Πίσω από τη δεξιά εξέγερση στη Βενεζουέλα

Με την τω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση του Nicolas Maduro, ανα­πλη­ρω­τή του Chavez, στοι­χεία της δε­ξιάς, υπο­στη­ρι­ζό­με­να από ση­μα­ντι­κό κομ­μά­τι της ολι­γαρ­χί­ας στη χώρα και από ισχυ­ρές κυ­βερ­νή­σεις, όπως αυτή των ΗΠΑ, προ­σπα­θούν να απο­στα­θε­ρο­ποι­ή­σουν την κα­τά­στα­ση στη Βε­νε­ζου­έ­λα και να ανα­τρέ­ψουν τον «Τσα­βι­σμό», όπως έχουν προ­σπα­θή­σει -και απο­τύ­χει- στο πα­ρελ­θόν, με πρα­ξι­κο­πή­μα­τα, οι­κο­νο­μι­κό σα­μπο­τάζ και εκλο­γι­κές προ­κλή­σεις. Επί­σης, όπως και στο πα­ρελ­θόν, οι φτω­χοί και η ερ­γα­τι­κή τάξη έχουν τα­χθεί με την κυ­βέρ­νη­ση ενά­ντια στη δεξιά -αλλά με έναν αυ­ξα­νό­με­νο κυ­νι­σμό και απο­γο­ή­τευ­ση για τη δια­φθο­ρά των κλη­ρο­νό­μων του Chavez.

Για πάνω από μια βδο­μά­δα, ο διε­θνής τύπος και τα διε­θνή media ανα­πα­ρά­γουν ει­κό­νες μιας φλε­γό­με­νης Βε­νε­ζου­έ­λας. Φλε­γό­με­να λε­ω­φο­ρεία, ορ­γι­σμέ­νες δια­δη­λώ­σεις, δη­μό­σια κτί­ρια υπό πο­λιορ­κία. Αλλά οι ει­κό­νες αυτές σπα­νί­ως εξη­γού­νται ή το­πο­θε­τού­νται σε οποιο­δή­πο­τε είδος πλαι­σί­ου, αφή­νο­ντας έτσι τον κόσμο να υπο­θέ­τει ότι είναι άλλη μία αστι­κή (με την έν­νοια της πόλης και όχι την πο­λι­τι­κή) εξέ­γερ­ση, άλλη μια εξέ­γερ­ση της νε­ο­λαί­ας ενά­ντια στην κρίση, όπως στην Ελ­λά­δα και στην Ισπα­νία.

Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είναι πολύ δια­φο­ρε­τι­κή και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο πε­ρί­πλο­κη. Εξάλ­λου, η Βε­νε­ζου­έ­λα είναι μια κοι­νω­νία που κή­ρυ­ξε τον πό­λε­μο στο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό πριν από 15 χρό­νια.

Το Caracas, από όπου όλα ξε­κί­νη­σαν, είναι μια δι­χα­σμέ­νη πόλη. Το ανα­το­λι­κό κομ­μά­τι είναι με­σο­α­στι­κό και εύ­πο­ρο ενώ στα δυ­τι­κά ο πλη­θυ­σμός είναι φτω­χό­τε­ρος. Ο πο­λι­τι­κός δια­χω­ρι­σμός αντα­να­κλά ακρι­βώς τον κοι­νω­νι­κό δια­χω­ρι­σμό.

Ο Leopoldo Lopez, που είναι ο ηγέ­της σε αυτή τη νέα φάση βί­αι­ης αντι­πο­λί­τευ­σης στην κυ­βέρ­νη­ση του Nicolas Maduro, ήταν δή­μαρ­χος σε μια από τις δυ­τι­κές συ­νοι­κί­ες. Μαζί με μια άλλη εξέ­χου­σα δεξιά και αντι-«τσα­βι­κή» προ­σω­πι­κό­τη­τα, τη Maria Corina Machado, είχε βγά­λει ένα κά­λε­σμα για μια ανοι­χτή συ­γκέ­ντρω­ση την προη­γού­με­νη Κυ­ρια­κή, με αί­τη­μα την πτώση της Κυ­βέρ­νη­σης. Η Ημέρα Νε­ο­λαί­ας, την Τε­τάρ­τη 12 Φε­βρουα­ρί­ου, προ­σέ­φε­ρε τη δυ­να­τό­τη­τα να βγά­λει στους δρό­μους τους φοι­τη­τές να δια­δη­λώ­σουν και να κα­τα­λά­βουν τους δρό­μους.

Πα­ρο­λαυ­τά, η πλειο­ψη­φία των φλε­γό­με­νων οδο­φραγ­μά­των χτί­στη­καν σε με­σο­α­στι­κές πε­ριο­χές. Και οι φοι­τη­τές που πρω­το­στά­τη­σαν στη δη­μιουρ­γία των οδο­φραγ­μά­των, προ­έρ­χο­νταν έιτε από ιδιω­τι­κά πα­νε­πι­στή­μια είτε από το κρα­τι­κό πα­νε­πι­στή­μιο, το οποίο, τον τε­λευ­ταίο καιρό, έχει πλα­τιά απο­κλεί­σει τους φτω­χό­τε­ρους φοι­τη­τές. Στις φτω­χό­τε­ρες γει­το­νιές στα δυ­τι­κά δεν γι­νό­ταν σχε­δόν τί­πο­τα.

Αλλά τις τε­λευ­ταί­ες μέρες, ο τα­ξι­κός χα­ρα­κτή­ρας των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων έγινε πιο ξε­κά­θα­ρος. Το νέο σύ­στη­μα λε­ω­φο­ρεί­ων της κυ­βέρ­νη­σης -που προ­σφέ­ρει ασφα­λή και κα­θα­ρή με­τα­κί­νη­ση σε χα­μη­λές τι­μές- δέ­θη­κε με­γά­λη επί­θε­ση. Μόνο σε μια μέρα πυρ­πο­λή­θη­καν 50 από αυτά τα λε­ω­φο­ρεία.

Το Μπο­λι­βα­ρια­νό Πα­νε­πι­στή­μιο, που προ­σφέ­ρει ανώ­τα­τη εκ­παί­δευ­ση σε αυ­τούς που απο­κλεί­ο­νται από το εκ­παι­δευ­τι­κό σύ­στη­μα, πο­λιορ­κή­θη­κε χθες χωρίς όμως να κα­τα­φέρ­νουν οι δια­δη­λω­τές να μπουν και να το κα­τα­στρέ­ψουν. Σε πολλά μέρη, το Κου­βα­νι­κό ια­τρι­κό προ­σω­πι­κό, που ερ­γά­ζε­ται στο σύ­στη­μα υγεί­ας Barrio Adentro, έχει δε­χθεί σκλη­ρές και ύπου­λες επι­θέ­σεις. Σε μια πολύ πε­ρί­ερ­γη εξέ­λι­ξη, ένα θαυ­μά­σιο γλυ­πτό του κομ­μου­νι­στή αρ­χι­τέ­κτο­να Fruto Vivas στην πόλη Barquisimento, προ­στα­τεύ­ε­ται τώρα από τους Chavistas μετά από μια από­πει­ρα κα­τα­στρο­φής του.

Ο Maduro και το υπουρ­γι­κό του συμ­βού­λιο απά­ντη­σαν κα­ταγ­γέλ­λο­ντας τις ολο­έ­να και πιο βί­αιες συ­γκρού­σεις, ως ορ­γα­νω­μέ­νες από τους φα­σί­στες και ως υπο­στη­ρι­ζό­με­νες και χρη­μα­το­δο­τού­με­νες από τις ΗΠΑ. Συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νο­νται και πα­ρα­στρα­τιω­τι­κές ομά­δες συν­δε­δε­μέ­νες με το εμπό­ριο ναρ­κω­τι­κών, των οποί­ων η πα­ρου­σία έχει αυ­ξη­θεί σε αυτήν την «υπερ-οπλο­ποι­η­μέ­νη» χώρα.

Αλλά γιατί η δεξιά επέ­λε­ξε αυτή τη συ­γκε­κρι­μέ­νη χρο­νι­κή στιγ­μή για πάρει τους δρό­μους; Σε κά­ποιο βαθμό, είναι μια απά­ντη­ση σε αυτό που φαί­νε­ται ως αδυ­να­μία της κυ­βέρ­νη­σης και ιδιαί­τε­ρα του ίδιου του Maduro. Είναι γνω­στό ότι πίσω από το προ­σω­πείο της ενό­τη­τας, υπάρ­χει μία μάχη εξου­σί­ας ανά­με­σα σε πολύ εύ­πο­ρες ομά­δες και ομά­δες με με­γά­λη επιρ­ροή μέσα στην κυ­βέρ­νη­ση, μια μάχη που άρ­χι­σε να εντεί­νε­ται λί­γους μήνες πριν το θά­να­το του Hugo Chavez.

Η στρα­τιω­τι­κή πα­ρου­σία στην κυ­βέρ­νη­ση έχει αυ­ξη­θεί δρα­μα­τι­κά και φλέ­γε­ται σε με­γά­λο βαθμό από μια ομάδα γύρω από τον Diosdado Cabello, τον πρό­ε­δρο της εθνο­συ­νέ­λευ­σης. Το «κε­φά­λι» της κρα­τι­κής πε­τρε­λαϊ­κής εται­ρί­ας PDSVA και αντι­πρό­ε­δρος των οι­κο­νο­μι­κών ζη­τη­μά­των, Rafael Ramirez, έχει στα χέρια του τε­ρά­στια οι­κο­νο­μι­κή δύ­να­μη. Και υπάρ­χουν κι άλλοι.

Την ίδια στιγ­μή, υπάρ­χει μια κό­ντρα εξου­σί­ας στο στρα­τό­πε­δο της δε­ξιάς. Όλοι οι εξέ­χο­ντες ηγέ­τες -Lopez, Cristina Machado, και Henrique Capriles Radonski, ο αντί­πα­λος του Maduro στις ει­δι­κές εκλο­γές του 2013- προ­έρ­χο­νται από τα πιο εύ­πο­ρα κομ­μά­τια της αστι­κής τάξης, αλλά αντα­γω­νί­ζο­νται.

Ο Lopez και η Machado επι­διώ­κουν αυτό που με­ρι­κοί απο­κα­λούν «soft πρα­ξι­κό­πη­μα» -σε ανα­φο­ρά με τη Χιλή την διε­τία 1972-73: οι­κο­νο­μι­κή απο­στα­θε­ρο­ποί­η­ση και επι­πλέ­ον μια συ­νε­χι­ζό­με­νη κι­νη­το­ποί­η­ση στους δρό­μους για να βα­θύ­νει η αδυ­να­μία της κυ­βέρ­νη­σης. O Capriles, πα­ρο­λαυ­τά, ήταν δι­στα­κτι­κός στο να υπο­στη­ρί­ξει τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις. Αντ' αυτού υπο­στη­ρί­ζει μια «κυ­βέρ­νη­ση εθνι­κής ενό­τη­τας», κάτι στο οποίο ο Maduro φαί­νε­ται ολο­έ­να και πιο δε­σμευ­μέ­νος.

Μόλις πριν με­ρι­κές εβδο­μά­δες, ,ο Maduro είχε συ­νο­μι­λί­ες με έναν από τους πιο εύ­πο­ρους κα­πι­τα­λι­στές της Βε­νε­ζου­έ­λας, τον Lorenzo Mendoza, και με άλλα κομ­μά­τια της αστι­κής τάξης έχουν εκ­φρά­σει την υπο­στή­ρι­ξη τους. Αυτή η στρα­τη­γι­κή έχει και τη στή­ρι­ξη ση­μα­ντι­κών προ­σω­πι­κο­τή­των μέσα και γύρω από την κυ­βέρ­νη­ση.

Ενά­ντια σε αυτό το πα­ρα­σκή­νιο, η θέση της κυ­βέρ­νη­σης είναι ένα κά­λε­σμα για «ει­ρή­νη» -ένα σύν­θη­μα που ακού­γε­ται από τον τε­ρά­στιο αριθ­μό απλών Βε­νε­ζου­ε­λά­νων που έχουν στοι­χη­θεί πίσω από τον Maduro. Το τρα­γού­δι τους «Δε θα επι­στρέ­ψουν ποτέ» είναι πολύ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό. Ανα­γνω­ρί­ζουν στους ηγέ­τες της ση­με­ρι­νής ανα­τα­ρα­χής τους ίδιους αν­θρώ­πους που επέ­βαλ­λαν τα κα­τα­στρο­φι­κά οι­κο­νο­μι­κά προ­γράμ­μα­τα της δε­κα­ε­τί­ας του '90, πριν τον Chavez, οι οποί­οι είχαν απο­πει­ρα­θεί δύο φορές να κα­τα­στρέ­ψουν την κυ­βέρ­νη­σή του.

Την ίδια στιγ­μή, αυτή η «ει­ρή­νη» μένει να προσ­διο­ρι­στεί. Αυτό ση­μαί­νει την αντι­με­τώ­πι­ση των πραγ­μα­τι­κών προ­βλη­μά­των του κό­σμου δη­μιουρ­γώ­ντας ρήγμα ανά­με­σα στα ανυ­πό­μο­να χα­μη­λά στρώ­μα­τα της μι­κρο­α­στι­κής τάξης και στους αυ­το­α­πο­κα­λού­με­νους ηγέ­τες τους που είναι κομ­μά­τι της αστι­κής τάξης; Ή μήπως αυτό ση­μαί­νει ένα συμ­βι­βα­σμό με κομ­μά­τια της ίδιας τάξης (της αστι­κής), που ίσως εκ­προ­σω­πού­νται από τον Capriles, και που δεν έχουν καμία δέ­σμευ­ση στην υπό­θε­ση του σο­σια­λι­σμού, είτε του 21ου αιώνα είτε οποιου­δή­πο­τε άλλου;

Η βία δεν είναι ξένη υπό­θε­ση για τη Βε­νε­ζου­ε­λα­νι­κή δεξιά. Στις 11 Απρι­λί­ου 2002, ορ­γά­νω­σε ένα πρα­ξι­κό­πη­μα ενα­ντί­ον του Chavez και πήρε την εξου­σία. Τα μη­νύ­μα­τα στα ΜΜΕ για δο­λο­φο­νη­μέ­να ηγε­τι­κά στε­λέ­χη των Chavistas, ήταν ένα μέτρο για το μέχρι που ήταν δια­τε­θει­μέ­νοι να φτά­σουν. Το πρα­ξι­κό­πη­μα είχε την υπο­στή­ρι­ξη τμη­μά­των του στρα­τού, της εκ­κλη­σί­ας, της ομο­σπον­δί­ας των ερ­γα­τών, της διε­φθαρ­μέ­νης εθνι­κής συν­δι­κα­λι­στι­κής ένω­σης και της Αμε­ρι­κα­νι­κής πρε­σβεί­ας. Αλλά απέ­τυ­χε επει­δή οι μάζες των φτω­χών και της ερ­γα­τι­κής τάξης στη Βε­νε­ζου­έ­λα κα­τέ­λα­βαν τους δρό­μους και έφε­ραν πίσω τον Chavez.

Εννέα μήνες αρ­γό­τε­ρα, μια από­πει­ρα κα­τα­στρο­φής, μέσω ενός lockout, της πε­τρε­λαϊ­κής βιο­μη­χα­νί­ας -και μέσω αυτού ολό­κλη­ρης της οι­κο­νο­μί­ας- απο­κρού­στη­κε ξανά από τη μα­ζι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση της πλειο­ψη­φί­ας των Βε­νε­ζου­ε­λά­νων, των ίδιων των οποί­ων οι ψήφοι έφε­ραν τον Chavez στην εξου­σία.

Είναι η ση­με­ρι­νή κα­τά­στα­ση μια επα­νά­λη­ψη του Απρί­λη; Με­τα­ξύ 2002 και 2014, η δεξιά απέ­τυ­χε να εκτο­πί­σει τον Chavez. Αντι­θέ­τως, η εκλο­γι­κή υπο­στή­ρι­ξη του Chavez ανέ­βαι­νε διαρ­κώς μέχρι το θά­να­τό του τον πε­ρα­σμέ­νο χρόνο. Μετά από αυτό, ο διά­δο­χός του, ο Maduro, κέρ­δι­σε τις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές τον Απρί­λιο του 2013. Αλλά αυτή τη φορά, ο Capriles, ως υπο­ψή­φιος της δε­ξιάς, πήρε 250000 ψή­φους, μόλις ένα τοις εκατό από τη νίκη.

Ήταν μια ξε­κά­θα­ρη έκ­φρα­ση της αυ­ξα­νό­με­νης ανα­τα­ρα­χής και θυμού ανά­με­σα στους υπο­στη­ρι­κτές του Chavez. Τον προη­γού­με­νο χρόνο, το 2012, τα πο­σο­στά του πλη­θω­ρι­σμού κυ­μαί­νο­νταν πε­ρί­που στο 50% (επί­ση­μα), και το επί­πε­δο αυτό αυ­ξή­θη­κε αδυ­σώ­πη­τα κατά τη διάρ­κεια του πε­ρα­σμέ­νου χρό­νου. Σή­με­ρα, το βα­σι­κό κα­λά­θι αγα­θών κο­στί­ζει 30% πα­ρα­πά­νω από τον κα­τώ­τα­το μισθό -και αυτό μόνο αν αυτά τα αγαθά μπο­ρούν να βρε­θούν στα ολο­έ­να και πιο άδεια ράφια των μα­γα­ζιών και των σου­περ­μάρ­κετ.

Οι ελ­λεί­ψεις αυτές εξη­γού­νται με­ρι­κώς από την κερ­δο­σκο­πία των κα­πι­τα­λι­στών -ακρι­βώς όπως στη Χιλή του 1972- και σε ένα βαθμό από το αυ­ξα­νό­με­νο κό­στος των ει­σα­γω­γών, οι οποί­ες συν­θέ­τουν ένα αυ­ξα­νό­με­νο κομ­μά­τι της κα­τα­νά­λω­σης στη Βε­νε­ζου­έ­λα. Και αυτό ση­μαί­νει όχι πο­λυ­τέ­λειες, όχι φα­γη­τό, όχι βα­σι­κές τε­χνο­λο­γι­κές υπο­δο­μές, όχι γκάζι.

Όλο αυτό είναι μια έκ­φρα­ση μιας οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης που η κυ­βέρ­νη­ση αρ­νιό­ταν σθε­να­ρά, αλλά ήταν φα­νε­ρό σε όλους. Ο πλη­θω­ρι­σμός προ­κλή­θη­κε από την μεί­ω­ση της αξίας του bolivar, του νο­μί­σμα­τος της Βε­νε­ζου­έ­λας, ως απο­τέ­λε­σμα της οι­κο­νο­μι­κής πα­ρά­λυ­σης. Η αλή­θεια είναι ότι η πα­ρα­γω­γή οτι­δή­πο­τε άλλου πέραν του πε­τρε­λαί­ου έχει οδη­γη­θεί σε ένα ει­κο­νι­κό τέλμα. 80000 ερ­γά­τες προ­σλαμ­βά­νο­νται στην αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νία και από την αρχή του 2014 έχουν πα­ρα­χθεί 200 οχή­μα­τα, κάτι το οποίο κα­νο­νι­κά γί­νε­ται σε μισή μέρα.

Πώς είναι δυ­να­τόν μια χώρα με τα (απο­δε­δειγ­μέ­να) με­γα­λύ­τε­ρα απο­θέ­μα­τα πε­τρε­λαί­ου και πι­θα­νώς φυ­σι­κού αε­ρί­ου να έχει τόσο με­γά­λο χρέος προς στην Κίνα και να μην μπο­ρεί να χρη­μα­το­δο­τή­σει τη βιο­μη­χα­νι­κή ανά­πτυ­ξη που ο Chavez υπο­σχέ­θη­κε στο πρώτο του οι­κο­νο­μι­κό πλάνο;

Η απά­ντη­ση είναι πε­ρισ­σό­τε­ρο πο­λι­τι­κή παρά οι­κο­νο­μι­κή. Η εξή­γη­ση είναι η δια­φθο­ρά σε μια σχε­δόν απί­στευ­τη κλί­μα­κα, συν­δυα­σμέ­νη με ανε­πάρ­κεια και μια πα­ντε­λή έλ­λει­ψη οποιασ­δή­πο­τε οι­κο­νο­μι­κής στρα­τη­γι­κής.

Τις τε­λευ­ταί­ες εβδο­μά­δες, έχουν υπάρ­ξει δη­μό­σιες κα­ταγ­γε­λί­ες ότι κερ­δο­σκό­ποι και λα­θρέ­μπο­ροι παίρ­νουν πε­τρέ­λαιο και σχε­δόν οτι­δή­πο­τε άλλο πέρα από τα σύ­νο­ρα με την Κο­λομ­βία. Και έχουν υπάρ­ξει «τρο­μο­κρα­τη­μέ­νες» ανα­φο­ρές για την «ανα­κά­λυ­ψη» χι­λιά­δων κο­ντέι­νερ με σα­πι­σμέ­νο φα­γη­τό. Αλλά όλα αυτά είναι γνω­στά για χρό­νια. Εξί­σου γνω­στή είναι η εμπλο­κή το­μέ­ων του κρά­τους και της κυ­βέρ­νη­σης σε αυτές τις δρα­στη­ριό­τη­τες.

Ο Chavez υπο­σχέ­θη­κε λαϊκή εξου­σία και την επέν­δυ­ση του πε­τρε­λαϊ­κού πλού­του της χώρας σε νέα κοι­νω­νι­κά προ­γράμ­μα­τα. Ορθώς, τα νέα συ­στή­μα­τα υγεί­ας και παι­δεί­ας ήταν πηγή με­γά­λης υπε­ρη­φά­νειας και μια εγ­γύ­η­ση για τη συ­νε­χι­ζό­με­νη υπο­στή­ρι­ξή του από την πλειο­ψη­φία των Βε­νε­ζου­ε­λά­νων.

Σή­με­ρα, αυτά τα κε­φά­λαια στε­ρεύ­ουν καθώς το ει­σό­δη­μα της Βε­νε­ζου­έ­λας από τα πε­τρέ­λαια πη­γαί­νει για την απο­πλη­ρω­μή των ολο­έ­να ακρι­βό­τε­ρων εξα­γω­γών. Αντ' αυτού, μια νέα γρα­φειο­κρα­τι­κή τάξη έχει ανα­δει­χθεί στη Βε­νε­ζου­έ­λα η οποία έχει στις τά­ξεις της πλη­θώ­ρα κερ­δο­σκό­πων και ιδιο­κτη­τών αυ΄της της νέας και απο­τυ­χη­μέ­νης οι­κο­νο­μί­ας.

Σή­με­ρα, καθώς η βία οξύ­νε­ται, βλέ­που­με πύ­ρι­νους λό­γους ενά­ντια στη δια­φθο­ρά και στο «να φοράς» το υπο­χρε­ω­τι­κό κόκ­κι­νο που­κά­μι­σο και κα­πέ­λο του Τσα­βι­σμού. Αλλά αυτά τα -κυ­ριο­λε­κτι­κά- δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια που έχουν «εξα­φα­νι­στεί» τα τε­λευ­ταία χρό­νια και ο ασυ­νή­θι­στος πλού­τος που έχουν συσ­σω­ρεύ­σει ηγε­τι­κοί Chavistas, απο­τε­λούν το πιο κα­θα­ρό ση­μά­δι ότι τα ατο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντά τους έχουν υπε­ρι­σχύ­σει.

Την ίδια στιγ­μή οι θε­σμοί της λαϊ­κής εξου­σί­ας έχουν ευ­ρέ­ως «μα­ρα­θεί». Οι υπο­σχέ­σεις για κοι­νω­νι­κό έλεγ­χο, για έλεγ­χο των από κάτω, για ένα σο­σια­λι­σμό που θα ωφε­λού­σε το σύ­νο­λο του πλη­θυ­σμού, απο­δεί­χτη­καν κού­φιες.

Η δεξιά ήλ­πι­ζε να πο­ντά­ρει σε αυτή την απο­γο­ή­τευ­ση. Αυτό όμως δεν κα­τά­φε­ρε ακόμα να κι­νη­το­ποι­ή­σει ση­μα­ντι­κά τμή­μα­τα της ερ­γα­τι­κής τάξης, το οποίο δεί­χνει την πίστη του στο σχέ­διο του Chavez, το οποίο δε ση­μαί­νει απα­ραί­τη­τα και πίστη στους αυ­τό­κλη­τους δια­δό­χους του.

Η λύση δε βρί­σκε­ται σε συμ­μα­χί­ες χωρίς αρχές με τους αντί­πα­λους του Τσα­βι­σμού, ούτε σε προ­σκλή­σεις πο­λυ­ε­θνι­κών όπως η Samsung να εκ­με­ταλ­λευ­θούν τη φθηνή Βε­νε­ζου­ε­λά­νι­κη ερ­γα­σία

για τη συ­ναρ­μο­λό­γη­ση του εξο­πλι­σμού τους.

Αυτό που μπο­ρεί να σώσει το Μπλι­βα­ρια­νό σχέ­διο -και μαζί την ελ­πί­δα που γέν­νη­σε σε τόσ­σους πολ­λούς- είναι η απο­μά­κρυν­ση των κερ­δο­σκό­πων και των γρα­φειο­κρα­τών και η οι­κο­δό­μη­ση της λαϊ­κής εξου­σί­ας από το μηδέν, στη βάση του αυ­θε­ντι­κού σο­σια­λι­σμού -συμ­με­το­χι­κού, δη­μο­κρα­τι­κού και υπο­δειγ­μα­τι­κού στην άρ­νη­ση να ανα­πα­ρά­γει τις αξίες και τις με­θό­δους ενός κα­πι­τα­λι­σμού, που έχει τόσο ξε­κά­θα­ρα ξε­σκε­πα­στεί από την επα­να­στα­τι­κή νε­ο­λαία στην Ελ­λά­δα, στην Ισπα­νία και τη Μέση Ανα­το­λή.

Αφήνω την τε­λευ­ταία λέξη στον Roland Denis, κο­ρυ­φαίο ακτι­βι­στή βάσης για πολλά χρό­νια: «Είτε θα με­τα­τρέ­ψου­με αυτή τη στιγ­μή σε μια δη­μιουρ­γι­κή ευ­και­ρία να επα­νε­νερ­γο­ποι­ή­σου­με την επα­να­στα­τι­κή μας θέ­λη­ση, ή μπο­ρού­με να ξε­κι­νή­σου­με να λέμε τους απο­χαι­ρε­τι­σμούς μας στην όμορ­φη, τραυ­μα­τι­κή ιστο­ρία που ζή­σα­με τα τε­λευ­ταία 25 χρό­νια»