Ο δρόµος που ανοίγει το κίνηµα των κίτρινων γιλέκων

Η απάντηση της κυβέρνησης Μακρόν στις διεκδικήσεις που προβάλλονται από τα κίτρινα γιλέκα στους δρόµους, ήταν και παραµένει πως οι πολιτικές της δεν θα παρεκκλίνουν από το ακραίο νεοφιλελεύθερο δόγµα, εφόσον, σύµφωνα µε την κυβέρνηση, «αυτό είναι το πρόγραµµα που έχει εγκρίνει ο λαός στις εκλογές». Η απάντηση αυτή, υποστηριζόµενη από την απόλυτη κυριαρχία του Μακρόν στο Κοινοβούλιο, µπορεί να φανεί «αψυχολόγητη», καθώς το αρχικό πολιτικό κεφάλαιο του δήθεν «προοδευτικού» Μακρόν φυλορροεί σήµερα σαν δέντρο στο βοριά. Στην πραγµατικότητα είναι η µόνη στάση που υπηρετεί πιστά τα συµφέροντα των Γάλλων καπιταλιστών, οι οποίοι, µε την προστασία των ευρωπαϊκών «θεσµών», προσπαθούν να παραµείνουν µεταξύ των πρωταγωνιστών του διεθνούς καπιταλιστικού ανταγωνισµού µε ταυτόχρονη διατήρηση των υπερκερδών τους.

Το φαινόµενο του κινήµατος των κίτρινων γιλέκων αναδεικνύει τη βαθύτατη διάσταση ανάµεσα σε µια «εκλεγµένη» κυβέρνηση και την πλειοψηφία των λαϊκών στρωµάτων, στα πλαίσια µιας «αντιπροσωπευτικής» αστικής δηµοκρατίας. Η απόκρυψη της δοµικής αντίθεσης κυβερνώντων και λαού είναι ευκολότερη στα πλαίσια ενός πατερναλιστικού κράτους, που αναδιανέµει µέρος των κερδών µε τη µορφή κοινωνικών παροχών. Στα πλαίσια της κρίσης του σηµερινού ευρωπαϊκού νεοφιλελεύθερου καπιταλισµού, το ψέµα του αστισµού έχει πιο κοντά ποδάρια. Το επικοινωνιακό σφυροκόπηµα από την κυρίαρχη τάξη και τους ελεγχόµενους µηχανισµούς της δεν έχει στόχο να πείσει την κοινωνική πλειοψηφία, αλλά να σκεπάσει µε πανταχόθεν θόρυβο οποιαδήποτε απόπειρα µη συστηµικής έκφρασης.

Ο «µεγάλος διάλογος»

Στα πλαίσια µιας τέτοιας λογικής εντάσσεται και ο «µεγάλος διάλογος» που επινόησε το επικοινωνιακό επιτελείο του Μακρόν. Η πλαισίωση που έγινε από την κυβέρνηση, µε υποβολή ερωτήσεων που εµπεριείχαν ήδη τις απαντήσεις, κατέστησε εκ των προτέρων έωλη όλη τη διαδικασία.

Ουσιαστικός στόχος του εγχειρήµατος ήταν να δοθεί στον πρόεδρο Μακρόν απεριόριστος τηλεοπτικός χρόνος. Κεντρικός οµιλητής σε δεκάδες συγκεντρώσεις µε στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, κατά πλειοψηφία προσκείµενα στις κυρίαρχες πολιτικές, ο Μακρόν οργάνωσε έναν ατέρµονα µονόλογο µε παρουσία σε πολλές µικρές πόλεις, οι οποίες µετατρέπονταν για διάστηµα µιας µέρας σε πολιορκηµένα φρούρια. Εκπρόσωποι του χώρου της αντιπολίτευσης στερήθηκαν τη δυνατότητα έκφρασης. Η διοργάνωση αυτής της εκστρατείας µε έξοδα του κράτους σε περίοδο που θεωρείται νόµιµα προεκλογική, εγείρει προβληµατισµό για τον αδιάβλητο χαρακτήρα των ευρωεκλογών στη Γαλλία.

Η στρατηγική της κυβέρνησης Μακρόν στηρίζεται στην προσδοκία κόπωσης και κάµψης του κινήµατος των κίτρινων γιλέκων µετά από την πολύµηνη κινητοποίηση και την άγρια καταστολή. Κάµψη όµως δεν φαίνεται να συµβαίνει. Η φιλολογία για τον αριθµό των διαδηλωτών είναι ανούσια, καθώς η συµµετοχή στις κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις γίνεται εκ περιτροπής και η υποστήριξη από τον πληθυσµό παραµένει σταθερά σε επίπεδα του 60%. Παράλληλα ο απολογισµός των θυµάτων της κρατικής βίας επιβαρύνεται διαρκώς, µε ελαφρά τραυµατίες χιλιάδες και βαριά τραυµατίες και ανάπηρους δεκάδες, ενώ πολλές δεκάδες κίτρινα γιλέκα εκτίουν ήδη πολύµηνες ποινές φυλάκισης, µετά από χιλιάδες δίκες στις οποίες δεν τηρήθηκαν οι στοιχειώδεις νόµιµες εγγυήσεις. Η καταστολή χτυπάει αδιάκριτα ανώνυµους και επώνυµους ανθρώπους κάθε ηλικίας και σωµατικής κατάστασης.

Αυτο-οργάνωση

Ένα στοιχείο που πρέπει να τονιστεί είναι οι προσπάθειες να στηθούν λαϊκές πρωτοβάθµιες και δευτεροβάθµιες συνελεύσεις. Η λειτουργία τέτοιων σχηµάτων απαιτεί την τήρηση διαδικασιών κυκλοφορίας του λόγου και συντονισµού και µακροπρόθεσµη ψυχολογική επένδυση. Οι συνελεύσεις αυτές, όπου συγκροτούνται, αποφασίζουν για τις επόµενες δράσεις και συζητούν για την προτεραιότητα των αιτηµάτων. Κύρια αιτήµατα είναι η φορολογική δικαιοσύνη, η αύξηση µισθών και συντάξεων, τέλος το δηµοψήφισµα λαϊκής πρωτοβουλίας «επί πάσης ύλης», αίτηµα που ενοχλεί όχι µόνο το πολιτικό κατεστηµένο, αλλά και κοµµάτι της «παραδοσιακής» Αριστεράς.

Εκεί όπου τέτοιες συνελεύσεις δεν έχουν ακόµη στηθεί, τα ζητήµατα που απασχολούν τα κίτρινα γιλέκα συζητιούνται πιο χαλαρά και άτυπα στα µπλόκα που λειτουργούν στα σταυροδρόµια. Είναι η πρώτη φορά µετά τον Μάη του 1968 που η γαλλική κοινωνία µπαίνει σε τέτοια διαδικασία µαζικής πολιτικοποίησης.

Βασικό επίδικο της σηµερινής κατάστασης στη Γαλλία είναι η συµµετοχή των συνδικάτων στις κινητοποιήσεις και ο συντονισµός των κίτρινων γιλέκων µε µεγάλες απεργίες. Μέχρι στιγµής αυτό έχει κατορθωθεί σε περιορισµένη µόνο κλίµακα. Οι µεγάλες συνδικαλιστικές συνοµοσπονδίες κράτησαν από την αρχή επιφυλακτική, αν όχι εχθρική στάση απέναντι στο κίνηµα, σε αντίθεση µε πολλά από τα µέλη τους, άτοµα, συνδικάτα βάσης και οµοσπονδίες, που συµµετείχαν µε διάφορους τρόπους στις κινητοποιήσεις. Εµφανίζεται το παράδοξο µιας πολύ µεγάλης συµµετοχής συνδικαλιστών µε σηµαίες, συνθήµατα και σύµβολα, χωρίς οι κεντρικές ηγεσίες να έχουν δώσει εντολή. Εκπρόσωποι του κινήµατος των κίτρινων γιλέκων έχουν δώσει σύνθηµα για γενική πολιτική απεργία διαρκείας, εξαιτίας όµως απουσίας οργανωτικών δοµών µέσα στους τόπους δουλειάς, δεν υπήρξε υλοποίηση.

Το κάλεσµα από την CGT σε «ηµέρα δράσης» στις 5 Φλεβάρη προκάλεσε συµµετοχή στα συνήθη επίπεδα της οργάνωσης και στις µεγάλες πόλεις έγιναν µεγάλες διαδηλώσεις. Ο όρος «ηµέρα δράσης» σηµαίνει πως η κεντρική συνδικαλιστική διοίκηση καλύπτει προκαταβολικά κινητοποιήσεις διαφόρων µορφών, που διοργανώνουν οι τοπικές και κλαδικές οργανώσεις. Μια επόµενη «ηµέρα δράσης» έχει προγραµµατιστεί για τις 19 Μάρτη.

Το κλείσιµο της «µεγάλης συζήτησης» (µεγάλης κοροϊδίας) του Μακρόν έχει εξαγγελθεί για την Παρασκευή 15 Μάρτη. Στο µεταξύ, παρά τις αρχικές παραχωρήσεις, η κυβέρνηση Μακρόν έχει επανέλθει στο επιθετικό της αντιλαϊκό ρεπερτόριο και η χρηµατοδότηση των µέτρων του Δεκέµβρη θα γίνει µε νέους έµµεσους φόρους, που ήδη έχουν επιβληθεί. Ηγετικά στελέχη της Ανυπότακτης Γαλλίας διώκονται για «αντίσταση κατά της αρχής» ή ξυλοκοπούνται από την αστυνοµία, ενώ ο Υπουργός Εσωτερικών Castaner περιοδεύει στα σχολεία για να δείξει στους µαθητές τη χρήση των αστυνοµικών όπλων.

Συνέχεια

Τα κίτρινα γιλέκα έχουν δώσει το επόµενο ραντεβού τους το Σάββατο 16 Μάρτη. Οµάδες από ολόκληρη τη χώρα σκοπεύουν να µετακινηθούν προς την πρωτεύουσα και, στο µέτρο που θα καταφέρουν να προσπεράσουν τα µπλόκα της αστυνοµίας στους αυτοκινητόδροµους και στις εισόδους της πόλης, να κατακλύσουν την πρωτεύουσα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα δηµιουργηθεί ένταση. Το αίτηµα παραίτησης του Μακρόν και της κυβέρνησής του παραµένει κεντρικό. Την Τρίτη 19 Μάρτη προβλέπεται και η κινητοποίηση των συνδικάτων CGT, SUD και άλλων.

Το κίνηµα ανοίγει έναν δρόµο αµφισβήτησης της αστικής εξουσίας στις λεγόµενες «αντιπροσωπευτικές» δηµοκρατίες, που γίνονται όλο και λιγότερο δηµοκρατικές στα πλαίσια της κρίσης του νεοφιλελεύθερου καπιταλισµού. Είναι ένας δρόµος που έχουν προσπαθήσει να ανοίξουν τα τελευταία χρόνια πολλά κινήµατα στον κόσµο και η προοπτική του είναι η τελική απονοµιµοποίηση αυτής της εξουσίας.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά