Ο τίτλος της ταινίας, «Άρωμα Γυναίκας», αναφέρεται στην ικανότητα του τυφλού Σλέιντ (τον υποδύεται ο Αλ Πατσίνο) να εντοπίζει τις όμορφες γυναίκες μόνο από το άρωμά τους.

Όμως, «Άρωμα Γυναίκας», είναι και ο τίτλος Έκθεσης Ζωγραφικής (7 Νοεμβρίου 2018 έως 3 Φεβρουαρίου 2019), στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, η οποία παρουσιάζει έργα Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ου αιώνα, με θέμα τη γυναίκα. Ενδεικτικά, αναφέρω κάποια ονόματα ζωγράφων, των οποίων τα έργα παρουσιάζονται στην έκθεση: Γιώργος Ροϊλός, Νικόλαος Ξυδιάς, Θεόδωρος Βρυζάκης, Νικόλαος Γύζης, Γιώργος Μπουζιάνης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Θάλεια Φλωρά-Καραβία, Σοφία Λασκαρίδου, Νικόλαος Λύτρας, Κωνσταντίνος Παρθένης, Αγλαΐα Παπά, Γιάννης Τσαρούχης, Γεράσιμος Στέρης, Γιάννης Μόραλης, Δημήτρης Μυταράς, Παναγιώτης Τέτσης, Χρόνης Μπότσογλου, Αλέκος Φασιανός, κλπ. Επίσης, τα καλλιτεχνικά κέντρα όπου σπούδασαν, επηρεάστηκαν και δραστηριοποιήθηκαν οι Έλληνες καλλιτέχνες ήταν το Παρίσι, το Μόναχο, η Βενετία, η Φλωρεντία, η Νεάπολη Ιταλίας, η Βιέννη, και η Πετρούπολη.

Η έκθεση αποτελεί ένα ύμνο στη γυναίκα, ενώ παράλληλα μας μιλά, έμμεσα, για τη θέση της μέσα στην ελληνική κοινωνία, προτρέποντας μας να συνομιλήσουμε για το παρελθόν και το παρόν της ισότητας σε όλες τις εκφάνσεις της. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι ενώ η γυναικεία παρουσία είναι έντονη στους πίνακες ζωγραφικής, εντούτοις το ποσοστό γυναικών ζωγράφων εξακολουθεί να είναι μικρό σε σχέση με αυτό των ανδρών. Ίσως, είναι και αυτό μια ακόμη ένδειξη των έμφυλων διακρίσεων. Όπως επισημαίνει η επιμελήτρια της Έκθεσης, Λαμπρινή Καρακούρτη, «Πράγματι στον 20ό αιώνα οι γυναίκες δημιουργοί είναι ελάχιστες και σχεδόν αποκλεισμένες από την ιστορία της τέχνης. Και αυτό εξηγείται καθώς οι κοινωνικές δομές και οι θεσμοί αποκλείουν τις γυναίκες από τον κόσμο των τεχνών, σε συνδυασμό με την κοινωνική τους θέση, την όχι τόσο θετική υποδοχή τους από την κριτική, τη μικρή συμμετοχή τους σε εκθέσεις καλλιτεχνικών ομάδων και τις επιλογές του αγοραστικού κοινού. Η έκθεση αποτελεί μια καλή αφορμή να επανεξετάσουμε πώς οι γυναίκες τοποθετήθηκαν στο πολιτισμικό πεδίο της εποχής τους ως δημιουργοί».

Επίσης, δεν είναι τυχαίο που στα έργα της Έκθεσης, εμφανίζεται μια ωραιοποιημένη εικόνα για τι γυναίκες, οι οποίες είναι κυρίως μέλη της αστικής κοινωνίας. Τα πορτρέτα, συνήθως, είναι κατά παραγγελία, και άρα δεν είναι έργα της επιλογής των ζωγράφων. Και ενώ οι αναπαραστάσεις είναι κατά κύριο λόγο γυναίκες της αστικής τάξης με τις ασχολίες τους, που είναι το εργόχειρο και η ιχνογραφία, εντούτοις υπάρχουν και κάποιες αναπαραστάσεις από την ύπαιθρο, καθώς επίσης οι «Σιδερώστρες», του Εμμανουήλ Ζαϊρη (1878-1948), που δείχνει γυναίκες στην «κοπιώδη εργασία τους» ή ένας πίνακας του Θεόδωρου Ράλλη (1852-1909), με τίτλο, «Ο πρώτος μπάτσος», δηλαδή το πρώτο χαστούκι, που αναπαριστά την συζυγική βία που υφίσταται μια γυναίκα, παραπέμποντάς μας και σε φαινόμενα σημερινής έμφυλης βίας.

Όπως και να έχει, η γυναίκα υπήρξε πάντα ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες. Αν θέλαμε με δυο λόγια να πούμε πως παρουσιάζεται η γυναικεία μορφή θα την περιγράφαμε ως εξής: ιερή και ερωτική, με χάρη, ομορφιά, περιβολή, χρώματα, δυνατά αρώματα, έμπνευση, μητρότητα, ήθη, πάθη, δύναμη, χαρακτήρας.

Επίσης, είναι αλήθεια πως η εικόνα της γυναίκας στην τέχνη μεταμορφώνεται ανάλογα με τις εποχές. Ως μερικές σταθερές είναι η ιδιαίτερη θέση σεβασμού στην Ελληνίδα διαχρονικά, λόγω του ρόλου της στην οικογένεια, που εξαιτίας της απουσίας των ανδρών κατείχε αυτό τον ξεχωριστό ρόλο, που την έκανε σεβαστή, παρά τις έμφυλες διακρίσεις, τους περιορισμούς και την καταπίεση που υφίσταται μέχρι σήμερα. 

Για να τελειώσουμε όπως αρχίσαμε, η διασημότερη σκηνή της ταινίας «Άρωμα Γυναίκας», είναι το τανγκό που χόρεψε ο Αλ Πατσίνο με την Γκαμπριέλ Ανουάρ. Η μουσική που συνοδεύει τον χορό τους έχει τίτλο, «Por una cabeza». Αξίζει, όμως και μια επίσκεψη στην Έκθεση. 

Ετικέτες