Απάντηση στους υποστηρικτές του ΝΑΙ μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ

«Κατάλογο με φρικαλεότητες» αποκάλεσε το κείμενο του Eurogroup ο γερμανικός Spiegel. «Σε εικονικό πνιγμό υποβλήθηκε ο Τσίπρας», συμπεραίνει ο Guardian. Δεν υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για το τρίτο μνημόνιο, το πιο σκληρό από τα δύο προηγούμενα. Ότι -ακόμη περισσότερο- πρόκειται για μια αποικιοκρατικού τύπου συμφωνία, για την επίσημη γένεση της πρώτης χώρας-αποικίας μέσα στην Ευρωζώνη, αφού οι δανειστές δεν αρκέστηκαν μόνο στα μέτρα, αλλά απαίτησαν ευθέως και ταπεινωτικής μορφής οικονομικές και πολιτικές «εγγυήσεις» για την πιστή υλοποίηση της συμφωνίας.   

Παρ’ όλα αυτά, οι υποστηρικτές του ΝΑΙ θεωρούν ότι έχουν στη φαρτέτρα τους πολλά επιχειρήματα. Τα επιχειρήματα αυτά είναι πάνω κάτω τα εξής: α) Πρέπει να παραμείνει στην κυβέρνηση η Αριστερά, γιατί είναι καλύτερα από το να επιστρέψει το προηγούμενο μνημονιακό κυβερνητικό σύστημα. Οι κατακτήσεις των πέντε μηνών (100 δόσεις, ιθαγένεια κ.λπ.) είναι σημαντικές και δεν πρέπει να χαθούν. Γι’ αυτό καταγγέλλονται από κάποιους το Κόκκινο Δίκτυο και η Αριστερή Πλατφόρμα επειδή τάχα θέτει σε κίνδυνο τη συνέχιση της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ. β) Δεν πρέπει σε αυτές τις συνθήκες να υποστούμε ένα ασύντακτο grexit γιατί είτε μας είναι άγνωστο το πολιτικοκοινωνικοοικονομικό κόστος του είτε μας είναι γνωστό και θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο από αυτό που επιφέρει το μνημόνιο. γ) Παραμένοντας στην Ευρωζώνη θα διατηρήσουμε τις διεθνείς συμμαχίες μας. δ) Έτσι θα μας δώσουν ρευστότητα και θα σταματήσουν τα capital controls. ε) Παρότι η κυβέρνηση θα εφαρμόσει ένα απίστευτα αιμοδιψές μνημόνιο, θα έχει την ευκαιρία να κάνει αντάρτικο για ένα διάστημα όσον αφορά τους όρους και την ταχύτητα εφαρμογής του. στ) Όταν βρούμε την ευκαιρία, κάτω από καλύτερες συνθήκες, θα προχωρήσουμε σε ρήξη, ανατροπή του μνημονίου, ή τουλάχιστον θα πάμε σε «σταδιακή απαγκίστρωση» (κατά τα ρητορική της ΔΗΜΑΡ). ζ) Δεν υπάρχει άλλη λύση (There is no alternative, όπως είχε πει και η Θάτσερ), τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Μπορεί να έγιναν λάθη, να κατέρρευσε η εν γένει και συγκεκριμένα η διαπραγματευτική στρατηγική, αλλά τώρα δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο, γιατί δεν υπάρχει προετοιμασία για κάτι άλλο. 

Εκτός από το τελευταίο επιχείρημα, όλα τα άλλα βρίσκονται πλέον στον αέρα. Κάποια από αυτά είναι αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία: Όταν δεν κάνεις εθνικοποιήσεις τραπεζών και άλλων στρατηγικών τομέων (όπως προέβλεπε το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ), όταν αφήνεις τους καπιταλιστές ανεξέλεγκτους να βγάζουν ακόμη και σήμερα τα εκατομμύριά τους στο εξωτερικό, όταν σπαταλάς όλα τα ρευστά διαθέσιμα για να πληρώνεις τις δόσεις στους δανειστές τη στιγμή που αυτοί δεν κατέβαλαν τις υποχρεώσεις τους κι όταν δεν κάνεις καμία προετοιμασία για ρήξη (με όλες τις παραμέτρους που αυτή σημαίνει, δηλ. και με εναλλακτικά νομισματικά μέσα – παράλληλο νόμισμα ή δραχμή), έστω κι αν τη θεωρείς σχετικά απίθανη περίπτωση, τότε βρίσκεσαι με την πλάτη στον τοίχο. Αλλά φταις εσύ.

Όσον αφορά τα θετικά μέτρα του πενταμήνου, αυτά απειλούνται από το ίδιο το μνημόνιο, καθώς οι δανειστές απαίτησαν και πέτυχαν τη δέσμευση της κυβέρνησης ότι θα αναιρεθούν ή θα «παγώσουν».

Από πού προέρχεται η απειλή

Το πεντάμηνο ύστερα από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου έδειξε καθαρά από ποιους κινδυνεύει να ανατραπεί η κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Ότι κινδυνεύει να πέσει από τα πραξικοπήματα που ετοίμαζαν και ετοιμάζουν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, δηλ. η (δηλαδή η… αγαπημένη ακόμη και τώρα σε ορισμένους στον ΣΥΡΙΖΑ) Ευρωπαϊκή Ένωση και η γερμανική κυβέρνηση, όχι από τον Λαφαζάνη, την Κωνσταντοπούλου και τον Νταβανέλλο. Η Αριστερά κινδυνεύει να πέσει από τα πραξικοπήματα που ετοίμαζαν και ετοιμάζουν οι Θοδωράκηδες, οι Μεϊμαράκηδες, η Γεννηματά, η ελληνική άρχουσα τάξη που είδε τα κέρδη της να αυξάνουν με τα μνημόνια, καθώς και τα ΜΜΕ της διαπλοκής, τα οποία υποτίθεται ότι ως ΣΥΡΙΖΑ θα είχαμε αντιμετωπίσει από μήνες - δεν κινδυνεύει από τα χιλιάδες μέλη του κόμματος που έδωσαν και τη ζωή τους για να φτάσει το κόμμα στο 36% και στο 62%.

Το κυριότερο: η κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να πέσει από το ίδιο το μνημόνιο που φέρνει προς ψήφιση, από τη διαχείριση της υλοποίησής του. Είναι πραγματικά αξιοπερίεργο πως κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν ξεχάσει ότι τα προηγούμενα μνημόνια «κατάπιαν» τέσσερα κόμματα, που είχαν μάλιστα πολιτικό προσωπικό πολύ πιο ικανό να επιβάλλει τη λιτότητα και ταυτόχρονα να διατηρεί τη στήριξη των ΜΜΕ. Άλλα απ’ αυτά εξαφανίστηκαν (ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ) κι άλλα συρρικνώθηκαν σε ιστορικά χαμηλά (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ). Η Αριστερά (και οι βουλευτές της) δεν αντέχει να ψηφίζει «ναι σε όλα» όταν θα περνούν οι εφαρμοστικοί νόμοι. Δεν αντέχει να επιβάλει (και δεν έχει και το πολιτικό προσωπικό για κάτι τέτοιο) κι άλλες μειώσεις συντάξεων, κι άλλες μειώσεις μισθών, κι άλλες απολύσεις, κι άλλη φορολόγηση των φτωχών, κι άλλες περικοπές στο κοινωνικό κράτος, κι άλλο πριόνισμα της λαϊκής κυριαρχίας, κι άλλο κουτσούρεμα της δημοκρατίας. Πολύ περισσότερο δεν αντέχει να είναι αυτή που θα εξαπολύσει ξύλο και χημικά ενάντια στην ίδια την τάξη που τη στηρίζει, όταν αυτή αναπόδραστα θα κινητοποιηθεί.

Πέρα από αυτά όμως, που είναι είτε παρελθούσες είτε μεσοπρόθεσμες απειλές, η κυβέρνηση «πέφτει» άμεσα με δύο προφανείς τρόπους: Πρώτο, προγραμματικά: δεν είναι η ίδια κυβέρνηση, αλλά μια άλλη κυβέρνηση όταν θα ψηφίζει και θα υλοποιεί μνημόνια. Δεύτερο, πολιτικά: δεν είναι η ίδια κυβέρνηση αν απομακρύνει την αριστερή ριζοσπαστική της πτέρυγα (Λαφαζάνης, Στρατούλης, Κωνσταντοπούλου) και διευρυνθεί προς τα δεξιά με υπουργούς από τα κόμματα του μνημονιακού τόξου. Με αυτές τις εξελίξεις, η κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ και με τις ισχνές έστω φιλολαϊκές και δημοκρατικού χαρακτήρα πρωτοβουλίες, που γνωρίσαμε στο προηγούμενο πεντάμηνο, έχει ήδη πέσει, ακριβώς εξαιτίας των συνεπειών της μνημονιακής και αποικιοκρατικού χαρακτήρα συμφωνίας με τους δανειστές.   

Διάρκεια

Το χειρότερο είναι ότι το μνημόνιο δεν θα είναι εφάπαξ. Όσοι νομίζουν ότι απλώς θα βρωμίσουν το χέρι τους με μερικά ΝΑΙ τις επόμενες βδομάδες και ότι έπειτα θα κάνουν φιλολαϊκό αντάρτικο, πλανώνται πλάνην οικτράν τουλάχιστον για δύο λόγους:

α) Ακόμη και οι πέτρες ξέρουν ότι οι προβλέψεις αυτού του μνημονίου θα αποτύχουν παταγωδώς. Όχι μόνον γιατί αυτό διδάσκει -και τον πλέον ανεπίδεκτο- η ιστορία των προηγούμενων μνημονίων, αλλά και γιατί τώρα υπάρχει ακόμη κάτι βαρύτερο: η σωρευτική καταστροφή που έχουν επιφέρει τα προηγούμενα μνημόνια. Π.χ. πιστεύει κανείς σοβαρά ότι η κυβέρνηση θα εισπράξει κάποιο άξιο λόγου ποσοστό από τον ΕΝΦΙΑ σε λίγες εβδομάδες ή μήνες; Ακόμη και οι πιο σκληροί οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη κι αυτοί που θα ήταν διατεθειμένοι να θυσιάσουν και το φαγητό του παιδιού τους για να στηρίξουν τον Τσίπρα, δεν θα έχουν αυτή τη δυνατότητα γιατί τα capital controls θα συνεχίζονται (και θα συνεχίζονται για χρόνια όπως λένε όλοι οι οικονομολόγοι). Αλλά ακόμη και χωρίς τους τραπεζικούς περιορισμούς, σε ποιον άραγε θα περίσσευαν 1.000, 2.000 ή και 3.000 ευρώ; Ακόμη κι αν κάποιος φάει τα λεφτά που έχει στο μαξιλάρι γι’ αυτό το σκοπό, απλώς δεν θα μπορεί μετά να πληρώνει τον νέο ΕΝΦΙΑ, τους άλλους φόρους, τις ασφαλιστικές εισφορές, τις δόσεις της ΔΕΗ ή τις δόσεις στα τραπεζικά δάνεια (οπότε θα χρειαστεί νέο δάνειο για νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κ.λπ. κ.λπ.).

Και επειδή ακριβώς πολύ σύντομα θα διαπιστωθεί ότι δεν «πιάνονται» οι στόχοι, θα ενεργοποιηθούν οι αυτόματοι μηχανισμοί «διόρθωσης», δηλ. θα ζητείται από την κυβέρνηση να επιβάλει νέες περικοπές μισθών και συντάξεων, και αργότερα -επειδή κι αυτά δεν θα φτάνουν- θα υπάρξει νέο μνημόνιο και κάποιοι θα απαιτούν κι άλλα ΝΑΙ από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ για… να μην πέσει η αριστερή κυβέρνηση.

β) Η συμφωνία δεν προβλέπει την αποπομπή του Σόιμπλε και των συμμάχων του. Αν πράγματι το Grexit αποτελεί στρατηγική επιλογή αυτού του πανίσχυρου κέντρου ευρωπαϊκής εξουσίας, τότε γιατί αυτό να μην επανέλθει σε λίγους μήνες, στην πρώτη «στροφή» που το πρόγραμμα δεν θα «βγαίνει», ακόμη κι αν η ελληνική πλευρά έχει ήδη προσφέρει και τον Παρθενώνα; Τότε άραγε η ελληνική κυβέρνηση δεν θα είναι πολύ πιο εξουθενωμένη, πολιτικά και οικονομικά; Τι θα κάνει τότε; Θα κινδυνεύει να υποστεί ΟΛΑ τα δεινά μαζί: Θα έχει και μνημόνιο, και capital controls, και grexit, και λαϊκή οργή, και απώλεια της διακυβέρνησης μέσω σχημάτων «εθνικής ενότητας» ή μέσω πολιτικών πραξικοπημάτων. Τότε θα διαπιστωθεί ότι αν είχε υπάρξει ρήξη σήμερα, αυτή θα είχε απείρως μικρότερο κόστος απ’ όσα θα κληθεί να καταβάλει η Αριστερά και ο λαός.

Ούτε βέβαια μια πιθανή υπερψήφιση του μνημονίου θα συμβάλει στις υποτιθέμενες διεθνείς συμμαχίες της κυβέρνησης. Μπορεί έτσι πιθανόν η κυβέρνηση να αποσπάσει μια φιλική δήλωση από τον Ρέντσι ή τον Πιτέλα, ένα χτύπημα στην πλάτη από τον Ντράγκι (που μπορεί και να αλλάξει και καμιά βαριά κουβέντα με τον Σόιμπλε για χάρη της ελληνικής κυβέρνησης), αλλά προφανώς αυτοί δεν είναι μόνιμοι και αξιόπιστοι σύμμαχοι. Σύμμαχοι είναι οι ευρωπαϊκοί λαοί και η ευρωπαϊκή Αριστερά που προσβλέπει και ελπίζει στον ΣΥΡΙΖΑ. Και να ελπίζει βάσιμα και όχι θεωρητικά: η έκταση, η μαζικότητα και το βάθος του ευρωπαϊκού κύματος αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό κατά την πρόσφατη μάχη του δημοψηφίσματος θύμισε παλιές εποχές διεθνούς αλληλεγγύης: στον ελληνικό αντιδικτατορικό αγώνα, στις αντι-αποικιακές επαναστάσεις του Τρίτου Κόσμου κ.λπ. Υπερψήφιση μνημονίου είναι το χειρότερο χτύπημα που μπορεί να επιφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτούς, στους πραγματικούς διεθνείς συμμάχους του.

Γενικά, όσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σπαταλά κι απομακρύνεται χρονικά από την ιστορικά ταξική ψήφο στήριξης της 5ης Ιουλίου, τόσο πιο δύσκολα θα γίνονται τα πράγματα γι’ αυτήν. Είναι προφανές ότι η ρήξη παραμένει ακόμη ως δυνατότητα. Προϋπόθεση είναι όμως η άμεση εγκατάλειψη της μέχρι τώρα ατελέσφορης τακτικής –και πολύ περισσότερο η άρνηση υπερψήφισης του υπερβάρβαρου μνημονίου. Αν ωστόσο κάποιοι προσχώρησαν στην ευρωπαϊκή ΤΙΝΑ, στη θεωρία ότι δεν υπάρχει άλλη λύση, δικό τους θέμα. Έχουν πεδίον δόξης λαμπρό. Αλλά σε άλλο κόμμα, όχι σε αριστερό, ριζοσπαστικό, αντιμνημονιακό κόμμα όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ - βάσει του προγράμματός του και των προεκλογικών του δεσμεύσεων. Και σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν όλοι αυτοί (μέσα από τα ΜΜΕ που απλόχερα τους δίνουν το λόγο πλέον) να απειλούν με καθαιρέσεις και διαγραφές όσους συντρόφους παραμένουν πιστοί στις θέσεις, τις συνεδριακές αποφάσεις και τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για ανατροπή της λιτότητας.