Βραζιλία: Σε κίνδυνο η δηµοκρατία και όχι απλά ο Λούλα

Το «βε­λού­δι­νο», δι­κα­στι­κό πρα­ξι­κό­πη­µα, που κα­θαί­ρε­σε τη Ντί­λµα Ρού­σεφ, πέ­ρα­σε αµα­χη­τί. Το ότι οι λαϊ­κές µάζες δεν είχαν τη διά­θε­ση να υπε­ρα­σπι­στούν τη Ντί­λµα ήταν το τί­µη­µα που πλή­ρω­σε το PT για τις πο­λι­τι­κές που ακο­λού­θη­σε ως κυ­βέρ­νη­ση τα προη­γού­µε­να χρό­νια. Η κρίση του PT είχε φανεί άλ­λω­στε νω­ρί­τε­ρα και, πριν ακόµα κα­θαι­ρε­θεί η Ντί­λµα, στο PT είχε ανοί­ξει η συ­ζή­τη­ση για «την επι­στρο­φή του Λούλα» ως µο­να­δι­κή πε­ρί­πτω­ση να µην οδη­γη­θεί το κόµµα σε ήττα στις επό­µε­νες εκλο­γές. Η επι­τά­χυν­ση των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων µέ­τρων από τη Ντί­λµα και η πρα­γµα­τι­κό­τη­τα της οι­κο­νο­µι­κής κρί­σης έκανε εκα­το­µµύ­ρια Βρα­ζι­λιά­νους να νο­σταλ­γούν την εποχή Λούλα και να τη θε­ω­ρούν «καλή πε­ρί­ο­δο του PT», ανε­ξάρ­τη­τα από τα όρια που είχε στην πρα­γµα­τι­κό­τη­τα ο ιδιό­τυ­πος «ανα­δια­νε­µη­τι­κός σο­σιαλ­φι­λε­λευ­θε­ρι­σµός» της πε­ριό­δου 2004-2011.

Η κα­θαί­ρε­ση της Ντί­λµα επι­τά­χυ­νε αυτόν τον σχε­δια­σµό, µε τον Λούλα να ανα­κοι­νώ­νει την πρό­θε­σή του να κα­τέ­βει στις προ­ε­δρι­κές, που θα γί­νουν φέτος το φθι­νό­πω­ρο. Οι δη­µο­σκο­πή­σεις επι­βε­βαί­ω­σαν τις εκτι­µή­σεις αυτού του σχε­δια­σµού, µε τον πρώην πρό­ε­δρο να προη­γεί­ται σε όλες.

Η ποι­νι­κή δίωξη κατά του Λούλα έγινε ακρι­βώς για να µα­ταιω­θεί αυτή η προ­ο­πτι­κή, καθώς ο νόµος θα του απα­γο­ρεύ­ει να συ­µµε­τέ­χει στις εκλο­γές. Όπως και στην πε­ρί­πτω­ση της Ντί­λµα (που κα­τη­γο­ρή­θη­κε για «πεί­ρα­γµα» των στοι­χεί­ων του προ­ϋ­πο­λο­γι­σµού), έτσι και στην πε­ρί­πτω­ση του Λούλα (µε την κα­τη­γο­ρία για πα­ρά­νο­µο προ­σω­πι­κό πλου­τι­σµό) οι κα­τη­γο­ρί­ες, ακόµα κι αν είναι απο­λύ­τως ή εν µέρει αλη­θι­νές, απο­τε­λούν στα­γό­νες στον ωκε­α­νό της δια­φθο­ράς, στην οποία είναι βου­τη­γµέ­να όλα τα πο­λι­τι­κά κό­µµα­τα στη Βρα­ζι­λία, µε πρω­το­πό­ρους τους ση­µε­ρι­νούς «διώ­κτες» του PT.

Η κι­νη­το­ποί­η­ση της δι­κα­στι­κής εξου­σί­ας µε στόχο να «βγει απ’ τη µέση» ένας επι­κίν­δυ­νος εκλο­γι­κός αντί­πα­λος είναι από µόνη της ανη­συ­χη­τι­κό ση­µά­δι για τις προ­θέ­σεις της Δε­ξιάς στη Βρα­ζι­λία. Όµως αυτό που βα­ραί­νει πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο το κλίµα, και κάνει την «υπό­θε­ση Λούλα» να ξε­περ­νά τον ίδιο τον Λούλα, είναι οι συ­νο­λι­κό­τε­ρες κι­νή­σεις της. Για τη βρα­ζι­λιά­νι­κη άρ­χου­σα τάξη, εν µέσω της κρί­σης, θε­ω­ρή­θη­κε «βα­ρί­δι» ακόµα και η Ντί­λµα και αντι­µε­τω­πί­στη­κε ως «εµπό­διο» η συ­νύ­παρ­ξη µε το PT, ακόµα κι αν αυτό είχε µε­ταλ­λα­χθεί ολο­κλη­ρω­τι­κά σε σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο κόµµα. Οι δια­θέ­σεις της φά­νη­καν από την κατά µέ­τω­πο επί­θε­ση που εξα­πέ­λυ­σε ο πρό­ε­δρος Τεµέρ στα ερ­γα­τι­κά δι­καιώ­µα­τα. Αλλά αυτό που έγινε γρή­γο­ρα σαφές είναι ότι το πρό­γρα­µµα, που θέ­λουν να επι­βά­λουν οι Βρα­ζι­λιά­νοι κα­πι­τα­λι­στές, µπο­ρεί να επι­βλη­θεί µόνο µε τον πιο ανάλ­γη­το αυ­ταρ­χι­σµό. Και είναι ακρι­βώς σε αυτό το πλαί­σιο –µιας τρο­µα­κτι­κής κλι­µά­κω­σης της κα­τα­στο­λής– που η δίωξη του Λούλα λει­τουρ­γεί ως «σήµα κιν­δύ­νου» για την ίδια τη δη­µο­κρα­τία.

Οι µε­γά­λες δια­δη­λώ­σεις ενά­ντια στη συ­ντα­ξιο­δο­τι­κή µε­ταρ­ρύ­θµι­ση και τον ίδιο τον Τεµέρ αντι­µε­τω­πί­στη­καν µε πρω­το­φα­νούς αγριό­τη­τας κα­τα­στο­λή εδώ και χρό­νια. Ο στρα­τός έχει ήδη ανα­πτυ­χθεί στο Ρίο Ντε Τζα­νέι­ρο. Η δο­λο­φο­νία της δη­µο­τι­κής συ­µβού­λου του PSOL, Μα­ριέ­λα Φράν­κο, ήταν «συ­νέ­χεια» του πο­λέ­µου που έχει κη­ρύ­ξει το κρά­τος σε όλους όσους εκ­προ­σω­πού­σε η Μα­ριέ­λα (φτωχή, µαύρη, λε­σβία από φα­βέ­λα), αλλά ήταν και «τοµή» σε αυτόν τον πό­λε­µο: δεν ήταν ένα ακόµα ανώ­νυ­µο θύµα µιας επι­χεί­ρη­σης στις φα­βέ­λες, αλλά ένα ανα­γνω­ρί­σι­µο πο­λι­τι­κό στέ­λε­χος της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς που εκτε­λέ­στη­κε εν ψυχρώ. Από τους υπο­ψη­φί­ους των δε­ξιών κο­µµά­των, δη­µο­φι­λέ­στε­ρος στις δη­µο­σκο­πή­σεις είναι ο Ζαΐρ Μπολ­σο­νά­ρο, ένας «Βρα­ζι­λιά­νος Τραµπ» που δεν έχει πάψει να δη­λώ­νει δη­µό­σια την υπο­στή­ρι­ξή του στη δι­κτα­το­ρία.

Αυτά ακρι­βώς (µαζί προ­φα­νώς µε τη δη­µο­φι­λία του Λούλα) οδή­γη­σαν δε­κά­δες χι­λιά­δες ερ­γά­τες να πε­ρι­κυ­κλώ­σουν το κτί­ριο του συν­δι­κά­του των µε­ταλ­λερ­γα­τών, όπου είχε κα­τα­φύ­γει ο Λούλα. Στις σχε­τι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις, πέρα από οπα­δούς του PT, συ­µµε­τεί­χαν και αντα­γω­νι­στι­κές προς αυτό δυ­νά­µεις: Κι­νή­µα­τα όπως το MTST (Κί­νη­µα των Αστέ­γων) και κό­µµα­τα όπως το PSOL που είχαν πρω­τα­γω­νι­στή­σει στους αγώ­νες ενά­ντια στις κυ­βερ­νή­σεις του ΡΤ. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι οι πιο µα­χη­τι­κοί υπε­ρα­σπι­στές του Λούλα ανή­καν σε αυτές τις δυ­νά­µεις, δί­νο­ντας «δι­µέ­τω­πο» αγώνα: Εµπό­δι­ζαν την αστυ­νο­µία να συλ­λά­βει τον Λούλα, αλλά και τον Λούλα να πα­ρα­δο­θεί! Ενώ το MTST κι­νη­το­ποιού­σε κόσµο για να απο­κλει­στεί κάθε δρό­µος, ο «επι­τε­λάρ­χης» του PT πα­ρα­κα­λού­σε το πλή­θος να ανοί­ξει δρόµο και να αφή­σει τον πρώην πρό­ε­δρο να πα­ρα­δο­θεί στην αστυ­νο­µία.

Στην οµι­λία του προς το συ­γκε­ντρω­µέ­νο πλή­θος, πριν τε­λι­κά πα­ρα­δο­θεί, ο Λούλα ήταν απο­λύ­τως ει­λι­κρι­νής ως προς την απρο­θυ­µία του PT να εµπλα­κεί σε µια µάχη που δεν θα ήταν κα­θό­λου «θε­σµι­κή ρου­τί­να». Μετά από ένα θρια­µβευ­τι­κό «ο Λούλα δεν κρύ­βε­ται!», εξή­γη­σε: «Θα συ­µµορ­φω­θώ µε την εντο­λή... Αν δεν πί­στευα στο νόµο, δεν θα έφτια­χνα πο­λι­τι­κό κόµµα. Θα ξε­κι­νού­σα επα­νά­στα­ση».

Προ­φα­νώς ο αγώ­νας θα συ­νε­χι­στεί και µετά την πα­ρά­δο­ση του Λούλα. Μια µικρή µε­ρί­δα της Αρι­στε­ράς µέχρι πρό­τι­νος αδια­φο­ρού­σε για την τύχη του Λούλα («να δι­κα­στεί κι αν είναι ένο­χος, να κα­τα­δι­κα­στεί»). Τα συν­δι­κά­τα και τα κι­νή­µα­τα, που είναι συν­δε­µέ­να µε το PT, συν­δυά­ζουν τη µάχη για το δι­καί­ω­µα του Λούλα να κα­τέ­βει µε την προ­ε­κλο­γι­κή του κα­µπά­νια («Λούλα για πρό­ε­δρος!»). Το ζή­τη­µα είναι τι θα κα­τα­φέ­ρει εκεί­νο το τµήµα της Αρι­στε­ράς που συ­µµε­τέ­χει ενερ­γά στην πάλη ενά­ντια στη δίωξη και για τα πο­λι­τι­κά δι­καιώ­µα­τα του Λούλα, αλλά δεν τον στη­ρί­ζει στις εκλο­γές, κα­τε­βά­ζο­ντας δικό της υπο­ψή­φιο και επι­χει­ρώ­ντας, µέσα στους αγώ­νες για την υπε­ρά­σπι­ση της δη­µο­κρα­τί­ας ενά­ντια στη ρε­βαν­σι­στι­κή Δεξιά, να οι­κο­δο­µή­σει έναν ανε­ξάρ­τη­το πόλο της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς...

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά

** Φωτό: Δια­δη­λω­τές εμπο­δί­ζουν το αυ­το­κί­νη­το του Λούλα να τον με­τα­φέ­ρει στην αστυ­νο­μία για να πα­ρα­δο­θεί.