to top

Δεκεμβριανά 1944

  • Πώς φτάσαμε στον Δεκέμβρη του 1944;

    Στις 25 Δεκέμβρη 1944 κι ενώ οι μάχες στους δρόμους της πρωτεύουσας είχαν κορυφωθεί με εκατοντάδες νεκρούς καθημερινά, ο Τσόρτσιλ έφτασε στην Αθήνα για συνομιλίες με τους ηγέτες της ελληνικής άρχουσας τάξης και κατέλυσε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Κάτω από το ξενοδοχείο ο ΕΛΑΣ είχε τοποθετήσει μια τεράστια ποσότητα εκρηκτικών υλών.

  • Λαϊκή συμμετοχή και οργάνωση κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών

    H Αντίσταση στην Ελλάδα υπήρξε πριν απ’ όλα ένα τεράστιο κοινωνικό κίνημα που στηρίχθηκε σχεδόν αποκλειστικά στις λαϊκές δυνάμεις: στους εργαζόμενους στις πόλεις και στους φτωχούς αγρότες στην ύπαιθρο. Η κυρίαρχη τάξη απουσίασε εκκωφαντικά. Ένα τμήμα της «δραπέτευσε» μαζί με τον βασιλιά και τις πολιτικοστρατιωτικές ηγεσίες στη Μ. Ανατολή, ενώ ένα άλλο συνεργάστηκε στενά με τις ναζιστικές και φασιστικές δυνάμεις κατοχής. Όμως αυτή η πραγματικότητα δεν αναγνωριζόταν στην ανάλυση και στη στρατηγική του ΚΚΕ, που ήταν το πρωταγωνιστικό κόμμα της εποχής. Ο χαρακτηρισμός του αγώνα ως πανεθνικού-απελευθερωτικού δεν εμπόδιζε αποφασιστικά την ανάπτυξη του κινήματος στα χρόνια της κατοχής, υπήρξε όμως καθοριστικός στην κρίσιμη ώρα του τέλους του πολέμου, όταν παιζόταν η νίκη ή η συντριβή: Έσπρωξε το ΚΚΕ στις συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, στο να αποδεχθεί την επιστροφή της «εθνικής» πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας στη χώρα, με τη συνοδεία ασφαλείας των βρετανικών μονάδων του Σκόμπι. Και οι δυνάμεις αυτές δεν είχαν αυταπάτες «εθνικής συνεννόησης». Ήξεραν καλά ότι δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν με το νικητή και ένοπλο λαό. Ήξεραν ότι η εμπέδωση της κυριαρχίας τους προϋπέθετε την αδυσώπητη συντριβή του κινήματος αντίστασης και των οργανώσεών του. Έχοντας την αμέριστη υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων, κινήθηκαν αποφασιστικά στην κατεύθυνση αυτή, αξιοποιώντας στο έπακρο τις συγχύσεις της πολιτικής ηγεσίας του κινήματος, αλλά και τις «δεσμεύσεις» που είχε πάρει στη Γιάλτα το, τότε, διεθνές κέντρο του. Αυτό δεν σήμαινε ότι η δουλειά των χασάπηδων ήταν εύκολη. Η εργατική και λαϊκή αντίσταση της Αθήνας, ο κόκκινος Δεκέμβρης του ’44, ήταν μια μεγάλη σελίδα στο βιβλίο των αγώνων της τάξης μας. Ακολουθεί άρθρο του Αντώνη Αντωνίου, για την πτυχή της λαϊκής αυτο-οργάνωσης στη διάρκεια του Δεκέμβρη.