Το σκωπτικά αποκαλούμενο «κίνημα της γραβάτας» έχει ήδη συμπληρώσει πάνω από έναν μήνα απεργίας (αποχής, κατά τον νομικά ορθό όρο). Σύμφωνα με το κυρίαρχο, κυβερνητικό αφήγημα, πρόκειται για ένα αντιδραστικό κίνημα προνομιούχων αστών που αρνούνται τάχα να επιβαρυνθούν με τις συνέπειες της κρίσης. Η πραγματικότητα όμως πόρρω απέχει από αυτό.
Η πλειοψηφία των δικηγόρων αποτελείται από εργαζόμενους (ασκούμενους, μισθωτούς, «συνεργάτες») χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Οι περισσότεροι, ιδίως στην Αθήνα, δουλεύουν για έναν και μόνο εργοδότη (δικηγορική εταιρεία ή γραφείο) με μπλοκάκι, δηλαδή με απλά λόγια χωρίς σύμβαση, χωρίς αποζημίωση απόλυσης, χωρίς επιδόματα και το σπουδαιότερο, επιβαρυνόμενοι εξ ολοκλήρου οι ίδιοι με τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Αλλά και οι αυτοαπασχολούμενοι δικηγόροι σε συντριπτικό ποσοστό αγωνιούν για την επιβίωσή τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι χιλιάδες δικηγόροι αδυνατούν ήδη με το ισχύον ασφαλιστικό σύστημα να καταβάλουν τις εισφορές τους (8672 άτομα δεν καταβάλλουν εισφορές στο Ταμείο Πρόνοιας και 8582 στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολούμενων, σε σύνολο 22.000 εγγεγραμμένων μελών). Καθόλου παράξενο, δεδομένου ότι το 52,6% των δικηγόρων έχει ετήσιο ατομικό εισόδημα κάτω των 10.000€, ενώ το 50% σχεδόν έχει κάτω από 5 παραστάσεις το χρόνο.
Αντιασφαλιστικό
Το νεοφιλελεύθερο αντιασφαλιστικό προσχέδιο, αν ψηφιστεί, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια χιλιάδες ήδη φτωχοποιημένους δικηγόρους στην περαιτέρω εξαθλίωση και στην έξοδο από το επάγγελμα. Οι εισφορές θα ανέρχονται πλέον στο 38,5% του εισοδήματος. Δεδομένης της φορολογίας του εισοδήματος από το πρώτο ευρώ, της προκαταβολής φόρου 100% και των χαρατσιών, οι δικηγόροι θα πρέπει να επιβιώσουν με λιγότερο από το 30% του εισοδήματός τους. Ακόμα και οι πρόσφατες δήθεν βελτιωτικές προτάσεις του υπουργού Εργασίας δεν είναι παρά «παρηγοριά στον άρρωστο». Για παράδειγμα, με βάση τις νέες προτάσεις, κατά τη μεταβατική τριετία, για ετήσιο εισόδημα 10.000€, το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα μετά τις εισφορές και τον αναλογούντα φόρο θα ανέρχεται μόλις στα 500€, ενώ με βάση την αρχική πρόταση θα ανερχόταν στα 149€. Και βέβαια, μετά τη μεταβατική περίοδο καταβλητέες θα είναι οι αρχικά προταθείσες υπέρογκες εισφορές.
Στο πλαίσιο αυτό, η ηγεσία του ΔΣΑ αδυνατεί να εκφράσει την πλειοψηφία του δικηγορικού κόσμου. Οι δίαυλοι επικοινωνίας με την κυβέρνηση με βάση διαλόγου το μνημόνιο, η άρνηση σύγκλησης γενικής συνέλευσης, η γενικότερη στάση «ήπιων» κινητοποιήσεων και η πρόσφατη ιστορία (ανακοίνωση υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα και στάση στην ψήφιση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) μαρτυρούν ότι είναι ζήτημα χρόνου η ηγεσία του συλλόγου να υποχωρήσει στα ψίχουλα που θα παραχωρήσει η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση από την άλλη, αντιλαμβανόμενη αυτή την κατάσταση, χρονοτριβεί και επιδιώκει την οικονομική και κινηματική εξάντληση των δικηγόρων από την παρατεταμένη αποχή.
Επιτροπή Αγώνα
Ως απάντηση στο δεδομένα αυτά, συγκροτήθηκε την 19η Ιανουαρίου η Επιτροπή Αγώνα Δικηγόρων Αθήνας ενάντια στο Ασφαλιστικό, με πρωτοβουλία δικηγόρων προερχόμενοι από την Εναλλακτική Παρέμβαση, πρώην μελών της ΡΑΚ (παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ στο ΔΣΑ) αλλά και ανεξάρτητων. Η Επιτροπή έχει σκοπό το συντονισμό και την οργάνωση του απεργιακού αγώνα για την απόσυρση του νομοσχεδίου. Έχει ήδη πρωτοστατήσει σε ακτιβιστικές δράσεις (αποκλεισμός του Πρωτοδικείου Αθήνας, 28/1), έχει διοργανώσει ενημερωτική εκδήλωση στον ΔΣΑ και τακτικές συζητήσεις-συνελεύσεις για την οργάνωση και την κλιμάκωση του αγώνα το επόμενο διάστημα, ενώ συμμετέχει στη διακλαδική επιτροπή αγώνα δικηγόρων, μηχανικών, δικαστικών υπαλλήλων, δικαστικών επιμελητών και συμβολαιογράφων. Επίσης έδωσε δυναμικό παρών στις πρόσφατες κινητοποιήσεις των αγροτών (12-13/2 στο Σύνταγμα). Ενδεικτικό της επιτυχημένης μέχρι σήμερα δράσης της ήταν το μπλοκ της Επιτροπής στη γενική απεργία στις 4 Φλεβάρη, το οποίο συγκέντρωσε μεγάλο πλήθος δικηγόρων, σε αντίθεση με τη χλιαρή συμμετοχή στο μπλοκ του ΔΣΑ. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει τη δικαιολογημένη δυσπιστία του δικηγορικού κόσμου απέναντι στη δράση και τις επιλογές της ηγεσίας του συλλόγου αλλά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που θα κληθεί να αναλάβει η Επιτροπή το επόμενο διάστημα.
Διεκδικήσεις
Κοινό διεκδικητικό πλαίσιο της Επιτροπής είναι η άμεση απόσυρση του δικηγοροκτόνου νομοσχεδίου, η δημόσια κοινωνική ασφάλιση με αναδιανεμητικό χαρακτήρα, η επιστροφή των λεηλατημένων αποθεματικών των Ταμείων που τζογαρίστηκαν στο χρηματιστήριο και στα δομημένα ομόλογα, το ανεισφορολόγητο για τους νέους επαγγελματίες και όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα. Θέση της Επιτροπής είναι ότι βιώσιμη λύση για το Ασφαλιστικό στο πλαίσιο των μνημονίων δεν υπάρχει. Στον αντίποδα, μονόδρομο αποτελεί η διαγραφή του χρέους, η απαγκίστρωση από τις μνημονιακές πολιτικές και από τον ασφυκτικό κλοιό της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Έτσι, κοινωνικοί πόροι που πετιούνται στη μαύρη τρύπα του χρέους θα απελευθερωθούν για τη χρηματοδότηση των Ταμείων.
Οι διεκδικήσεις αυτές μπορούν να κερδηθούν μόνο μέσα από αποχή διαρκείας, μεγάλες διαδοχικές διαδηλώσεις, δυναμικές ακτιβιστικές δράσεις, κοινό μέτωπο με τους εργαζομένους και τους αγρότες, άμεση σύγκληση γενικής συνέλευσης του ΔΣΑ και δημιουργία απεργιακού ταμείου, πειθαρχική δίωξη των δικηγόρων υπουργών και βουλευτών που προωθούν την ψήφιση του ασφαλιστικού προσχεδίου. Η Επιτροπή πρωτοστατεί στον αγώνα, πιέζοντας την ηγεσία του ΔΣΑ και την κυβέρνηση προς την κατεύθυνση αυτών των διεκδικήσεων και συστρατευόμενη με τους εργαζόμενους και τους αγρότες. Ο ρόλος που θα κληθεί να παίξει το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικός, αφού θα αγωνιστεί ανυποχώρητα ενάντια στο αντιασφαλιστικό προσχέδιο νόμου μέχρι τέλους, ακόμα και μετά την τυχόν ψήφισή του σε νόμο, συσπειρώνοντας το σύνολο των αγωνιστικά αποφασισμένων δικηγόρων.
*μέλος της Επιτροπής Αγώνα Δικηγόρων