Ακόµα ένα καλοκαίρι πυρκαγιών χωρίς σχέδιο πρόληψης

Πριν λίγο καιρό πυρκαγιά στα Πιέρια Όρη έκαψε 6.000 στρέµµατα δάσους, ενώ υπήρξαν και µικρότερες πυρκαγιές πανελλαδικά, όπως στην Ιεράπετρα που απειλήθηκαν οικισµοί και σε αγροτική έκταση κοντά στον Ναύσταθµο Σούδας, στα Χανιά. Μόνο πέρσι, οι συνολικές καµένες εκτάσεις στην Ελλάδα ξεπέρασαν τα 1.740.000 στρέµµατα. Φέτος, αν λάβουµε υπόψη µας τις µετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν και την ξηρασία του περασµένου χειµώνα, είναι εµφανές ότι βαδίζουµε σε ακόµα ένα καλοκαίρι πυρκαγιών και των δραµατικών συνεπειών τους.

Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασµένου καλοκαιριού, οι µεγαλόστοµες διακηρύξεις περί «ετοιµότητας του κρατικού µηχανισµού», έχουν µετριαστεί κάπως, µε το βάρος της κυβερνητικής προπαγάνδας να πέφτει στις «ανυπέρβλητες» κλιµατικές συνθήκες. Δείγµα ότι προετοιµάζουν ήδη το έδαφος για τη διαχείριση του πολιτικού κόστους, από την απουσία ουσιαστικής πολιτικής πρόληψης.

Μιλώντας σε εκδήλωση του Υπουργείου Κλιµατικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για το πρόγραµµα Aegis, ο πρωθυπουργός περιορίστηκε να πει πως «κάνουµε το καλύτερο», προσθέτοντας µάλιστα πως «µερικές φορές η µάχη µε τη φύση µπορεί να είναι άνιση», θέλοντας στην προεκλογική αυτή φιέστα,  να αποφύγει την ευθύνη της κυβέρνησης για µελλοντικές καταστροφές από πυρκαγιές.

Το ΤΑΙΠΕΔ διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο έργων για τo Aegis που ανέρχεται σε περίπου 970 εκατ. ευρώ. Η πρωτοβουλία θα παράσχει νέο και αναβαθµισµένο εξοπλισµό στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, συµπεριλαµβανοµένων αµφίβιων πυροσβεστικών αεροσκαφών, µη επανδρωµένων αεροσκαφών για εναέρια παρακολούθηση, συστηµάτων ανίχνευσης και κατάσβεσης πυρκαγιών, κέντρων ελέγχου πυρκαγιών και περισσότερων από 1.000 πυροσβεστικών οχηµάτων. Μόνο που στην καλύτερη περίπτωση, οι πρώτες παραδόσεις αναµένονται σε…2 χρόνια.

Ελλείψεις

Φέτος δεν θα υπάρξει καµία ουσιαστική ενίσχυση της Πυροσβεστικής, πέρα από 700 δασοκοµάντος και το πρόγραµµα για τον καθαρισµό δασών και συντήρηση/δηµιουργία αντιπυρικών ζωνών (µε πανάκριβες συµβάσεις ή απευθείας αναθέσεις), ενώ τα νέα αεροπλάνα θα τα δούµε µετά το 2027. Ακόµα και η σύµβαση που κυρώθηκε από τη βουλή για την προµήθεια 7 Canadair, αποτελεί περισσότερο δήλωση ενδιαφέροντος προς την παραγωγό εταιρεία, αφού η παραγωγή τους δεν είναι εξασφαλισµένη και εξαρτάται από το µέγεθος της συνολικής ζήτησης. Όσο για τα υπάρχοντα πτητικά µέσα, είναι αµφίβολο πόσο αξιόµαχα είναι.

Την ίδια ώρα, 4.000 θέσεις πυροσβεστών παραµένουν κενές και το σώµα είναι εξαντληµένο, µε µέσο ηλικιακό όρο τα 49 έτη. Ούτε λόγος φυσικά για την µονιµοποίηση των περίπου 2.500 εποχικών πυροσβεστών. Συγχρόνως, λείπουν χιλιάδες δασολόγοι, ενώ οι δασεργάτες, όπου υπάρχουν, είναι ελάχιστοι.

Και ο πρωθυπουργός έχει το θράσος να µας ζητά «να προετοιµαστούµε», συνεχίζοντας στη γραµµή της «ατοµικής ευθύνης». Ή όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο αρµόδιος υπουργός Β. Κικίλιας, «οι πολλοί Έλληνες που αγαπάνε την πατρίδα τους να πάρουν ένα τηλέφωνο στο 199 ή στο 112 αν δουν µια έναρξη πυρκαγιάς, να φροντίσουν και να ξεχορταριάσουν το οικόπεδό τους». Ή όπως το χαράτσι των 500 ευρώ για τις ατοµικές µελέτες επικινδυνότητας, του νέου Κανονισµού Πυροπροστασίας, για 2 εκατοµµύρια ακίνητα εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων.

Η κυβέρνηση της ΝΔ θα κρυφτεί και πάλι πίσω από το «112» και τις µαζικές εκκενώσεις. Μια κυβέρνηση που αδιαφορεί πλήρως για τις ζωές µας, τα δάση, το περιβάλλον, την κλιµατική αλλαγή και την υπερθέρµανση του πλανήτη και νοιάζεται µόνο για τα συµφέροντα των κάθε είδους «επενδυτών» και την βαθύτερη εµπλοκή του ελληνικού κράτους στα ιµπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ. Είναι αυτοί που αφήνουν χωρίς προσωπικό και εξοπλισµό τις πυροσβεστικές και δασικές υπηρεσίες, όταν έχουν δεσµεύσει 2 δισ. ευρώ για αντιαεροπορικό - antidrone θόλο, κατά τα πρότυπα του Ισραήλ, πλειοδοτώντας σε ένταση στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισµό.

Κλιµατική κρίση

Είναι δεδοµένο ότι ζούµε σε καλοκαίρια ακραίων εκδηλώσεων καύσωνα και των επιπτώσεών τους. Το «επιχείρηµα» της κλιµατικής κρίσης που θα αξιοποιήσει ο Μητσοτάκης, δεν αρκεί για να υπεκφύγει. Αντίθετα φωτίζει καθαρότερα την προκλητική αδιαφορία των κυνικών κυβερνώντων και το διαχρονικό πολιτικό έγκληµα. Γιατί αν γνωρίζεις προκαταβολικά την σοβαρή απειλή και δεν κάνεις κάτι για να την αποτρέψεις, είσαι διπλά ένοχος.

Στην περιοχή της Μεσογείου τα επιστηµονικά στοιχεία δείχνουν ότι η περίοδος των πυρκαγιών ξεκινά πια νωρίτερα και στη διάρκειά της καίγονται µεγαλύτερες εκτάσεις. Αυτό συµβαίνει επειδή η ακραία ζέστη ξεραίνει τη βλάστηση, που µετατρέπεται σε καύσιµη ύλη έτοιµη να αναφλεγεί ή να µεταδώσει τη φωτιά.Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Copernicus σηµειώνει ότι, στην Ελλάδα, ο χειµώνας 2023-24 ήταν ο θερµότερος που έχει καταγραφεί. Σε παγκόσµιο επίπεδο, τον Φεβρουάριο 2024 η θερµοκρασία ήταν κατά 1,77 βαθµούς υψηλότερη από τα προβιοµηχανικά επίπεδα.

Η επιδείνωση της κατάστασης στην Αττική που χάνει τους πράσινους «πνεύµονές» της, είναι επίσης δεδοµένη. Όπως και η ενίσχυση του φαινοµένου της αστικής θερµικής νησίδας. Όµως στο Ελληνικό, αντί για ένα Μητροπολιτικό Πάρκο που θα συνέβαλε καθοριστικά στη µείωση της θερµοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς µήνες, χτίζεται µια φαραωνική τσιµεντούπολη για τους πλούσιους. Παράλληλα, µε την πρώτη ζέστη της χρονιάς, δόθηκε εντολή να κλείσει το Πεδίο του Άρεως, δείγµα ότι κυβέρνηση και Περιφέρεια δεν µπορούν να προστατέψουν ούτε το πιο κεντρικό πάρκο της πόλης. Το ίδιο «ανίκανο» κράτος στις φωτιές και τις πληµµύρες, είναι το ίδιο που οργανώνει «πράσινες» µπίζνες, ξεπουλά τη δηµόσια περιουσία και διασφαλίζει γρήγορα κέρδη στις επιχειρήσεις.

Μπίζνες στα δάση

Σε αυτή την κατεύθυνση, η κυβέρνηση της ΝΔ, στο πλαίσιο της ολόπλευρης στήριξης του κεφαλαίου, συνεχίζει ακάθεκτη την εµπορευµατοποίηση των δασών. Ικανοποιεί έτσι και τις απαιτήσεις του ΣΕΒ, την επιδίωξη των µεγάλων ξυλοβιοµηχανιών και ξυλεµπορικών επιχειρήσεων που από το 2000 οργάνωναν δικά τους συνέδρια, µε πρόταση να αναλάβουν τη διαχείριση των δασών και την εκµετάλλευση της βιοµάζας. Μάλιστα ορισµένες από αυτές, επιχορηγούν επιστηµονικά συνέδρια, που «τυχαία» έχουν ως αντικείµενο ή προτείνουν την  απόληψη της  δασικής βιοµάζας και τη διαχείριση των δασών από ιδιωτικούς φορείς.

Αυτή την κατεύθυνση εξυπηρετεί και το νοµοσχέδιο που πέρασε πρόσφατα από τη βουλή, το οποίο προβλέπει -πέρα από εκχώρηση της διαχείρισης των υδάτων- την εκχώρηση της διαχείρισης και της εκµετάλλευσης των δασών, στους ξυλοβιοµήχανους και ξυλέµπορου. Επιλογή που φυσικά δεν εξασφαλίζει την προστασία τους από τις πυρκαγιές, µιας και είναι γνωστό πως οι καπιταλιστές δεν θέλουν και δεν µπορούν να προσφέρουν καµία περιβαλλοντική προστασία. Οι ξυλοβιοµήχανοι και ξυλέµποροι που θα αναλάβουν τη διαχείριση και εκµετάλλευση δασών, όχι µόνο θα έχουν τζάµπα βιοµάζα, αλλά θα επιδοτούνται κιόλας ετήσια µε κρατικό χρήµα.

Το νοµοσχέδιο αναφέρεται επίσης και στην εκπόνηση µελετών διαχείρισης δασών. Ήδη µάλιστα είναι σε εξέλιξη η διαδικασία ανάθεσης των πρώτων διαχειριστικών µελετών σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συµβάσεις, συνολικής αξίας 2,5 εκατ. ευρώ. Να σηµειώσουµε βεβαία ότι το ΥΠΕΝ αρχικά είχε συµφωνήσει µε τις Δασολογικές σχόλες των ΑΕΙ να προτείνουν τις νέες προδιαγραφές, αλλά η κυβέρνηση των ιδιωτών, τις ανάθεσε ως έργο σε µελετητικές εταιρίες…

Επιλογή

Μέσα στα αδιέξοδα της κρίσης του συστήµατος, οι πυρκαγιές και η κλιµατική κρίση αποτελούν µια πρόσθετη απειλή για τις ζωές µας, µαζί µε την ακρίβεια, την ένταση της εργασιακής εκµετάλλευσης, τις πολεµικές συγκρούσεις, την ενίσχυση της ακροδεξιάς. Στην ίδια αντίληψη της διάλυσης των νοσοκοµείων, των σχολείων, της ανυπαρξίας κοινωνικών δοµών για τους ευάλωτους, εντάσσεται και η ελλιπής προετοιµασία για τις φετινές πυρκαγιές.

Πρόκειται για εγκληµατική πολιτική επιλογή. Όταν προέχει η προστασία της κερδοφορίας του κεφαλαίου και όχι οι ζωές του κόσµου και ο δασικός πλούτος, είναι εύκολα εξηγήσιµο γιατί δεν υπάρχει κανένας σοβαρός σχεδιασµός πολιτικής προστασίας. Και προστασία σηµαίνει µηχανισµούς πρόληψης. Και πρόληψη σηµαίνει προετοιµασία και όχι καταστολή της φωτιάς αφού ξεσπάσει. Σηµαίνει ανθρώπους και µέσα, πόρους για τις κοινωνικές ανάγκες και το περιβάλλον και όχι για πολεµικούς εξοπλισµούς και την πριµοδότηση των επιχειρήσεων.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά