Φοιτητικές εκλογές 2022: Νίκη της Αριστεράς

Η ΠΚΣ έκανε την μεγάλη έκπληξη κι αναδείχθηκε πρώτη δύναμη με ποσοστό περίπου 33%, με τη ΔΑΠ να χάνει για πρώτη φορά την πρωτιά και να καταποντίζεται στη δεύτερη θέση με ποσοστό 27%.Την ίδια στιγμή τα ενωτικά μετωπικά ψηφοδέλτια των σχημάτων των ΕΑΑΚ και της ΑΡΕΝ, παρά την διαφορετική τους κεντρική εκλογική καταγραφή αθροίζουν μαζί ένα ποσοστό της τάξεως 15 με 16%, αναδεικνύοντας την ριζοσπαστική αντικαπιταλιστική αριστερά μέσα στα πανεπιστήμια σε τρίτη δύναμη, εμφανώς ενισχυμένη.

Οι εκλογές αυτές έρχονται να αποτυπώσουν τους συσχετισμούς δύναμης μέσα στις σχολές για πρώτη φορά από όταν η Νέα Δημοκρατία ανέλαβε την κυβέρνηση, καθώς η πανδημία και η επιλογή της κυβέρνησης να κρατήσει για σχεδόν 2 χρόνια κλειστές τις σχολές έκανε αδύνατη την πραγματοποίηση τους. Μέσα σε αυτό το διάστημα, με βασικό όχημα το νόμο Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη, η κυβέρνηση εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στη δημόσια εκπαίδευση, προσπαθώντας να επιβάλει όλη την νεοφιλελεύθερη πολιτική της ατζέντα ενώ παράλληλα επιτέθηκε στους φοιτητικούς συλλόγους και το φοιτητικό κίνημα καταργώντας το πανεπιστημιακό άσυλο και επιβάλλοντας σκληρή καταστολή απέναντι στις αποφάσεις και τις διαδικασίες των φοιτητικών συλλόγων με δεκάδες επεμβάσεις της αστυνομίας μέσα στα ίδια τα πανεπιστήμια.

Συμμετοχή

Το πρώτο σημείο στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι η συμμετοχή στις φετινές εκλογές. Παρά το γεγονός πως είχαν να γίνουν εκλογές 3 χρόνια και πως μεγάλο κομμάτι της φοιτητικής κοινότητας δεν έχει αναπαραστάσεις από τέτοιες διαδικασίες, καθώς και το γεγονός πως οι συλλογικές διαδικασίες έχουν απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό η κάλπη παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο με το 2019. Σε αυτό το φόντο, χρειάζεται να προστεθεί το γεγονός ότι το φοιτητικό κίνημα αδυνατούσε να πραγματοποιήσει μαζικές γενικές συνελεύσεις και σε πολλές περιπτώσεις τα ΔΣ αντικαθιστούσαν τις συνελεύσεις  με τόσο γραφειοκρατικό τρόπο που αποστρέφουν εν τέλει τους ίδιους τους φοιτητές και τις φοιτήτριες από τις συλλογικές διαδικασίες. Απ’ αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε πως η νεολαία είδε αυτή την εκλογική διαδικασία ως μια μάχη που έχει να δώσει απέναντι στην αυταρχική και νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση και ως ευκαιρία να αποτυπώσει την δυσαρέσκεια της σε αυτήν. Ταυτόχρονα δίνει περισσότερη αξία τόσο στην πρωτιά της ΠΚΣ όσο και γενικότερα  στην άνοδο των αριστερών δυνάμεων αφού αυτή δεν οφείλεται εξ ολοκλήρου στην κατάρρευση της ΔΑΠ αλλά κυρίως στην αύξηση των ίδιων των δυνάμεων της αριστεράς σε απόλυτους αριθμούς. Αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία για τη διαχείριση αυτού του δυναμικού την επόμενη μέρα των εκλογών και αποτελεί στοίχημα για την ριζοσπαστική αντικαπιταλιστική αριστερά η ένταξη του στις κινηματικές διεργασίες και τις διαδικασίες των φοιτητικών συλλόγων, δημιουργώντας αντιστάσεις στα μέτωπα που έχει ανοίξει η κυβέρνηση.

Οι φετινές φοιτητικές εκλογές δεν αποτελούν απλά ακόμη μια εκλογική διαδικασία που αφορά μόνο τους ίδιους τους φοιτητικός συλλόγους. Είχαν κεντρική πολιτική σημασία. Η δημόσια και τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν από τους βασικούς χώρους που βρέθηκαν στο στόχαστρο της κυβέρνησης και αποτελεί μια μικρή μεν αλλά ενδεικτική εικόνα για το τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια στους χώρους εργασίας αλλά και στα υπόλοιπα κομμάτια της κοινωνίας που πλήττονται από την κυβερνητική πολιτική, για αυτό και η ανάγνωση των αποτελεσμάτων είναι καίριας σημασίας τόσο για τα πολιτικά συμπεράσματα που μπορούμε να βγάλουμε αλλά και για τη διαμόρφωση εκείνης της τακτικής και της δημιουργίας κοινωνικών αντιστάσεων που θα μπορέσει να αποτελέσει ανάχωμα στα σχέδια τους.

Νικητές και χαμένοι

Η νεολαία της ΝΔ στα πανεπιστήμια, η ΔΑΠ κατάφερε να χάσει συνολικά περίπου 9.000 ψήφους συγκριτικά με τις τελευταίες εκλογές. Τα ψηφοδέλτια της συρρικνώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό ακόμη και σε σχολές που θεωρούνταν «κάστρα» για τη δεξιά παράταξη τα οποία και παρήγαγαν πολιτικά στελέχη όλα αυτά τα χρόνια. Η αποχή της ΔΑΠ τα τελευταία χρόνια από το φοιτητικό  συνδικαλισμό αλλά και η αδυναμία της να βρει κόσμο και στελέχη που θα υπερασπιστούν την κυβερνητική πολιτική, αυτής της διάλυσης της δημόσιας παιδείας, της ποινικοποίησης του φοιτητικού συνδικαλισμός και της απαξίωσης των συλλογικών διαδικασιών μέσα στα πανεπιστήμια, φαίνεται να της κόστισε ακριβά εκ του αποτελέσματος δείχνοντας σημασία πλήρης αποσάθρωσης και διάλυσης τους. Σε αυτό, χρειάζεται να έχουμε υπόψη την εσωτερική σύγκρουση ακόμη και στην ίδια την ΝΔ και ΟΝΝΕΔ σχετικά με την παρέμβασή της στα πανεπιστήμια. Η μεν κυβέρνηση, όλα τα τελευταία χρόνια αναπαράγει τη λογική της των ενιαίων ψηφοδελτίων, των καθαρών σχολών κ.ο.κ. κάτι που έρχεται σε κόντρα με τη ΔΑΠ των πάρτι, των μπράβων και των μαγαζιών.

Η ΠΚΣ αναμφισβήτητα πέτυχε μια τεράστια νίκη έκπληξη. Κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να εκφράσει και να κεφαλαιοποιήσει σε ψήφους τη δυσαρέσκεια και την αγανάκτηση της φοιτητικής νεολαίας απέναντι στην κυβέρνηση έχοντας μια συνολική τοποθέτηση για το πανεπιστήμιο αλλά και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Πέτυχε να ναι αυτή η κύρια δύναμη που θα διαμορφώσει τους γενικότερους συσχετισμούς την επομένη των εκλογών. Ωστόσο, παρά τα θετικά βήματα που έκανε το προηγούμενο διάστημα, με τα καλέσματα για συντονισμό των φοιτητικών συλλόγων, με τα κοινά πλαίσια στις γενικές συνελεύσεις με τις δυνάμεις των ΕΑΑΚ και της ΑΡΕΝ σε επιμέρους σχολές και όπου το επέβαλε η συγκυρία, αδυνατεί να μαζικοποιεί από μόνη της τις συλλογικές διαδικασίες των φοιτητικών συλλόγων και να πάρει πρωτοβουλίες ανοιχτές που θα ξεπερνούν την ίδια και θα εντάσσουν ένα ευρύτερο δυναμικό αριστερών δυνάμεων και ανένταχτου κόσμου. Αυτό το κομμάτι είναι κρίσιμο γιατί είναι εκείνο που έχει τη διάθεση και τη θέληση να συγκρουστεί και να αντιπαρατεθεί με την κυβέρνηση και θα έχει καθοριστικό ρόλο στην ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων.

Η κοινή εκλογική κάθοδος των σχημάτων της αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής αριστεράς της ΑΡΕΝ και των ΕΑΑΚ σημείωσε επίσης σημαντική άνοδο. Ένα πολύ μεγάλο δυναμικό κόσμου καθόλου αμελητέο επιμένει να στηρίζει τις δυνάμεις εκείνες που όλο το προηγούμενο διάστημα αγωνίστηκαν από την πρώτη γραμμή απέναντι στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα και την κρατική καταστολή στα πανεπιστήμια. Η άνοδος αυτή αποκτά ιδιαίτερη πολιτική σημασία για τη συζήτηση που υπάρχει στο εσωτερικό των δικτυώσεων των ΕΑΑΚ και της ΑΡΕΝ όσον αφορά την ανασυγκρότηση της ίδιας την ριζοσπαστικής φοιτητικής αριστεράς. Η ψήφος στα ενωτικά ψηφοδέλτια ενισχύει την τάση και την πολιτική κατεύθυνση για μαζική ενωτική και ριζοσπαστική πολιτική εντός των φοιτητικών συλλόγων που αποτελεί βασική προϋπόθεση για το ζωντάνεμα των ίδιων των φοιτητικών συλλόγων και των διαδικασιών τους.

Τα αποτελέσματα των φοιτητικών εκλογών δείχνουν αδιαμφισβήτητα την καταδίκη της κυβερνητικής πολιτικής, για την ακρίβεια, την εμπλοκή στα πολεμικά σχέδια και τη συνολικότερη νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης που επιτίθεται στους φτωχούς, τους εργαζόμενους, τις γυναίκες και τη νεολαία. Είναι στοίχημα η ψήφος που καταγράφηκε στις φετινές εκλογές να γίνει δύναμη αντίστασης στις επόμενες μάχες, πλάι με τους αγώνες των εργαζομένων.

Ενάντια στην εντεινόμενη καταστολή:

Μέτωπο φοιτητών–καθηγητών-εργαζομένων

Για δεύτερη φορά μέσα στον ίδιο μήνα είδαμε σκηνικά ωμής βίας μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο και συγκεκριμένα στο ΑΠΘ. Με πρόσχημα την κατασκευή βιβλιοθήκης, σε πρώην πολιτικό χώρο, οπλισμένα ΜΑΤ έχουν κάνει τη σχολή του βιολογικού στρατόπεδο. Η απάντηση στην αντίδραση των φοιτητριών που βρέθηκαν διαμαρτυρόμενοι μπροστά τους ήταν ξύλο, χημικά και κρότου λάμψης με αποτέλεσμα έναν αιμόφυρτο φοιτητή ο οποίος στη συνέχεια εισήχθη δύο φορές στο νοσοκομείο με σπασμένη γνάθο. Αργότερα την ίδια μέρα οι αστυνομικές δυνάμεις προχώρησαν σε αναίτιες συλλήψεις συνδικαλιστών που απλώς περπατούσαν εκτός του campus ενώ και τα επόμενα βράδια παρέμειναν στις εισόδους και πραγματοποιούσαν αναίτιους ελέγχους σε περαστικά άτομα.

Χωρίς κανένα πραγματικό ενδιαφέρον για τη βιβλιοθήκη (δεδομένης της κατάστασης στην οποία έχουν αφήσει την κεντρική του ΑΠΘ), τα ΜΑΤ βρίσκονται διαρκώς πλέον μέσα στον χώρο του ΑΠΘ δηλώνοντας στην πράξη ότι το πανεπιστημιακό άσυλο θα αποτελεί σύντομα παρελθόν στην πράξη. Παρά τις διαρκείς αναβολές για την εγκατάσταση της ΟΠΠΙ στην πράξη  μετά την ψήφιση του νόμου, η αστυνομία (πανεπιστημιακή ή όχι) βρίσκεται εκεί κάθε μέρα και προβαίνει με κάθε ευκαιρία στην άγρια καταστολή κάθε κίνησης που αμφισβητεί την παρουσία της εκεί. Η ρίψη, μάλιστα, κρότου λάμψης ευθεία βολή αποτελεί σε αυτή τη συγκυρία πολιτική επιλογή που δείχνει ότι κάθε αντίδραση απέναντι στα σχέδια τους θα αντιμετωπίζεται χωρίς κανένα δισταγμό.

Παράλληλα, ήδη εφαρμόζεται ο νόμος Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη που επιτρέπει την ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης με τα πειθαρχικά (π.χ. για αφισοκόλληση στην Κρήτη). Η συζήτηση για τα ενιαία ψηφοδέλτια είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, με τον σύλλογο κινηματογράφου ΑΠΘ, ήδη να εφαρμόζει τις επιταγές της ΝΔ διεξάγοντας εκλογές με αυτό τον τρόπο, ενώ δύο μέρες μετά τις φοιτητικές εκλογές, βγήκε νέα εξαγγελία της Κεραμέως για πλήρη κατάργηση των φοιτητικών παρατάξεων, σε πρώτη φάση στις εκλογές των συμβουλίων ιδρύματος.

Όλα αυτά, συνδυαστικά με το κλίμα αστυνομοκρατίας και τα ψευτοδιλήμματα τύπου «βιβλιοθήκη ή βαριοπούλες» έχουν ξεκάθαρο στόχο να χτυπήσουν την πολιτικοποίηση στις σχολές, τον φοιτητικό συνδικαλισμό και να καταλήξουν εν τέλει στην απονομιμοποιήση των ίδιων των συλλογικών οργάνων των φοιτητριών-ων, των συλλόγων τους.

Και αυτό, φυσικά, το κάνουν τώρα για να εξασφαλίσουν ότι δε θα βρουν ξανά μπροστά τους το φοιτητικό κίνημα Απέναντι στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση που επιδιώκουν όπως έγινε επανειλημμένα στο παρελθόν. 

Η αλήθεια είναι ότι ως απάντηση στις εικόνες βίας που αντικρίσαμε βγήκαν γενικές συνελεύσεις σε πολλούς συλλόγους και πραγματοποιήθηκαν αρκετά μεγάλες κινητοποιήσεις σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Πολύ θετικά απολογίζουμε, στα πλαίσια αυτής της αντίδρασης την στάση εργασίας στην οποία προχώρησαν οι εργαζόμενοι στο πανεπιστήμιο μια μέρα μετά το συμβάν με τον φοιτητή που βρέθηκε αιμόφυρτος καθώς και τη συμμετοχή του δημοτικού σχήματος της Πόλης Ανάποδα στη φοιτητική πορεία της 26/5 στη Θεσσαλονίκη. Τέτοιες κινήσεις δείχνουν τη δυνατότητα του φοιτητικού κινήματος να συνδεθεί πραγματικά με την υπόλοιπη ακαδημαϊκή κοινότητα και τα ευρύτερα αγωνιζόμενα κομμάτια έξω από τον πανεπιστημιακό χώρο. 

Η αριστερά φάνηκε ικανή να αντιμετωπίσει αντανακλαστικά την παρουσία των ματ στο campus όμως τώρα, και ενόψει της εισόδου της ΟΠΠΙ, πρέπει να ανταποκριθεί στο καθήκον της μαζικοποίησης του φοιτητικού κινήματος. Μακριά από λογικές από τα πάνω και αποφάσεις μέσω ΔΣ στις οποίες εμμένει το ΚΚΕ, η ριζοσπαστική αριστερά χρειάζεται με επίκεντρο τις γενικές συνελεύσεις να ωθήσει τους φοιτητές/τριες να παλέψουν για το πανεπιστήμιο των αναγκών τους. Η ριζοσπαστικοποίηση αυτή, βέβαια, δεν μπορεί να βασίζεται στη οργή που προκαλούν οι εικόνες άγριας καταστολής. Η συζήτηση πρέπει με πολιτικούς όρους να εστιάσει στη σκοπιμότητα των επιθέσεων και στην αναγκαιότητα υπεράσπισης του συνδικαλισμού, των συλλόγων και εν τέλει των δημόσιων, δωρεάν σπουδών που επιδιώκουν να πάρουν πίσω. Παλεύοντας από κοινού για τη συγκρότηση μετώπου φοιτητών/τριων, καθηγητών/τριων, δοικητικό προσωπικό, καθαρίστριες για ένα πανεπιστήμιο χωρίς μπάτσους, για τις ανάγκες όσων ζουν, σπουδάζουν και εργάζονται μέσα σε αυτό.

Συνολική επίθεση στα πανεπιστήμια

Η κυβέρνηση ΝΔ έρχεται να αλλάξει εντελώς το πανεπιστήμιο όπως το ξέρουμε, φέρνοντας νόμους που χτυπάνε πρώτα και κύρια τον δημόσιο, δωρεάν χαρακτήρα του. Από τον νόμο Κ-Χ, με την Ε.Β.Ε και τις διαγραφές που πέταξαν και θα πετάξουν -με ταξικό πρόσημο- έξω από την τριτοβάθμια χιλιάδες μαθητές και φοιτήτριες μέχρι τον νέο νόμο πλαίσιο που έρχεται να ελευθερώσει το ύψος των διδάκτρων στα μεταπτυχιακά. Ταυτόχρονα, πάγια κεκτημένα του φοιτητικού κινήματος, όπως η δωρεάν σίτιση και στέγαση, τίθενται υπό αμφισβήτηση με τις κάρτες σίτισης στη λέσχη του ΑΠΘ (όπου βρέθηκαν και ποντίκια) και τη συζήτηση για ενοίκιο στις εστίες με το νέο έργο ΣΔΙΤ που ετοιμάζει γρήγορα η κυβέρνηση και θα χτυπήσει ακόμη περισσότερο τους φτωχότερους φοιτητές-τριες. Είναι η ίδια κυβέρνηση που πριν να συμβούν τα παραπάνω, συνέχισε τη διαρκή υποχρηματοδότηση της παιδείας, υποβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο τις σπουδές, τις παροχές, τις… βιβλιοθήκες, ενισχύοντας τα ιδιωτικά κολλέγια. Παράλληλα ενίσχυσε τους προϋπολογισμούς για πολεμικούς επιθετικούς εξοπλισμούς, περισσότερους μπάτσους, «εκσυγχρονίζοντας» τους εξοπλισμούς τους.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση ανοίγει την πόρτα των ιδρυμάτων στο ιδιωτικό κεφάλαιο μειώνοντας όλο και περισσότερο την ήδη πενιχρή κρατική χρηματοδότηση και εγκρίνοντας την ίδρυση προπτυχιακών προγραμμάτων με δίδακτρα ενώ μεγάλο κομμάτι της πανεπιστημιακής έρευνας που διεξάγεται από φοιτητές γίνεται με για τα κέρδη ιδιωτικών εταιρειών. Χαρακτηριστικό είναι ότι για την πολιτική τους είναι η αναπαραγωγή ερευνητικών προγραμμάτων που «εξελίσσουν» τη φονικότητα των όπλων, την κατασκοπεία κ.α. που τα τελευταία χρόνια αποτελούν επιτεύγματα της έρευνας στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Με τα παραπάνω, η ΝΔ ετοιμάζει ένα πανεπιστήμιο που απέχει πάρα πολύ από τις ανάγκες μας. Ένα πανεπιστήμιο «της αγοράς» όπου η φοίτηση στο οποίο θα προϋποθέτει ότι οι φοιτήτριες θα επωμιστούμε το κόστος των σπουδών μας.

Και ενώ ο Μητσοτάκης κάνει δηλώσεις για «ολιστικό τρόπο αντιμετώπισης των χρημάτων», η κυβέρνησή του εφαρμόζει παντού μια σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική. Από τα εργασιακά με τον νόμο Χατζηδάκη ως το ασφαλιστικό. Πετσοκόβει το ήδη αποδυναμωμένο κοινωνικό κράτος και σε καθεστώς δυσβάσταχτης ακρίβειας δαπανεί «ολιστικά» εκατομμύρια στην αγορά πολεμικών εξοπλισμών και σπεύδει να εμπλέξει τη χώρα στον πόλεμο στέλνοντας δύο φορές όπλα και συζητώντας και την αποστολή έμψυχου δυναμικού. Η καταστολή λοιπόν, θα είναι η απάντηση σε οποιαδήποτε αντίδραση σε αυτή την πολιτική είτε μέσα είτε έξω από τους πανεπιστημιακούς χώρους. Όπως λοιπόν, ο νεοφιλελευθερισμός χτυπάει όλο το λαό έτσι και «το άσυλο ανήκει σε όλο το λαό» και πρέπει συνολικά να τον αντιμετωπίσουμε. 

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά