Η φετινή σχολική χρονιά μόλις άρχισε συνοδευόμενη από διθυραμβικές εξαγγελίες της κυβέρνησης για το Νέο Λύκειο και το ριζικά «αλλαγμένο» εξεταστικό σύστημα.
Οι συνεχείς ανακοινώσεις του υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, αλλά και η μνεία στο Νέο Λύκειο από πλευράς πρωθυπουργού στη συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο της 82ης ΔΕΘ, φανερώνουν τη διάθεση τόσο της κυβέρνησης όσο και του υπουργείου να στηρίξουν με όλες τους τις δυνάμεις το νέο εκπαιδευτικό σύστημα που προτείνεται.
Πρώτο σημείο στο προσχέδιο του υπουργείου είναι η αλλαγή στον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Και ενώ πολλά ακούστηκαν το προηγούμενο διάστημα διά στόματος των κυβερνητικών εκπροσώπων σχετικά με την κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων και την παγίωση ενός ελεύθερου συστήματος πρόσβασης, η πραγματικότητα φανερώνεται άκρως διαφορετική. Η είσοδος στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα πραγματοποιείται και πάλι μέσα από εξετάσεις (προβλέπεται διπλασιασμός εξετάσεων και εισαγωγή νέων εξετάσεων στη μέση της σχολικής χρονιάς-προεξέταση). Ουσιαστικά η Γ’ Λυκείου να είναι μια εξεταστική αρένα, όπου μέσα από μια εξοντωτική και αγχωτική διαδικασία ο μαθητής θα «παλεύει» για τη θέση του σε κάποια σχολή. Αν και ο υπουργός διαμήνυσε πως σκοπός του νέου συστήματος είναι ο περιορισμός της παραπαιδείας, εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί η εκτίναξη που θα προκύψει. Το νέο εκπαιδευτικό σύστημα όχι μόνο δεν θα συρρικνώσει, αλλά αντίθετα θα ενισχύσει τη συμμετοχή των μαθητών-τριών στα φροντιστήρια, προσανατολίζοντάς τους στη σκληρή διαδικασία των εξετάσεων της Γ’ Λυκείου.
Μέσα από αυτήν τη διαδικασία το υπουργείο επιμένει σε ένα Λύκειο με ταξικά χαρακτηριστικά, ένα Λύκειο ανταγωνιστικά διαμορφωμένο ώστε να αντεπεξέλθουν οι πιο «δυνατοί», ένα Λύκειο προσανατολισμένο στην εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Το σχολείο που οραματίζονται θα είναι ένα σχολείο διαλογής των μαθητών, που θα τους διαχωρίζει ανάλογα με τις δυνατότητές τους στα ΓΕΛ και στα ΕΠΑΛ, ωθώντας έτσι την πλειονότητα των τελειόφοιτων μαθητών των Γυμνασίων σε ένα είδος επαγγελματικής εκπαίδευσης (εύκολα θα σημειωθεί διεύρυνση της μαθητείας και της απλήρωτης εργασίας).
Δεύτερο σημείο στην πρόταση του υπουργείου, η μείωση των μαθημάτων στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Σκοπός δεν είναι η μείωση του φόρτου εργασίας των μαθητών, όπως θα διαπίστωνε αβίαστα κανείς με μια πρώτη ματιά, αλλά η διαρκής αντιμετώπιση του Λυκείου ως προθαλάμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Το σχολείο χάνει έτσι το ρόλο του, δεν προάγεται πλέον το ενιαίο της γνώσης, δεν αναβαθμίζεται η μαθησιακή και εκπαιδευτική διαδικασία (μείωση γνωστικών αντικειμένων, παραγκωνισμός μαθημάτων όπως η Ιστορία, η Φιλοσοφία), αλλά προωθείται η αποκλειστική προσήλωση των μαθητών-τριών στην εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο.
Τρίτο σημείο της πρότασης, άξιο αναφοράς είναι το εργασιακό μέλλον που προβλέπει για τους καθηγητές-τριες το νέο εκπαιδευτικό σύστημα. Η μείωση των γνωστικών αντικειμένων και των ωρών διδασκαλίας θα οδηγήσει ανεπιφύλακτα σε μετακινήσεις προσωπικού ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν, απώλεια οργανικών θέσεων και εξαφάνιση του γνωστικού τους αντικειμένου. Επιπλέον, η πρόβλεψη σχετικά με την αξιολόγηση του στελεχικού προσωπικού της Εκπαίδευσης και την αυτοαξιολόγηση των σχολείων (ανάλογα με τους δείκτες και τα μαθησιακά αποτελέσματα των μαθητών) συνεχίζει τον μνημονιακό δρόμο της απελευθέρωσης των απολύσεων και των εσωτερικών μετακινήσεων.
Τελευταία παρατήρηση όσον αφορά την πρόταση του υπουργείου για το Νέο Λύκειο σχετίζεται με τη σημαντική εξαγγελία για επέκταση της βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης από τα δώδεκα στα δεκατέσσερα έτη. Όπως και το ελεύθερο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, έτσι και η διεύρυνση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης προϋποθέτει αύξηση των δαπανών για την Παιδεία. Τη στιγμή λοιπόν που η κυβέρνηση υλοποιεί πρόθυμα τις νεοφιλελεύθερες ευρωπαϊκές οδηγίες, διατηρώντας ένα σχολείο πολλών ταχυτήτων για λίγους, είναι τουλάχιστον υποκριτικό να υποστηρίζει αλλαγές οι οποίες δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν.
Η απάντηση στην επίθεση που δέχεται το δημόσιο σχολείο είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να δοθεί από τα πάνω, μέσα από γραφεία συνεδριάσεων και συσκέψεων. Οι ίδιοι οι μαθητές-τριες μαζί με τους καθηγητές-τριές τους είναι αυτοί που γνωρίζουν και μπορούν να αφουγκραστούν τις ανάγκες της δημόσιας εκπαίδευσης. Η απάντηση απέναντι στο Νέο Λύκειο μπορεί να δοθεί μέσα από τους συλλογικούς αγώνες και την πάλη ενάντια στη λιτότητα και τα μνημόνια.
*Αναδημοσίευση από την "Εργατική Αριστερά" φ.391 (13/9/17)
