Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία έχει φέρει τα πάνω κάτω στην παγκόσμια αγορά ενέργειας.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας, μία από τις κύριες οικονομικές απειλές του δυτικού ιμπεριαλισμού, είναι η διακοπή εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία για την αγορά φυσικού αερίου, υγροποιημένου αερίου NLG και πετρελαίου. Οι χώρες της ΕΕ προμηθεύονται περίπου το 40% του φυσικού αερίου που χρειάζονται και περίπου το 25% του πετρελαίου από τη Ρωσία. Στην Ελλάδα το 2021, το ρωσικό φυσικό αέριο κάλυψε το 45% περίπου των συνολικών αναγκών. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών βέβαια δεν προορίζεται για την κατανάλωση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αλλά για τις ανάγκες της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, άρα κατευθύνεται στις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής.
Η απειλή αυτή δεν έχει μείνει στα χαρτιά, αλλά πλέον έχει δρομολογηθεί με βάση την τελευταία συνεδρίαση της συνόδου κορυφής της ΕΕ για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, σε συμφωνία και συνεργασία με τις ΗΠΑ. Για ακόμη μια φορά, η ενέργεια και τα ορυκτά καύσιμα είναι στο κέντρο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού. Οι ανταγωνισμοί για τον έλεγχο των ροών ενέργειας είναι μία από τις αιτίες του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού Ρωσίας και Δύσης και ταυτόχρονα παράγωγο αυτού.
Η προσπάθεια της ΕΕ, με τη βοήθεια των ΗΠΑ, για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο θα ανακατέψει αναγκαστικά την τράπουλα των συσχετισμών και των συμμαχιών διεθνώς. Σχεδόν «εν μία νυκτί» οι ΗΠΑ προσέγγισαν διπλωματικά τη Βενεζουέλα για να συζητήσουν για θέματα ενέργειας, τη στιγμή που τα προηγούμενα χρόνια ήταν η βασική δύναμη υποκίνησης και χρηματοδότησης πραξικοπημάτων ενάντια στον Μαδούρο αλλά και τον προκάτοχό του Τσάβες. Η Τουρκία αλλάζει στάση προς την ΕΕ αλλά και την Ελλάδα, ευελπιστώντας να μπει και αυτή δυναμικά στην υπόθεση παραγωγής ενέργειας (αξιοποιώντας μάλιστα και το νέο πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιού) αλλά και μεταφοράς αερίου και πράσινου υδρογόνου, καθιστώντας την ένα «σημαντικό ενεργειακό κόμβο», επιδίωξη όμοια και ανταγωνιστική με αυτή του ελληνικού κράτους.
Εξορύξεις
Παρά το ναυάγιο του σχεδίου για τον αγωγό EastMed και το πάγωμα των προγραμμάτων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, η νέα συγκυρία που διαμορφώνεται, οδηγεί και την κυβέρνηση Μητσοτάκη να ξαναβάλει μπροστά τα σχέδια εξορύξεων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας είναι κομβικός στόχος και ότι για την επίτευξή του θα επιταχυνθούν οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα επανεκιννήσουν οι έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων ξεπερνώντας κάθε «γραφειοκρατικό εμπόδιο». Αυτό σημαίνει ότι θα παραβιαστεί κάθε περιβαλλοντική νομοθεσία, δωρίζοντας -ξανά- γη και ύδωρ στους «πετρελαιάδες» αλλά και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και κυρίως στις ανεμογεννήτριες. Βέβαια, οι πετρελαϊκές εταιρείες που τους είχαν παραχωρηθεί τεράστιες εκτάσεις γης από το Ιόνιο μέχρι την Κρήτη, έχουν αποχωρήσει είτε γιατί δεν έβλεπαν να μπορούν να διασφαλίσουν σημαντικά κέρδη είτε γιατί συνάντησαν «γραφειοκρατικά εμπόδια», όπως η εκδίκαση προσφυγών στο ΣτΕ από περιβαλλοντικές οργανώσεις για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που είχαν κατατεθεί για τις έρευνες στην Κρήτη.
Ταυτόχρονα, μέσω του ΔΕΣΦΑ, η κυβέρνηση «προετοιμάζεται» για την εισαγωγή LNG και φυσικού αερίου αναβαθμίζοντας των πλωτό σταθμό στη Ρεβυθούσα, ενώ σχεδιάζει συμφωνίες με την Ιταλία για τη δυνατότητα διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου σε υπόγειες αποθήκες. Επίσης ενισχύει την παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη, με νέες εξορύξεις, παρά την υπολειτουργία των λιγνιτικών μονάδων και παρά τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες που έχει η εξόρυξη λιγνίτη και η παραγωγή ρεύματος από αυτόν για το περιβάλλον.
Τη στιγμή που η καθολική πρόσβαση στην ενέργεια για την πλειοψηφία των εργαζομένων είναι ζητούμενο, τη στιγμή που στη γειτονιά μας τα κανόνια του πολέμου βαράνε ακατάπαυστα εδώ και ενάμιση μήνα, οι καπιταλιστές βρίσκουν την ευκαιρία να αυξήσουν τα κέρδη τους, είτε κερδοσκοπώντας (όπως κάνουν οι παραγωγοί ενέργειας στην Ελλάδα) είτε «τρέχοντας» να προβάλλουν να πλασαριστούν στη νέα κατάσταση.
Εφοπλιστές
Με δεδομένη την πρόθεση διακοπής εισαγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου από τη Ρωσία δημιουργείται μία τεράστια αγορά, μία τεράστια ευκαιρία κερδοφορίας για τη μεταφορά φυσικού αερίου και υγροποιημένου αερίου, μια ευκαιρία που οι έλληνες καπιταλιστές άρπαξαν αμέσως.
«[...]Το μερίδιο των ελληνικών πλοίων (που μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία) ΑΥΞΗΘΗΚΕ από 39% της συνολικής κυκλοφορίας δεξαμενόπλοιων πριν από τον πόλεμο, σε 52% από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» σύμφωνα με όσα έγραψε στο twitter o Ρόμπιν Μπρουκς, αναλυτής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου. Με αυτό συμφωνούν και στοιχεία της Greenpeace, σύμφωνα με τα οποία ανάμεσα σε αυτά τα πλοία βρίσκονται τουλάχιστον δύο τάνκερ συμφερόντων Αλαφούζου, ο οποίος τυγχάνει να είναι και ιδιοκτήτης τηλεοπτικού σταθμού που υπεραμύνεται της στάσης ΕΕ-ΗΠΑ-ΝΑΤΟ σε σχέση με τις κυρώσεις στη Ρωσία.
Την ίδια στιγμή διαφαίνεται ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη πίεση για ένταση της εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, για να μπορέσουν να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της ΕΕ και αυτή η ένταση πρέπει να πραγματοποιηθεί σε σύντομο χρόνο, ακριβώς λόγω της έκτακτης πολεμικής συνθήκης. Οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς ιμπεριαλιστικοί σχηματισμοί / συμμαχίες θα διαμορφώνουν το πλαίσιο, θεσμικό αλλά και στρατιωτικής ισχύος εάν χρειαστεί, για να κάνουν δουλειές οι επιχειρήσεις και οι διεθνείς όμιλοι, με κόστος την πρόκληση νέων πολεμικών επεισοδίων αλλά και μεγάλων περιβαλλοντικών καταστροφών. Οι εκπομπές CO2, που είναι από τις κύριες αιτίες υπερθέρμανσης του πλανήτη, θα αυξηθούν δραματικά.
Αυτή η προοπτική είναι εφιαλτική για τους λαούς σε όλο τον κόσμο. Ο πλανήτης κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα ασταμάτητο εργοστάσιο εξόρυξης ορυκτών καυσίμων και πολεμικών συγκρούσεων, απειλώντας την ειρήνη αλλά και λειτουργώντας με καταλυτικό τρόπο για την επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών. Οι αγώνες για την ειρήνη ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο πρέπει να είναι και αγώνες ενάντια στον εξορυκτικό παροξυσμό και την κερδοφορία των καπιταλιστών που καταστρέφουν τον πλανήτη.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά
