Οι δανειστές βρυχώνται, αλλά ταυτόχρονα φοβούνται

Οι αντοχές της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου είναι πια εντελώς οριακές. Ωστόσο, πριν φύγει, προτείνει μόνη της στην τρόικα καινούργια μνημονιακά μέτρα, εμφανώς υπονομεύοντας το έδαφος στο οποίο θα αναλάβει καθήκοντα η νέα κυβέρνηση. Στο διαβόητο κυβερνητικό mail προτείνονται, μεταξύ άλλων, η αύξηση του ΦΠΑ στον τουρισμό από το 6,5% ακόμη και στο 13%, μειώσεις των εισαγωγικών μισθών στο Δημόσιο, καθώς και νέα μείωση οδοιπορικών, εκτός έδρας και υπερωριών. Επίσης προτείνεται αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα προκειμένου να καλυφθούν οι... υπερβάσεις στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ, ενώ η κυβέρνηση απεργάζεται εκ νέου αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.

Ωστόσο, η τρόικα πιέζει την κυβέρνηση μέχρι ασφυξίας, απαιτώντας τίποτε λιγότερο από το «ναι σε όλα», ζητώντας κυρίως νέες δραματικές περικοπές έως και 20% στις κύριες συντάξεις από τον Ιανουάριο του 2015. Ο Σόιμπλε δηλώνει ότι η συζήτηση για τη νέα συμφωνία, με πιστωτική γραμμή και καθεστώς αυστηρής επιτήρησης, μπορεί να αρχίσει αμέσως μετά το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Ο Ντάισελμπλουμ δηλώνει ότι η παράταση του μνημονίου είναι αναπόφευκτη αν η κυβέρνηση δεν πει το «ναι σε όλα» ώστε να κλείσει άμεσα η διαπραγμάτευση για την τελευταία αξιολόγηση του ισχύοντος προγράμματος. 

Η στάση των δανειστών
Η εξήγηση για τη σκληρή στάση της τρόικας κρύβεται στις δηλώσεις του Χαρδούβελη ότι «το ΔΝΤ αδιαφορεί για το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα». Ωστόσο, αυτές οι δηλώσεις πρέπει να διαβαστούν διαφορετικά: η επιτηδευμένη «αδιαφορία» και οι λεονταρισμοί ότι δεν ενδιαφέρονται για το ποιος κυβερνά την Ελλάδα ούτε για το αν η σκληρή τους στάση θα οδηγήσει σε πολιτική κρίση, όπως και τα δημοσιεύματα ότι η Ελλάδα δεν είναι πλέον «συστημική» και άρα αν δεν υποταχθεί μπορεί να εξοστρακιστεί, δεν αποτελούν μόνο επίδειξη πυγμής: κρύβουν επίσης πανικό για τις συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης. 
Το γεγονός και μόνο ότι για να «τρίξουν τα δόντια» στον ΣΥΡΙΖΑ, οι δανειστές οδηγούν την κυβέρνηση σε ασφυξία, ζητώντας την πλήρη υποταγή της, είναι ένδειξη αποφασιστικότητας αλλά ταυτόχρονα και πανικού. Αποφασιστικότητας γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να προσπαθήσουν να αποτρέψουν ή να «καταστείλουν» την πιθανότατη ελληνική «ανταρσία». Πανικού γιατί παρά την επιτηδευμένη «αδιαφορία», γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι συνέπειες μιας «ελληνικής ανταρσίας» στο οικοδόμημα της ευρωζώνης μπορούν να αποδειχτούν πολύ δυσάρεστες γι’ αυτούς.

Η γερμανική Deutsche Bank έσπευσε να το υπογραμμίσει: στη 45σέλιδη έκθεσή της με τίτλο «Focus Europe - Not Yet» με ημερομηνία 28/11/14, αναφέρει ότι η Ελλάδα είναι πιθανό να εγκαινιάσει μια νέα εποχή αβεβαιότητας για την Ευρώπη το 2015, ότι το πολιτικό και οικονομικό ρίσκο στην Ελλάδα αυξάνεται με τις συνέπειες να είναι απρόβλεπτες και ότι η πολύ πιθανή αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να σηματοδοτήσει μια νέα φάση έντασης για την ευρωζώνη, ακριβώς όπως το 2010 η Ελλάδα ήταν η «κόψη του ξυραφιού» στην κρίση της ευρωζώνης. Ανάλογες εκτιμήσεις και φόβους μπορεί κανείς να βρει διατυπωμένους σε όλο τον διεθνή συστημικό Τύπο. 

Οι φόβοι τους είναι δικαιολογημένοι: Η οικονομία της ευρωζώνης παραπαίει μεταξύ στασιμότητας και ύφεσης, ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού είναι υπαρκτός, τα κρατικά χρέη και τα χρέη του ιδιωτικού τομέα έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση, οι διαφορετικές επιπτώσεις της κρίσης στις επιμέρους χώρες-μέλη έχουν εντείνει τις ανισορροπίες και τους ανταγωνισμούς ακόμη και στον σκληρό πυρήνα, η κρίση έχει περάσει από την περιφέρεια στο κέντρο της ευρωζώνης και από την οικονομική βάση στο πολιτικό-θεσμικό εποικοδόμημα. Γι’ αυτή την ευρωζώνη, η πολιτική κρίση στην Ελλάδα είναι ήδη ένα μεγάλο πρόβλημα, ενώ η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση θα είναι ακόμη μεγαλύτερο. 

Το 2014 δεν είναι 2011
Θυμίζουμε ότι στο πλαίσιο των αποκαλύψεων για το «πραξικόπημα» της συνόδου στις Κάνες του 2011 που «μαγείρεψε» την κυβέρνηση Παπαδήμου, η Μέρκελ παραδέχτηκε ότι η απειλή της εξόδου από το ευρώ που εκτοξεύτηκε τότε προς την Ελλάδα ήταν «μπλόφα», διότι είχαν πλήρη επίγνωση ότι κάτι τέτοιο θα είχε διαλυτικές επιπτώσεις στην ευρωζώνη. Τότε η «μπλόφα» στηρίχτηκε από τον Δούρειο Ίππο του Σαμαρά και του Βενιζέλου, με στόχο να σχηματιστεί η μεταβατική κυβέρνηση Παπαδήμου που θα ψήφιζε το δεύτερο μνημόνιο, θα έδινε χρόνο για τη μεταστροφή της ΝΔ από την «αντιμνημονιακή» ρητορική και θα παρέδιδε τη σκυτάλη στην πρωθυπουργία Σαμαρά. 

Τώρα οι δανειστές προσπαθούν να επαναλάβουν την ίδια «μπλόφα» αλλά σε διαφορετικές συνθήκες και με διαφορετικό στόχο: να εγκλωβίσουν, να υπονομεύσουν, να αποτρέψουν την ανάδειξη αριστερής κυβέρνησης ή στη συνέχεια να «καταστείλουν» ένα τέτοιο πολιτικό πείραμα. 

Όμως, τώρα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά: απέναντί τους δεν έχουν ένα νεοφιλελεύθερο αστικό κόμμα που εύκολα μπορεί να στραφεί από την «αντιμνημονιακή» ρητορική στη μνημονιακή διακυβέρνηση, αλλά ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Δεν έχουν πολιτικά ρετάλια σαν το Σαμαρά και το Βενιζέλο, έτοιμα να υπογράψουν πολιτικά «πραξικοπήματα» όπως αυτό στις Κάνες το 2011 και να πουν «ναι σε όλα». Δεν έχουν μια απλή αλλαγή ή ανασύνθεση μιας μνημονιακής κυβέρνησης, αλλά μια απειλητική γι’ αυτούς πολιτική κρίση και επικείμενη πολιτική αλλαγή. Επιπλέον, δεν έχουν κανένα περιθώριο ούτε για το παραμικρό σήμα «χαλαρότητας» στην Ελλάδα, όταν η Κομισιόν αναπέμπει τους προϋπολογισμούς της Γαλλίας και της Ιταλίας για να «διορθωθούν» σε κατεύθυνση πιο σκληρής λιτότητας, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στα πρόθυρα της κυβέρνησης και όταν το 2015 μπαίνει με το Podemos να είναι πρώτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις λίγους μόλις μήνες πριν από τις ισπανικές εκλογές. 

«Μετά φόβου Θεού», πρέπει να παραστήσουν τους παντοδύναμους ενώ δεν είναι –επαναλαμβάνοντας την «μπλόφα» του 2011– και να προσπαθήσουν πάση δυνάμει να καταστείλουν την «ελληνική ανταρσία». 

Όμως, το 2014 δεν είναι 2011...

Καμία αμφιταλάντευση - μαζικό λαϊκό ρεύμα ανατροπής

Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία: τα «βασανιστήρια» των δανειστών στην κυβέρνηση Σαμαρά γίνονται με το βλέμμα στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι μέρος της επιχείρησης «προληπτικής καταστολής» με στόχο τον ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση είναι σε οριακή κατάσταση. Δεν έχει άλλη επιλογή από το να πει «ναι σε όλα», αλλά ταυτόχρονα αν το κάνει, οι αντοχές της τελειώνουν και ο στόχος να εξασφαλίσει τους 180 για την προεδρική εκλογή δυσκολεύει εξαιρετικά. 

Η κρίση στη ΝΔ σοβεί, ενώ στο ΠΑΣΟΚ έχει πάρει ανοιχτή και εκφυλιστική μορφή. 

Παρ’ όλα αυτά, όλες οι δυνάμεις του συστήματος είναι σε επιφυλακή. Ούτε η κυβέρνηση, ούτε η αστική τάξη, ούτε οι δανειστές είναι διατεθειμένοι να παραδώσουν έτσι απλά τα «κλειδιά» της κυβέρνησης στον ΣΥΡΙΖΑ. Θα χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα για να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη, από τον εκφοβισμό μέχρι τον ανοιχτό εκβιασμό και από την εξαγορά βουλευτών μέχρι την πολιτική προβοκάτσια. Τίποτε δεν έχει τελειώσει και, πολύ περισσότερο, η κυβέρνηση των μνημονίων δεν πρόκειται να πέσει σαν «ώριμο φρούτο». 

Τώρα, είναι απολύτως αναγκαίο και εφικτό να ξεδιπλωθεί ένα μαζικό, κοινωνικό και πολιτικό ρεύμα που θα «διασφαλίσει» την ανατροπή της μνημονιακής κυβέρνησης και θα ανοίξει το δρόμο για μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές ανατροπές. Οι βασικές προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι απλές και συγκεκριμένες: 

• Έχοντας τον βασικό πολιτικό ρόλο και τη βασική πολιτική ευθύνη, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επιδείξει καθαρή και αταλάντευτη στάση σε όλες τις πιέσεις που θα του ασκηθούν και τις «παγίδες» που θα στήσει το σύστημα. Να μην υποκύψει στους εκβιασμούς για εξοστρακισμό από την ευρωζώνη, να μην επιτρέψει αμφιταλαντεύσεις και «αυτοσχεδιασμούς» στο εσωτερικό του και να αποκλείσει κάθε εκδοχή «εθνικών συναινέσεων» με τις μνημονιακές-αστικές πολιτικές δυνάμεις. Θα πρέπει δε να προετοιμαστεί για την αναπόφευκτη σύγκρουση, πολιτικά, προγραμματικά, οργανωτικά και κινηματικά.

• Τα τελευταία ελπιδοφόρα σκιρτήματα του κινήματος αποδεικνύουν ότι οι εφεδρείες του αγώνα κάθε άλλο παρά έχουν εξαντληθεί: το κίνημα των μαθητών και των φοιτητών, οι διάσπαρτοι αλλά μαχητικοί κλαδικοί και επιμέρους αγώνες, η μαζική διαδήλωση στην πρόσφατη γενική απεργία δείχνουν ότι υπάρχουν οι διαθέσιμες δυνάμεις. Οι κινητοποιήσεις στην επέτειο μνήμης της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και η κινητοποίηση ενάντια στην ψήφιση του προϋπολογισμού σκληρής λιτότητας είναι οι επόμενοι σταθμοί. Αυτό που χρειάζεται, είναι η ενεργοποίηση και συστράτευση των δυνάμεων της Αριστεράς, ώστε τα επιμέρους ρυάκια του αγώνα να συντονιστούν και να συνδυαστούν με στόχο μια ρωμαλέα ανασυγκρότηση και ανάκαμψη του κινήματος. 

Με τέτοιους όρους θα διασφαλίσουμε την ανατροπή της μνημονιακής κυβέρνησης και τους όρους για να δώσουμε αποτελεσματικά τις μάχες της «επόμενης μέρας».