«Όπως συμπυκνώνει το σύνθημα ‘‘καμιά θυσία για το ευρώ’’, απόλυτη προτεραιότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η αποτροπή της ανθρωπιστικής καταστροφής και η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, όχι η υποταγή σε υποχρεώσεις που ανέλαβαν άλλοι, υποθηκεύοντας τη χώρα. Δεσμευόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές και τους εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε με οποιαδήποτε εξέλιξη, βέβαιοι ότι, σε κάθε περίπτωση, ο ελληνικός λαός θα μας στηρίξει». (Από την πολιτική απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ)
Γιατί ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα συμφώνησαν με τους δανειστές σε ένα σκληρό μνημόνιο; α) Διότι τη 12η Ιουλίου, όταν ασκήθηκε ο ύστατος εκβιασμός από την πλευρά των δανειστών, δεν υπήρχε εναλλακτική πρόταση που να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της ασύντακτης χρεοκοπίας. Και β) διότι το μνημόνιο είναι μεν σκληρό, αλλά μας γλιτώνει από κάτι ακόμη χειρότερο: την ασύντακτη χρεοκοπία.
Ας εξετάσουμε τους δύο αυτούς ισχυρισμούς:
Από πότε γνωρίζουμε για τους εκβιασμούς;
Γνώριζαν άραγε, ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα ότι θα βρεθούν προ των εκβιασμών των δανειστών; Και από πότε το γνώριζαν αυτό;
Το Μάρτιο του 2013, η Κύπρος βρέθηκε προ ενός τέτοιου, ωμού, εκβιασμού, ο οποίος αν μη τι άλλο θα έπρεπε να ηχήσει σαν καμπανάκι συναγερμού. Έκτοτε, οποιοσδήποτε διαχειριζόταν τόσο σημαντικές υποθέσεις όσο η διαπραγμάτευση με τους δανειστές εξ ονόματος ενός ολόκληρου λαού, όφειλε να είναι όχι απλώς υποψιασμένος αλλά και προετοιμασμένος.
Αλλά και πριν το 2013 και ύστερα απ’ αυτό, η φιλολογία και η αρθρογραφία περί Grexit σε διεθνή έντυπα μεγάλης εμβέλειας διέγραφε επάλληλους κύκλους αναζωπύρωσης και ύφεσης. Κεντρικό σημείο αυτής της αρθογραφίας ήταν η προετοιμασία της Γερμανίας αλλά και άλλων χωρών για το ενδεχόμενο του Grexit. Πρόσφατα, λίγο πριν την τελική φάση των διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές, γνωστοποιήθηκε ότι τέτοια σχέδια αντιμετώπισης των συνεπειών πιθανού Grexit είχαν όλες οι χώρες της Ευρωζώνης, αλλά και πέραν αυτής - ο Κάμερον γνωστοποίησε ότι η Μ. Βρετανία είχε έτοιμο πλάνο για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα είχαν ετοιμάσει ένα τέτοιο πλάνο; Αν όχι, δεν αποτελεί αυτό εγκληματική αμέλεια; Αν ναι, γιατί δεν το δημοσιοποιούν; Αν μη τι άλλο για να αποδείξουν πόσο καταστροφικό θα ήταν ένα Grexit…
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: αν τελικά η πρόταση για Grexit κυριαρχούσε στους κόλπους των δανειστών (πράγμα που θα μπορούσε κάλλιστα να συμβεί ή μπορεί κάλλιστα να ξανασυμβεί στο μέλλον), η ζωή γι’ αυτόν το λαό θα τελείωνε τα μεσάνυχτα της 12ης Ιουλίου;
Από πότε μίλησε ο ΣΥΡΙΖΑ για εκβιασμούς;
Ας έρθουμε όμως στον ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν ανυποψίαστος για την πιθανότητα να βρεθούμε προ των εκβιασμών των δανειστών; Χιλιάδες στελέχη και δεκάδες χιλιάδες μέλη είναι αδιάψευστοι μάρτυρες για το γεγονός ότι σε όλα τα συλλογικά σώματα και όργανα του ΣΥΡΙΖΑ η συζήτηση αυτή ερχόταν και επανερχόταν διαρκώς και με ιδιαίτερη ένταση.
Δεν πρόκειται όμως μόνο γι’ αυτό. Στο γνωστό απόσπασμα της πολιτικής απόφασης του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ που παραθέτουμε στη αρχή του κειμένου, διατυπώνεται ορθά κοφτά ότι, είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές και εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε έτοιμοι να αναμετρηθούμε με οποιαδήποτε εξέλιξη.
Γιατί δεν ήμασταν την άνοιξη και στις αρχές καλοκαιριού του 2015 έτοιμοι για όσα η απόφαση του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούλιο του 2013 διαβεβαίωνε; Γιατί ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα δεν φρόντισαν να είναι;
Αλλά και πιο πρόσφατα, στη διάρκεια της πεντάμηνης διαπραγμάτευσης με τους δανειστές ύστερα από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015: Ύστερα από τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε ότι «βρεθήκαμε προ ωμού εκβιασμού». Ώστε λοιπόν ο ωμός εκβιασμός δεν εκδηλώθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο, αλλά από τα μέσα Φεβρουαρίου! Πώς λοιπόν ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα βρέθηκαν χωρίς εναλλακτική πρόταση σχεδόν 5 μήνες αργότερα; Ποιος ευθύνεται γι’ αυτό; Η… αριστερή αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ;!!
Ποιος όφειλε να έχει εναλλακτικό σχέδιο;
Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση, στις αιτιάσεις των κυβερνώντων ότι δεν έχει κοστολογημένες προτάσεις, απαντούσε ότι χωρίς να έχει στα χέρια του το μηχανισμό του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και των υπουργείων δεν μπορούσε να έχει στη διάθεσή του όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Με ευθύνη του πρωθυπουργού και της διαπραγματευτικής ομάδας η διαμάχη αυτή εσωτερικεύεται τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα με πρωτοφανή τρόπο! Ο πρωθυπουργός, αφού έβαλε το κόμμα και ένα πλειοψηφικό λαϊκό ρεύμα σε θέση μάχης ενάντια στους εκβιασμούς με το δημοψήφισμα, αφού έκανε το συγκλονιστικό «ΟΧΙ» του δημοψηφίσματος «ΝΑΙ σε όλα» στους δανειστές, αφού έκλεισε μια επαίσχυντη συμφωνία μαζί τους, ζητούσε εκ των υστέρων (διά δηλώσεων, ρητορικών αφορισμών στη Βουλή και non paper που διέρρεαν στα μνημονιακά μίντια) από την αριστερή αντιπολίτευση του κόμματος την εναλλακτική πρόταση που θα του επέτρεπε τα μεσάνυχτα της 12ης Ιουλίου να κάνει την επιλογή της ρήξης!
Πρόκειται για ιστορικά πρωτοφανές γεγονός:
Ζητούσε ύστερα από τη συμφωνία με τους δανειστές και ενώ αυτή είχε εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή με διαδικασίες fast track, πρόταση που αν την είχε στις 12 Ιουλίου τα μεσάνυχτα θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο!!!
Ζητούσε… εκπρόθεσμα, δηλαδή κατόπιν εορτής, εναλλακτική πρόταση από την αριστερή αντιπολίτευση του κόμματος, τη στιγμή που δεν την κατάρτισε το δικό του επιτελείο ενώ διαπραγματευόταν σε ναρκοπέδιο με εκβιασμούς!
Αποκρούστηκε το σχέδιο του Σόιμπλε;
Έστω όμως ότι τα προσπερνάμε όλα αυτά. Ισχύει έστω ο ισχυρισμός ότι η απόφαση να υπογραφτεί το νέο μνημόνιο «σώζει» κάτι από τα δικαιώματα των λαϊκών τάξεων; Ισχύει ότι αποκρούστηκε μια πρόταση που ήταν χειρότερη; Ότι αποκρούστηκε το σχέδιο του Σόιμπλε;
Να θέσουμε σωστά το ερώτημα: το μνημόνιο που υπέγραψαν ο πρωθυπουργός και η διαπραγματευτική ομάδα είναι μια άλλη πρόταση που τελικά εγκρίθηκε ενάντια στη θέληση του Σόιμπλε και ενάντια στην επιμονή του για Grexit;
Όχι! Ο Σόιμπλε επέμενε στο Grexit μόνο στο βαθμό που η ελληνική κυβέρνηση δεν ικανοποιούσε τις απαιτήσεις του για ένα σκληρό και αποικιοκρατικού χαρακτήρα μνημόνιο. Παρότι το ελληνικό δημοψήφισμα απέρριψε με 62% το σχέδιο Γιουνκέρ, παρότι ο Αλέξης Τσίπρας και η διαπραγματευτική ομάδα συνέχισαν τη διαπραγμάτευση μετά το ΟΧΙ ξεκινώντας απλό το απορριφθέν σχέδιο Γιουνκέρ, η κυβέρνηση υπέγραψε τελικά ένα μνημόνιο πολύ χειρότερο από την πρόταση Γιουνκέρ στα εξής σημεία: α) Μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ σε ανεξάρτητο fund για το ξεπούλημα «ελληνικών assets» όπως λέει η συμφωνία συνολικής αξίας 50 δισ. ευρώ, β) πιο στενή επιτήρηση και αναμόρφωση του κρατικού τομέα υπό το άμεσο μάνατζμεντ της τρόικας (που πλέον με την προσθήκη του ESM γίνεται «κουαρτέτο», γ) ρήτρες αυτόματης «διόρθωσης» στην (αναπόφευκτη) περίπτωση που το πρόγραμμα «πέφτει έξω».
Αυτές οι «προσθήκες» ήταν ακριβώς οι απαιτήσεις του Σόιμπλε!1
Με λίγα λόγια, ο Σόιμπλε έθεσε μία πρόταση με δύο εναλλακτικές επιλογές: είτε μνημόνιο «τόσο σκληρό» είτε Grexit με τη μορφή τάιμ άουτ». Η ελληνική κυβέρνηση δεν απέκρουσε γενικώς το σχέδιο Σόιμπλε, αλλά επέλεξε τη μία από τις δύο εκδοχές του σχεδίου Σόιμπλε, τις μία από τις δύο εναλλακτικές που ο Σόιμπλε έθεσε ενώπιόν της με τη μορφή τελεσιγράφου!
Διότι απλούστατα ο Σόιμπλε θεωρεί το μνημόνιο που ο ίδιος επέβαλε, αλλά και το Grexit, διαφορετικές εκδοχές της δικής του πρότασης. Μάλιστα, μπορεί να νιώθει και σίγουρος ότι αφού για ένα διάστημα λεηλατηθούν τα «ελληνικά assets» και συντριβούν οριστικά συντάξεις και εργασιακά δικαιώματα, και καθώς το πρόγραμμα δεν θα «βγαίνει», θα επαναφέρει εκ του ασφαλούς και την άλλη του πρόταση περί Grexit… Ένα εκ του ασφαλούς κέρδισμα χρόνου για τον Σόιμπλε και τα κοράκια της χρηματοπιστωτικής ληστείας.
Άρα δεν υπάρχει τίποτε το «ηρωικό» και τίποτε το «σωτήριο» στο μνημόνιο που η κυβέρνηση υπέγραψε. Ενσωματώνει την πλήρη υποταγή ακριβώς στα σχέδια του Σόιμπλε κι όχι την απόκρουσή τους. Διότι απλούστατα αν η πρόταση που υπέγραψε η κυβέρνηση και το Grexit με «τάιμ άουτ» είχαν τέτοια χαώδη διαφορά όση ισχυρίζεται η κυβέρνηση, ο Σόιμπλε δεν θα έδινε τη συγκατάθεσή του – την έδωσε μόνο επειδή οι δύο εκδοχές που τέθηκαν ενώπιον της ελληνικής κυβέρνησης αποτελούν αμφότερες δικές του προτάσεις και επειδή τις θεωρεί ομότιμες όσον αφορά τα αποτελέσματά τους...
Καθένας και καθεμιά ας βγάλει τα συμπεράσματά του/της…
Υ.Γ. Η πρωτοφανής καμπάνια απαξίωσης και συκοφαντικών επιθέσεων ενάντια στα στελέχη που σηματοδοτούν με οποιοδήποτε τρόπο την εναλλακτική δυνατότητα ή τη διαφωνία με το μνημόνιο (Παναγιώτης Λαφαζάνης, Ζωή Κωνσταντοπούλου, Νάντια Βαλαβάνη, Γιάννης Βαρουφάκης) αποδεικνύει τι είναι αυτό που διακυβεύεται εδώ και σε τι συναινεί το κυβερνητικό κέντρο επιτρέποντας στα «σκυλιά» των μνημονιακών μίντια να επιδίδονται στο θεάρεστο έργο του κανιβαλισμού αυτών των στελεχών: πρέπει να «αποδειχτεί» και μέσα απ’ αυτό το βρόμικο τρόπο ότι δεν υπάρχει εναλλακτική (ΤΙΝΑ) και ότι όσοι τη διανοήθηκαν ή την προβάλλουν, είναι απλώς «τρελοί» ή και «διεφθαρμένοι»…
Σημειώσεις:
1. Το δίλημμα που έθεσε ο Σόιμπλε στην ελληνική κυβέρνηση:
«Σχόλια σχετικά με τις τελευταίες ελληνικές προτάσεις», 10 Ιουλίου 2015
Στις 9 Ιουλίου η Ελλάδα κατέθεσε μία λίστα προτάσεων, οι οποίες βασίζονται στο τελευταίο προσχέδιο της Τρόικας, που είχε συνταχθεί για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης από το EFSF. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να ολοκληρώσει την αξιολόγηση, για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης οικονομικής μεγέθυνσης και της βιώσιμης ανάπτυξης. Μεταξύ αυτών, η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, οι ιδιωτικοποιήσεις, τραπεζικός τομέας, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν επαρκούν.
Αυτές οι προτάσεις έχουν σοβαρές ελλείψεις σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Για αυτό αυτές οι προτάσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση για ένα εντελώς καινούριο, τριετές πρόγραμμα του ESM, όπως αιτήθηκε η Ελλάδα. Χρειαζόμαστε μία καλύτερη, βιώσιμη λύση, διατηρώντας το ΔΝΤ εν ενεργεία. Αυτές είναι οι δύο επιλογές:
1) Οι ελληνικές αρχές να βελτιώσουν γρήγορα και σημαντικά τις προτάσεις τους, με την πλήρη στήριξη της Βουλής τους. Οι βελτιώσεις πρέπει να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη, να διαβεβαιώσουν την βιωσιμότητα του χρέους και την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση στις αγορές μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Οι βελτιώσεις περιλαμβάνουν:
α) Μεταφορά ελληνικών περιουσιακών στοιχείων ύψους 50 δισ. ευρώ σε ένα εξωτερικό ταμείο (trust fund) όπως το Ινστιτούτο Ανάπτυξης στο Λουξεμβούργο, ώστε να ιδιωτικοποιηθούν και να μειωθεί το χρέος.
β) την ενίσχυση της ικανότητας και αναμόρφωση της ελληνικής διοίκησης υπό την επιτροπεία της Κομισιόν για την ορθή εφαρμογή του προγράμματος
γ) αυτόματες περικοπές δαπανών σε περίπτωση που δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι για μείωση του ελλείμματος.
Παράλληλα, μια σειρά μορφών χρηματοδότησης που θα τεθούν από κοινού για να γεφυρωθεί το χρονικό χάσμα μέχρις ότου θα μπορούσε να γίνει μια πρώτη εκταμίευση στο πλαίσιο του ενισχυμένου προγράμματος. Αυτό σημαίνει ότι το υφιστάμενο ρίσκο της μη σύναψης ενός νέου προγράμματος με τον ESM θα πρέπει να βαραίνει την Ελλάδα, όχι τις χώρες της Ευρωζώνης.
2) Σε περίπτωση που η βιωσιμότητα του χρέους και η αξιόπιστη προοπτική εφαρμογή δεν μπορούν να διασφαλιστούν εκ των προτέρων η Ελλάδα θα πρέπει, μέσω ταχέων διαπραγματεύσεων, να τεθεί σε ένα timeout από την Ευρωζώνη, με ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους, εάν είναι απαραίτητο, με τρόπο που προσιδιάζει στην προσφυγή σε ένα θεσμό όπως λχ η Λέσχη των Παρισίων - τουλάχιστον κατά τα επόμενα 5 χρόνια. Μόνο αυτή η λύση θα μπορούσε να επιτρέψει επαρκή αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία δεν θα ήταν σύμφωνη με την ένταξη σε μια νομισματική ένωση.
Αυτή η λύση θα συνοδεύεται από στήριξη για την Ελλάδα ως κράτος-μέλος της ΕΕ και για τους Έλληνες πολίτες, με ενίσχυση της ανάπτυξης, ανθρωπιστική και τεχνική βοήθεια στα επόμενα χρόνια. Θα πρέπει επίσης να συνοδεύεται από τον ανορθολογισμό όλων των πυλώνων της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και από συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της διακυβέρνησης της Ευρωζώνης.
