Ελληνοτουρκικές σχέσεις: Ανταγωνισμοί και πολεμικές απειλές

Σε αυτό το ανησυχητικό περιβάλλον, την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των επικεφαλής των ευρωπαϊκών επιτελείων με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Βάρνα της Βουλγαρίας, η οποία ασκεί και την προεδρία της ΕΕ. Στη συνάντηση δεν δικαιώθηκαν οι ακροδεξιές φωνές, όπως του αυστριακού καγκελάριου Ζεμπάστιαν Κουρτς, που ζητά τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας-ΕΕ. Περισσότερο υπήρξε μια επιβεβαίωση των επιμέρους προτεραιοτήτων των δύο μερών, μετά και τα συνεχόμενα επεισόδια των τελευταίων χρόνων (πραξικόπημα 2016, τουρκική εισβολή στη Συρία, σύγκλιση Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν, έξαρση της ισλαμοφοβίας στην Ευρώπη κ.ά.), που διέρρηξαν σε μεγάλο βαθμό τις μεταξύ τους σχέσεις.

Οι Βρυξέλλες δεν επιθυμούν μια οριστική απομάκρυνση της Τουρκίας από το δυτικό κόσμο. Αφενός για την ΕΕ η Τουρκία (μαζί με την Ελλάδα) αποτελεί το ιδανικό «φίλτρο» για τις προσφυγικές ροές και σημαντικό παράγοντα στον λεγόμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Αφετέρου για την Τουρκία η ΕΕ αποτελεί σημαντικό εμπορικό εταίρο, τη στιγμή που μια σειρά διεθνείς αναλυτές συμφωνούν με την Goldman Sachs, η οποία εκτιμά πως ο τουρκικός καπιταλισμός δείχνει τα «κλασικά σημάδια μιας οικονομίας που υπερθερμαίνεται». Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα πρέπει να φτάσει το 5,5%, ποσοστό υψηλό, αν και πέρσι στο τρίτο τρίμηνο σημειώθηκε το εξωπραγματικό 11,1% που ήταν το υψηλότερο ποσοστό από κάθε άλλη χώρα του G20.

Πάντως για πρώτη φορά τόσο ανοιχτά, η ΕΕ έστειλε σαφές μήνυμα στην Τουρκία πως δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση στις ευρωτουρκικές σχέσεις χωρίς πρόοδο στις σχέσεις της με τα γειτονικά της κράτη, που είναι και μέλη της ΕΕ. Είχε μάλιστα προηγηθεί η σχετική απόφαση της τελευταίας συνόδου κορυφής, όπου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε σθεναρά «τη συνέχιση των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο» και υπογράμμισε «την απόλυτη αλληλεγγύη του προς την Κύπρο και την Ελλάδα». Απόφαση αποκαλυπτική για τις αναδιατάξεις ισχύος στη γειτονιά μας…

Την ίδια ώρα, εκατέρωθεν εμπρηστικές δηλώσεις αξιωματούχων των δύο χωρών, «τσαμπουκάδες» για την «κυριαρχία» στα Ίμια και τα «δικαιώματα» των ΑΟΖ, συντηρούν την καθημερινή ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μέχρι και την Οθωμανική Αυτοκρατορία και το 1821 επιστράτευσε ο Καμμένος, απειλώντας τους γείτονες με «νέες συντριβές». Τα ελληνικά ΜΜΕ πρωτοστατούν στο κλίμα εθνικιστικής υστερίας, με διάφορους «τουρκοφάγους» να καλούν σε επίδειξη δύναμης προς την Τουρκία και να απαιτούν νέο γύρο εξοπλισμών. Η πραγματική πολιτική του ελληνικού κράτους και των συμμάχων του διαψεύδει όσους κατηγορούν την κυβέρνηση Τσίπρα για «ψοφοδεή» αντιμετώπιση της Τουρκίας.

Μετά την αεροπορική-πολυεθνική άσκηση «Ηνίοχος», που γέμισε τον ουρανό του Αιγαίου με οπλισμένα μαχητικά, ακολούθησε η κοινή άσκηση «Νoble Dina 2018» του Πολεμικού Ναυτικού Ελλάδας, ΗΠΑ, Κύπρου και Ισραήλ, που πραγματοποιήθηκε από τις 19-29 Μαρτίου. Οι συνεχείς συνεκπαιδεύσεις με τις ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ και η περαιτέρω ενίσχυση του άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-δικτατορίας της Αιγύπτου αποτελούν σαφές μήνυμα προς κάθε εμπλεκόμενο στη γεωπολιτική «σκακιέρα»: Η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και της κυπριακής ΑΟΖ, από τις εταιρείες της παραπάνω αντιδραστικής συμμαχίας, συνδυάζεται με αποκλεισμό της Τουρκίας.

Κάθε αμφισβήτηση αυτής της συμφωνίας διαμοιρασμού κοιτασμάτων και κερδών θα αντιμετωπιστεί με τη «διπλωματία των κανονιοφόρων». Γι’ αυτό και οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται σε κατάσταση «πορτοκαλί συναγερμού» και εκτελούν αιφνιδιαστικές ασκήσεις επίλεκτων δυνάμεων, όπως η πρόσφατη με την επωνυμία «Πυρπολητής» στα Δωδεκάνησα.

Το ίδιο μαρτυρούν και οι απανωτές δηλώσεις του αμερικανού πρέσβη Τζ. Πάιατ, που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για την πλήρη ταύτιση της κυβέρνησης Τσίπρα με τις επιδιώξεις του δυτικού ιμπεριαλισμού και το κοινό μέτωπο μαζί του, ενάντια στο καθεστώς Ερντογάν: «Διατηρούμε έναν υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης στους Έλληνες ηγέτες που χειρίζονται αυτά τα θέματα. Νομίζω ότι τόσο η Ελλάδα όσο και οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν αναταράξεις τους επόμενους δυο μήνες, ενόψει της επανεκλογής Ερντογάν. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει εμπιστοσύνη».

Σε μια περίοδο συγκρούσεων και γεωπολιτικής ρευστότητας διεθνώς, τα ανεξέλεγκτα γεγονότα, που μπορούν να οδηγήσουν σε καταστροφικές πολεμικές αναμετρήσεις, έρχονται όλο και πιο κοντά. Ειδικά όταν η ελληνική κυβέρνηση, με τις πλάτες ΗΠΑ-ΕΕ και Ισραήλ, διεγείρει τη δεδομένη τουρκική «νευρικότητα», απόρροια των εσωτερικών και εξωτερικών μετώπων που έχει ορθάνοιχτα η τουρκική ηγεσία.

Εξίσου ανησυχητική ένδειξη είναι και η κούρσα των εξοπλισμών, η οποία συνεχίζεται κανονικά, εν μέσω δραματικών περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες, λόγω της ακραίας λιτότητας. Η περίφημη συμφωνία Τσίπρα-Καμμένου για την αναβάθμιση των F-16 προχωρά κανονικά, όπως και η αγορά υπερσύγχρονων γαλλικών φρεγατών. Επίσης, όλο και αυξάνονται τα δημοσιεύματα που μιλούν για ανάπτυξη αμερικανικών drones στην αεροπορική βάση της Λάρισας και μεταφορά σημαντικών δραστηριοτήτων της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ σε ελληνικό έδαφος, ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και της αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας ως «χωροφύλακα» της ΝΑ Μεσογείου για λογαριασμό του ΝΑΤΟ.

Έτσι, για να χρηματοδοτηθεί η ελληνική εμπλοκή στα ιμπεριαλιστικά παιχνίδια στη γειτονιά μας, με στόχο να ενισχυθούν τα κέρδη των ελλήνων καπιταλιστών και αδιαφορώντας αν θα χυθεί αίμα αθώων, πολύτιμοι οικονομικοί πόροι αφαιρούνται από τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά Ταμεία. Μόνο μία ώρα πτήσης ενός μαχητικού αεροπλάνου κοστίζει 20.000 ευρώ!

Σε αυτό το φόντο καλλιέργειας του εθνικισμού και του μιλιταρισμού, το διπλωματικό θρίλερ με την κράτηση των δύο ελλήνων στρατιωτικών (αλλά και των 8 τούρκων αξιωματικών) γίνεται πεδίο προπαγάνδας και τροφοδοτεί περαιτέρω τους κινδύνους εκδήλωσης ενός θερμού επεισοδίου. Η τουρκική δικαιοσύνη απέρριψε και τη νέα ένσταση κατά της προφυλάκισης των δύο ελλήνων στρατιωτικών, που κρατούνται στην Αδριανούπολη, ενώ η ελληνική δικαιοσύνη έχει ήδη απορρίψει, προ ημερών, και το τρίτο κατά σειρά αίτημα των τουρκικών αρχών για έκδοση των οκτώ, τους οποίους κατηγορούν για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016. Τον προσεχή Μάιο μάλιστα συμπληρώνεται και το 18μηνο κράτησής τους και δεν αποκλείεται να αφεθούν ελεύθεροι, μέχρι να κριθεί αν θα τους δοθεί άσυλο ή όχι.

Τα πολεμικά σύννεφα που μαζεύονται πάνω από το Αιγαίο και την Κύπρο, μόνο αιματηρές θυσίες και δεινά εγκυμονούν για τους λαούς της περιοχής. Η οικοδόμηση δεσμών ταξικής και διεθνιστικής αλληλεγγύης με τους γειτονικούς λαούς, μέσα από κοινούς αγώνες ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον πόλεμο και τον νεοφιλελευθερισμό, είναι το καλύτερο αντίδοτο απέναντι στον παραλογισμό μιας πιθανής αιματοχυσίας και στο δηλητήριο του εθνικισμού, που καλλιεργούν οι άρχουσες τάξεις και οι κυβερνήσεις τους.

Μια τέτοια πολιτική ειρήνης και φιλίας υπηρετείται μόνο ξεκινώντας από τη μαζική-ενωτική πάλη των «από κάτω» και της Αριστεράς ενάντια στη «δική μας» κυβέρνηση, ενάντια στην πολιτική των μνημονίων, της φτώχειας και του ρατσισμού. Διεκδικώντας δαπάνες για κοινωνικές ανάγκες και όχι για εξοπλισμούς. Απαιτώντας ρήξη και τερματισμό κάθε συνεργασίας του ελληνικού κράτους με ΝΑΤΟ-ΕΕ και το κράτος-τρομοκράτη του Ισραήλ. Διαμηνύοντας ότι οι εργαζόμενοι και η νεολαία δεν πολεμούν για τους «εθνικούς» καπιταλιστές και τους διεθνείς συμμάχους τους.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά