Αριστερά: ανάγκη για έξοδο από την «επικράτεια του φόβου»

Με δια­φο­ρε­τι­κούς τρό­πους εκ­φρά­ζε­ται αυτό το συ­ναί­σθη­μα στο μνη­μο­νια­κό και αστι­κό στρα­τό­πε­δο και με δια­φο­ρε­τι­κούς τρό­πους στο ρι­ζο­σπα­στι­κό και αρι­στε­ρά αντι­μνη­μο­νια­κό στρα­τό­πε­δο. Και όμως, υπάρ­χει πα­ντού. Βε­βαί­ως, το συ­ναί­σθη­μα του φόβου φαί­νε­ται να είναι, συ­νή­θως, ένα συ­ναί­σθη­μα αδυ­να­μί­ας. Σε μια με­τα­νε­ο­τε­ρι­κή εποχή, όπου ο ναρ­κισ­σι­σμός και η δήθεν επί­δει­ξη δύ­να­μης θε­ω­ρού­νται ανα­γκα­στι­κές θε­τι­κές ποιό­τη­τες, όπου η λο­γι­κή απαι­σιο­δο­ξία, η πε­ρί­σκε­ψη ή η αδυ­να­μία δεν γί­νο­νται ανε­κτές και κα­τα­διώ­κο­νται, όπως ακρι­βώς ο διά­βο­λος με το λι­βά­νι, όπου το τε­χνη­τό γέλιο  της δήθεν οί­η­σης απω­θεί το κλάμα, τον πόνο και την κραυ­γή, η πα­ρα­δο­χή του φόβου και της πι­θα­νής ήττας δεν είναι αυ­το­νό­η­τη ούτε απο­δε­κτή. Αντι­θέ­τως, αυτή η πα­ρα­δο­χή πρέ­πει να αντι­σταθ­μι­στεί και να απο­κρυ­βεί, και ο φόβος ή το συ­ναί­σθη­μα δυ­νη­τι­κής απο­τυ­χί­ας να με­ταμ­φιε­σθούν σε θριαμ­βο­λο­γία και σε επί­δει­ξη μιας μη πραγ­μα­τι­κά δια­τι­θέ­με­νης ωμής και βέ­βαι­ης για τον εαυτό της δύ­να­μης. Όσο μά­λι­στα ο φόβος είναι εντο­νό­τε­ρος, τόσο πα­ρα­πά­νω πρέ­πει να το­νι­σθεί η προ­ο­πτι­κή επι­τυ­χί­ας και θριάμ­βου και να απο­κρυ­βούν ο φόβος και η απο­γο­ή­τευ­ση, τόσο πα­ρα­πά­νω πρέ­πει να ανέ­βουν οι κλί­μα­κες της δύ­να­μης , ακόμη και σε βα­γκνε­ρι­κά ή νι­τσεϊ­κά επί­πε­δα. Όμως, αυτός ο πα­ρο­ξυ­σμός και η τε­χνη­τή διό­γκω­ση της θε­τι­κής σκέ­ψης είναι τε­λι­κά επί­πλα­στα στοι­χεία και εκτε­θει­μέ­να πι­θα­νόν στην από­λυ­τη διά­ψευ­ση. Έχουν, με τους όρους του Γκράμ­σι, «τε­χνη­τό» και όχι ορ­γα­νι­κό χα­ρα­κτή­ρα.

Ο φόβος εγκα­θί­στα­ται μό­νι­μα στο μνη­μο­νια­κό στρα­τό­πε­δο

Τόσο οι πο­λι­τι­κοί και τα κόμ­μα­τα όσο και οι άρ­χου­σες τά­ξεις που συ­γκε­ντρώ­νο­νται στο μνη­μο­νια­κό στρα­τό­πε­δο και στην κοι­νω­νι­κή έρημο  κρύ­βουν πίσω από τα επί­πλα­στα χα­μό­γε­λά τους και τις δη­λώ­σεις αι­σιο­δο­ξί­ας  ένα βαθύ δικό τους φόβο. Κυ­ριαρ­χούν με βάση το φόβο και την πι­θα­νό­τη­τα της ακόμη εντο­νό­τε­ρης χρε­ο­κο­πί­ας, αλλά αδυ­να­τούν να ηγε­μο­νεύ­σουν μα­κρο­χρό­νια με έναν θε­τι­κό τρόπο. Τον ίδιο το φόβο που δια­σπεί­ρουν τρο­μο­κρα­τι­κά, τον εν­δο­βάλ­λουν και στο δικό τους ψυ­χι­σμό. Δεν πα­ρέ­χουν καμία θε­τι­κή προ­ο­πτι­κή στα λαϊκά στρώ­μα­τα, στους μι­κρο­α­στούς και πι­θα­νόν ακόμη και σε ση­μα­ντι­κά τμή­μα­τα της ίδιας της αστι­κής τάξης. Και πώς να ηγε­μο­νεύ­σουν δη­λα­δή; Με το χρέος να έχει γίνει η βαριά προ­ο­πτι­κή της χώρας για δε­κα­ε­τί­ες και το άχθος της κοι­νω­νί­ας, με τις δυ­νά­μεις των δα­νει­στών και της ελίτ της Ε.Ε. να αρ­νού­νται έστω και μι­κρές πα­ρα­χω­ρή­σεις προς την Ελ­λά­δα και τις χώρες του ευ­ρω­παϊ­κού Νότου, με την αδιαλ­λα­ξία της γερ­μα­νι­κής άρ­χου­σας τάξης, με την από­λυ­τη άρ­νη­ση ακόμη και στοι­χειω­δών φι­λο­λαϊ­κών ελα­φρύν­σε­ων ή και με την απόρ­ρι­ψη από τη Μέρ­κελ ακόμη και αι­τη­μά­των ισχυ­ρών κα­πι­τα­λι­στι­κών χωρών, όπως η Γαλ­λία ή η Ιτα­λία, πώς να κερ­δί­σουν κάτι οι μνη­μο­νια­κές δυ­νά­μεις σε λαϊκή υπο­στή­ρι­ξη, πώς να πε­τύ­χουν ακόμη και το μί­νι­μουμ που ανα­ζη­τούν σε προ­ο­πτι­κή και σε ανά­κτη­ση των κοι­νω­νι­κών τους συμ­μα­χιών;

Συ­νε­πώς, αυτό που κυ­ριαρ­χεί είναι η ιδε­ο­λο­γι­κή και κα­τα­σταλ­τι­κή τρο­μο­κρα­τία, η ανά­δει­ξη του αντι­πά­λου ως ακόμη κα­τα­στρο­φι­κό­τε­ρης  και χα­ο­τι­κό­τε­ρης επι­λο­γής, τα αντια­ρι­στε­ρά και αντι­κομ­μου­νι­στι­κά αντα­να­κλα­στι­κά (όπως φά­νη­κε και με την υπό­θε­ση της πα­ρέ­λα­σης του Χα­λαν­δρί­ου ή με την κα­τα­στο­λή των φοι­τη­τών στην Νο­μι­κή). Πόσο, όμως, μπο­ρεί να αντέ­ξει αυτό το σκη­νι­κό και να ανα­πα­ρα­χθεί με απλό ή με διευ­ρυ­μέ­νο τρόπο; Οι ίδιες οι μνη­μο­νια­κές δυ­νά­μεις γνω­ρί­ζουν ότι είναι πο­λι­τι­κά ανα­λώ­σι­μες και ότι η φθορά τους θα φτά­σει κά­ποια στιγ­μή σε ένα μοι­ραίο και κα­τα­λη­κτι­κό όριο. Απλώς, πα­ρα­τεί­νουν κατά το δυ­να­τόν το προσ­δό­κι­μο της κυ­βερ­νη­τι­κής τους ζωής και αγο­ρά­ζουν χρόνο. Είναι, όμως, αυτό έν­δει­ξη κά­ποιας δύ­να­μης ή μόνον έν­δει­ξη του δο­μι­κού και πα­ρα­τε­τα­μέ­νου χα­ρα­κτή­ρα της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης;

Ο φόβος με­τα­φέ­ρε­ται στο αντι­μνη­μο­νια­κό στρα­τό­πε­δο και στην Αρι­στε­ρά

Εί­μα­στε, όμως, εμείς, οι δυ­νά­μεις της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, οι συ­νε­χι­στές και φο­ρείς της ελ­πί­δας και μόνο ή με­τέ­χου­με και εμείς με κά­ποιον τρόπο στην κυ­κλο­φο­ρία του φόβου; Συμ­βαί­νουν και τα δυο, όμως όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο κατά τη διε­τία 2012-2014 έχει συρ­ρι­κνω­θεί η πρώτη διά­στα­ση και έχει ενι­σχυ­θεί η δεύ­τε­ρη. Η προ­ο­πτι­κή της κυ­βερ­νη­τι­κής εξου­σί­ας μοιά­ζει λι­γό­τε­ρο ως λύ­τρω­ση και πε­ρισ­σό­τε­ρο ως συ­ναι­σθη­μα­τι­κό βάρος και κίν­δυ­νος για εμάς. Η ασθε­νής ηγε­μο­νία των αντι­πά­λων δεν αντι­κα­θί­στα­ται πει­στι­κά από τη δική μας αντι­η­γε­μο­νία ή εκ­κο­λα­πτό­με­νη ηγε­μο­νία αλλά από ένα συ­νο­λι­κά δια­φαι­νό­με­νο κενό ηγε­μο­νί­ας στον εθνι­κό κοι­νω­νι­κό σχη­μα­τι­σμό, που, όμως, αν επι­βε­βαιω­θεί, θα οδη­γή­σει σε αστα­θείς και κοι­νω­νι­κά επι­κίν­δυ­νες αστι­κές ηγε­μο­νι­κές μορ­φές και θα εν­δυ­να­μώ­σει τον κοι­νο­βου­λευ­τι­κό ολο­κλη­ρω­τι­σμό. Ο δι­σταγ­μός της κυ­βερ­νη­τι­κής ανά­λη­ψης ισχύ­ει ακόμη και για όσους/ες  φα­να­τι­κά υπο­στη­ρί­ζουν ότι εί­μα­στε «πα­νέ­τοι­μοι» να τη δια­χει­ρι­σθού­με και να βοη­θή­σου­με το λαό μέσω αυτής.  

Μήπως, όμως, όλα αυτά είναι γκρί­νιες και ψυ­χο­λο­γι­κές αρ­νή­σεις μιας Αρι­στε­ράς που αρ­νεί­ται να ανα­λά­βει κρα­τι­κές ευ­θύ­νες, μήπως είναι τα απο­μει­νά­ρια της Αρι­στε­ράς του 4% και η κα­θυ­στέ­ρη­ση της «βί­αι­ης ωρί­μαν­σης»; Δυ­στυ­χώς, όχι. Είναι οι υπαρ­κτές  αρ­νή­σεις της Αρι­στε­ράς του 30%. Τόσο η ση­μα­ντι­κή υπο­χώ­ρη­ση του ερ­γα­τι­κού και των κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των μετά το 2012 όσο και η εκλο­γι­κή χιο­νο­στι­βά­δα (ακόμη με δη­μο­σκο­πι­κούς όρους) της Αρι­στε­ράς δεν είναι απο­λύ­τως αντι­φα­τι­κά και αλ­λη­λο­συ­γκρουό­με­να φαι­νό­με­να, αφού η χιο­νο­στι­βά­δα είναι πε­ρισ­σό­τε­ρο ένα κύμα συσ­σώ­ρευ­σης οργής και απελ­πι­σί­ας πια και λι­γό­τε­ρο ένα κύμα ρι­ζο­σπα­στι­σμού και ανα­τρο­πής και γι’ αυτό, άλ­λω­στε, ενι­σχύ­ο­νται και επι­στρα­τεύ­ο­νται τα­κτι­κά τα «ισχυ­ρά» ση­μεία της Αρι­στε­ράς, δη­λα­δή το «κοι­νο­βου­λευ­τι­κό επί­πε­δο ενό­ψει και των 180/121» και όχι το αδύ­να­μο κι­νη­μα­τι­κό/κοι­νω­νι­κό επί­πε­δο. Υπό αυτήν την έν­νοια, το «αδύ­να­μο κοι­νω­νι­κό» δεν επι­χει­ρεί­ται να ανα­τα­χθεί από την Αρι­στε­ρά -και σε αυτό συμ­βάλ­λουν και οι δικές της γο­νι­δια­κές αδυ­να­μί­ες- αλλά η πίεση με­τα­φέ­ρε­ται στο φαι­νο­με­νι­κά «ισχυ­ρό κοι­νο­βου­λευ­τι­κό πο­λι­τι­κό». Ο Μπερν­στάιν στη­ρί­ζε­ται όχι στην αι­σιο­δο­ξία -όπως στην εποχή του πραγ­μα­τι­κά συ­νέ­βαι­νε- αλλά στην αί­σθη­ση της αδυ­να­μί­ας. Συ­νε­πώς, η «δεξιά με­τα­τό­πι­ση» της Αρι­στε­ράς δεν είναι βα­σι­κά προ­ϊ­όν μιας συ­νω­μο­σί­ας της ηγε­σί­ας ή ενός «ξε­που­λή­μα­τος», αλλά της -όχι λι­γό­τε­ρο αξιο­κα­τά­κρι­της- προ­σαρ­μο­γής του πο­λι­τι­κού στο αδύ­να­μο κοι­νω­νι­κό και της «ητ­το­πα­θούς» και φο­βι­κής στρα­τη­γι­κής θε­ώ­ρη­σης.

Βε­βαί­ως, το πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο απορ­ρο­φά στο εσω­τε­ρι­κό του και το μα­κρο­χρό­νιο -εδώ αρ­νη­τι­κό- τα­ξι­κό συ­σχε­τι­σμό, αλλά όχι ανα­γκα­στι­κά με τρόπο πα­θη­τι­κό και ανα­μο­νη­τι­κό. Αντι­θέ­τως, οφεί­λει πέρα από ανό­η­τες θριαμ­βο­λο­γί­ες να τον «απο­δε­χθεί» γνω­σια­κά και να πα­ρέμ­βει για να τον ανα­τά­ξει και να τον ανα­τρέ­ψει. Αλ­λιώς, μοι­ρά­ζε­ται ως πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο και εσω­τε­ρι­κεύ­ει την αδυ­να­μία ή και πα­θο­λο­γία του κοι­νω­νι­κού επι­πέ­δου και την ανα­πα­ρά­γει διευ­ρυ­μέ­να, έστω και ασυ­νεί­δη­τα. Εξ ου και η λο­γι­κή ότι η στή­ρι­ξη  του κοι­νω­νι­κά με­σαί­ου χώρου στην Αρι­στε­ρά  θα επι­τευ­χθεί με τη συμ­μα­χία με τον κλι­νι­κά νεκρό πο­λι­τι­κά με­σαίο χώρο (ΔΗΜΑΡ, Πα­σο­κο­γε­νείς, Πο­τά­μι).

Στην πε­ρί­πτω­σή μας, η πα­θη­τι­κή προ­σαρ­μο­γή της Αρι­στε­ράς στην αδυ­να­μία του κοι­νω­νι­κού δια­με­σο­λα­βεί­ται από το φόβο και από τη δια­μέ­σου του φόβου υπερ­τί­μη­ση της δύ­να­μης του τα­ξι­κού αντι­πά­λου: αν ο αντί­πα­λος «δεν έπαψε να νικά», κατά τη ρήση του Βάλ­τερ Μπέν­για­μιν, αυτό συμ­βαί­νει γιατί είναι μάλ­λον πολύ δυ­να­τός και όχι γιατί οι δυ­νά­μεις της κοι­νω­νί­ας υπήρ­ξαν -ή υπο­χρε­ώ­θη­καν να κα­τα­στούν- αδύ­να­μες. Η οπτι­κή αυτή, μέσα από την απο­δο­χή της ήττας, υπο­τι­μά τις σο­βα­ρές αντι­φά­σεις του αντι­πά­λου και την ίδια την ασθε­νή ηγε­μο­νι­κή του προ­ο­πτι­κή στην Ελ­λά­δα και στην Ε.Ε. αλλά και διε­θνώς. Παρά τη δια­φαι­νό­με­νη με­γά­λη αι­σιο­δο­ξία της Αρι­στε­ράς και ει­δι­κό­τε­ρα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αυτό που «ψι­θυ­ρί­ζε­ται» ή που εκ­φω­νεί­ται κάθε τόσο σαν «ευ­ρε­σι­τε­χνία» είναι η αί­σθη­ση ότι οι εξω­τε­ρι­κές και εσω­τε­ρι­κές πιέ­σεις στην κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς θα είναι εξαι­ρε­τι­κά ισχυ­ρές και ότι δεν θα επι­τρα­πεί η πραγ­μα­το­ποί­η­ση με­γά­λων και ση­μα­ντι­κών ρή­ξε­ων και ανα­τρο­πών. Αυτό χρε­ώ­νε­ται -με τρόπο που απο­κρύ­πτει τις ευ­θύ­νες του πο­λι­τι­κού υπο­κει­μέ­νου- στο αδύ­να­μο κοι­νω­νι­κό ή και στη δυ­σκο­λία των διε­θνών συμ­μα­χιών. Έτσι, παρά την επί­πλα­στη θριαμ­βι­κή αί­σθη­ση, αυτό που συμ­βαί­νει ενό­ψει του φόβου είναι ο με­γά­λος με­τρια­σμός των προσ­δο­κιών τόσο από τα «πάνω» όσο και από τα «κάτω». Η κοι­νω­νία ζητεί μια «εφι­κτή βελ­τί­ω­ση», καθώς έχει πο­δο­πα­τη­θεί, και η Αρι­στε­ρά κα­λεί­ται να της πα­ρά­σχει ακρι­βώς αυτό -τί­πο­τε πα­ρα­πά­νω- θέ­το­ντας αυτό το κα­θή­κον στον εαυτό της. Η κοι­νω­νι­κή ψυ­χο­λο­γία εμ­φα­νί­ζε­ται έτσι πολύ πιο ητ­το­πα­θής ακόμη και σε σχέση με την αρι­στε­ρή σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή στρο­φή του 1981 ή του 1993.  Όσοι/ες ζή­σα­με αυτές τις πε­ριό­δους, μπο­ρού­με να το θυ­μη­θού­με. Αυτό, όμως, δεν αναι­ρεί -αντί­θε­τα επι­βε­βαιώ­νει- τις σο­βα­ρές πο­λι­τι­κές ευ­θύ­νες της ίδιας της Αρι­στε­ράς, του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ αλλά και των λοι­πών εκ­δο­χών της.

Ο φόβος φτά­νει και στην «Αρι­στε­ρά της Αρι­στε­ράς»

Αλλά και οι πιο ρι­ζο­σπα­στι­κές (φρα­στι­κά ή πραγ­μα­τι­κά) δυ­νά­μεις μέσα στην Αρι­στε­ρά φαί­νο­νται να αγ­γί­ζο­νται ή και να επη­ρε­ά­ζο­νται σο­βα­ρά από την κυ­κλο­φο­ρία του φόβου. Η σε­χτα­ρι­στι­κή στάση του ΚΚΕ και της Ανταρ­σύα στο ύψι­στο ζή­τη­μα των εν­δο­α­ρι­στε­ρών συμ­μα­χιών και της «με­τω­πι­κής συ­μπό­ρευ­σης», το ανέ­βα­σμα του πήχη, ώστε οι κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χί­ες να μην αντι­στοι­χη­θούν και σε πο­λι­τι­κές, και, έτσι, η αντι­κει­με­νι­κή και σύμ­με­τρη  ενί­σχυ­ση από αυτές τις δυ­νά­μεις της συ­ντη­ρη­τι­κής με­τα­τό­πι­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ελ­λεί­ψει αρι­στε­ρής πο­λι­τι­κής/κοι­νω­νι­κής ενω­τι­κής πί­ε­σης προς αυτόν, δεν εδρά­ζε­ται σε έναν υπε­ραι­σιό­δο­ξο συλ­λο­γι­σμό, όπως λ.χ. ίσχυε με τα Κ.Κ. το 1928-1934, όταν «ανέ­με­ναν», υπο­τί­θε­ται, τη διε­θνή επα­νά­στα­ση. Εδρά­ζε­ται στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα στην εκτί­μη­ση ότι ο αρ­νη­τι­κός τα­ξι­κός συ­σχε­τι­σμός είναι μα­κρο­χρό­νια στα­τι­κός και ότι άμεσα ή βρα­χυ­χρό­νια τί­πο­τε δεν μπο­ρεί να αλ­λά­ξει προς το κα­λύ­τε­ρο. Κατά το γνω­στό φαι­νό­με­νο του «φαύ­λου κύ­κλου» και της «αυ­το­ε­πα­λη­θευό­με­νης προ­φη­τεί­ας», η στάση αυτή, η «σε­χτα­ρι­στι­κή πα­ρά­λυ­ση», ενι­σχύ­ει το πρό­βλη­μα αντί να το αντι­με­τω­πί­ζει και να προ­σπα­θεί να το επι­λύ­σει. Δεν χρειά­ζε­ται να έχει κα­νείς ντο­κτο­ρά πο­λι­τι­κής επι­στή­μης για να «δια­βά­σει» στις δη­λώ­σεις των στε­λε­χών του ΚΚΕ για τα ανα­με­νό­με­να με­γά­λα δεινά την πε­ποί­θη­ση ότι αυτά είναι ορια­κά ή και αντι­κει­με­νι­κά ανα­πό­φευ­κτα και ότι ο λαός και η ερ­γα­τι­κή τάξη θα χρεια­σθεί να «δι­δα­χθούν» από αυτά που θα πά­θουν, μέ­χρις ότου επι­λέ­ξουν τον πραγ­μα­τι­κό τους εκ­πρό­σω­πο επί της Γης.

Όμως, και η Αρι­στε­ρά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ αντι­με­τω­πί­ζει προ­βλή­μα­τα που σχε­τί­ζο­νται με την κυ­κλο­φο­ρία του φόβου και τον ηθικό κίν­δυ­νο της απο­τυ­χί­ας της Αρι­στε­ράς. Όσο η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της αρι­στε­ρής δια­κυ­βέρ­νη­σης πλη­σιά­ζει, ο κίν­δυ­νος αυτή να υπο­νο­μευ­θεί από μια εσω­τε­ρι­κή εν­δο­α­ρι­στε­ρή κρι­τι­κή και αντι­πο­λί­τευ­ση, ο κίν­δυ­νος να «διαρ­ρα­γούν τα ιμά­τιά μας» προς χαράν των αντι­πά­λων μας, με­γα­λώ­νει και αυτός - πόσο μάλ­λον εντός μιας «επι­κοι­νω­νια­κής» πα­ρά­στα­σης για την πο­λι­τι­κή. Δεν είναι η κρι­τι­κή προς αυτήν τη τάση ένα ηθικό αμι­γώς ζή­τη­μα, η αντί­φα­ση είναι πραγ­μα­τι­κή και πραγ­μα­τι­κά πρέ­πει να απα­ντη­θεί. Η πίεση προς την ηγε­σία της Αρι­στε­ράς  από το σύ­στη­μα να προ­σαρ­μο­σθεί στην αρ­νη­τι­κή «πραγ­μα­τι­κή κοι­νω­νι­κή κα­τά­στα­ση» (την έτσι δη­λα­δή φε­τι­χο­ποι­η­μέ­νη εύ­θραυ­στη υπο­κει­με­νι­κή κα­τά­στα­ση της κοι­νω­νί­ας, την οποία το ίδιο το σύ­στη­μα προ­κα­λεί) με­τα­φέ­ρε­ται στην «Αρι­στε­ρά της Αρι­στε­ράς» ως πίεση να μην «μποϊ­κο­τά­ρει» τις ανα­γκαί­ες κοι­νω­νι­κές αλ­λα­γές, μι­κρές ή με­γά­λες, να μη συ­γκρου­στεί με­τω­πι­κά με τη γραμ­μή της υπο­τα­γής και του τα­ξι­κού συμ­βι­βα­σμού. Έτσι, κάθε δύ­να­μη εσω­τε­ρι­κεύ­ει πε­ραι­τέ­ρω τον αρ­νη­τι­κό κοι­νω­νι­κό και ψυ­χο­λο­γι­κό συ­σχε­τι­σμό. Πρό­κει­ται για ένα ντό­μι­νο του φόβου, ένα κλει­στό κύ­κλω­μα κυ­κλο­φο­ρί­ας του, που οδη­γεί σε ένα πλή­ρες αδιέ­ξο­δο.

Η απά­ντη­ση σε αυτό το ντό­μι­νο δεν μπο­ρεί να είναι ούτε η ηθε­λη­μέ­νη «σμί­κρυν­ση» του προ­γράμ­μα­τος της Αρι­στε­ράς και η με­τα­τρο­πή του σε ένα πρό­γραμ­μα ήπιας νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης δια­χεί­ρι­σης της δυ­στυ­χί­ας -αλλά και του φό­βου- ούτε η με­τα­τρο­πή της «Αρι­στε­ράς της Αρι­στε­ράς» σε μια δύ­να­μη ήσυ­χης ηθι­κής συ­νεί­δη­σης και συ­νε­νο­χής στην κοι­νω­νι­κή εξει­ρή­νευ­ση, σε μια δύ­να­μη γρα­φειο­κρα­τι­κής ακι­νη­σί­ας και πα­ρά­λυ­σης. Οι ρι­ζο­σπα­στι­κές δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς πρέ­πει να βγουν από το δί­κτυο του φόβου, να σπά­σουν την «ησυ­χία του νε­κρο­τα­φεί­ου» εντός της κοι­νω­νί­ας και της Αρι­στε­ράς, να ανα­κτή­σουν την οξυ­δέρ­κεια και την ηθική τους φε­ρεγ­γυό­τη­τα και να ανα­χθούν στην πηγή του προ­βλή­μα­τος, ακόμη και με «αι­ρε­τι­κές» με­θό­δους και μέσα: στην ανα­τρο­πή του μα­κρο­χρό­νιου αρ­νη­τι­κού τα­ξι­κού και κοι­νω­νι­κού συ­σχε­τι­σμού δύ­να­μης εθνι­κά και διε­θνώς, στην ανα­τρο­πή των κοι­νω­νι­κών, πο­λι­τι­κών και πο­λι­τι­στι­κών ορι­ζου­σών που έφε­ραν όλους μας ως εδώ, στην επα­να­φο­ρά στην προ­τε­ραιό­τη­τα του κι­νη­μα­τι­κού. Σε αυτό το παι­χνί­δι πρέ­πει να ξα­να­ε­πι­λέ­ξου­με τους φί­λους και τους εχθρούς μας.

Χωρίς την επι­στρο­φή στο «αδύ­να­μο κοι­νω­νι­κό», θα πα­ρα­μεί­νου­με στην επι­κρά­τεια του φόβου. Και τότε τί­πο­τε δεν θα είναι μα­κρο­χρό­νια δυ­να­τό. Αν, πάλι, ξα­να­βρού­με το χα­μέ­νο νήμα με την κοι­νω­νι­κή αντί­στα­ση, τί­πο­τε δεν θα είναι αδύ­να­το.   

Υ.Γ. Οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις των μα­θη­τών αλλά και οι γεν­ναί­ες δια­μαρ­τυ­ρί­ες των φοι­τη­τών στο αστυ­νο­μι­κό κρά­τος της ανώ­νυ­μης εται­ρεί­ας Πρυ­τα­νεία- κυ­βέρ­νη­ση στα ΑΕΙ και στο κέ­ντρο της Αθή­νας είναι μια ρωγμή που δεί­χνει έξω από το κρά­τος του φόβου. Μήπως η μα­θη­τι­κή και η φοι­τη­τι­κή νε­ο­λαία ανοί­γει ένα νέο κύκλο αγώ­νων και αντι­στά­σε­ων, όπως τόσες φορές στο πα­ρελ­θόν; Ως Αρι­στε­ρά και ως ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ας μην το ελ­πί­σου­με απλώς. Ας επεν­δύ­σου­με σε αυτό!