Στρώνουν το έδαφος για την αθώωση των εγκληματιών της Χρυσής Αυγής

-Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας οι προθέσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης για μια σειρά αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα. Ήδη υπάρχουν αντιδράσεις σε ό,τι αφορά τα άρθρα για τους καταχραστές του Δημοσίου και την προσβολή του πολιτεύματος. Σε ποια κατεύθυνση κινούνται αυτές οι αλλαγές;

Είναι δύο διαφορετικά θέματα. Το ένα, που αφορά την προσβολή του πολιτεύματος, εμπεριέχεται ήδη στον Ποινικό Κώδικα. Είναι το άρθρο 134, που αναφέρεται στην εσχάτη προδοσία και υπάρχει ήδη από το 1950. Υποτίθεται ότι για πρώτη φορά τώρα θα γίνει η αναμόρφωσή του, αν βέβαια γίνει. Άρα, μπορεί να εμφανίστηκε ως κάτι καινούργιο, αλλά εμείς οι νομικοί ξέρουμε ότι είναι το βασικό άρθρο με το οποίο ξεκινάει ο ποινικός μας νόμος, ότι δηλαδή η ανθρωποκτονία από πρόθεση και η εσχάτη προδοσία είναι τα μοναδικά άρθρα που προβλέπουν ισόβια κάθειρξη. Δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα είναι η νέα διατύπωση και πώς θα εισαγάγουν κι άλλες αόριστες έννοιες, όπως η διεύρυνση του αξιόποινου μέσω του Διαδικτύου, ώστε να ανησυχήσουμε περαιτέρω και να δούμε πώς θα το αντιμετωπίσουμε, σε σχέση πάντα με το ζήτημα της απειλής του πολιτεύματος κ.λπ. Για την ώρα όμως πρόκειται για διαρροή. Η κυβέρνηση συνεχώς, πάντως, σκληραίνει το νομοθετικό πλαίσιο υιοθετώντας το κατασταλτικό μοντέλο. Εξίσου ύποπτη μοιάζει και η κατάργηση των ισοβίων για τους καταχραστές του Δημοσίου, προβλέποντας μάλιστα την επιστροφή των χρημάτων, παρόλο που ως αριστερή από θέση αρχής είμαι ενάντια στα ισόβια. Με τον γνωστό τρόπο που νομοθετεί η Νέα Δημοκρατία, δεν μπορείς να γνωρίζεις τι «διαμάντια» θα φέρουν τελικά προς ψήφιση.

-Η διαφαινόμενη προσθήκη του «προσπορισμού οικονομικού οφέλους» στον ορισμό της εγκληματικής οργάνωσης μπορεί να σημάνει την απαλλαγή των διωκόμενων στελεχών και μελών της Χρυσής Αυγής;

Το άρθρο 187, που αφορά τον ορισμό της εγκληματικής οργάνωσης, θα προβλέπει ότι για να θεωρηθεί κάποια ως τέτοια θα πρέπει να επιδιώκει οικονομικό όφελος. Για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση έχουν παραπεμφθεί εκατοντάδες άνθρωποι που ήταν πάνω από τρεις και τελούσαν κακουργήματα ή πλημμελήματα του κοινού ποινικού δικαίου, περίπου 1.500 περιπτώσεις. Ένα από τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής υποστήριξε ότι επειδή έχει γίνει μεγάλη κατάχρηση της διάταξης, θα έπρεπε να την περιορίσουμε. Μα είναι προφανές ότι αυτές οι οργανώσεις επιδίωκαν περιουσιακό όφελος. Έκαναν ληστείες, εκβιασμούς, προστασία στη νύχτα κ.ά., άρα δεν είναι αυτός ο σκοπός, να ελαφρυνθούν δηλαδή οι περιπτώσεις με τις οποίες παραπέμφθηκαν ως εγκληματική οργάνωση. Ο μόνος σκοπός είναι να μην παραπεμφθεί η Χρυσή Αυγή, γιατί μόνο αυτή δεν έχει στα εγκλήματά της τον προσπορισμό οικονομικού οφέλους, όπως προκύπτει από την εν γένει δράση της, τουλάχιστον εμφανώς. Και αυτό γιατί πουλάει προστασία, πολλά μέλη της έχουν ανοίξει μαγαζιά, εισπράττει από μπράβους για διάφορα πράγματα, αλλά στο καταστατικό της, το κρυφό και το φανερό, δεν έχει κάτι συγκεκριμένο που να παραπέμπει στο ότι η ΧΑ δρα για να προσποριστεί οικονομικό όφελος. Ενδεχομένως έχει άλλους τρόπους, από τις σχέσεις που διαμορφώνει, για να βγάζει χρήματα: τα γραφεία ευρέσεως εργασίας, τους εκβιασμούς που κάνει σε σούπερ μάρκετ, χτυπάει ψαράδες επειδή μονοπωλούν ίσως κάποιες δουλειές, που έχουν και άμεσο και έμμεσο οικονομικό όφελος, αλλά δεν είναι κάτι συγκεκριμένο. Μέσω αυτού του ευρήματος θα προσπαθήσουν να μην την εντάξουν στην περίπτωση εγκληματικής οργάνωσης, που είναι κακούργημα, αλλά στη συμμορία, που είναι πλημμέλημα.

-Άρα, ο νέος ΠΚ αποτελεί ακόμα ένα εργαλείο εμπέδωσης του κρατικού αυταρχισμού και του δόγματος «νόμος και τάξη», ενώ υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να «ρίξει στα μαλακά» τους νεοναζί. Δεν θα έπρεπε να είχε ήδη σημάνει συναγερμός για το κίνημα και τις δυνάμεις της Αριστεράς;

Όλοι οι δημοκρατικοί πολίτες και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να είναι σε επιφυλακή σε ό,τι αφορά τις δημοκρατικές ελευθερίες. Αν συμβεί αυτή η εξέλιξη με τη Χρυσή Αυγή, θα υπακούει σε συγκεκριμένα πολιτικά σχέδια για διεύρυνση της ΝΔ με ακροδεξιούς που τους οργανώνει ο Μπαλτάκος, ώστε να έχουν μια νέα πλειοψηφία στις εκλογές που έρχονται. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουν, είναι όμως ένα σχέδιο που επιχειρούν να το υλοποιήσουν, τουλάχιστον για το 5% της Χρυσής Αυγής που ιδεολογικά μπορεί να κερδηθεί. Γι' αυτό και η διαρροή της αλλαγής για το άρθρο 187 λίγο πριν από τη συζήτηση του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου, ώστε να γίνει ο συμψηφισμός των αντιδράσεων. Ότι μην ανησυχείτε, τιμωρούμε μόνο το λόγο και ότι εσείς δεν θα πάτε για κακούργημα, άρα ούτε την κοινωνική ούτε την πολιτική απαξία θα έχετε. Ας λάβουμε υπόψη μας ότι οι αποφάσεις της Βουλής για τη στέρηση της χρηματοδότησης της ΧΑ έχουν στηριχτεί στο ότι είναι εγκληματική οργάνωση. Εφόσον δεν θα διώκονται για κακούργημα, όλες αυτές οι στερήσεις που έχουν υποστεί ως κόμμα κοινοβουλευτικό αίρονται. Αν τιμωρηθούν για δράση του κοινού ποινικού δικαίου, ο καθένας ξεχωριστά από τα μέλη της, δεν είναι μεγάλες οι ποινές, ενώ μπορεί και να συμμορφωθούν «βάζοντας νερό στο κρασί τους», μπροστά στον κίνδυνο να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ.

-Το λεγόμενο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, μετά τις απανωτές κυβερνητικές παλινωδίες, ήρθε τελικά στο Γ' Θερινό Τμήμα της Βουλής. Ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε «παρών» επί της αρχής χαρακτηρίζοντας τις διατάξεις άτολμες και ανεπαρκείς. Πού εστιάζει την κριτική του και τι θα απαιτούσε μια πραγματική αντιρατσιστική νομοθεσία;

Ένας πραγματικός αντιρατσιστικός νόμος, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που ταλαιπωρείται από τη ρατσιστική βία και τα εγκλήματα της Χρυσής Αυγής, το πρώτο που θα απαιτούσε κάποιος είναι να τιμωρεί τη ρατσιστική πράξη. Σε αυτό το νομοσχέδιο τιμωρείται ο ρατσιστικός λόγος και κυρίως ο ρατσιστικός λόγος που υποκινεί ρατσιστική βία. Αυτό είναι πολύ δύσκολο να αποδειχτεί όμως. Κάποιος λέει ότι οι μετανάστες είναι αποβράσματα, έρχονται στη χώρα για να μας πάρουν τις δουλειές, άντε να βρεις και την αντίστοιχη πράξη που έκανε κάποιος, σε ένα σημείο της χώρας, επειδή άκουσε τον συγκεκριμένο λόγο. Δεν είναι μόνο δειλό και άτολμο και ό,τι άλλο, αλλά κυρίως είναι αναποτελεσματικό. Στην πραγματικότητα δεν θα έχουμε αντιρατσιστική νομοθεσία. Δεν θα κινηθεί κανένας εισαγγελέας ποτέ –γιατί η δίωξη υποτίθεται θα είναι αυτεπάγγελτη– για να ασκήσει δίωξη σε κανέναν, διότι αν την ασκήσει χωρίς να υπάρχει και συγκεκριμένη πράξη που υποκινήθηκε, θα επικαλούνται το Σύνταγμα που προβλέπει την ελευθερία της έκφρασης και θα απαλλάσσονται πανηγυρικά. Πάρα ταύτα, κάθε κυβέρνηση έχει χρεωθεί και ένα αντιρατσιστικό νομοσχέδιο που δεν ψηφίστηκε. Η κυβέρνηση Παπανδρέου, η κυβέρνηση Παπαδήμου, η συγκυβέρνηση με τον Κουβέλη, τώρα η δικομματική κυβέρνηση. Έτσι ο κόσμος θεωρεί ότι είναι κάτι σημαντικό. Το γεγονός ότι ήρθε επιτέλους και ψηφίζεται δημιουργεί μια ανακούφιση. Εμείς από την πλευρά μας θα πρέπει να το αξιοποιήσουμε. Να μην αφήσουμε σε χλωρό κλαρί κανέναν που θα κάνει ρατσιστική προπαγάνδα και ακόμα και αν αθωώνονται να δείξουμε το αδιέξοδο αυτού του νόμου, ώστε να απαιτήσουμε έναν πραγματικό αντιρατσιστικό νόμο. Και βεβαίως, αν εκλεγεί κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, έχουμε έτοιμο τον αντιρατσιστικό νόμο που έχουμε καταθέσει από τον Ιούνιο του 2013, τον οποίο θα ψηφίσουμε αμέσως.

-Το νομοσχέδιο ποινικοποιεί τον εγκωμιασμό ή την άρνηση εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας αναγνωρισμένων από τα διεθνή όργανα, όπως το Ολοκαύτωμα. Ταυτόχρονα, διάφοροι εθνικιστικοί και αντιδραστικοί κύκλοι, όπως ορισμένοι ιεράρχες, επέβαλαν να συμπεριληφθούν και οι «γενοκτονίες» των Ποντίων, των Αρμενίων και των Μικρασιατών. Το άρθρο 2 που καταψηφίζει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Τι εξυπηρετεί πολιτικά αυτή η κίνηση;

Δεν μπορεί η Βουλή να υποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια, την ιστορική έρευνα ή τον ιστορικό διάλογο που διεξάγεται και στην Ελλάδα και αλλού και πολύ περισσότερο να τον ποινικοποιεί. Το αν η Βουλή για κάποιους συγκυριακούς λόγους ψήφισε ό,τι ψήφισε είναι ένα άλλο ζήτημα και είναι εντελώς άλλο να ποινικοποιείς όσους αρνούνται αυτά που ψήφισε η Βουλή. Δίνουν ως πρόσχημα το Ολοκαύτωμα, που είναι το έγκλημα των εγκλημάτων όπως λέμε, και στη συνέχεια, για να ευχαριστήσει ή να συμψηφίσει, η κυβέρνηση περιλαμβάνει και άλλες ομάδες που διώχθηκαν, που δεν είναι όλα ολοκαυτώματα προφανώς. Άλλα είναι εθνοκαθάρσεις, άλλα είναι εθνικές διώξεις, και σε κάθε περίπτωση δεν αμφισβητούνται. Στη σύγχρονη πραγματικότητα δεν έχουμε δει κανέναν να καίει π.χ. σπίτι Αρμένιου ή να χτυπάει Μικρασιάτη. Καμία συμπεριφορά δεν έχει καταγραφεί εναντίον των συγκεκριμένων μειονοτικών ομάδων στη ελληνική κοινωνία. Το μόνο που έχουμε δει είναι να καίνε τις συναγωγές ή να γράφουν άρθρα που χτυπούν τους Εβραίους. Η συμπερίληψη και άλλων τέτοιων πληθυσμών που υπέστησαν διωγμούς δεν έχει καμία σκοπιμότητα προστασίας, παρά μόνο την τόνωση της απαίτησης αυτών των ρατσιστικών κύκλων να συμψηφίσουν το έγκλημα των εγκλημάτων με τις δικές τους εθνικιστικές ανάγκες. Η διάταξη αυτή υπάρχει κίνδυνος να χρησιμοποιηθεί από σκοταδιστικούς κύκλους ενάντια στην ιστορική έρευνα, με δεδομένο ότι προβλέπεται πως αν η αμφισβήτηση προέρχεται από δημόσιο υπάλληλο ή δημόσιο λειτουργό, τιμωρείται αυστηρότερα. Καταργείται έτσι η έρευνα και η ελεύθερη διδασκαλία των πανεπιστημιακών δασκάλων.

-Σε κάθε περίπτωση, η εφαρμογή ενός νόμου είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης και κοινωνικών συσχετισμών. Ποιες πρωτοβουλίες καλείται να πάρει η Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ ειδικότερα, σε μια περίοδο κλιμάκωσης της ρατσιστικής, ομοφοβικής και φασιστικής βίας; 

Ίσως φανώ λίγο απαισιόδοξη, αλλά νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη ανοχή στο ρατσισμό και αυτό είναι το πιο δύσκολο για τη δική μας παρέμβαση, που κυρίως πρέπει να γίνεται στην κοινωνία. Πρόσφατα σε ένα χωριό, ο σύλλογος εμπόρων υιοθέτησε ψήφισμα που καλούσε τους εμπόρους της περιοχής να μην προμηθεύουν προϊόντα στους Ρομά, διότι ευθύνονταν για κάποια δολοφονία ενός αστυνομικού. Αυτό το ανήκουστο και παράνομο γεγονός δεν πήρε τις διαστάσεις που θα έπρεπε. Σε περιοχές που υπάρχουν μετανάστες, στη Μανωλάδα και αλλού, υπάρχει μια ανεκτικότητα του πληθυσμού σε τέτοια φαινόμενα. Θέλει λοιπόν πολύ συγκεκριμένη δράση και όχι μόνο διακηρύξεις. Θέλει δουλειά υποδομής γι' αυτά τα ζητήματα, χρήσιμα και εν όψει της κυβέρνησης της Αριστεράς, που θα κληθούμε να εφαρμόσουμε τις θέσεις μας για το μεταναστευτικό. Επειδή ο θεσμικός ρατσισμός οργανώνει τον κοινωνικό ρατσισμό και το ρατσισμό της ΧΑ, αυτή η διπλή δουλειά, και να χτυπάς το κράτος που καθημερινά δηλητηριάζει τις κοινωνικές συνειδήσεις και να μπορείς να παρέμβεις στην κοινωνία για να ανατρέψεις όλη αυτή την ιδεολογία, είναι μια εξαιρετικά δύσκολη δουλειά που πρέπει να την κάνουμε με συστηματικό τρόπο, αλλά δυστυχώς πολλές φορές έχουμε άλλες ιεραρχήσεις. Και χρειαζόμαστε την αφύπνιση και τη χειραφέτηση της κοινωνίας και στην κυβέρνηση της Αριστεράς. Όταν θα συγκρουστούμε για το μεταναστευτικό με τους κυρίαρχους ευρωπαϊκούς κύκλους, όπως θα συγκρουστείς και για το χρέος, ποιος θα σε στηρίξει;

-Μια σειρά δικαστικών αποφάσεων τελευταία, περίπτωση Μανωλάδας, καθαρίστριες ΥΠΟΙΚ, προκαλούν φυσιολογική οργή. Τελικά πόσο «τυφλή» είναι η ελληνική Δικαιοσύνη;

Η Δικαιοσύνη είναι το μακρύ χέρι του κράτους σε όλα τα πεδία. Έχει αναλάβει να ρυθμίσει τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς που δεν μπορεί το κράτος, στο όνομα της νομιμότητας. Πόσο θα το καταφέρει θα το δούμε, γιατί αμφισβητείται πλέον ανοιχτά, τουλάχιστον από όσους και όσες καταφεύγουν σε αυτήν. 

*Τη συνέντευξη πήρε ο Σπύρος Αντωνίου