Αναγκαίοι και αναλώσιμοι: Τάξη, φυλή και ξενοφοβία κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Για το λόγο αυτό, ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση της πανδημίας του Covid-19 είναι μέσω ενός παγκόσμιου συντονισμού που να στοχεύει στην προώθηση μιας συλλογικής διεθνούς στρατηγικής. Ωστόσο, η παγκόσμια καπιταλιστική τάξη πραγμάτων έχει κάνει ακριβώς το αντίθετο, κλείνοντας τα εθνικά σύνορα, ενώ τα έθνη ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την αγορά προμηθειών ζωτικής σημασίας και την ανάπτυξη δυνητικών θεραπειών στον ιδιωτικό τομέα.

Έχουν κλείσει τα σύνορά τους στους πρόσφυγες τόσες πολλές χώρες ώστε η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και άλλες υπηρεσίες επανεγκατάστασης προσφύγων σταμάτησαν τις εργασίες επανεγκατάστασης τον προηγούμενο μήνα. Ο εθνικισμός των πολιτικών ηγεσιών έχει πάρει γελοίες διαστάσεις. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ έχει αναφερθεί επανειλημμένως και ανακριβώς στον κοροναϊό ως «τον κινεζικό ιό», απειλώντας παράλληλα να παρακρατήσει τη χρηματοδότηση προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ισχυριζόμενος ότι ο οργανισμός ήταν «πολύ Κινεζοκεντρικός».

Εν τω μεταξύ, ο υφυπουργός Εσωτερικών του Κρατιδίου του Βερολίνου, Αντρέας Γκάισελ, κλιμάκωσε επίσης την εθνικιστική υστερία όταν 200.000 μάσκες οι οποίες είχαν παραγγελθεί από τις βερολινέζικες Αρχές εξαφανίστηκαν. Ισχυριζόμενος ότι οι μάσκες είχαν παραγγελθεί από μια εταιρεία στις ΗΠΑ αλλά «κατασχέθηκαν» στη Μπανγκόκ προτού φτάσουν στη Γερμανία, ο Γκάισελ κατηγόρησε την κυβέρνηση των ΗΠΑ για «πειρατεία». Μέρες αργότερα, ο αξιωματούχος του Βερολίνου αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι είχε κάνει λάθος και οι μάσκες στην πραγματικότητα είχαν παραγγελθεί από μια γερμανική εταιρεία.

Ο Τραμπ πρόσφατα απαγόρευσε στις εταιρείες με έδρα τις Η.Π.Α. να εξάγουν εξοπλισμό ατομικής προστασίας σε άλλες χώρες. Το έκανε υποτίθεται για να «απαγορευτεί η εξαγωγή δυσεύρετων υγειονομικών και ιατρικών πόρων από αδίστακτους παράγοντες και κερδοσκόπους». Αλλά ήταν ο ίδιος ο πρόεδρος αυτός που έβαλε μπροστά τις μηχανές που οδήγησαν σ’ αυτή την κατάσταση, αρνούμενος να κατευθύνει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες προς το σχεδιασμό της παραγωγής σωτήριου ιατρικού εξοπλισμού ή ακόμα και διαγνωστικών τεστ. Αντί για αυτό βασίστηκε σε ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες επεδίωκαν τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη. Κάνοντάς το αυτό, o Τραμπ έδωσε το δικαίωμα στις εταιρείες να πουλάνε στον εκάστοτε πλειοδότη, αυξάνοντας έτσι τις τιμές εκθετικά. Αυτός ο πόλεμος «πλειστηριασμών» ανάγκασε διάφορα κράτη, αμερικανικές Πολιτείες, πόλεις, νοσοκομεία και ομοσπονδιακές υπηρεσίες να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την αγορά απολύτως αναγκαίων προμήθειών.

Όπως ανέφερε η ProPublica, τη στιγμή που οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία της Νέας Υόρκης αντιμετώπιζαν εφιαλτικές συνθήκες, αναγκασμένοι να διακινδυνεύουν τη ζωή τους επαναχρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Ατομικής  Προστασίας λόγω των εκτεταμένων ελλείψεων, η Πολιτεία της Νέας Υόρκης πλήρωνε 20 λεπτά για κάθε ζευγάρι γάντια που κανονικά κοστίζει λιγότερο από μια πεντάρα και έως και 7,50 δολάρια το τεμάχιο για μάσκες, περίπου 15 φορές πάνω από την συνηθισμένη τιμή. Έχουν καταβληθεί έως και 2.795 δολάρια για αντλίες έγχυσης, περισσότερο από το διπλάσιο της κανονικής τιμής. Και 248.841 δολάρια για ένα φορητό μηχάνημα ακτίνων Χ που συνήθως πωλείται από 30.000 ως 80.000 δολάρια .

Αυτά τα στοιχεία για τις πληρωμές, τα οποία έχουν παρασχεθεί από κρατικούς αξιωματούχους, δείχνουν σε ποιό βαθμό αυξάνει τις τιμές η έλλειψη βασικού ιατρικού εξοπλισμού. Αναγκασμένες να κινηθούν εκτός των συνηθισμένων προμηθευτών και συμβολαίων τους, οι Πολιτείες και οι Δήμοι πληρώνουν υπερβολικά υψηλά ποσά σε μια αγορά που καθορίζεται από τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης...

Οι πόλεμοι υποβολής πλειοδοτικών προσφορών δημιουργούν επίσης ανησυχίες ότι υποδομές που έχουν ελάχιστους πόρους, όπως τα επαρχιακά νοσηλευτικά ιδρύματα,  δεν θα είναι σε θέση να εξασφαλίσουν προμήθειες ζωτικής σημασίας.

Ενώ αυτή η πανδημία είναι από αρκετές απόψεις μια φυσική καταστροφή, δεν υπάρχει τίποτα το «φυσικό» στη μαζικότητα των θυμάτων της. Η εξάρτηση από τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης -και η επιδίωξη του κέρδους που χαρακτηρίζει το καπιταλιστικό σύστημα- έχει μετατρέψει μια ήδη επικίνδυνη κατάσταση σε μια πλήρη παγκόσμια καταστροφή.

Πλούσια και φτωχά έθνη

Οι συμβουλές που έδωσαν οι εμπειρογνώμονες γιατροί συνίστανται σε τρεις βασικές κατευθυντήριες γραμμές: πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό, μείνετε στο σπίτι, βγαίνοντας έξω μόνο για να αγοράσετε είδη πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα ή για να ασκηθείτε, εφαρμόστε την πρακτική της «κοινωνικής αποστασιοποίησης», κρατώντας απόσταση 1,5-2 μέτρων από τους ανθρώπους με τους οποίους δεν συγκατοικείτε. Ωστόσο, αυτές οι απλές μέθοδοι είναι αδύνατον να εφαρμοστούν παντού στον κόσμο λόγω των γκροτέσκων ανισοτήτων που δημιουργεί ο καπιταλισμός και το διεθνές του αντίστοιχο –ο ιμπεριαλισμός.

Οι άνθρωποι δεν μπορούν να πλένουν συχνά τα χέρια τους εάν δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και σε σαπούνι. Μια έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της UNICEF, με βάση στοιχεία του 2017, ανέφερε ότι 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν διαθέτουν βασικές εγκαταστάσεις για το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό μέσα στα σπίτια τους. Στις φτωχότερες χώρες αυτό αφορά τα ¾ του πληθυσμού.

Επίσης είναι αδύνατο για τους ανθρώπους να προφυλαχτούν μέσα στο σπίτι τους εάν δεν έχουν σπίτι ή ούτε καν ένα επαρκές κατάλυμα. Σύμφωνα με το YaleGlobal, το οποίο έχει βασίσει τις εκτιμήσεις του σε κρατικές αναφορές στις οποίες τα νούμερα είναι προφανώς υποτιμημένα, τουλάχιστον 150 εκατομμύρια άνθρωποι, ή περίπου το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι άστεγοι, ενώ περίπου 1,6 δισεκατομμύρια, περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν έχουν επαρκές κατάλυμα.

Αντίστοιχα, η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι εκτός συζήτησης σε συνθήκες επικίνδυνα υψηλού συνωστισμού. Ενώ τα πρώιμα ξεσπάσματα του κορωναϊού συνέβησαν σε πλουσιότερες χώρες, ο ιός σύντομα εξαπλώθηκε σε φτωχότερες χώρες με εξαθλιωμένους και συνωστισμένους πληθυσμούς στις πόλεις, όπως η Ινδία, η Ινδονησία, το Πακιστάν, η Νιγηρία και η Βραζιλία.

Εν τω μεταξύ, πρόσφυγες, φυλακισμένοι, οικογένειες μεταναστών που βρίσκονται έγκλειστοι σε κράτηση, βρίσκονται μεταξύ των πλέον ευάλωτων στον κορωναϊό. Τα στρατόπεδα προσφύγων, για παράδειγμα, όχι μόνο εξαναγκάζουν χιλιάδες διαμένοντες σε εξαιρετικά στενή επαφή, αλλά επίσης συχνά δεν διαθέτουν καθαρό νερό και σαπούνι.

Στην κατεχόμενη από τους Ισραηλινούς Γάζα -το πιο πυκνοκατοικημένο μέρος της γης, με 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στοιβαγμένους σε 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα- ηλεκτρικό συνήθως έχει για λιγότερες από τις μισές ώρες της ημέρας και υπάρχουν λιγότεροι από 100 αναπνευστήρες στη διάθεση του πληθυσμού. Μια ντόπια γιατρός παραδέχτηκε ότι «Δεν διαθέτουμε αρκετά νοσοκομεία, ούτε αρκετές μονάδες εντατικής θεραπείας ούτε αρκετούς μηχανικούς αναπνευστήρες» και πρόσθεσε, «Αν εμφανιστεί κρούσμα κοροναϊού στην κοινότητα, αυτό θα ισοδυναμούσε με καταστροφή».

Η ανισότητα έρχεται στην επιφάνεια

Ενώ η πανδημία έριξε φως στην τελείως άνιση πρόσβαση σε είδη πρώτης ανάγκης και σε υγειονομική περίθαλψη μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών, αποκάλυψε επίσης τα αισχρά επίπεδα ανισότητας στο εσωτερικό κάθε χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των πλουσιότερων. Δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα από αυτό των ΗΠΑ, που από πολύ καιρό ξεχώριζε ως μια από τις πλουσιότερες κοινωνίες του πλανήτη που ταυτόχρονα είναι μια από τις πιο άνισες. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σε μια έκθεση του 2017 σχετικά με το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς στα 36 κράτη μέλη του, κατέταξε τις ΗΠΑ στην τρίτη θέση μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη ανισότητα, πίσω μόνο από το Μεξικό και τη Χιλή.

Οι ιθαγενείς (ΣτΜ: Ινδιάνοι) που ζουν σε καταυλισμούς στις ΗΠΑ, αφού υπέφεραν αιώνες γενοκτονίας και φυλετικών διακρίσεων στα χέρια των Ευρωπαίων αποικιοκρατών, αντιμετωπίζουν στερήσεις παρόμοιες με αυτές των φτωχών πληθυσμών παγκοσμίως. Για παράδειγμα, σχεδόν το 40% όσων ζουν στον καταυλισμό του Έθνους Ναβάχο -με πληθυσμό 175.000 κατοίκους και μόλις 4 νοσοκομεία- μένουν σε σπίτια χωρίς τρεχούμενο νερό ή εγκαταστάσεις υγιεινής, ενώ ένα στα δέκα σπίτια δεν έχει ηλεκτρικό ρεύμα. Παρά τη γενικευμένη φτώχεια, οι κάτοικοι του καταυλισμού του Έθνους Ναβάχο υποχρεούνται να πληρώνουν περίπου 13 σεντς για τρισήμισυ λίτρα νερό –περίπου 72 φορές ακριβότερη χρέωση  απ’ ότι στα γειτονικά προάστια της Αριζόνα ή στο Νέο Μεξικό.

Σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές και άλλες πλούσιες κοινωνίες που πριν πολύ καιρό είχαν υιοθετήσει σοσιαλδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις -ακόμη και αν αυτές έχουν υποστεί σοβαρή διάβρωση την εποχή του νεοφιλελευθερισμού- η κυβέρνηση των ΗΠΑ ποτέ δεν πρόσφερε στην εργατική τάξη της ούτε το πιο στοιχειώδες δίκτυο κοινωνικής προστασίας. Έννοιες όπως η άδεια μετ’ αποδοχών για λόγους ασθένειας του τέκνου ή άλλου μέλους της οικογένειας, η επιδότηση της παιδικής φροντίδας και η καθολική πρόσβαση ακόμη και στο πιο ελάχιστο επίπεδο υγειονομικής περίθαλψης είναι ανήκουστες στις ΗΠΑ. Το πιο σημαντικό από όλα, καθώς αντιμετωπίζουμε αυτήν την πανδημία, είναι ότι η ασφάλιση υγείας παραδοσιακά εξαρτιόταν από το αν ο κάθε εργοδότης επιλέγει να την προσφέρει στους εργαζομένους του ως «επίδομα» -ένα «επίδομα» που έχει μειωθεί τραγικά τις τελευταίες δεκαετίες.

Με λίγα λόγια, η υγειονομική περίθαλψη δεν ήταν ποτέ δικαίωμα στις ΗΠΑ, και το γεγονός αυτό επιδεινώνει τις ταξικές συνέπειες αυτής της πανδημίας. Όσο πιο χαμηλόμισθοι είναι οι εργαζόμενοι, τόσο μικρότερη είναι και η πιθανότητα να δικαιούνται άδεια ασθενείας μετ` αποδοχών ή να έχουν ασφάλιση υγείας. Όλοι αυτοί που έχασαν ξαφνικά τη δουλειά τους, καθώς εργάζονταν σε εστιατόρια, μπαρ, γυμναστήρια, κομμωτήρια και άλλα επαγγέλματα παροχής υπηρεσιών, έχουν μείνει χωρίς κανένα εισόδημα τις τελευταίες εβδομάδες.

Επιπλέον, οι λεγόμενοι «αυτοαπασχολούμενοι», συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων στην «gig economy» (ΣτΜ: Ο όρος που ακόμα δεν έχει αποδοθεί επαρκώς στα ελληνικά, περιγράφει απολύτως ευέλικτες και προσωρινές μορφές εργασίας, συνδεδεμένες συνήθως με διαδικτυακές πλατφόρμες κλπ) που παίρνουν μισθούς πείνας, όπως οι οδηγοί της Uber και οι αποκαλούμενοι «αγοραστές» του Amazon Prime και του Instacart που η δουλειά τους είναι να ψωνίζουν και να παραδίδουν είδη σούπερ μάρκετ και άλλα αγαθά για λογαριασμό όσων έχουν την οικονομική άνεση, βρίσκονται σε εξίσου τρομακτική θέση. Το δράμα που συμμερίζονται συνοψίζεται καθαρά στη φράση: «Αν δεν δουλέψω, δεν πληρώνομαι». Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν πάνε για δουλειά, δεν έχουν να φάνε, δεν μπορούν να πληρώσουν το ενοίκιό τους, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για υγειονομική περίθαλψη και μια σειρά άλλων άμεσων αναγκών.

Αν και το πακέτο τόνωσης της οικονομίας που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο στις 25 Μαρτίου και στη συνέχεια υπογράφηκε από τον Πρόεδρο Τραμπ εγγυήθηκε ότι οι χαμηλά αμοιβόμενοι και οι «κατ’ αποκοπή εργαζόμενοι» (ΣτΜ: εργαζόμενοι στην «gig economy») συμπεριλαμβάνονται στη διάσωση, το CNBC μετέδωσε στις 4 Απριλίου: «Μια ειδοποίηση στην πρώτη σελίδα του ιστότοπου του Υπουργείου Εργασίας και Οικονομικών Ευκαιριών του Μίτσιγκαν  αναφέρει: “Αυτοαπασχολούμενοι, κατ’ αποκοπή εργαζόμενοι, ανεξάρτητοι εργολάβοι και χαμηλόμισθοι -ΜΗΝ ΥΠΟΒΑΛΕΤΕ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ. Οι αιτήσεις θα αρχίσουν να υποβάλλονται τις ερχόμενες μέρες».

Συνεπώς, η πανδημία του COVID-19 έχει καταστεί μια βαθιά κοινωνική κρίση για την εργατική τάξη των ΗΠΑ. Σχεδόν 17 εκατομμύρια άνθρωποι κατέθεσαν αίτηση για επιδότηση ανεργίας μέσα σε τρεις εβδομάδες ως τις 9 Απριλίου. Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει πολλούς περισσότερους που προσπάθησαν να καταθέσουν αίτηση, αλλά δεν μπόρεσαν να το κάνουν, επειδή ιστοσελίδες και τηλέφωνα των κρατικών υπηρεσιών ανεργίας έχουν κατακλυστεί από τα πλήθη που προσπαθούν να εγγραφούν. Πόσοι άνθρωποι που έχασαν τη δουλειά τους τις τελευταίες τρεις εβδομάδες έχουν μείνει χωρίς κανένα εισόδημα; Κανείς δεν ξέρει ακόμα. Ωστόσο, η εφορία ανακοίνωσε στις αρχές Απριλίου ότι η διανομή των επιταγών με τα μικροποσά του πακέτου οικονομικής στήριξης που αφορούν φυσικά πρόσωπα (από 600 έως 1.200 δολάρια) θα πάρει έως και πέντε μήνες για να ολοκληρωθεί.

Στις 24 Μαρτίου, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Σεντ Λούις εκτίμησε ότι οι απολύσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 (μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου) θα ανέλθουν σε 47,05 εκατομμύρια, και οι άνεργοι θα είναι 52,81 εκατομμύρια –που σημαίνει ότι το ποσοστό ανεργίας θα ανέλθει σε 32,1%. Πρόσθεσε: «Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν πολύ μεγάλοι βάσει των ιστορικών δεδομένων, αλλά πρόκειται για ένα μοναδικό σοκ που δεν μοιάζει με κανένα άλλο απ’ όσα έχει βιώσει η αμερικανική οικονομία τα τελευταία 100 χρόνια».

Στο απόγειο της Μεγάλης Ύφεσης, το 1933, η ανεργία κορυφώθηκε στο 25%. Μερικοί οικονομολόγοι έχουν προβλέψει ότι η σημερινή ύφεση θα είναι οξεία αλλά σύντομη. Άλλοι προβλέπουν μια πιο παρατεταμένη συρρίκνωση, σαν τη Μεγάλη Ύφεση. Κανείς δεν ξέρει. Ήδη, οι μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων που στέκονται στην ουρά για δωρεάν φαγητό είναι θυμίζουν τις ουρές της δεκαετίας του 1930.

Το μοναδικό πράγμα που ξέρουμε όντως είναι ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι εντελώς ανίκανο (και απρόθυμο) να διασώσει την εργατική τάξη από την ένδεια.

Ο ρόλος του ρατσισμού

Οι ταξικές διακρίσεις στις ΗΠΑ πάντα περιλάμβαναν ένα ισχυρό φυλετικό στοιχείο. Οι μαύροι και άλλοι «μη-λευκοί» άνθρωποι δεν είχαν ποτέ ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, σε αξιοπρεπώς αμειβόμενες θέσεις εργασίας, στην υγειονομική περίθαλψη και στη στέγαση. (ΣτΜ: Αποδίδουμε ως «μη λευκοί» τον όρο «people of color». Σε διάκριση του παλιού «colored», δηλαδή της λέξης «έγχρωμος» που καθιερώθηκε στον Αμερικανικό Νότο ως συνώνυμο του «νέγρου» και θεωρήθηκε προσβλητική, ο όρος «people of color» χρησιμοποιείται σήμερα στις ΗΠΑ για να περιγράψει όλους όσους δεν είναι λευκοί ευρωπαϊκής καταγωγής –ασιάτες, λατίνοι, άραβες κ.ά. – για να τονίσει τις κοινές εμπειρίες τους ως θύματα του συστημικού ρατσισμού)

Ένα παράδειγμα: Το ποσοστό θνησιμότητας κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τον τοκετό είναι 3 με 4 φορές μεγαλύτερο για τις μαύρες μητέρες, απ’ ότι για τις λευκές, κι αυτός ο αριθμός έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία. Αυτή η ανισότητα δεν είναι μόνο συνάρτηση της φτώχειας, αλλά και του ρατσισμού. Μια μελέτη της Πολιτείας της Νέας Υόρκης του 2016, για παράδειγμα, έδειξε ότι οι μαύρες γυναίκες της μεσαίας τάξης με πτυχίο πανεπιστημίου είχαν υψηλότερα ποσοστά μητρικής θνησιμότητας από λευκές γυναίκες που δεν τελείωσαν το γυμνάσιο.

Κατά την τρέχουσα πανδημία του κοροναϊού, τα δεδομένα που έχουν αρχίσει να αναδύονται από μεμονωμένες Πολιτείες και πόλεις δείχνουν εντυπωσιακές φυλετικές ανισότητες, αν και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει ξεκινήσει ακόμη οποιαδήποτε συστηματική προσπάθεια προκειμένου να συλλέξει αυτές τις πληροφορίες.

Το Υπουργείο Υγείας της Λουϊζιάνα ανέφερε ότι, αν και οι μαύροι αποτελούν μόλις το 32% του πληθυσμού, αντιπροσωπεύουν το 70% των θανάτων από κοροναϊό. Στο Μίσιγκαν, όπου οι μαύροι αποτελούν μόλις το 15% του πληθυσμού, αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο των κρουσμάτων και το 40% των θανάτων. Τα στοιχεία είναι επίσης συγκλονιστικά σε μεγάλες αστικές περιοχές όπως το Μιλγουόκι και το Σικάγο. Στην κομητεία του Μιλγουόκι, όπου οι μαύροι αποτελούν μόλις το 26% των κατοίκων, οι μαύροι αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% των καταγεγραμμένων θανάτων. Στο Σικάγο, με μαύρο πληθυσμό 30%, οι μαύροι αντιστοιχούν στο 52% των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και το 68% των θανάτων.

Οι μαύροι και οι «λατίνοι» (ΣτΜ: «ισπανόφωνοι», λατινοαμερικάνικης καταγωγής) εργαζόμενοι έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να ενταχθούν στην κατηγορία των απολύτως αναγκαίων εργαζομένων που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να χάσουν την αμοιβή ούτε μιας ημέρας μένοντας στο σπίτι τους. Λιγότεροι από ένας στους πέντε λατίνους έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν από το σπίτι, και οι λατίνοι εργαζόμενοι είναι πολύ πιο πιθανό να είναι ανασφάλιστοι και χωρίς καμία πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη.

Πολλοί μη-λευκοί που πέθαναν από αναπνευστική ανεπάρκεια τις τελευταίες εβδομάδες δεν έχουν καταμετρηθεί ως θάνατοι οφειλόμενοι στον Covid-19 επειδή δεν τους είχε γίνει διαγνωστικό τέστ πριν πεθάνουν, κι έτσι τα επίσημα στοιχεία σίγουρα υποτιμούν το ποσοστό των μαύρων και μελαμψών (ΣτΜ: «brown», κυριολεκτικά «καφέ», αναφέρεται σε ανθρώπους με σκουρόχρωμο δέρμα που δεν είναι μαύροι-αφροαμερικάνοι) ανθρώπων που πεθαίνουν.

Ακόμη και η τήρηση του προστατευτικού μέτρου που συνιστά το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) για χρήση μασκών σε δημόσιους χώρους, μπορεί να απειλήσει την ασφάλεια των μαύρων και μελαμψών ανθρώπων απλά εξ` αιτίας του ρατσισμού. Δύο μαύροι που φορούσαν προστατευτικές μάσκες στο πρόσωπο πετάχτηκαν έξω από ένα κατάστημα της αλυσίδας Walmart σε κατάλευκο προάστιο του Ιλινόις, από έναν λευκό αστυνομικό, ο οποίος είχε το χέρι στο όπλο του καθώς τους οδηγούσε έξω. Το βίντεο, το οποίο έκανε το γύρο του ίντερνετ, δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας ως προς το τι συνέβη.

Το σημείο συνάντησης φυλής και τάξης έχει εμφανιστεί και με άλλους τρόπους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το σχολικό σύστημα του Λος Άντζελες, για παράδειγμα, ανέφερε πρόσφατα ότι από τότε που υιοθέτησε τη διαδικτυακή εκπαίδευση στις 16 Μαρτίου, περίπου 15.000 μαθητές απουσιάζουν εντελώς από την απευθείας σύνδεση και δεν έχουν υποβάλει καμιά εργασία και περισσότεροι από 40.000 δεν είχαν καθημερινή επαφή με τους καθηγητές -αριθμός που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του συνόλου των μαθητών λυκείου της σχολικής περιφέρειας. Η περιοχή έχει λευκούς σε ποσοστό μόλις 10,5 τοις εκατό, και οι φτωχότεροι μαθητές υποφέρουν από ανασφάλεια στέγασης, έλλειψη πρόσβασης στο διαδίκτυο και απελπιστική φτώχεια.

Το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών

Υπάρχει και μια άλλη πτυχή του ρατσισμού που έχει επιδεινωθεί από αυτή την πανδημία: η ξενοφοβία κατά των Ασιάτων. Ο Τραμπ είναι εμφανώς ενθουσιασμένος από όλη αυτή την προσοχή που τραβάει πάνω του με τις καθημερινές συνεντεύξεις Τύπου. Ενώ έχει μπροστά του την ομιλία που του έχουν γράψει, συχνά βγαίνει εκτός κειμένου καθώς παρασύρεται, σκορπώντας έτσι παραπληροφόρηση: Υπερβάλει χονδροειδώς ως προς τον αριθμό των διαθέσιμων τεστ για τον COVID-19 ενώ παράλληλα διαφημίζει, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, το φάρμακο κατά της ελονοσίας φωσφορική χλωροκίνη ως αποτελεσματική θεραπεία για τον κορωναϊό.

Έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα τις συνεντεύξεις Τύπου για να συγχαρεί τον εαυτό του για την «υπέροχη» δουλειά που έχει κάνει, κατηγορώντας ταυτόχρονα την Κίνα για την πρόκληση της πανδημίας. (Αποδείχτηκε τελικά ότι ο ιός μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη, το σημερινό επίκεντρο της επιδημίας στις ΗΠΑ, από την Ιταλία και όχι από την Κίνα.) Ο Δρ. Άντονι Φάουτσι, βασικό μέλος της κυβερνητικής ομάδας για την αντιμετώπιση του κορωναϊού, επιχειρεί συχνά να διορθώνει την παραπληροφόρηση του Τραμπ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Άλλα στελέχη των Ρεπουμπλικάνων έχουν επαναλάβει ή και «διανθίσει» επιπλέον  τις απόψεις του Τραμπ. Ο γερουσιαστής του Τέξας, Τζον Κόρνιν, κατηγόρησε την Κίνα για τον κορωναϊό επειδή όπως ισχυρίστηκε είναι μια «κουλτούρα όπου οι άνθρωποι τρώνε νυχτερίδες και φίδια και σκυλιά και τέτοιου είδους πράγματα».

Ο αριθμός των εγκλημάτων μίσους εναντίον Ασιατών και Ασιατο-Αμερικανών αυξήθηκε απότομα από τότε που ο Τραμπ άρχισε να αποκαλεί τον COVID-19 «κινεζικό ιό». Τα δύο τρίτα των επιθέσεων τα έχουν υποστεί Ασιάτες που δεν έχουν καν κινέζικη καταγωγή. «Φτύνουν ανθρώπους, άνθρωποι μπαίνουν σε μέσα μαζικής μεταφοράς και το όχημα αδειάζει αμέσως –ο κόσμος είτε πηγαίνει στην άλλη πλευρά είτε σηκώνεται και φεύγει», δήλωσε μία γυναίκα στο WBEZ στο Σικάγο. «Έχω ακούσει να φωνάζουν σε ανθρώπους να “γυρίσουν στην πατρίδα τους” ή να τους ρωτούν αν τρώνε νυχτερίδες». Ένας εξηντάχρονος Κινεζοαμερικάνος άνδρας έκανε τζόκιν σε ένα προάστιο του Σικάγου όταν δύο γυναίκες του επιτέθηκαν: μία από τις γυναίκες του πέταξε ένα κούτσουρο, τον κατηγόρησε ότι ήταν άρρωστος, του είπε να “πάει πίσω στην Κίνα”, και τον έφτυσε».

Η διαβόητη απάντηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων σχετικά με τη μακροχρόνια έλλειψη διαγνωστικών τεστ για τον Covid-19 ήταν «Όχι, δεν αναλαμβάνω απολύτως καμιά ευθύνη για αυτό». Αυτή την επωδό επαναλάμβανε με επιμονή καθώς η στάση του άλλαζε πηγαίνοντας από την πλήρη άρνηση («Μια μέρα –θα είναι σαν θαύμα– θα εξαφανιστεί», ισχυρίστηκε στις 27 Φεβρουαρίου) στο να κατηγορεί μεμονωμένους κυβερνήτες και νοσοκομεία για την έλλειψη διαγνωστικών τεστ και προστατευτικού εξοπλισμού (Στις 19 Μαρτίου, ο Τραμπ είπε στους κυβερνήτες που ικέτευαν για προστατευτικό εξοπλισμό από τα εθνικά αποθέματα να «κάνετε μόνοι σας δικές σας προμήθειες», προσθέτοντας: «Δεν είναι δουλειά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να τρέχει να αγοράζει τεράστιες ποσότητες εξοπλισμού και στη συνέχεια να τον αποστέλλει. Ξέρετε, δεν είμαστε τίποτα υπάλληλοι μεταφορικής εταιρίας»).

Μέχρι σήμερα, η κύρια ανησυχία του Τραμπ φαίνεται να είναι η επανεκκίνηση της οικονομίας για λογαριασμό των εταιρικών του παλιόφιλων. Στις συνεντεύξεις Τύπου που δίνει, συχνά πλαισιώνεται από επικεφαλής εταιρειών όπως η Procter and Gamble, η Target και η United Technologies, τους οποίους επαινεί για τη σπουδαία δουλειά που κάνουν «εκπληρώνοντας το πατριωτικό τους καθήκον» όταν το μοναδικό τους κίνητρο είναι η μεγιστοποίηση των κερδών τους.

Μέχρι σήμερα, ο Τραμπ αρνιόταν την εφαρμογή μιας πανεθνικής πολιτικής κοινωνικής αποστασιοποίησης, λέγοντας: «Αυτό το αφήνω στους κυβερνήτες. Οι κυβερνήτες ξέρουν τι κάνουν». «Έχουν κάνει μια σπουδαία δουλειά». Πέντε Πολιτείες εξακολουθούν να μην έχουν εντολές παραμονής στο σπίτι: Βόρεια και Νότια Ντακότα, Αρκάνσας, Αϊόβα και Νεμπράσκα. Αυτή η έλλειψη πανεθνικής πολιτικής για την παραμονή στο σπίτι έχει παρομοιαστεί με τη δημιουργία ενός χώρου για κατούρημα μέσα σε μια πισίνα.

Τι ήξερε το Κογκρέσο και πότε το έμαθε;

Υπάρχουν πολλές ευθύνες που πρέπει να αποδοθούν σε πάρα πολλές κατευθύνσεις. Ενώ ο Τραμπ είναι αναμφισβήτητα ένοχος για εγκληματική αμέλεια η οποία κόστισε χιλιάδες ζωές, ηγετικά μέλη του Κογκρέσου δεν πάνε και πολύ πίσω. Τις εβδομάδες που ακολούθησαν μετά από μία ενημέρωση της Γερουσίας για τον COVID-19 στις 24 Ιανουαρίου, τέσσερις γερουσιαστές -οι Ρεπουμπλικάνοι Richard M. Burr, James M. Inhofe και Kelly Loeffler και η Δημοκρατική Dianne Feinstein- πούλησαν μεγάλες ποσότητες μετοχών πριν ξεκινήσει η καθοδική πορεία του χρηματιστηρίου, στις 9 Μαρτίου. Όπως ανέφεραν οι New York Times, το ξεφόρτωμα των μετοχών του Burr είναι ιδιαίτερα ύποπτο, διότι περιλάμβανε τις περισσότερες από τις επενδύσεις του, συμπεριλαμβανομένων δύο ξενοδοχειακών αλυσίδων, των οποίων η αξία των μετοχών έπεσε κατακόρυφα, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί. Αυτή φαίνεται να είναι η μοναδική «δράση» που ανέλαβε το Κογκρέσο σχετικά με τον COVID-19 εκείνη την περίοδο.

Το Δημοκρατικό Κόμμα επίσης δεν έκανε τίποτα για να προετοιμάσει το κοινό για την αναδυόμενη κρίση του COVID-19. Αντ’ αυτού, οι Δημοκρατικοί σπατάλησαν το χρόνο από τα μέσα Ιανουαρίου μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου στις μάταιες δικαστικές συνεδριάσεις για αποπομπή του Τραμπ, την ώρα που γνώριζαν ότι η ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικάνους Γερουσία ποτέ δεν θα τον έκρινε ένοχο. Μετά από αυτό, οι Δημοκρατικοί και τα τσιράκια τους στα ΜΜΕ αφοσιώθηκαν σε μια βρώμικη εκστρατεία κατά του υποψήφιου για την προεδρία γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς. Τον παρουσίαζαν ως ριζοσπάστη εξτρεμιστή, ο οποίος ήταν «μη εκλέξιμος» λόγω των δημοκρατικών σοσιαλιστικών ιδεών του, συμπεριλαμβανομένης της καμπάνιας «Medicare Για Όλους» (ΣτΜ: το Medicare είναι το ομοσπονδιακό πρόγραμμα δωρεάν υγειονομικής πειρίθαλψης που καλύπτει μόνο ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες), και τον παρομοίαζαν με αριστερό ισοδύναμο του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Σάντερς ενώ προηγούταν στην αρχή των προκριματικών εκλογών του κόμματος, βρέθηκε δεύτερος και με μεγάλη διαφορά μετά την αποκαλούμενη Σούπερ Τρίτη [ημέρα κατά την οποία πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ διεξάγουν προκριματικές εκλογές] στις 3 Μαρτίου. Ο γερουσιαστής Τζο Μπάιντεν, η καμπάνια του οποίου ήταν ψόφια μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, κάλπασε προς την πρώτη θέση σε μεγάλο βαθμό χάρη σ’ αυτή την εκστρατεία τρομοκράτησης.

Αποστολή εξετελέσθη! Ο Σάντερς τερμάτισε επίσημα την καμπάνια του στις 7 Απριλίου, αφήνοντας ως μοναδικό εναπομείναντα υποψήφιο τον Μπάιντεν, του οποίου η υποτιθέμενη «εκλεξιμότητα» βασίζεται μόνο στο ότι υπερασπίζεται το πολιτικό κατεστημένο. Αλλά όπως η Χίλαρι Κλίντον, έτσι και ο Μπάιντεν πάσχει από ένα «έλλειμμα πρόκλησης ενθουσιασμού» το οποίο θα μπορούσε να κάνει πολλούς ψηφοφόρους των Δημοκρατικών να κάτσουν σπίτι τους απέχοντας την Ημέρα των Εκλογών το Νοέμβριο. Δεν μπορεί κανείς παρά να αναρωτηθεί εάν η εμπειρία της συμφοράς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που έφερε ο COVID-19, για να μην αναφέρουμε την ανεργία που έφτασε στα επίπεδα της Μεγάλης Ύφεσης, θα γίνουν αιτία ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να αρχίσουν να υποστηρίζουν το αίτημα «Medicare for All» και τον δημοκρατικό σοσιαλισμό τους προσεχείς μήνες.

«Απολύτως αναγκαίοι» κι όμως αναλώσιμοι: Οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή την εποχή του κορωναϊού

Η άρχουσα τάξη πάντοτε υιοθετούσε τη στρατηγική του «διαίρει και βασίλευε», η οποία αποσκοπεί στο να βάζει τους απλούς ανθρώπους να τσακώνονται μεταξύ τους. Αυτή η στρατηγική εντάθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας, όπως περιγράψαμε παραπάνω. Κι όμως, πολλοί απλοί άνθρωποι, υποφέροντας οι ίδιοι από το τραύμα της αιφνίδιας φτωχοποίησης, της έλλειψης ασφάλισης υγείας και της αβεβαιότητας σε όλα τα επίπεδα, έχουν προβεί σε καταπληκτικές πράξεις ευγένειας και γενναιοδωρίας απέναντι στους γείτονές τους και ακόμη και απέναντι σε αγνώστους σε αυτούς τους φρικαλέους καιρούς –από το να διανέμουν τρόφιμα στους πιο ευάλωτους μέχρι να τους επισκέπτονται για να βεβαιωθούν ότι είναι καλά.

Τον Φεβρουάριο, στις ΗΠΑ υπήρχε σχεδόν πλήρης απασχόληση, με ποσοστό ανεργίας 3,5% και οι μισθοί είχαν αρχίσει επιτέλους να αυξάνονται 12 χρόνια μετά την έναρξη της Μεγάλης Ύφεσης του 2008. Οι πανεθνικές στατιστικές των απεργιών δεν είχαν ακόμη αυξηθεί σημαντικά, αλλά οι δάσκαλοι της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΣτΜ: «K-12 teachers», «kindergarten to 12th grade», δλδ. «από το νηπιαγωγείο ως την 12η τάξη») κατά τα δύο προηγούμενα χρόνια προέβησαν σε σημαντικές απεργιακές κινητοποιήσεις. Ξεκίνησαν από τη Δυτική Βιρτζίνια και άλλες «κόκκινες Πολιτείες» (ΣτΜ: όπου την πλειοψηφία ή/και την τοπική κυβέρνηση έχει το Ρεμπουπλικάνικο κόμμα) και ακολούθησαν τα σωματεία εκπαιδευτικών σε μεγάλα αστικά κέντρα σε «μπλε Πολιτείες» (όπου την πλειοψηφία ή/και την τοπική κυβέρνηση έχει το Δημοκρατικό Κόμμα), όπως οι εκπαιδευτικοί στο Λος Άντζελες και το Σικάγο.

Αν και βρίσκονται σε θέσεις άμυνας, υπάρχουν κάποια ενθαρρυντικά σημάδια ότι οι εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής, οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να διακινδυνεύουν τη ζωή τους επειδή ανήκουν την κατηγορία των «αναγκαίων», ανακαλύπτουν  δημιουργικούς τρόπους για να αντισταθούν σε αυτή τη νέα εποχή της κοινωνικής αποστασιοποίησης: εργατικές διαμαρτυρίες, απεργίες για θέματα ασφάλειας στο χώρο εργασίας, απαιτήσεις για χορήγηση επιδόματος επικίνδυνης εργασίας και για άδεια ασθενείας μετ` αποδοχών. Μέχρι στιγμής, πρόκειται για τοπικές δράσεις μικρής κλίμακας, οι οποίες ωστόσο δείχνουν το δρόμο προς τα μπρος, προς την κατεύθυνση της αλληλεγγύης της εργατικής τάξης καθώς η κοινωνική κρίση βαθαίνει.

Αυτοί οι εργαζόμενοι οι οποίοι θεωρούνται «απολύτως απαραίτητοι» και, ως εκ τούτου, είναι αναγκασμένοι να εργάζονται αυτό τον καιρό, ποτέ δεν έχουν αποζημιωθεί αρκούντως, ούτε τους παρασχέθηκαν επαρκή μέσα ατομικής προστασίας είτε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση είτε από τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, των οποίων τα κέρδη αυτή τη στιγμή είναι τεράστια. Στους εργαζόμενους της πρώτης γραμμής -από τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και στις αποθήκες μέχρι τους οδηγούς στις διανομές και τους εργαζόμενους στον τομέα της επεξεργασίας τροφίμων, που σε τακτική βάση υποχρεώνονται να κάνουν διπλοβάρδιες- συχνά τους έχουν αρνηθεί την παροχή βασικών μέσων ατομικής προστασίας -συμπεριλαμβανομένων μασκών, γαντιών και απολυμαντικού χεριών. Την ίδια στιγμή που υποχρεώνονται να παραμένουν σε στενή επαφή με τους συναδέλφους τους από τους εργοδότες, οι οποίοι υποβαθμίζουν διαρκώς ή κρύβουν περιστατικά θανάτων μεταξύ των υπαλλήλων τους.

Αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν κριθεί «απολύτως απαραίτητοι», όμως η κυβέρνηση και οι εργοδότες τους αντιμετωπίζουν τις ζωές τους ως αναλώσιμες. Για το λόγο αυτό, ορισμένοι από αυτούς τους εργαζομένους έχουν αρχίσει να αναλαμβάνουν δράση.

Νοσηλευτές, γιατροί και άλλοι εργαζόμενοι στον υγειονομικό τομέα  πραγματοποίησαν διαμαρτυρίες, τηρώντας μεταξύ τους απόσταση 2 μέτρων, σε όλη τη χώρα. Στο νοσοκομείο Mount Sinai και στο νοσοκομείο Harlem στο Μανχάταν, οι εργαζόμενοι υγειονομικοί κρατούσαν πλακάτ με φωτογραφίες των νεκρών συναδέλφων τους.

Μια ομάδα εργαζομένων στην εταιρία Amazon στο Σικάγο απέργησε «για λόγους υγιεινής και ασφάλειας», μπλοκάροντας με ένα κονβόι αυτοκινήτων τις εξόδους των εγκαταστάσεων της εταιρίας στις αρχές Απριλίου. Οι οδηγοί φορτηγών υποστήριξαν την απεργία αφότου τους πληροφόρησαν ότι δύο εργαζόμενοι σε κείνο το χώρο εργασίας είχαν βγει θετικοί στον COVID-19 –γεγονός που η διοίκηση της Amazon τους είχε αποκρύψει. Οι εργαζόμενοι απαίτησαν από την Amazon να κλείσει την εγκατάσταση για δύο εβδομάδες για να διενεργηθεί απολύμανση, πληρώνοντας κανονικά τους εργαζόμενους για αυτό το διάστημα. Ενώ η αστυνομία του Σικάγου (καμία έκπληξη) διέλυσε την απεργιακή φρουρά για λογαριασμό της Amazon, οι απεργοί δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τον αγώνα.

Ένα ηγετικό μέλος μιας άλλης απεργιακής δράσης σε μια αποθήκη της Amazon στο Στάτεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης, που απολύθηκε από την εταιρία αφού συνέβαλε στην οργάνωση μιας στάσης εργασίας στις 30 Μάρτη, κατέθεσε μια γλαφυρή υπεράσπιση των κινήτρων του. Όπως ανέφερε η εφημερίδα Guardian, ο Κρις Σμολς, ένας βοηθός διευθυντή ο οποίος επέβλεπε 60-100 χαμηλόμισθους «συλλέκτες», των οποίων η δουλειά είναι να παίρνουν τα πράγματα από τα ράφια και να τα τοποθετούν πάνω στους ιμάντες μεταφοράς, έγραψε μια ανοικτή επιστολή στον Τζεφ Μπέζος, ιδρυτή της Amazon και πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, με περιουσία εκτιμώμενη στα 115 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μόλις έμαθε για το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα του COVID-19 στην αποθήκη (το οποίο η ανώτερη διοίκηση απαίτησε να κρατηθεί κρυφό από τους άλλους εργαζόμενους), ο Σμολς προτίμησε να διαδώσει την πληροφορία στους εργάτες.  

Έγραψε:

«[Οι συνάδελφοί μου και εγώ) πήγαμε στο γραφείο του γενικού διευθυντή και απαιτήσαμε να σφραγιστεί το κτίριο για να γίνει απολύμανση. Του είπαμε επίσης ότι θέλαμε να πληρωνόμαστε σε αυτό το χρονικό διάστημα. Ένα άλλο αίτημά μας ήταν να πληρώνονται κανονικά όσοι δεν μπορούν να έρθουν στη δουλειά λόγω υποκείμενων προβλημάτων υγείας. Γιατί να πρέπει να διακινδυνεύουν να κολλήσουν τον ιό προκειμένου να βγάλουν τα προς το ζειν; Αυτή η εταιρεία κάνει τζίρους τρισεκατομμύριων δολάριων. Και όμως, τα αιτήματα και οι ανησυχίες μας απευθύνθηκαν σε κουφούς. Είναι τρελό. Δεν τους νοιάζει αν αρρωστήσουμε. Η Amazon θεωρεί ότι είμαστε αναλώσιμοι...

Επειδή η Amazon έδειξε τέτοια απάθεια, εγώ και άλλοι εργαζόμενοι που είχαμε τις ίδιες απόψεις αποφασίσαμε να οργανώσουμε απεργία και να ειδοποιήσουμε τα ΜΜΕ για τα όσα συνέβαιναν. Την Τρίτη, περίπου 50-60 εργαζόμενοι απέργησαν  μαζί μας. Πολλοί από αυτούς μίλησαν στον Τύπο. Ήταν υπέροχο, αλλά δυστυχώς πιστεύω ότι μου κόστισε τη δουλειά μου».

Ο Σμολς κατέληξε:

«Έχω ένα μήνυμα για τον κ. Bezos, που είναι πολύ απλό. Δεν μου καίγεται καρφί για τη δύναμή σου. Νομίζεις ότι είσαι ισχυρός; Τη δύναμη την έχουμε εμείς. Χωρίς τη δουλειά μας τι θα κάνεις; Δεν θα έχεις φράγκο. Εμείς έχουμε τη δύναμη. Εμείς βγάζουμε τα λεφτά σου. Μην το ξεχνάς ποτέ αυτό».