πρώτο Συνέδριο, το Vistalegre I, όπως ονομάστηκε λόγω του χώρου στον οποίο έγινε, ήταν ένα αντιδημοκρατικό συνέδριο και ότι χρειάζεται εμβάθυνση των δημοκρατικών διαδικασιών. Με αυτή την έννοια, αν και προβληματικές, οι θέσεις του Ιγλέσιας είναι πιο προχωρημένες αν τις συγκρίνουμε με τις θέσεις που υποστήριζε στο Vistalegre Ι.

Όσον αφορά το περιεχόμενο, η συζήτηση για την Ευρωπαική Ένωση και το ευρώ είναι υπαρκτή, κάτι που επίσης διαφοροποιεί τη συζήτηση που γινόταν τα προηγούμενα χρόνια στο Podemos, με τα οργανωτικά ζητήματα να κυριαρχούν τότε σε βάρος των πολιτικών θέσεων.

Αυτό όμως που είναι εντυπωσιακά διαφορετικό είναι η επιστροφή της συζήτησης για την ελληνική εμπειρία. Με πρωτοβουλία της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, κεντρική σε όλες τις διαδικασίες του Podemos είναι η συζήτηση για το πώς, σε περίπτωση κυβέρνησης της Αριστεράς, δεν θα υπάρξει μια επανάληψη των τραγικών υποχωρήσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι ένα σημείο το οποίο φαίνεται να βρίσκει σύμφωνο τον Ιγλέσιας, ο οποίος σε αρκετές δηλώσεις του το τελευταίο διάστημα έχει παραδεχτεί τη συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ, κρατώντας σαφείς αποστάσεις από τον Αλέξη Τσίπρα. Μια ακόμα βασική αιχμή της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς είναι η δημιουργία ενός κόμματος-κινήματος, με ρίζες στις μάζες που θα αποτελούν τα πόδια και την καρδιά του Podemos.

Κάποια συμπεράσματα

1. Η ενδυνάμωση των Αντικαπιταλίστας και το γεγονός ότι αποτελούν κατά κοινή ομολογία τη Νο1 δύναμη οργανωτικά μέσα στο κόμμα, αλλά και όσον αφορά τους-τις εκλεγμένους-ες σε δήμους και κοινοβούλια, αναγκάζει τη συζήτηση να επιστρέφει στο πολιτικό καθώς και τους-τις Αντικαπιταλίστας να θεωρούνται δικαιωματικά όχι απλά μια μειοψηφική αντιπολιτευτική δύναμη, αλλά μέρος της ηγεσίας. Αυτό σημαίνει ότι η Αντικαπιταλιστική Αριστερά έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να ισχυροποιήσει τη θέση της στο κόμμα, ενώ ο Ιγλέσιας φαίνεται όλο και περισσότερο να τη χρειάζεται στην κόντρα του με τον Ερρεχόν. Σε αυτό το σκηνικό, το γεγονός ότι η Αντικαπιταλιστική Αριστερά, συγκεντρώνοντας έναν μεγάλο αριθμό αγωνιστών-τριών, επιμένει στην υπεράσπιση των θέσεών της από θέση ισχύος πια, είναι πολύ ελπιδοφόρο για τη συνέχεια του εγχειρήματος.

2. Ξεχωριστό σημείο στη δυναμική της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς αποτελεί η ενδυνάμωσή της σε συγκεκριμένες αυτονομίες-περιφέρειες, όπως η Καταλωνία και η Ανδαλουσία, μακριά από τη Μαδρίτη, η εμπλοκή της στους δήμους της αλλαγής και η πετυχημένη συνεργασία στη βάση και όχι μόνο από τα πάνω με την Ενωμένη Αριστερά. Όλα αυτά μετατρέπουν την Αντικαπιταλιστική Αριστερά σε μια πανισπανική οργάνωση με ρίζες, πολλούς-ές εκλεγμένους-ες και αναγνωρισμένες προσωπικότητες στο δημόσιο χώρο. Την ίδια στιγμή η παρουσία της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στις απεργίες στην εκπαίδευση, στην υγεία και στις μάχες των εργαζομένων στην Telemarketing την μετέτρεψαν στην οργάνωση με τη μεγαλύτερη κινηματική παρουσία στην Ισπανία.

3. Η ελληνική εμπειρία έχει λειτουργήσει σαν σοκ, πρώτα στη βάση, αλλά και σε μέρος της ηγεσίας του Podemos, που με κάθε τρόπο κρατάει αποστάσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμα και αν τυπικά αναγκάζεται να διατηρεί σχέσεις, πάντως πολύ λιγότερο από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Το ζήτημα της ρήξης με την Ευρωπαική Ένωση συζητιέται όλο και περισσότερο και φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση ως αίτημα στη βάση του κόμματος.

4. Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται τόσο μεγάλο ρήγμα στο μέχρι πρότινος ηγεμονικό μπλοκ Ιγλέσιας-Ερρεχόν. Η όλο και πιο συντηρητική στάση του Ερρεχόν στα ζητήματα συμμαχιών με τους Σοσιαλιστές, οι συνεχείς αναφορές του στην πατρίδα, το κάλεσμα σε υπευθυνότητα και η θέση του για το χτίσιμο μιας εκλογικής μηχανής, τον έχουν μετατρέψει στο αγαπημένο παιδί μεγάλων δημοσιογραφικών ομίλων όπως η «El Pais». Την ίδια στιγμή όμως τον έχουν φέρει σε σύγκρουση με τον Ιγλέσιας, αφού γίνεται φανερό ότι ο Ερρεχόν διεκδικεί μεγαλύτερο ρόλο στο κόμμα.

5. Ο τρόπος που διεξάγεται η συζήτηση, η μη υποτίμηση των δημοκρατικών ζητημάτων, καθώς και η κουλτούρα δημοκρατικού διαλόγου μέσα από επίσημα και ανεπίσημα μέσα είναι αρκετά διαφορετικός από τον παραδοσιακό τρόπο συζήτησης που διεξάγεται συνήθως προσυνεδριακά στα κόμματα της αριστεράς . Αντίστοιχα και η πετυχημένη χρήση των κοινωνικών δικτύων από τη μεριά της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, αφού η πλαταφόρμα της είναι η πιο διαδεδομένη από τις τρεις στο twitter. Μένει να δούμε πόσο αυτή η κουλτούρα θα αποτυπωθεί και στις τελικές αποφάσεις του συνεδρίου.

6. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι για όλα αυτά ο ελληνικός Τύπος, με πρώτη και καλύτερη την «Αυγή» και όχι μόνο, δεν ενημερώνει καθόλου τους αναγνώστες-τριες για τις εξελίξεις στο Podemos, την μέχρι στιγμής στροφή του Ιγλέσιας και την ενδυνάμωση των Αντικαπιταλίστας, ενώ άλλες φορές έσπευδαν να μας πληροφορήσουν για τις επικείμενες συνεργασίες και συναντήσεις με τους Σοσιαλιστές.

Δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα του Συνεδρίου και πόσο η ριζοσπαστική Αριστερά θα μπορέσει να επιβάλει και να πείσει για τις θέσεις της. Το σίγουρο είναι ότι το Δεύτερο Συνέδριο του Podemos θα έχει τρομερό ενδιαφέρον και σημασία για τον ρόλο που θα παίξει και θα έχει το επόμενο διάστημα στα κινήματα, στους δρόμους και στις καρδιές των Ισπανών και των ευρωπαικών λαών.  

*Αναδημοσίευση από την "Εργατική Αριστερά" που κυκλοφορεί