Η απεργία πείνας των Παλαιστινίων συνεχίζεται

Αν και οι ισραηλινές Αρχές ισχυρίζονται ότι η συμμετοχή έχει μειωθεί σημαντικά, η εικόνα είναι η ακριβώς αντίθετη. Σύμφωνα με τις οργανώσεις αλληλεγγύης στους φυλακισμένους, απλώς υπήρξαν κρατούμενοι που εξαρχής συμμετείχαν στην απεργία για ορισμένο χρονικό διάστημα (ως αλληλεγγύη) και δε δεσμεύονταν από την αρχική κινητοποίηση. Αντίθετα, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, άλλοι 200 κρατούμενοι δήλωναν έτοιμοι να προσχωρήσουν στην απεργία, ενώ η Χαμάς ανακοίνωσε πως αν δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματα των απεργών, είναι έτοιμα εκατοντάδες μέλη της να ξεκινήσουν και αυτά απεργία πείνας.

Όλες οι επιθέσεις, οι προβοκάτσιες και τα κατασταλτικά μέτρα δεν έχουν καταφέρει να κάμψουν το φρόνημα των απεργών. Έχοντας συμπληρώσει ήδη ένα μήνα, η απεργία πείνας μπαίνει σε κρίσιμο στάδιο. Κατά μέσο όρο οι κρατούμενοι έχουν χάσει 20 κιλά, ενώ δεκάδες αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και βρίσκονται σε «νοσοκομεία» (τα εισαγωγικά σκόπιμα, καθώς υπάρχουν καταγγελίες πως δεν εισάγονται σε κανονικά νοσοκομεία αλλά σε αυτοσχέδιες εγκαταστάσεις στις φυλακές). Ο ηγέτης και εμπνευστής της απεργίας πείνας, ο Μαρουάν Μπαργούτι, προειδοποιεί πως μπορεί να σταματήσει να παίρνει και νερό και αλάτι.

Εκτός από την απομόνωση της φυλακής, οι απεργοί πείνας αντιμετωπίζουν και ένα «τείχος σιωπής» γύρω από τον αγώνα τους. Μια απεργία πείνας εκατοντάδων ανθρώπων εδώ και πάνω από ένα μήνα που ζητούν τα αυτονόητα του διεθνούς δικαίου τα οποία παραβιάζονται συστηματικά, είτε αποσιωπάται τελείως είτε περνά στα ψιλά των συστηματικών ΜΜΕ.

Παρόλα αυτά, η φωνή των απεργών έχει φτάσει στο εξωτερικό και έχει προκαλέσει κινητοποιήσεις συμπαράστασης σε μια σειρά χώρες. Η παλαιστινιακή σημαία ανεμίζει στο Δουβλίνο, ιστορικά στελέχη του κινήματος ενάντια στο Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική έκαναν συμβολική απεργία πείνας, ενώ απεργία πείνας ξεκίνησαν ακόμα και φοιτητές στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Στα ίδια τα παλαιστινιακά εδάφη, η απεργία πείνας έχει γίνει σημείο αναφοράς για την αντίσταση στην κατοχή. Μια πληθώρα δράσεων εξελίσσεται καθημερινά, με πρωταγωνιστές πρώην φυλακισμένους και τις οικογένειες των απεργών πείνας. Περίπου 10 μανάδες φυλακισμένων ξεκίνησαν επίσης απεργία πείνας. Μια από αυτές, η Λατίφα, έχει μια ιστορία που συμπυκνώνει την κατάσταση: Και τα 9 παιδιά της έχουν περάσει από τις φυλακές του Ισραήλ. Σήμερα σε αυτές βρίσκονται τα 4, τα οποία συμμετέχουν όλα στην απεργία πείνας, και η ίδια δηλώνει πως «δεν γίνεται να φάω όσο δεν τρώνε τα παιδιά μου». Στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, διαδηλώσεις ξεσπάνε καθημερινά, και συναντούν την αγριότητα των δυνάμεων κατοχής, οι οποίες κατά τις τελευταίες συγκρούσεις με τους Παλαιστίνιους, χρησιμοποίησαν και πραγματικά πυρά. Στη Γάζα, οι -για χρόνια αποκλεισμένοι- κάτοικοι επιτέθηκαν στο συνοριακό φράχτη. Ο Μαχμούντ Αμπάς ζητά από τους ισραηλινούς αξιωματούχους να βρεθεί μια λύση, για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο γενικευμένης εξέγερσης…

Συναντήσεις Τραμπ-Αμπάς, νέο πολιτικό ντοκουμέντο της Χαμάς

Ο ανυποχώρητος αγώνας των κρατουμένων και η ανάλγητη στάση της κυβέρνησης του Ισραήλ αποτελούν έναν πανίσχυρο συμβολισμό του παλαιστινιακού ζητήματος και καταδεικνύουν πόσο κούφιες είναι οι «συνομιλίες» που επιδιώκεται να ξεκινήσουν και πάλι. Είχε προηγηθεί η επίσκεψη Αμπάς στις ΗΠΑ, ο οποίος αποθέωσε τις ικανότητες του Τραμπ και εκλιπαρεί για κάποια στήριξη και τώρα ο Αμερικανός πρόεδρος ταξιδεύει στο Ισραήλ και ενδεχομένως να βρεθεί και στη Δυτική Όχθη. Στην ατζέντα του δεν υπάρχουν τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, αλλά η προσπάθεια περεταίρω «κανονικοποίησης» των σχέσεων του Ισραήλ με τα αραβικά κράτη. Κατά την επίσκεψη Νετανιάχου στις ΗΠΑ, ο Τραμπ έκανε ένα ρητορικό βήμα πίσω ακόμα και από την καθιερωμένη αμερικανική υποκρισία, που προβλέπει ο πρόεδρος των ΗΠΑ να καλεί το Ισραήλ να σταματήσει τους εποικισμούς. Ο Ντόναλντ ζήτησε από τον Νετανιάχου, «να περιορίσει τους εποικισμούς, για λίγο» ενόψει του ταξιδιού του στη Μέση Ανατολή!

Την χρεοκοπία της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία όπως δήλωσε ο Τραμπ «συνεργάζεται πολύ όμορφα» με το Ισραήλ στο ζήτημα της «ασφάλειας», δηλαδή της κατοχής και της καταπίεσης των Παλαιστινίων, επιχειρεί να αξιοποιήσει η Χαμάς.

Πρόσφατα, ο απερχόμενος ηγέτης της, ο Χάλεντ Μεσάαλ, παρουσίασε ένα νέο «πολιτικό ντοκουμέντο» της οργάνωσης που έρχεται να αλλάξει κάποια από τα σημεία του ιδρυτικού κειμένου της Χαμάς του 1988.

Σε αυτό, η Χαμάς:

-Περιγράφει την ίδρυση «κυρίαρχου κι ανεξάρτητου» παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967 ως μια «λύση που εκφράζει μια εθνική συναίνεση», δίχως να εγκαταλείπει το στρατηγικό στόχο της απελευθέρωσης της Παλαιστίνης «από το ποτάμι ως τη θάλασσα».

-Περιγράφει το χαρακτήρα της σύγκρουσης με αποκλειστικά πολιτικούς (κατοχή, εκτοπισμός κλπ) και όχι θρησκευτικούς όρους, διευκρινίζοντας ότι πολεμά ενάντια στο «σιωνιστικό σχέδιο» και «όχι τους Εβραίους».

-Απαλείφει κάθε αναφορά στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, και περιγράφει τον εαυτό της ως ανεξάρτητο «εθνικό, ισλαμικό κίνημα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης».

Τόσο στο κείμενο, όσο και σε διευκρινιστικές συνεντεύξεις του Μεσάαλ, γίνεται σαφές ότι η Χαμάς δεν θα κάνει πίσω από κάποιες κομβικές επιλογές (που αποτελούν τους μόνιμους όρους του «κουαρτέτου»): Δεν αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ, δεν αποκηρύσσει την ένοπλη πάλη, δεν αποδέχεται τις συμφωνίες του Όσλο, καταγγέλει κάθε συνεργασία της Π.Α. με τις δυνάμεις κατοχής, ενώ η αναγνώριση του ηγετικού ρόλου της PLO συνοδεύεται από την έκκληση για «δημοκρατική αναδιοργάνωσή της».

Παραμένοντας λοιπόν «μαχητική εναλλακτική» στην ηγεσία της Φατάχ, προχωρά σε κάποιες αναπροσαρμογές με πολλαπλά κίνητρα, και θετικά και αρνητικά. Ο στόχος να εμφανιστεί ως πολιτική, πανεθνική δύναμη αφορά υπαρκτές πιέσεις από την ίδια της την κοινωνική βάση αλλά και την προσπάθεια να διευρύνει αυτήν την βάση, καθώς η Φατάχ φθείρεται. Αλλά πιθανά να λογοδοτεί και σε πιέσεις να δείξει «πραγματισμό» για να γίνει δεκτή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή και στις δυτικές πρωτεύουσες στο μέλλον. Είναι ενδεικτική η απαλοιφή της αναφοράς στους Αδελφούς Μουσουλμάνους: Αφορά λιγότερο μια κάποια «εθνικοποίηση» της Χαμάς και περισσότερο μια δήλωση καλής θέλησης απέναντι στο καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο.

Το μετέωρο βήμα προς την «μετριοπάθεια» δείχνει πως η προσπάθεια ρυμούλκυσης της Χαμάς (όπως παλιότερα της Φατάχ) έχει ξεκινήσει, αλλά δεν θα είναι μια εύκολη, ομαλή διαδικασία.  

*Αναδημοσίευση από την "Εργατική Αριστερά" που κυκλοφορεί