Eurogroup: ο Χαρδούβελης πέρασε τις "εξετάσεις" χάρη στην επιστράτευση στη ΔΕΗ...

Ύστερα από το "Forget it, Giannis", που απηύθυνε παλαιότερα ο Βόλφγκαγκ Σόιμπλε στον Γιάννη Στουρνάρα, στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης είπαν σε αυστηρό τόνο στο νέο υπουργό Οικονομικών κ. Γκίκα Χαρδούβελη το "Forget it, Gkikas". Το κυβερνητικό παραμύθι περί "χαλάρωσης", που συνεχίστηκε και μετά τις εκλογές στο "κενό εξουσίας" μέχρι και τη συγκρότηση των νέων ευρωπαϊκών οργάνων, έλαβε τέλος στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Όπου έγινε ξεκάθαρο ότι βαδίζουμε σε νέα σκλήρυνση των μνημονιακών πολιτικών, με νέα "προαπαιτούμενα" μέσα στο καλοκαίρι και με νέο "πακέτο" μέτρων από το φθινόπωρο, με την έλευση της τρόικας για τη νέα αξιολόγηση του ελληνικού "προγράμματος προσαρμογής".   

Η δεύτερη δέσμη των προαπαιτούμενων πρέπει να υλοποιηθεί μέσα στον Ιούλιο προκειμένου να εκταμιευτεί το 1 δισ. ευρώ υπόλοιπο της προηγούμενης δόσης αλλά και να μεταβιβαστούν στο ελληνικό Δημόσιο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) 1,8 δισ. ευρώ κέρδη από ελληνικά ομόλογα που έχει στην κατοχή της.

Αυτά τα 2,8 δισ. ευρώ είναι εντελώς απαραίτητα προκειμένου να πληρωθούν τα 4,1 δισ. ευρώ ομολόγων που λήγουν μέχρι και τις 20 Αυγούστου αλλά και το 1,8 δισ. ευρώ της δόσης επιστροφής* στο ΔΝΤ επίσης μέσα στον Αύγουστο. Επειδή όμως είναι προφανές πως δεν φτάνουν για τις πληρωμές του Αυγούστου, το πιθανότερο είναι μια νέα έξοδος της Ελλάδας στις αγορές για άντληση του υπολειπόμενου ποσού των περίπου 3 δισ. ευρώ. Εννοείται ότι η έξοδος αυτή θα πανηγυριστεί από την κυβέρνηση καιτα καθεστωτικά μίντια σαν απόδειξη της εξόδου της Ελλάδας από την κρίση, ενώ το μόνο που (θα) αποδεικνύει είναι ότι δεν φτάνουν τα λεφτά για τις πληρωμές του Αυγούστου...  

"Χαριστική βολή" στα ασφαλιστικά ταμεία

Η νέα, δεύτερη δέσμη των καλοκαιρινών προαπαιτούμενων περιλαμβάνει τα εξής:

- Ψήφιση του νομοσχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ».

- Υιοθέτηση νομοθεσίας για τη συγχώνευση υπό το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) όλων των Επικουρικών Ταμείων.

- Κατάργηση από 1-1-2015 των κοινωνικών πόρων (φόροι υπέρ τρίτων κ.λπ., που αποτελούν σημαντικό έσοδο για τα ασφαλιστικά ταμεία).

- Ψήφιση του νόμου για τη χρηματοδότηση των κομμάτων.

- Ψήφιση του νόμου για τα δάση.

- Ψήφιση πολυνομοσχεδίου για την απλοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση των διοικητικών βαρών στο Δημόσιο.

Η συγχώνευση των επικουρικών ταμείων, αλλά πολύ περισσότερο η κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων, προδιαγράφουν την πλήρη κατάρρευση των συντάξεων, καθώς θα υπάρξει δραστική μείωση των πόρων των ασφαλιστικών ταμείων. Με τα μνημονιακά μέτρα έχει ήδη δρομολογηθεί η μετάβαση σε ένα ασφαλιστικό σύστημα πλήρως ανταποδοτικό, που σημαίνει εθνική σύνταξη 360 ευρώ σαν βάση, που θα αυξάνεται μόνο εάν και τόσο όσο επιτρέπουν τα έσοδα των ταμείων. 

Η τρόικα θέλει την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων, ώστε από το Σεπτέμβριο να επιβάλει ένα τέτοιο "τελικό πλαίσιο" για τις συντάξεις.   

Γενικότερα, οι συντάξεις, η πλήρης διάλυση των εργασιακών σχέσεων (μαζικές απολύσεις αλλά και ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου που ουσιαστικά καταργεί το δικαίωμα στην απεργία), η ψήφιση του νομοσχεδίου για τη "μικρή ΔΕΗ" και ένα σαρωτικό "κύμα" ιδιωτικοποιήσεων όπου θα ξεπουληθεί ό,τι απέμεινε από δημόσια περιουσία, είναι οι "μεγάλοι στόχοι" του "προγράμματος προσαρμογής" για το 2014-2015. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι οι στόχοι του μνημονιακού προγράμματος έχουν υλοποιηθεί κατά 80%...  

Ο νέος "έλεγχος" της τρόικας και τα νέα μέτρα

Η τρόικα έρχεται σε λίγες μέρες για να επιβάλει στην κυβέρνηση το δικό της "χρονολόγιο" ώστε να διασφαλιστεί η θέσπιση όλων των μέτρων που αυτή θεωρεί απαραίτητα για την πλήρη υλοποίηση των στόχων του μνημονιακού προγράμματος. Θέλει να "κόψει το βήχα" της κυβέρνησης περί "χαλαρότητας", ώστε στο κρίσιμο Eurogroup της 12ης Σεπτεμβρίου να "κλειδώσουν" όλες οι βασικές κατευθύνσεις και τα βασικά μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση. Όλα αυτά θα αποτυπωθούν στη συνέχεια στον προϋπολογισμό του 2015.

Η ελληνική κυβέρνηση περιμένει 8,9 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους από το δεύτερο δανειακό πρόγραμμα (επιπλέον των 2,8 δισ. ευρώ που αναμένει μέσα στο καλοκαίρι με βάση τα 6 προαπαιτούμενα) και επομένως για μία ακόμη φορά θα "συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις"... Όλα αυτά θα γίνουν στο πλαίσιο της τελευταίας αξιολόγησης για την τελευταία ευρωπαϊκή δόση του δεύτερου χρηματοδοτικού προγράμματος.

Οι δανειστές, λοιπόν, κρατούν στα χέρια τους το γερό "χαρτί" της τελευταίας αξιολόγησης του δεύτερου προγράμματος. Κρατούν επίσης στα χέρια τους και ένα άλλο γερό "χαρτί": το χρηματοδοτικό κενό για την επόμενη διετία, που το υπολογίζουν σε 9-11 δισ. ευρώ. Αλλά το πιο γερό "χαρτί" που κρατά στα χέρια της η τρόικα είναι τα νέα stress tests των ελληνικών τραπεζών, που θα πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέχρι το φθινόπωρο, τα οποία θα δείξουν τις νέες κεφαλαιακές τους "τρύπες". Η ΕΚΤ πρέπει να δείξει "μεγαλοψυχία" για να μην υπερβούν οι νέες κεφαλαιακές ανάγκες τα όρια αντοχής των ελληνικών τραπεζών...

Οι δανειστές, λοιπόν, ζητούν πλήρη "συμμόρφωση" της ελληνικής κυβέρνησης στα "προκαταρκτικά" των προαπαιτούμενων και των νέων μέτρων το φθινόπωρο, ώστε να δείξουν "επιείκεια" στην αξιολόγηση του χρηματοδοτικού κενού και "γενναιοδωρία" στη νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (επιμήκυνση για μία δεκαετία και νέα μείωση επιτοκίου).  

Έτσι "τελειώνει" το μνημόνιο...

Αφού τελειώσει, το φθινόπωρο, η τελευταία αξιολόγηση με βάση το δεύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, θα τελειώσουν και οι γνωστές ανά τρίμηνο "εξετάσεις" στις οποίες υποβάλλει η τρόικα την κυβέρνηση. Η τρόικα θα αποτελέσει όντως παρελθόν... εκτός εάν υπάρξει νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα και νέο μνημόνιο, οπότε οι έλεγχοι της τρόικας θα παραταθούν σε όλη τη διάρκεια των νέων δανειακών δόσεων.

Αν όμως δεν υπάρξει νέο μνημόνιο (είτε επειδή, στο πλαίσιο του δούναι και λαβείν μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας, κριθεί ότι δεν υπάρχει χρηματοδοτικό κενό είτε επειδή το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα δεν θα συνοδευτεί από νέο μνημόνιο), "τελειώνουμε με την τρόικα και τα μνημόνια", όπως προκαταβολικά πανηγυρίζει η κυβέρνηση; Τα στοιχεία της απάντησης σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα είναι τα εξής:

1. Η Ελλάδα υπάγεται ήδη στο σύνολο των "τιμωρητικών" προβλέψεων του νέου ευρωπαϊκού "υπερμνημονίου", περιλαμβανομένων των πιο σκληρών εξ αυτών. Με βάση τα οικονομικά της στοιχεία, θα παραμείνει σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, δηλαδή σκληρής ευρωπαϊκής επιτήρησης, μέχρι να αποπληρώσει το 75% του χρέους της, δηλαδή μέχρι το 2040 περίπου! Αν πάψει να ισχύει κάποιο "εθνικό" μνημόνιο, θα υπαχθεί άμεσα στις προβλέψεις του ευρωπαϊκού "υπερ-μνημονίου".  Βάσει αυτών, θα οφείλει να αποπληρώνει κάθε χρόνο το 5% του χρέους της πάνω από το 60% του ΑΕΠ που είναι το κριτήριο του Μάαστριχτ. Αν εφαρμοστεί έστω και μόνο αυτή η πρόβλεψη, θα συνεπάγεται δημνοσιονομική προσαρμογή ακόμη πιο σκληρή και από τα δύο πρώτα μνημόνια!  

2. Το νέο Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο, που ψηφίστηκε προεκλογικά από τη Βουλή, εκτείνεται μέχρι το 2018. Αν δεν υπάρξει νέο μνημόνιο στην "κλασική" του εκδοχή, είναι πάντως βέβαιο ότι κάθε χρόνο θα ανανεώνεται και θα επικαιροποιείται για τα επόμενα 4 χρόνια αυτό το Μεσοπρόθεσμο. Στη θέση της τρόικας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) θα ελέγχει τον ελληνικό προϋπολογισμό προκαταβολικά και θα επιβάλλει αυτή τις βασικές του προβλέψεις. Το ΔΝΤ, που θα συνερχίσει να εκταμιεύει δόσεις μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2016, θα συνεχίσει να ασκεί επί της ουσίας τους δικούς του ελέγχους και να απαιτεί κάθε φορά τα δικά του προαπαιτούμενα.      

3. Στη θέση του εκβιασμού που ασκεί η τρόικα "δεν θα πάρετε τη δόση", θα έχουμε μέχρι το 2016 τον ίδιο ακριβώς εκβιασμό από το ΔΝΤ, αλλά -ακόμη χειρότερα- τον εκβιασμό που θα ασκεί η Κομισιόν "αν δεν υλοποιείτε τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου, θα σας επιβάλουμε πρόστιμα και θα αναστείλουμε τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις". Ο εκβιασμός της αναστολής των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων έχει ήδη πέσει στο τραπέζι! Και ύστερα από το πρόσφατο Eurogroup, ο επικεφαλής του Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε με νόημα ότι "οι χώρες που κινούνται εντός των κριτηρίων του Συμφώνου θα έχουν μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας" και θα τους δοθεί "μεγαλύτερη πίστωση χρόνου για να διορθώσουν τυχόν ανισορροπίες"... Με λίγα λόγια, "για να μην εφαρμόσουμε άτεγκτα τις προβλέψεις και τις ποινές του νέου ευρωπαϊκού υπερ-μνημονίου, εφαρμόστε απαρέγκλιτα τις μεταρρυθμίσεις"...

Το κυριότερο απ' όλα όμως είναι ότι ακόμη και χωρίς νέο μνημόνιο, τα μέτρα των δύο πρώτων μνημονίων έχουν επιβάλει ένα "καθεστώς" εκμετάλλευσης το οποίο θα παραμείνει σαν μόνιμο κέρδος για τους καπιταλιστές και μόνιμος βραχνάς για την εργατική τάξη.    

Με την έστω και ασθενική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, πολλά πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο για την αστική τάξη και για κάποια μεσαία στρώματα που τα εισοδήματά τους συνδέονται ευθέως με τα κέρδη των καπιταλιστών. Αλλά για την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, η σκληρή λιτότητα και το αυταρχικό κράτος "έκτακτης ανάγκης" που την επιβάλλει και την "επιβλέπει" θα παραμείνουν.

Γι' αυτό, ο αγώνας ενάντια στα νέα μέτρα, αλλά κυρίως για την κατάργηση των 400 εφαρμοστικών νόμων των μνημονίων, θα παραμείνει βασικό καθήκον του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς.    

* Από τα τέλη του 2013 το ελληνικό Δημόσιο έχει αρχίσει να επιστρέφει σε δόσεις τα δανεικά του πρώτου δανείου του ΔΝΤ προς την Ελλάδα.