«Πάση θυσία» έξοδος από τη λιτότητα
Το ιστορικό αποτέλεσμα της 25ης Γενάρη, σήμανε ότι ο ελληνικός λαός έδωσε στο ΣΥΡΙΖΑ την εντολή να καταργήσει τη λιτότητα. Δηλαδή την πολιτική που οδήγησε σε κατάρρευση μισθών και συντάξεων, σε ληστρική φορολόγηση των φτωχών, σε καταστροφή της υγείας, της ασφάλισης και της παιδείας, σε ανεργία και ύφεση πολεμικής περιόδου, σε μαζική μετανάστευση του καλύτερου κομματιού του εργατικού δυναμικού, καθώς και σε πρωτοφανές πλιάτσικο του δημόσιου πλούτου. Ταυτόχρονα ο λαός έδωσε και την εντολή να καταργηθούν τα εργαλεία που επέβαλαν τη λιτότητα, δηλ. τα χτυπήματα στη δημοκρατία και στα δικαιώματα, η θεσμοθέτηση του αυταρχισμού, η αστυνομοκρατία, η αντεργατική δικαστική αυθαιρεσία.
Οι πρώτες εξαγγελίες των περισσότερων νέων υπουργών αυτής της κυβέρνησης εστίαζαν στο κατ’ αρχάς φρενάρισμα αυτών των πολιτικών. Ήταν δηλώσεις που συμφωνούσαν απόλυτα με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης: επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, καθώς και του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων, επαναπροσλήψεις διαθέσιμων, σχολικών φυλάκων και καθαριστριών, 13η σύνταξη, φραγμός σε περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις, αφοπλισμός αστυνομικών στις διαδηλώσεις, δικαιώματα στους μετανάστες. Γι’ αυτό οι δηλώσεις αυτών των υπουργών «εσωτερικού» δημιούργησαν ενθουσιασμό στις πλατιές λαϊκές μάζες, ακόμη και σε αυτούς που δεν είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ.
Όμως η κατάργηση της λιτότητας είναι μια πολιτική που έρχεται σε προφανή αντίφαση με τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, που κέρδισε με το παραπάνω στα χρόνια του μνημονίου.
Γι’ αυτό και, παρά την ταραχή τους από την ήττα τους, οι δεξιές και λοιπές μνημονιακές δυνάμεις έστρεψαν αμέσως τα βέλη τους στους υπουργούς «εσωτερικού» –χαρακτηριστικά ο Κυρ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι σε ορισμένα κρίσιμα υπουργεία οι νέοι επικεφαλής έχουν «επικίνδυνες απόψεις για τις ιδιωτικοποιήσεις»!
Αλλά ακόμη και οι όψιμοι «κριτικοί υποστηρικτές» της κυβέρνησης από την πλευρά της άρχουσας τάξης, εστίασαν επίσης τα χτυπήματά τους στους υπουργούς «εσωτερικού». Ο Στ. Ψυχάρης στο «Βήμα» της 1/2/2015, αλλού νουθετεί και αλλού επιβραβεύει τον Τσίπρα με κριτήριο το πόσο ο πρωθυπουργός «μαζεύει» τις ριζοσπαστικές εξαγγελίες των υπουργών του. Να τι λέει: «Προτού συμπληρωθεί ένα 24ωρο από την ορκωμοσία του νέου Υπουργικού Συμβουλίου, τα μέλη του άρχισαν να κάνουν δηλώσεις για την εφαρμογή μιας ριζοσπαστικής πολιτικής –κατά την εκτίμησή τους. Χρειάστηκε άμεση κινητοποίηση και αποφασιστική παρέμβαση του κ. Τσίπρα για να διασκευαστούν υπουργικές δηλώσεις που γκρέμισαν το Χρηματιστήριο. Ο κατάλογος των εξωπραγματικών οραμάτων ορισμένων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει π.χ. τις επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα».
Δεν είναι πιθανά τυχαίο ότι τελικά υπήρξαν στρογγυλέματα μετά τις πρώτες δηλώσεις που αφορούσαν αυτά τα «εξωπραγματικά οράματα». Π.χ. σχετικοποιήθηκε το πόσο ψηλά στις προτεραιότητες της κυβέρνησης είναι η επανακαθιέρωση των 751 ευρώ ως κατώτατου μισθού. Επίσης έφυγε από το κάδρο η επανεξέταση όλων των ιδιωτικοποιήσεων (με ρητές δηλώσεις εκ μέρους του Γ. Βαρουφάκη). Οι ανησυχίες μας για τη μη επανεξέταση των ιδιωτικοποιήσεων δεν έχουν απλώς ιδεολογική βάση. Έχουν εντελώς υλική βάση. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να διασωθεί το ραγδαία καταρρέον ασφαλιστικό σύστημα χωρίς να μπει χέρι στα τεράστια έσοδα (και συνεπώς στο ιδιοκτησιακό καθεστώς) του ΟΠΑΠ, ο οποίος έχει χαριστεί σε ντόπιους και ξένους φίλους του Σαμαρά. Ούτε μπορεί να γίνει φιλολαϊκή πολιτική χωρίς τον απόλυτο έλεγχο της ΔΕΗ.
Σε έναν πόλεμο είναι κατανοητές όλες οι πιθανές συμμαχίες: με τον Ομπάμα κόντρα στη Μέρκελ, με τον Ολάντ και τον Ρέντσι κόντρα στον Σόιμπλε, με τον Σουλτς και τη Λαγκάρντ κόντρα στους Έλληνες ολιγάρχες. Όμως τα πυρηνικά καύσιμα που διαθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι άλλα:
Πρώτον, ο αέρας ελπίδας που ξεσηκώνει σε όλους τους λαούς της Ευρώπης και η πολιτική αβάντα που κάνει στην Αριστερά στην Ισπανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Αγγλία, ακόμη και τη Γερμανία και την Τουρκία. Δεύτερον και σπουδαιότερο, το μαζικό αγκάλιασμα του ΣΥΡΙΖΑ από τον ελληνικό λαό και κύρια από τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τη νεολαία και τους αγρότες. Αυτό που βλέπει μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ ο κόσμος της εργασίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος, ότι η λιτότητα δεν είναι μονόδρομος.
Όμως, ο λαός ξέρει πια ότι επιχειρήματα περί «λιτού βίου» και Καγέν, περνούν στη συνέχεια από τη φάση του «όλοι μαζί τα φάγαμε» και καταλήγουν σε σκληρή λιτότητα για τους φτωχούς κι όχι για τους κατόχους των Καγέν. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να εφαρμόσει στο ακέραιο τις εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης «ανεξάρτητα από την έκβαση της διαπραγμάτευσης» –χωρίς λοξοδρομήσεις όπως αυτές που προκύπτουν από τις δηλώσεις του υπ. Οικονομικών.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ υποστείλει τον πόλεμο κατά της λιτότητας, θα υπονομεύσει τα πυρηνικά του καύσιμα. Χωρίς αυτά ούτε ο Ομπάμα, ούτε ο Ολάντ ούτε κανείς άλλος από αυτούς που για τους δικούς τους λόγους αντιτίθενται στη Μέρκελ, θα γύρναγε να τον κοιτάξει.
Κρίσιμος κρίκος, οι τράπεζες
Ένας κρίσιμος τομέας όπου το «στρογγύλεμα» των «εξωπραγματικών οραμάτων» του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να υπονομεύσει το σύνολο των εξαγγελιών της Θεσσαλονίκης, είναι ο τομέας των τραπεζών. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει ότι το τραπεζικό σύστημα θα μπει «υπό την ιδιοκτησία και τον έλεγχο του Δημοσίου, με ριζική τροποποίηση του τρόπου λειτουργίας του και των στόχων που σήμερα υπηρετεί». Η πρόβλεψη δεν ήταν ιδεολογική αλλά βασιζόταν και αυτή σε υλικές αναγκαιότητες: στόχευε στον έλεγχο των ροών στο εξωτερικό, στην αντιμετώπιση των bank run που μπορεί να οργανώσει η άρχουσα τάξη (η οποία δεν έχει χάσει την εξουσία), στον έλεγχο των θαλασσοδανείων που δίνονταν -και δίνονται- στους άλλους δύο πόλους του τριγώνου της διαπλοκής (αστικά κόμματα-μιντιάρχες), στον έλεγχο της συνολικής οικονομικής πολιτικής εκ μέρους της νέας κυβέρνησης.
Ωστόσο οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης πάνε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η ιδιοκτησία της Γιούρομπανκ παραμένει, προς το παρόν, στα χέρια μιας καναδικής εταιρείας. Το χειρότερο είναι ότι η ιδιοκτήτρια εταιρεία θα έχει τον έλεγχο και στο μέλλον καθώς επέβαλε –μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ!– νέο πρόεδρο και νέο διευθύνοντα σύμβουλο της επιλογής της. Φυσικά και οι δύο προέρχονται από το «βαθύ τραπεζικό κράτος» δηλ. από εκείνο το προσωπικό που οδήγησε στην πρωτοφανή κρίση το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, για τη διάσωση του οποίου υπέφερε ο ελληνικός λαός. Κι όμως οι αρμόδιοι υπουργοί Γ. Δραγασάκης και Γ. Σταθάκης αποδέχθηκαν τη διοικητική αλλαγή. Σε άλλες συστημικές τράπεζες, όπως η Πειραιώς και η Alpha δεν προβλέπονται καν αλλαγές. Είναι δε παντελώς ανεξήγητη η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι «τις επιτυχημένες διοικήσεις δεν θα τις αντικαταστήσουμε» καθώς και ότι δεν θα τοποθετηθούν «κομματικές διοικήσεις» στις τράπεζες. Το μόνο που σημαίνει αυτή η τοποθέτηση είναι ότι θα συνεχίσει συνεπώς να ελέγχει τις τράπεζες το «κόμμα» των αποτυχημένων τραπεζιτών. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν θα μείνει ο ΣΥΡΙΖΑ πιο πίσω και από τις ενέργειες που έκανε ο Ομπάμα εναντίον των αποτυχημένων τραπεζιτών στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, είναι δυνατόν ο ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει στην κρίσιμη θέση του προέδρου της Τράπεζας της Ελλάδας τον θρασύ και μονίμως γελαστό με τα βάσανα του λαού, Γ. Στουρνάρα, όπως ισχυρίστηκε ο Γ. Σακελλαρίδης σε τηλεοπτική εκπομπή; Ας ελπίσουμε όχι...
