Το πάθος για ποδοσφαιρικό χρήμα και τα μεταΜουντιάλ

Έλλειψη πάθους διαπίστωσε ο Ντιέγκο Αρμάνδο Μαραντόνα,στην ανάθεση του Μουντιάλ του 2026 στις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό. Ο πάλαι ποτέ μεγάλος ποδοσφαιριστής και μοναδικός ενσαρκωμένος θεός του αθλήματος υποπίπτει σε σφάλμα - η διοργάνωση ανοίγει ένα ολοκαίνουργιο κεφάλαιο στην παγκόσμια επιχείρηση ποδόσφαιρο και υποκρύπτει γνήσιο και κραυγαλέο πάθος : Πάθος για χρήμα.

Καταρχάς, είναι το μέγεθος της διοργάνωσης. Το 2026 ο αριθμός των εθνικών ομάδων στην τελική φάση θα είναι αυξημένος,θα φτάνει στις 48,προκειμένου να ικανοποιηθούν οι πιέσεις τοπικών ομοσπονδιών κυρίως της Αμερικής και της Ασίας, που νιώθουν σήμερα «ριγμένες» ως προς τα οικονομικά οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν από την συμμετοχή των εθνικών τους ομάδων στην διοργάνωση. Ας σημειωθεί ότι ειδικά οι Ασιάτες (βλέπε Κίνα και χώρες του Περσικού Κόλπου) ασκούν πιέσεις να αυξηθούν οι ομάδες από το προσεχές Μουντιάλ του 2022, που θα διεξαχθεί στην ηπειρωτική «έδρα» τους και συγκεκριμένα το Κατάρ. Άλλο βέβαια το γεγονός ότι σε πολιτικό και γεωστρατηγικό επίπεδο, το εμιράτο έχει εξαιρετικά τεταμένες ή καρκινοβατούσες διπλωματικές σχέσεις με σχεδόν όλους τους γείτονες εντός και εκτός αραβικής χερσονήσου - και ειδικότερα τη Σαουδική Αραβία.

Όπως και να ΄χει παντως, περισσότερες ομάδες,σε ένα Μουντιάλ, σημαίνει περισσότερα ματς, περισσότερα ματς, συνεπάγονται περισσότερα γήπεδα και εγκαταστάσεις, και επομένως, περισσότερες «ανάγκες» για κατασκευές και ανακατασκευές γηπέδων και προπονητηρίων, ξενοδοχείων και συγκοινωνιακών κόμβων με πανάκριβες και κοστοβόρες «προδιαγραφές FIFA». Επίσης, περισσότερες δαπάνες για την εσωτερική ασφάλεια και την εξυπηρέτηση των προνομιούχων ελίτ της ίδιας της FIFA και της αγέλης των επαγγελματιών τουριστών και οπαδών της διοργάνωσης.

Με άλλα λόγια, μια ολόκληρη μηχανή χρήματος μπαίνει σε κίνηση που απομυζά τα κρατικά ταμεία και τα πορτοφόλια των οπαδών - πελατών, γεμίζοντας τα χρηματοκιβώτια πάσης φύσεως εργολάβων  - κατασκευαστικών εταιριών, εταιριών σεκιούριτι, εταιριών εστίασης και ένδυσης, εταιριών μεταφορών, τηλεοπτικών και διαδικτυακών εταιριών, εταιριών στοιχηματισμού.

Κατά συνέπεια, ο επιμερισμός των οικονομικών βαρών αλλά και των κερδών στις διοργανώτριες χώρες συνιστά μια πραγματικότητα με υπερτοπικές διαστάσεις, που μόνο μέσα στο πλαίσιο διακρατικών ομοσπονδιών και συνεργασιών μπορεί να πετύχει την μεγιστοποίηση των κερδών έναντι των βαρών - με άλλα λόγια, η FIFA επικρότησε την ποδοσφαιρική NAFTA που προσκόμισαν ως υποψηφιότητα οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς, στο πλαίσιο της CONMEBOL, της βορειοαμερικανικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου.

Εξάλλου, ΗΠΑ και Καναδάς συνδιοργανώνουν ουσιαστικά το πρωτάθλημα σόκερ της Βόρειας Αμερικής το οποίο, αν μερικές δεκαετίες νωρίτερα ακουγόταν ως ανέκδοτο, αποτελεί σήμερα μια από τις ραγδαία αναπτυσσόμενες αθλητικές επιχειρήσεις στις δύο χώρες, αν και δύσκολα θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι συναγωνίζεται ευθέως και στα επίπεδα της κερδοφορίας την «αγία τριάδα» του αμερικανικού, επαγγελματικού και επιχειρηματικού, αθλητισμού (μπέιζμπολ, μπάσκετ, αμερικανικό φούτμπολ-ράγκμπυ), που ο κύκλος εργασιών της ξεπερνά τα 57 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο.

Στο ποδοσφαιρικό (σοκερικό) χρηματιστήριο των ΗΠΑ, ομάδες όπως η Γκάλαξι του Λός Άντζελες, η Νιου Γιόρκ Σίτυ, η Τορόντο ΕφΣι ή η Σιάτλ Σάουντερς, αποτιμώνται στα 280-350 εκατομμύρια δολάρια. Αντίστοιχα, περίπου 4 εκατομμύρια θεατές έχουν παρακολουθήσει έστω έναν αγώνα σόκερ μέσα στο 2017, με τον αριθμό να αυξάνεται σταθερά κατά μισό εκατομμύριο θεατές, κάθε χρόνο, ενώ το κοινό που καταναλώνει ποδοσφαιρικό θέαμα στις ΗΠΑ, μέσω της τηλεόρασης και του ίντερνετ υπολογίζεται στα 70 εκατομμύρια. Και μπορεί μέχρι πριν τρία χρόνια να «κλαίγονταν» όλοι επειδή η λίγκα έμπαινε μέσα κατά 100 εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο, από φέτος και έως το 2021, το πρωτάθλημα θα φέρνει ετήσια κέρδη της τάξης των 500 - 800 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το στοιχείο όμως που μέτρησε περισσότερο στην ψηφοφορία της FIFA, ήταν οι διαβεβαιώσεις των Βορειοαμερικανών (και της Coca Cola, που είναι η βασική χορηγός της FIFA και ιδιοκτήτρια του τροπαίου του Μουντιάλ, με ουσιαστικά δικαιώματα συνδιοίκησης της ομοσπονδίας) ότι η διοργάνωση του 2026 στις τρεις χώρες θα φέρει καθαρά κέρδη στα ταμεία της ομοσπονδίας της τάξης των 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μιλάμε για τα καταγεγραμμένα κέρδη μόνο στις 30 μέρες της διοργάνωσης και για έναν υπερδιπλασιασμό σε σχέση με το πλέον κερδοφόρο Μουντιάλ της ιστορίας του θεσμού, εκείνο της Βραζιλίας, το 2014,, όταν οι κοστουμαρισμένοι παράγοντες της FIFA έβαλαν στα ελβετικά τους ταμεία, 5 δισεκατομμύρια δολάρια.  

Και κάπως έτσι, την πάτησε το Μαρόκο για πέμπτη φορά, ρεκόρ αποτυχημένων υποψηφιοτήτων για την ανάληψη ενός Μουντιάλ. Πάντοτε κάποιος υποσχόταν περισσότερα - κέρδη φανερά, από αυτά που φαίνονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς και κέρδη κρυφά, από αυτά που διακινούνται σε αγωγούς μαύρου χρήματος - για το κονκλάβιο των «αρχιερέων» του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Με το Μαρόκο όμως η παραδοξότητα έγκειται στο γεγονός ότι διαθέτει την «βιτρίνα» μιας σταθερά αξιόπιστης εθνικής ομάδας, την οργανωτική οντότητα μιας δραστήριας τοπικής ομοσπονδίας και κυρίως την πολιτική βούληση μιας συνταγματικής μοναρχίας, η οποία έχει μετατρέψει την χώρα σε φορολογικό και επιχειρηματικό παράδεισο του στυλ «μπάτε,καπιταλιστικά σκυλιά,και αλέστε», που σε άλλες εποχές δύσκολα θα τον απαρνιόταν η FIFA. Πιθανότατα η παγκόσμια ομοσπονδία πειραματίζεται και προετοιμάζεται για την μετά-εθνοκρατική οργάνωση ενός Μουντιάλ και το Μαρόκο να προορίζεται για αυτό το επόμενο στάδιο.

Τι εννοούμε με αυτήν την πρόβλεψη; Ότι η ποδοσφαιρική NAFTA του 2026 μπορεί να είναι η διοργάνωση - πιλότος ώστε στο μέλλον να ανατεθούν «μεσογειακά», «βορειοαφρικανικά» ή «μητροπολιτικά-αποικιακά» Μουντιάλ, όπου χώρες πχ όπως το Μαρόκο θα έχουν τον γεωγραφικό και αθλητικό ρόλο του μπαλαντέρ. Για φανταστείτε πχ ένα Μουντιάλ «της Μεσογείου» με 48 ή 52 ομάδες να αγωνίζονται διαδοχικά και εναλλάξ στα γήπεδα της Ιταλίας, του Μαρόκου, της Ισπανίας ή ακόμη και της Ελλάδας; Εκτός και αν πιστεύουν ορισμένοι ότι τα γήπεδα στα οποία σπαταλούνται σήμερα και κρατικά χρήματα για να περάσουν στα χέρια της νεοελληνικής ολιγαρχίας, θα προορίζονται στο μέλλον μόνο για τις εγχώριες διοργανώσεις, που θα φθίνουν χρόνο με τον χρόνο,οικονομικά και ποδοσφαιρικά, μπροστά στις οργανώσεις - δεινοσαύρους της διεθνούς του ποδοσφαίρου.

Τελικά, έχει δίκιο εκείνος που εξαπολύει κατηγορίες ότι οι παράγοντες και τα στελέχη της FIFA διακρίνονται από... έλλειψη πάθους;