Νεολαία και τοπική αυτοδιοίκηση

1. Τα κοινωνικά προβλήματα της νεολαίας

Σε σχέση με το θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συνδυάζεται ένα από τα βασικά ζητήματα της κοινωνίας: τα κοινωνικά προβλήματα της νεολαίας.

Η νεολαία, σήμερα, βιώνει ένα παρόν δυσμενές που δεν τις υπόσχεται τίποτα για το μέλλον της. Διότι, όλα είναι «υπό αίρεση»: η απασχόληση, η αμοιβή, το ωράριο, η κοινωνική ασφάλιση, ο βασικός μισθός, οι εργασιακές δεξιότητες, η ψυχαγωγία, η διασκέδαση, η κάλυψη των ενδιαφερόντων τους, τα οράματα και οι φιλοδοξίες, η οικογένεια, η εκπαίδευση, οι ερωτικές σχέσεις και τέλος η σχέση των νέων με την κοινωνία. Την ίδια στιγμή ελαχιστοποιείται και η μη συμμετοχή στα κοινά (στη γειτονιά, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στους πολιτικούς και πολιτιστικούς φορείς, στο συνδικάτο κτλ.), εφόσον η βασική σκέψη και ενέργεια εξαντλείται στην ύπαρξη ή όχι της εργασίας και στην καθημερινότητα, ενώ εντείνεται ο ανταγωνισμός για «μια θέση στον ήλιο».

Ακρογωνιαίος λίθος είναι η νεολαία, μεταξύ των άλλων εργαζομένων, να γίνει το ζωντανό «πειραματόζωο», στο οποίο θα δοκιμάζονται και θα πραγματοποιούνται οι αναδιαρθρωτικές κινήσεις του κεφαλαίου και οι αλλαγές στην εργασία (ευελιξία και απορύθμιση της αγοράς εργασίας).

2. Η νεολαία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα συμπεραίνουμε ότι η συμμετοχή της νεολαίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει μεγάλη σημασία. Όμως, και οι αυτοδιοικητικοί θεσμοί (δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια κλπ.) έχουν υποχρέωση να ασχολούνται με τα προβλήματα της νεολαίας, καθώς επίσης να στηρίζουν και να ενισχύουν τους αγώνες και τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσει η νεολαία των εκάστοτε περιοχών. 

Ένα από τα βήματα που μπορούν να γίνουν είναι να υπάρξουν πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση Επιτροπών ή Ενώσεων Νέων, εκλεγμένων και ανακλητών από συνελεύσεις νεολαίας, σε επίπεδο συνοικίας, διαμερίσματος, κοινότητας, πόλης, νομαρχίας και περιφέρειας, οι οποίες θα επιδιώκουν τη συσπείρωση όλων των νέων, με κέντρο δράσης συγκεκριμένα ζητήματα, τα οποία θα εκφράζουν, θα συντονίζουν και θα αγκαλιάζουν κάθε μορφή έκφρασης και οργάνωσης της νεολαίας, χωρίς αποκλεισμούς. Και οι συνελεύσεις νεολαίας, καθώς επίσης η συγκρότηση θεματικών Επιτροπών Νέων σε κάθε περιοχή, είναι ένα πρώτο βήμα για τη συμμετοχή της στα κοινά.

3. Προτάσεις

Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι δυνατό να γίνουν διάφορες προτάσεις, οι οποίες μπορούν να συμπυκνωθούν στις εξής:

• Σχολεία ανοικτά στην κοινωνία, για εξωσχολικές δραστηριότητες (πολιτιστικές, δημιουργικής απασχόλησης, σεμινάρια από τοπικούς ή άλλους φορείς κλπ.).
• Δημιουργία πολιτιστικών στεκιών νεολαίας, εντός και εκτός των σχολείων, τη διαχείριση των οποίων θα αναλάβουν οι νέοι/-ες, σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα και την τοπική αυτοδιοίκηση και θα περιλαμβάνουν αίθουσες ψυχαγωγίας, βιβλιοθήκη, μουσική, παιχνίδια κ.ά., ώστε να ανακοπεί οι νέοι και οι νέες να υποσιτίζονται πνευματικά, προκειμένου να μπορούν να καλύψουν τον ελεύθερο χρόνο τους δημιουργικά.
• Προώθηση της τοπικής γνώσης είτε πρόκειται για την ιστορία είτε για την προώθηση και γνώση της τοπικής παραγωγής από τεχνίτες, κτηνοτρόφους, γεωργούς, συνεταιρισμούς κλπ.
• Αμέριστη υποστήριξη για την ανάπτυξη κάθε ερασιτεχνικής δημιουργίας της νεολαίας (αυτο-διαχειριζόμενα στέκια, νεανικά συγκροτήματα, εκθέσεις ζωγραφικής-φωτογραφίας, θεατρικές ομάδες, ενθάρρυνση της λογοτεχνικής και ποιητικής δημιουργίας, εκθέσεις βιβλίων, εθελοντικές δράσεις κλπ.)
• Δημοτικά προγράμματα για νέους/-ες, μέσα και έξω από τα σχολεία, για ζητήματα όπως περιβάλλον, κυκλοφοριακή αγωγή, κοινωνική αλληλεγγύη, υγιεινή διατροφή, εναλλακτική και προληπτική ιατρική, κλπ. 
• Υποδομές και χώροι για μαζικό λαϊκό αθλητισμό.
• Δημιουργία συμμετοχικού προϋπολογισμού για τη νεολαία.
• Να υπάρξει κοινωνική πολιτική, ιδιαίτερα για τους ανέργους νέους/-ες (περίθαλψη, δωρεάν μετακίνηση, ψυχαγωγία κτλ.).
• Δημιουργία γραφείου ανέργων για βοήθεια στην εξεύρεση εργασίας και δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης.
• Να ενταθούν τα μέτρα ελέγχου όσον αφορά την εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας.
• Να υπάρξουν τρόποι διευκόλυνσης και δραστηριοποίησης, ειδικά της εργαζόμενης νεολαίας, στις συνδικαλιστικές οργανώσεις (εργατικές λέσχες, πρωτοβάθμια σωματεία, δευτεροβάθμιες ομοσπονδίες και εργατικά κέντρα), με τη δημιουργία Επιτροπών Νέων εργαζόμενων παντού, στις οποίες θα προωθούν τις διεκδικήσεις τους. Κάθε Επιτροπή Νέων θα έχει μόνιμες επιτροπές ανέργων, καθώς επίσης επιτροπές για τους εργαζόμενους σε άτυπες μορφές εργασίας, για τους ανήλικους εργαζόμενους, για τους άνεργους επιστήμονες κλπ.
• Δημιουργία Συμβουλευτικών Κοινωνικών Κέντρων Υποστήριξης των Εργαζομένων, των Ανέργων, των νέων ζευγαριών και γενικά των νέων, με στόχο την αποθυματοποίησή τους, επειδή πολλές φορές εξαιτίας των καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οδηγούνται στην περιθωριοποίηση και στην αντικοινωνική συμπεριφορά.

Όλα αυτά και άλλα ακόμη που οι νέοι/-ες θα ανακαλύψουν και θα εφεύρουν, ψάχνοντας μόνοι τους ή σε συνεργασία με άλλου φορείς, είναι κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις, προκειμένου να διαβούμε αυτή την δύσκολη περίοδο. Και σε αυτή την περίοδο δεν υπάρχει άλλη λύση από τα να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας, συμμετέχοντας συνειδητά για να χτίσουμε μια διαφορετική εμπειρία σε σχέση με αυτή που έχουμε απολέσει.

*Ο Δ. Κατσορίδας είναι Επιστημονικός Συνεργάτης του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ και υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με τη «Δύναμη Ζωής»-Ρένα Δούρου, στον Κεντρικό Τομέα Αττικής (Δήμοι: Αθηναίων, Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας, Γαλατσίου, Ζωγράφου, Καισαριανής, Βύρωνος, Ηλιούπολης, Δάφνης-Υμηττού).