Ζώντας με την πανδημία: Ένα ανορθόδοξο αφιέρωμα σε παράξενους καιρούς

Αυτό το αφιέ­ρω­μα βγήκε συλ­λο­γι­κά και εκ­φρά­ζει πε­ρισ­σό­τε­ρο ερω­τή­μα­τα και προ­βλη­μα­τι­σμούς, παρά θέ­σεις, γι’ αυτά που εί­δα­με και ζή­σα­με κατά τη διάρ­κεια της παν­δη­μί­ας και της κα­ρα­ντί­νας, κι όλα αυτά που θα έρ­θουν και ίσως δεν μπο­ρού­με καν να φα­ντα­στού­με. Το ει­σα­γω­γι­κό ση­μεί­ω­μα των αφιε­ρω­μά­των μας συ­νή­θως απο­τύ­πω­νε μια συν­θε­τι­κή θέση που εξέ­φρα­ζε τη Συ­ντα­κτι­κή του Επι­τρο­πή γύρω από το εκά­στο­τε αφιέ­ρω­μα. Αυτή τη φορά θε­λή­σα­με να εκ­φρά­σου­με απλώς την αγω­νία μας γύρω από αυτά που συμ­βαί­νουν και τη θέ­λη­σή μας να διε­ρευ­νή­σου­με τις αλ­λα­γές γύρω από μια σειρά από ζη­τή­μα­τα και το­μείς της ζωής μας, όπως προ­κύ­πτει από τη θε­μα­το­λο­γία των κει­μέ­νων τα οποία επι­λέ­ξα­με να πα­ρου­σιά­σου­με στο πλαί­σιο του αφιε­ρώ­μα­τος. Πι­στοί και πι­στές στη θέση μας ότι για να αλ­λά­ξου­με τον κόσμο πρέ­πει πρώτα να τον ερ­μη­νεύ­σου­με, επι­χει­ρού­με να συμ­βά­λου­με κι εμείς -όπως κά­νου­με άλ­λω­στε ήδη από τον Μάρτη, έχο­ντας δη­μο­σιεύ­σει ως τώρα επτά ακόμη κεί­με­να σχε­τι­κά με την παν­δη­μία- σε έναν ελά­χι­στο βαθμό στην ερ­μη­νεία του κό­σμου μετά την παν­δη­μία. Μια παν­δη­μία βέ­βαια η οποία ακόμη και την ώρα που γρά­φο­νταν αυτές οι γραμ­μές δεν φαι­νό­ταν να οδεύ­ει προς το τέλος της.

Έτσι, φι­λο­ξε­νού­με κα­ταρ­χάς τις συ­νε­ντεύ­ξεις δύο για­τρών που δεν έχουν πάψει να μι­λούν με ενάρ­γεια όλη αυτή την πε­ρί­ο­δο για τη ση­μα­σία που έχει η ορ­γά­νω­ση -ακό­μη και αυτή τη στιγ­μή- των υπη­ρε­σιών δη­μό­σιας υγεί­ας: του Αλέξη Μπέ­νου, διευ­θυ­ντή του Κέ­ντρου Έρευ­νας & Εκ­παί­δευ­σης στη Δη­μό­σια Υγεία, την Πο­λι­τι­κή Υγεί­ας και την Πρω­το­βάθ­μια Φρο­ντί­δα Υγεί­ας, που μί­λη­σε στον Γιώρ­γο Κα­λα­μπό­κα και τον Αντώ­νη Γα­ζά­κη, και του Γιώρ­γου Νι­κο­λα­ΐ­δη, διευ­θυ­ντή της Διεύ­θυν­σης Ψυ­χι­κής Υγεί­ας και Κοι­νω­νι­κής Πρό­νοιας του Ιν­στι­τού­του Υγεί­ας του Παι­διού, που συ­ζή­τη­σε με τον Γιώρ­γο Κα­λα­μπό­κα. Στη συ­νέ­χεια, ο Θα­νά­σης Λά­γιος και η Βάσια Λέκκα, ξε­κι­νώ­ντας από τα πο­λυ­συ­ζη­τη­μέ­να κεί­με­να του Αγκά­μπεν κατά την πρώτη φάση της παν­δη­μί­ας στην Ευ­ρώ­πη, ανα­φέ­ρο­νται σε μια σειρά από ζη­τή­μα­τα βιο­πο­λι­τι­κής που προ­έ­κυ­ψαν από τη δια­χεί­ρι­ση της παν­δη­μί­ας, ενώ και ο Χρί­στος Μάης ξε­κι­νά από την κρι­τι­κή που ασκή­θη­κε στα κεί­με­να του Αγκά­μπεν για να γρά­ψει μια κρι­τι­κή της κρι­τι­κής σε αυτά και πα­ρό­μοια κεί­με­να γύρω από την παν­δη­μία. Ο Μι­χά­λης Πα­να­γιω­τά­κης από τη μεριά του ανα­λύ­ει την πλάνη που κρύ­βε­ται πίσω από το σύν­θη­μα για επι­στρο­φή στην «κα­νο­νι­κό­τη­τα» και ο Σω­τή­ρης Σια­μαν­δού­ρας αντλεί από το Πα­ρά­σι­το του Μισέλ Σερ  δύο ανα­λο­γί­ες ώστε να αντι­λη­φθού­με κα­λύ­τε­ρα τη ση­με­ρι­νή συ­γκυ­ρία. Η Δή­μη­τρα Τζα­νά­κη γρά­φει για την πα­τριαρ­χι­κή δια­χεί­ρι­ση της παν­δη­μί­ας και ο Δη­μή­τρης Λένης ανα­ρω­τιέ­ται αν η πα­ρού­σα κρίση του κα­πι­τα­λι­σμού, που συ­νέ­πε­σε με την παν­δη­μία του κο­ρο­νοϊ­ού, ση­μά­νει το τέλος του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Ο Σω­τή­ρης Τρια­ντά­φυλ­λος ανα­λύ­ει δύο πολύ γνω­στά δυ­στο­πι­κά μυ­θι­στο­ρή­μα­τα για να διε­ρευ­νή­σει πώς φα­ντά­ζε­ται η λο­γο­τε­χνία τον κόσμο μετά από μια φο­νι­κή παν­δη­μία και ο Νίκος Νι­κή­σια­νης ζητά και αυτός με τη σειρά του να μην επι­στρέ­ψου­με στην «κα­νο­νι­κό­τη­τα» αντλώ­ντας πα­ρα­δείγ­μα­τα -και αι­σιο­δο­ξία- από τα κι­νή­μα­τα που ανα­πτύ­χθη­καν κατά τη διάρ­κεια του εγκλει­σμού στην Ελ­λά­δα.

Στις στή­λες που πλαι­σιώ­νουν αυτό το αφιέ­ρω­μα μπο­ρεί­τε να βρεί­τε συ­νε­ντεύ­ξεις από συλ­λο­γι­κό­τη­τες στον χώρο του βι­βλί­ου, αλλά και κεί­με­να για πο­λι­τι­στι­κά προ­ϊ­ό­ντα που σχε­τί­ζο­νται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, με την πα­ρού­σα συ­γκυ­ρία. Πιο συ­γκε­κρι­μέ­να, στη Βι­βλιο­πο­λι­τι­κή θα συ­να­ντή­σε­τε τον Ανε­ξάρ­τη­το Σύλ­λο­γο Εκ­δο­τών Βι­βλί­ου (ΑΣΕΒ) και το Σω­μα­τείο Υπαλ­λή­λων Βι­βλί­ου Χάρ­του και Ψη­φια­κών Μέσων Ατ­τι­κής (ΣΥΒΧ­ΨΑ) που απα­ντούν στον Χρί­στο Μάη για την κα­τά­στα­ση στον χώρο του βι­βλί­ου πριν και κατά τη διάρ­κεια του εγκλει­σμού λόγω της παν­δη­μί­ας, αλλά και για το πώς βλέ­πουν να δια­μορ­φώ­νε­ται το μέλ­λον στον κλάδο τους. Στον Χρί­στο Μάη επί­σης δίνει τις -ευ­τυ­χώς όχι αι­νιγ­μα­τι­κές- απα­ντή­σεις της και η Σφίγ­γα, μια με­τα­φρα­στι­κή κο­λε­κτί­βα που τρο­φο­δό­τη­σε την ελ­λη­νι­κή συ­ζή­τη­ση για την παν­δη­μία με πολ­λές και καλές με­τα­φρά­σεις. Στο Αν­θο­λό­γιο μπο­ρεί­τε να δια­βά­σε­τε ένα από­σπα­σμα που επέ­λε­ξε ο Αντώ­νης Γα­ζά­κης από το Κο­ρά­κι του Στί­βεν Κινγκ· εδώ ο διά­ση­μος συγ­γρα­φέ­ας πε­ρι­γρά­φει με ανα­τρι­χια­στι­κή ακρί­βεια το πόσο εύ­κο­λα μπο­ρεί να με­τα­δο­θεί ένας ιός ονό­μα­τι Κα­πε­τάν-Τα­ξι­διά­ρης. Στο Πα­λαιο­βι­βλιο­πω­λείο ο Στέ­λιος Χρο­νό­που­λος πα­ρου­σιά­ζει ένα μάλ­λον ξε­χα­σμέ­νο σα­τι­ρι­κό μο­νό­πρα­κτο του Γιώρ­γου Σουρή για μια επι­δη­μία τυ­φοει­δούς πυ­ρε­τού που έπλη­ξε την Αθήνα το 1881-82, ενώ στα Ψη­φια­κά Προ­ϊ­ό­ντα ο Αντώ­νης Γα­ζά­κης μας συ­στή­νει -μαζί με τα CDC– ένα ιδιό­μορ­φο ψη­φια­κό παι­χνί­δι όπου κα­θο­δη­γού­με ένα πα­θο­γό­νο στην προ­σπά­θειά του να εξο­λο­θρεύ­σει την αν­θρω­πό­τη­τα. Τέλος, στη νέα στήλη μας που εγκαι­νιά­ζε­ται με αυτό το αφιέ­ρω­μα, την Ει­κο­λο­γία, η Ανα­στα­σία Δε­λη­γιάν­νη, η οποία ανα­λαμ­βά­νει την επι­μέ­λειά της και στην οποία ανή­κουν επί­σης και όλες οι κε­ντρι­κές φω­το­γρα­φί­ες που ντύ­νουν τόσο ται­ρια­στά τα άρθρα του αφιε­ρώ­μα­τος, πα­ρου­σιά­ζει την ιστο­ρία του Μα­κά­βριου Χορού, αυτού του ιδιό­τυ­που ει­κα­στι­κού/λο­γο­τε­χνι­κού memento mori που γνώ­ρι­σε ιδιαί­τε­ρη δη­μο­φι­λία στη Δυ­τι­κή Ευ­ρώ­πη κατά τον Με­σαί­ω­να. Φυ­σι­κά, δεν λεί­πει από το αφιέ­ρω­μα και την πρώτη σε­λί­δα και το πάντα εύ­στο­χο σκί­τσο του Τάσου Ανα­στα­σί­ου. Καλή σας ανά­γνω­ση και να προ­σέ­χε­τε!