Εκλογές στη Βρετανία
Η προεκλογική περίοδος έχει ξεκινήσει στη Βρετανία με τακτικές συμμαχίες και διαμόρφωση «στρατοπέδων». Το εκλογικό σύστημα (όλες οι εκλογικές περιφέρειες είναι μονοεδρικές) διαμορφώνει ένα απολύτως «εκλογοκεντρικό» τοπίο, όπου όλη η συζήτηση (και οι κομματικές τακτικές και οι εκλογικές συμπεριφορές) στρέφεται γύρω από «παιζόμενες» έδρες κι όχι από ποσοστά-ψήφους σε πανεθνικό επίπεδο.
Η μεγάλη είδηση αφορά τη συμμαχία του κόμματος Brexit του ακροδεξιού Φάρατζ με τους Τόρηδες. Λίγες μέρες αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ «ευχήθηκε» να συγκροτηθεί ένα τέτοιο μέτωπο, ο Φάρατζ ανακοίνωσε ότι δεν θα κατεβάσει υποψήφιους σε καμιά από τις περιφέρειες όπου οι Τόρηδες έχουν εκλεγμένους βουλευτές, για να διευκολύνει την επανεκλογή τους. Αντίθετα δήλωσε ότι το κόμμα του θα επιχειρήσει να προκαλέσει μεγάλη ζημιά «στους Εργατικούς του Κόρμπιν». Η διαμόρφωση του μετώπου «δεξιού Μπρέξιτ ενάντια στον Κόρμπιν» είναι γεγονός.
Όσον αφορά τους Συντηρητικούς, έχουν ξεκινήσει την προεκλογική εκστρατεία «σιωπηλά». Το κόμμα των πλούσιων (ένας όρος που στη Βρετανία είναι πολύ πιο κυριολεκτικός από κάθε άλλο κεντροδεξιό κόμμα στην Ευρώπη) πότε δημαγωγεί για δημόσιες επενδύσεις, πότε αφήνει να διαφανεί η αλήθεια για τη βαθιά αντεργατική Βρετανία που επιδιώκει «εκτός ΕΕ», πότε απευθύνεται στο αντιδραστικό κοινό (ρατσισμός, υπόσχεση ατιμωρησίας για τα εγκλήματα του βρετανικού στρατού στη Βόρεια Ιρλανδία που ερευνώνται κ.ο.κ.) και πότε στην άρχουσα τάξη (η εναλλακτική είναι ο «κόκκινος» Κόρμπιν και μια ανεξάρτητη Σκοτία). Αλλά σε γενικές γραμμές προτιμά να μην εκτίθεται (στελέχη του αποφεύγουν ντιμπέιτ), ελπίζοντας να αρκέσει το απλουστευτικό «θα ολοκληρώσουμε το Brexit!» για να πετύχει τη νίκη.
Αντίστοιχες διεργασίες εξελίσσονται και στο στρατόπεδο του Bremain. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες ανακοίνωσαν μια τακτική συμφωνία με το ουαλικό Plaid Cymru και τους Πράσινους. Με όνομα «Ενωμένοι για την Παραμονή», τα τρία κόμματα συμφώνησαν πού θα κατέβει ποιος, με το βασικό στοιχείο της συμφωνίας να είναι η προσπάθεια να βελτιωθούν οι πιθανότητες των Φιλελεύθερων να εκλέξουν βουλευτές. Οι Φιλελεύθεροι διεκδικούν το ρόλο του «σοβαρού αστικού κόμματος», τώρα που ο Τζόνσον καθοδηγεί το παραδοσιακό αστικό κόμμα σε μια πορεία με την οποία διαφωνεί η πλειοψηφία της αστικής τάξης. Υποτίθεται ότι θέλουν να φράξουν το δρόμο στους Τόρηδες και το Brexit, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι πρόκειται για μια συμμαχία που στρέφεται ενάντια στους Εργατικούς και φιλοδοξεί να «ψαλιδίσει» τη δύναμή τους. Άλλωστε τα πιο ειλικρινή στελέχη του κόμματος δηλώνουν ανοιχτά ότι, παρά τον ακραιφνή ευρωπαϊσμό τους, θεωρούν το Brexit μικρότερο κακό από ό,τι τον Κόρμπιν πρωθυπουργό. Οι «Ενωμένοι για την Παραμονή» δημαγωγούν προς κάθε κατεύθυνση, λέγοντας στους δεξιούς ευρωπαϊστές «ψηφίστε εμάς για να μην ενισχυθεί ο Κόρμπιν» και στους κεντροαριστερούς ευρωπαϊστές «ψηφίστε εμάς για να σταματήσουμε τον Τζόνσον».
Με την εξαίρεση του SNP, που αναμένεται να σαρώσει στη Σκοτία, καθώς η ηγέτης του ανακινεί το ζήτημα νέου δημοψηφίσματος για ανεξαρτησία και ανασύρει τις αριστερές-σοσιαλδημοκρατικές πτυχές του προγράμματος του κόμματός της, ο τρίτος πόλος είναι οι Εργατικοί που αντιμετωπίζουν εσωτερικά ζητήματα (γύρω από το Brexit κι όχι μόνο), αλλά και την ανοιχτή εχθρότητα των δύο άλλων «πόλων» (και της πλειοψηφίας των ΜΜΕ).
Στο πρόσφατο συνέδριο, η απόπειρα της μπλερικής πτέρυγας να μετατρέψει τους Εργατικούς σε «κόμμα της Παραμονής» ηττήθηκε, καθώς έγινε αντιληπτή (σωστά) ως επίθεση στην ηγεσία Κόρμπιν. Αλλά η φόρμουλα στην οποία κατέληξε είναι μια μεσοβέζικη γραμμή που –ανεξάρτητα από κρίσεις για το περιεχόμενό της– θα είναι δύσκολο να σταθεί στο πολωμένο κλίμα. Οι Εργατικοί δεσμεύτηκαν ότι ως κυβέρνηση θα επιδιώξουν και θα πετύχουν ένα συμφωνημένο Brexit. Κι έπειτα θα οργανώσουν δημοψήφισμα, όπου θα τίθεται η επιλογή ανάμεσα στο «διαθέσιμο» Brexit και την παραμονή στην ΕΕ. Έμεινε ανοιχτό για το μέλλον το… τι θα υποστηρίξει το κόμμα σε αυτό το πιθανό δημοψήφισμα, χωρίς να αποκλείεται δηλαδή μια καμπάνια ενάντια σε μια… δική του συμφωνία!
Η επιλογή της ηγεσίας είναι να μεταφέρει την προεκλογική συζήτηση στο κοινωνικό ζήτημα. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο σε μια εκλογική μάχη που από παντού εμφανίζεται ως «μάχη του Brexit», καθώς θα δημιουργήσει δυσκολίες η αμφισημία και τα λάθη όλου του προηγούμενου διαστήματος. Αλλά ως προσανατολισμός είναι σωστός και μονόδρομος. Αρκεί να γίνει πειστικά, ξαναζωντανεύοντας την «ορμή για κοινωνική αλλαγή» που είχε χαρακτηρίσει τις εκλογές του 2017.
Στο συνέδριο του κόμματος αυτή η «ορμή» αποδείχθηκε ζωντανή όσον αφορά τα μέλη. Που επεδίωξαν και πέτυχαν την υιοθέτηση πολλών ριζοσπαστικών θέσεων (επίθεση στην ιδιωτική παιδεία, εθνικοποιήσεις επιχειρήσεων, διαγραφές φοιτητικών χρεών, υπεράσπιση και διεύρυνση της ελευθερίας μετακίνησης, πρόγραμμα εκμηδενισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κ.ο.κ.). Αλλά στην παράδοση των Εργατικών είναι άλλο πράγμα το «κομματικό πρόγραμμα» και άλλο το «εκλογικό μανιφέστο». Το δεύτερο είναι αυτό που δεσμεύσει την κυβερνητική πολιτική και γίνεται αντικείμενο διαβουλεύσεων μεταξύ επιτελείων (κοινοβουλευτικών, συνδικαλιστικών κλπ) που παραδοσιακά «νερώνουν» τις συνεδριακές αποφάσεις.
Καθώς γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι συζητήσεις για το «μανιφέστο» ήταν σε εξέλιξη. Ο Κόρμπιν έκανε λόγο για «το πιο ριζοσπαστικό μανιφέστο που έχει παρουσιαστεί στο εκλογικό κοινό στην ιστορία». Αλλά την ίδια ώρα στελέχη της «σκιώδους κυβέρνησης» (δηλαδή μελλοντικοί υπουργοί) φρόντιζαν ήδη να «νερώνουν» (ή και να διαφωνούν ανοιχτά με) το συνεδριακό πρόγραμμα στις προεκλογικές τους δηλώσεις. Από την άλλη πλευρά, η μπλερική δεξιά πτέρυγα πανηγύριζε που ενόψει των εκλογών ηττήθηκε η απόπειρα της κομματικής βάσης να επιλέξει υποψήφιους βουλευτές (και άρα να εκκαθαρίσει δεξιούς), με αποτέλεσμα το λεγόμενο Κοινοβουλευτικό Εργατικό Κόμμα (δηλαδή η ΚΟ, η οποία όμως είναι τόσο αυτονομημένη που έχει τον συγκεκριμένο τίτλο) να παραμένει πανίσχυρο.
Αυτά τα ζητήματα λένε πολλά και για τις προοπτικές μιας κυβέρνησης Κόρμπιν, ακόμα κι αν πράγματι εκλεγεί με το πιο ριζοσπαστικό πρόγραμμα.
Οι περισσότερες (αν όχι όλες) οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς καλούν σε ψήφιση του Κόρμπιν και τονίζουν την ανάγκη μιας «ριζοσπαστικής, εξεγερσιακής καμπάνιας» ως μοναδικό τρόπο να ηττηθεί ο Τζόνσον και η Δεξιά. Αυτή η προοπτική δεν αφορά μόνο το προεκλογικό πρόγραμμα, αλλά και τη «μέθοδο» και την προοπτική να χτιστεί μια κοινωνική δύναμη έτοιμη να παλέψει στους δρόμους. Κάτι που θα είναι αναντικατάστατο και για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει μια πιθανή κυβέρνηση Κόρμπιν, αλλά και για την εποχή που θα ανοίξει μια κυβέρνηση Τζόνσον. Η στήριξη των κλαδικών απεργιών που προγραμματίζονται τις ερχόμενες βδομάδες και αντιμετωπίζουν τη διπλή πίεση «εκλογών-χριστουγέννων» για να μην προχωρήσουν (με πιο εμβληματική αυτή στα ταχυδρομεία που οδηγείται στα δικαστήρια από τη διοίκηση), οι διαδηλώσεις ενάντια στην επίσκεψη Τραμπ και οι προγραμματισμένες κινητοποιήσεις για το κλίμα είναι ένα παράδειγμα του τι μπορεί να σημαίνει «ριζοσπαστική καμπάνια». Αλλιώς, σε όποια εκλογική έκβαση, υπάρχει ο κίνδυνος η ζωτικότητα των εκατοντάδων χιλιάδων «κορμπινίστας» να πάει χαμένη…
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά
